ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - Ο ποιμένας

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΧΕΙ ΟΡΙΣΤΕΙ ΑΠ’ ΤΟ ΘΕΟ

Α’ Κορ.ιβ:28 Και άλλους μεν έθεσεν ο Θεός εν τη εκκλησία πρώτον αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, έπειτα θαύματα, έπειτα χαρίσματα ιαμάτων, βοηθείας, κυβερνήσεις, είδη γλωσσών.

Μερικές φορές γίνεται άσοφη κριτική και επίκριση στα θέματα οργάνωσης. Αυτή η άσοφη και άδικη κριτική προέρχεται κυρίως από τις παρακάτω δύο πηγές.

1.   Από ένα άτομο που έχει βγει από κάποιο προβληματικό χώρο όπου πληγώθηκε, θέλει να αισθανθεί ελεύθερο απ’ όλα αυτά, κι έτσι πετιέται στο άλλο άκρο, του να απορρίπτει κάθε εκκλησιαστική κυβέρνηση.

2.   Από ένα άτομο που αρνείται να υποταχθεί, να πειθαρχήσει, κι έτσι υιοθετεί μια ανεξάρτητη θέση και στάση, κι ένα ανεξάρτητο πνεύμα, κι έτσι προάγει την αποκαλούμενη «ελεύθερη» εκκλησία.

Βέβαια μπορεί κανείς να συναντήσει κι άλλους λόγους κριτικής ενάντια στην εκκλησιαστική οργάνωση. Είναι πολύ σημαντικό και αναγκαίο να πειστεί απόλυτα ο χριστιανός ότι Αυτός που έχει διατάξει την εκκλησιαστική οργάνωση είναι ο Θεός και ότι η Γραφή καθαρά διδάσκει ένα θείο σχέδιο για οργάνωση της εκκλησίας.

Χωρίς οργάνωση δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση αλλά ούτε και πειθαρχία στην εκκλησία, κι αν η κυβέρνηση και η πειθαρχία είναι Γραφικά και απαραίτητα, το λογικό συμπέρασμα είναι ότι η οργάνωση είναι απ’ το Θεό.                     

Μια από τις καταστάσεις που θα υπάρχουν λίγο πριν την έλευση του Κυρίου είναι και το πνεύμα της ανομίας και αναρχίας πάνω στη γη. Το μυστήριο της ανομίας ήδη ενεργείται (Β’ Θεσ.β). Και είναι μυστήριο μέχρι να φύγει ο κωλύων τώρα και να αποκαλυφθεί ο άνομος.

Βλέπουμε ότι ο Α/Χ είναι αυτός που εδώ ονομάζεται άνομος κι έχει να κάνει με το πνεύμα της ανομίας, το οποίο μπορεί κανείς να διακρίνει οπουδήποτε σήμερα. Έγκλημα, νεανική παρακοή, διαζύγια, απεργίες, συνεχώς αυξάνουν τα τελευταία χρόνια. Ο άνθρωπος ποθεί να κάνει ότι θέλει και δεν θέλει να σεβαστεί καμία κυβέρνηση, αλλά ούτε αναγνωρίζει ότι μπορεί να διοικείται από κάποιον άλλο άνθρωπο. Αυτό το πνεύμα της ανομίας έχει μπει μέσα στα σπίτια δημιουργώντας ανυπάκουα παιδιά και επαναστατικές και ανυπότακτες συζύγους. Το ίδιο πνεύμα έχει εισχωρήσει στις εκκλησίες και έχει κάνει τους πιστούς να μην θέλουν να ζουν κάτω από την υγιαίνουσα διδασκαλία.

Όπου δεν υπάρχει κυβέρνηση εκκλησίας, ο καθένας κάνει ότι θέλει και δεν μπορεί να υπάρχει θεία τάξη και πειθαρχία. Αυτή η κατάσταση οδηγεί μόνο σε κομφούζιο, αταξία και η θεία αρμονία της κυβέρνησης του Θεού καταστρέφεται εντελώς “διότι ο Θεός δεν είναι ακαταστασίας αλλά ειρήνης” Α’ Κορ.ιδ: 33. Κάθε τι που δημιουργείται ή ορίζεται από το Θεό έχει μια θαυμαστή τάξη. Το ίδιο ισχύει και για την εκκλησιαστική κυβέρνηση.

Εκκλησιαστική κυβέρνηση και πειθαρχία είναι τόσο απαραίτητα στην τοπική συνάθροιση, όσο και σ’ όλη την εκκλησία στο σύνολό της. Το θέμα της κυβέρνησης και πειθαρχίας αφορά τόσο τους υπεύθυνους όσο και τους λοιπούς αδελφούς. Όποιος δεν μπορεί να ταπεινώσει τον εαυτό του και να υπακούσει αυτούς που ο Θεός έχει θέσει από πάνω του, είναι ακατάλληλος και να κυβερνήσει άλλους. ”Πείθεσθε εις τους προεστώτας σας και υπακούετε” Εβρ.ιγ: 17. Αυτό αφορά και τους υπεύθυνους εργάτες και τους αγίους. Κανείς δεν εξαιρείται.

Το σύστημα, ο τύπος της εκκλησιαστικής κυβέρνησης που δίδεται στο λόγο του Θεού είναι Θεοκρατικό. Είναι ο Θεός αυτός που κυβερνά τον λαό Του μέσα από τους κεκλιμένους δια του Αγίου Πνεύματος εργάτες.

Υπάρχουν δύο άκρα στην κυβέρνηση της εκκλησίας που είναι και τα δύο λάθος:

1.   Κυβερνά ο λαός: Αυτό είναι ένα δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης της εκκλησίας που βέβαια είναι ότι καλύτερο για μια χώρα, αλλά δεν έχει οριστεί από το Θεό για την εκκλησία Του. Βεβαίως οι άγιοι δεν θα αγνοηθούν ή θα περιφρονηθούν. Θα ζητείται η συμβουλή τους και θα είναι ελεύθεροι να εκφράζουν τις επιθυμίες τους και τις πεποιθήσεις τους. Μπορούν να επηρεάζουν τις αποφάσεις των υπεύθυνων εργατών αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να ξέρουν να υποτάσσονται στην τελική απόφαση του πρεσβυτέριου.

2.   Κυβερνά το πρεσβυτέριο: Αυτό είναι ένα καταλυτικό σύστημα διακυβέρνησης που ο ποιμένας γίνεται κύριος πάνω στην κληρονομιά του Θεού και δημιουργεί μια δικτατορία.

Το Θεοκρατικό σύστημα είναι ακριβώς η ισορροπία των δύο αυτών άκρων. Ο ποιμένας αναγνωρίζεται σαν η κεφαλή της εκκλησίας διορισμένος απ’ το Θεό και δια του οποίου ο Θεός οδηγεί το λαό Του. Αυτό δεν δίνει το δικαίωμα στον ποιμένα να γίνει κύριος πάνω στην κληρονομιά του Θεού, αντίθετα είναι ο πνευματικός πατέρας, ένας βοσκός του ποιμνίου, ένας οδηγός του λαού του Θεού.

Η εκκλησία δεν οργανώνεται για να είναι ένας δυνατός οργανισμός, αλλά μάλλον για να λειτουργήσει σωστά και να εκπληρώσει την αποστολή της.

Ο καθένας καταλαβαίνει ότι ένα σύνολο ανθρώπων ενωμένο με σύστημα και τάξη, μπορεί να εκπληρώσει πολύ περισσότερα πράγματα από το αν ο καθένας εργαζόταν μεμονωμένα. Πιθανώς αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους που ο Θεός όρισε η εκκλησία να οργανώνεται.

Αυτή η οργάνωση της εκκλησίας πρέπει πάντοτε να υπηρετεί την εκκλησία και όχι η εκκλησία την οργάνωση. Όπως τόσα άλλα πράγματα όπως η φωτιά, η οργάνωση είναι ένας θαυμάσιος υπηρέτης αλλά ένας κακός κύριος!

Η οργάνωση δεν είναι ο σκοπός, αλλά το μέσον δια την επίτευξη του σκοπού!

Ο Ιησούς και τα έθνη - το πολιτικό μοντέλο ηγεσίας.

Αν εξετάσουμε προσεκτικά τη διδασκαλία του Ιησού πάνω στο θέμα της εξουσίας, θα μας χρησιμεύσει πολύ στο να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Πως αντιπαράθεσε ο Κύριος το ιεραρχικό μοντέλο ηγεσίας του εθνικού κόσμου, με την ηγεσία της Βασιλείας. Μετά που ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης του ζήτησαν να τους δώσει ένδοξες θέσεις εξουσίας δίπλα στο θρόνο Του, ο Ιησούς απάντησε:

«Εξεύρετε ότι οι άρχοντες των εθνών κατακυριεύουσιν αυτά και οι μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αυτά. Ούτως όμως δεν θέλει είσθαι εν υμίν, αλλ' όστις θέλει να γείνη μέγας εν υμίν, ας ήναι υπηρέτης υμών, και όστις θέλη να ήναι πρώτος εν υμίν, ας ήναι δούλος υμών· καθώς ο Υιός του ανθρώπου δεν ήλθε διά να υπηρετηθή, αλλά διά να υπηρετήση και να δώση την ζωήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Ματθ.κ:25-28)

«οι βασιλείς των εθνών κυριεύουσιν αυτά, και οι εξουσιάζοντες αυτά ονομάζονται ευεργέται. Σεις όμως ουχί ούτως, αλλ' ο μεγαλήτερος μεταξύ σας ας γείνη ως ο μικρότερος, και ο προϊστάμενος ως ο υπηρετών. Διότι τις είναι μεγαλήτερος, ο καθήμενος εις την τράπεζαν ή ο υπηρετών; ουχί ο καθήμενος; αλλ' εγώ είμαι εν μέσω υμών ως ο υπηρετών» (Λουκ.κβ:25-27)

Ο Ιησούς χρησιμοποίησε τις εκφράσεις αυτές για να δείξει ότι όποιος θέλει να ΓΙΝΕΙ, πρέπει πρώτα να ΕΙΝΑΙ. Το να είσαι κάτι προηγείται από το να κάνεις κάτι, το να κάνεις κάτι απορρέει από το να είσαι κάτι. Με άλλα λόγια, η λειτουργία ακολουθεί το χαρακτήρα, και αυτοί που υπηρετούν, το κάνουν επειδή είναι ήδη υπηρέτες.

Στον κόσμο των εθνικών η μεγαλοσύνη μετριέται από το τι φαίνεται, από την εξωτερική εξουσία, και την πολιτική επιρροή. Στη Βασιλεία, η μεγαλοσύνη μετριέται από την εσωτερική ταπείνωση και την εξωτερική ζωή υπηρεσίας.

Το να είσαι πρεσβύτερος λοιπόν, είναι κάτι που κάνει κάποιος, παρά μία θέση την οποία καταλαμβάνει.

Στην ουσία, η πράξη έχει δείξει ότι όταν οι βασικές αρχές της αγάπης και της υπηρεσίας είναι εδραιωμένες σε μια εκκλησία, τα θέματα της ηγεσίας και της εξουσίας τακτοποιούνται με καταπληκτικό τρόπο σαν από μόνα τους.

Αν το δούμε κάτω από αυτή την οπτική γωνία, όλοι αυτοί που δίνουν αφύσικη σημασία στην εξουσία, συνήθως ενδιαφέρονται πιο πολύ να κάνουν τον εαυτό τους απαραίτητο στην πνευματική αύξηση των άλλων, παρά να τους υπηρετήσουν.

Ο πρεσβύτερος σαν ποιμένας

Πράξεις κ:25

Οι πρεσβύτεροι στο ρόλο του ποιμένα με τη γενική έννοια, που «επισκοπούν» το ποίμνιο, παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο στη ζωή της Εκκλησίας από τα πρώτα εκείνα χρόνια. Έτσι, δικαιολογημένα προσελκύουν την προσοχή, το ενδιαφέρον και κυρίως την κριτική του ποιμνίου αλλά και του έξω της εκκλησίας κόσμου.

Η σειρά αυτή μας αφορά όλους, γιατί όταν θα φτάσουμε να μιλήσουμε για τα προσόντα που πρέπει να έχουν οι αδελφοί αυτοί, όλα αυτά τα προσόντα ο λόγος του Θεού τα ζητάει από όλους μας.

Οι ποιμαντορικές επιστολές που περιέχουν τα προσόντα των πρεσβυτέρων δεν γράφτηκαν για να τις διαβάσουν οι πρεσβύτεροι. Γράφτηκαν για να διαβαστούν απ’ όλη την Εκκλησία και είναι αρετές που σε άλλα σημεία ο λόγος του Θεού τα ζητάει από όλους μας. Από όλους μας ζητάει να είμαστε άμωμοι, εγκρατείς, επιεικείς κλπ...

Τα ζητάει όμως ειδικά για τους πρεσβύτερους για να τους έχουμε σαν πρότυπα και να τους μιμούμαστε.

Α΄ Τιμ.δ:12 Μηδείς ας μη καταφρονή την νεότητά σου, αλλά γίνου τύπος των πιστών εις λόγον, εις συναναστροφήν, εις αγάπην, εις πνεύμα, εις πίστιν, εις καθαρότητα.

Είναι πολύ σημαντικό να προσέξουμε τι λέει ο λόγος του Θεού στα θέματα αυτά. Φανταστείτε πως θα έμοιαζε το σώμα μας, αν δεν είχε σκελετό. Θα ήταν μια μάζα, άμορφη, πλαδαρή, ανίκανη να κάνει οτιδήποτε. Έχουμε ανάγκη το σκελετό αν θέλουμε να σταθούμε στα πόδια μας και να κάνουμε κάτι.

Φανταστείτε μια οικοδομή χωρίς σιδεριές και κολώνες. Σκεφτείτε κάποιον να λέει, «ποιος ο λόγος να χάνουν οι οικοδόμοι τον χρόνο τους; Ας βάλουν κατευθείαν τα τούβλα να τελειώνουν». Με τον πρώτο άνεμο, η οικοδομή αυτή θα γκρεμίζονταν. Όπως στο ανθρώπινο σώμα, όπως στην οικοδομή, έτσι και στην Εκκλησία χρειαζόμαστε δομή, ραχοκοκαλιά, σκελετός.

Τίτος α:5, Δια τούτο σε αφήκα εν Κρήτη, δια να διορθώσης τα ελλείποντα και να καταστήσης εν πάση πόλει πρεσβυτέρους, καθώς εγώ σε διέταξα.

Του λέει το λόγο για τον οποίο τον άφησε στην Κρήτη. Το ίδιο και στην Α’ Τιμ.α:3, υπενθυμίζοντας του γιατί τον άφησε στην Έφεσο. Στον Τίτο λοιπόν, λέει πως τον άφησε στην Κρήτη για να διορθώσει τα ελλείποντα. Κάποιο έργο ξεκίνησε, αλλά έμεινε μισοτελειωμένο και χρειαζόταν ολοκλήρωση.

Αυτές οι εκκλησίες που ίδρυσε ο Παύλος στην Κρήτη είχαν μια έλλειψη που έπρεπε να διορθωθεί. Το ρήμα «επιδιορθώνω» (αυτό είναι στο αρχαίο κείμενο) δεν έχει τόσο την έννοια της αναμόρφωσης, όσο της διαμόρφωσης. Δεν ήταν ότι κάτι πήγε στραβά και τώρα ο Τίτος πρέπει να το διορθώσει. Κάτι ήταν ελλιπές και ο Τίτος πρέπει να το ολοκληρώσει. Ποια ήταν η έλλειψη;

Οι Εκκλησίες δεν είχαν ηγεσία, δηλαδή πρεσβυτέρους. Μια εκκλησία χρειάζεται δομές. Και μια εκκλησία χωρίς δομές χρειάζεται επιδιόρθωση. Να γιατί λοιπόν, η σειρά αυτή είναι αναγκαία. Γιατί ο Θεός όρισε πως την τοπική Εκκλησία την οδηγεί μια ομάδα από πνευματικούς άνδρες, από ηγέτες, που ονομάζονται πρεσβύτεροι.

Θα σκύψουμε λοιπόν, στο λόγο του Θεού και θα τον αφήσουμε να μας αναμορφώσει.

Η εκκλησία, πάντα αναμορφώνεται. Βάζει τον εαυτό της κάτω από το λόγο του Θεού και κάνει την αυτοεξέτασή της. Ελέγχει τη ζωή της, τους θεσμούς της, τη διδασκαλία της, όχι με βάση ανθρώπινες παραδόσεις, αλλά με βάση το λόγο του Θεού. Και κάθε φορά που η εκκλησία διαπιστώνει πως ξέφυγε, πηγαίνει στο λόγο του Θεού και αναμορφώνεται.

Εκεί που χρειαζόμαστε ανανέωση και αναμόρφωση  δεν είναι ο θεσμός. Είναι το πως εμείς σκεφτόμαστε για το θεσμό αυτό. Τι πιστεύουμε πως είναι το πρεσβυτέριο; Τι περιμένουμε από αυτό; Τι ζητάμε από τους πρεσβύτερους; Ποιες είναι οι προσδοκίες μας;

Πράξ.κ:25-31. Και τώρα ιδού, εγώ εξεύρω ότι πλέον δεν θέλετε ιδεί το πρόσωπόν μου σεις πάντες, μεταξύ των οποίων διήλθον κηρύττων την βασιλείαν του Θεού. Όθεν μαρτύρομαι προς εσάς εν τη σήμερον ημέρα, ότι εγώ είμαι καθαρός από του αίματος πάντων·  διότι δεν συνεστάλην να αναγγείλω προς εσάς πάσαν την βουλήν του Θεού. Προσέχετε λοιπόν εις εαυτούς και εις όλον το ποίμνιον, εις το οποίον το Πνεύμα το Άγιον σας έθεσεν επισκόπους, δια να ποιμαίνητε την εκκλησίαν του Θεού, την οποίαν απέκτησε δια του ιδίου αυτού αίματος. Διότι εγώ εξεύρω τούτο, ότι μετά την αναχώρησίν μου θέλουσιν εισέλθει εις εσάς λύκοι βαρείς μη φειδόμενοι του ποιμνίου· και εξ υμών αυτών θέλουσι σηκωθή άνθρωποι λαλούντες διεστραμμένα, δια να αποσπώσι τους μαθητάς οπίσω αυτών. Δια τούτο αγρυπνείτε, ενθυμούμενοι ότι τρία έτη νύκτα και ημέραν δεν έπαυσα νουθετών μετά δακρύων ένα έκαστον.

Θα ξεκινήσουμε από το 28. Σας έβαλε ο Θεός επισκόπους στην εκκλησία που την αγόρασε με το αίμα Του για να κάνετε τι; «Να την ποιμαίνετε». Αυτή η εικόνα του βοσκού με τα πρόβατα είναι σημαντική. Τη βρίσκουμε παντού στην Αγία Γραφή. Η εικόνα του βοσκού είναι πολύ πλούσια. Ο βοσκός αγαπάει τα πρόβατα, είναι τρυφερός, είναι ικανός να τα προσέχει, δουλεύει σκληρά με τα πρόβατα, κρυώνει μαζί τους, κινδυνεύει μαζί τους, τα τρέφει, τα καθαρίζει, τα κουρεύει. Ο βοσκός είναι ένα μίγμα εξουσίας και φροντίδας, ένα μίγμα δύναμης και τρυφερότητας.

Και επειδή αυτή η εικόνα του βοσκού είναι τόσο πλούσια, επανειλημμένα ο Θεός τη χρησιμοποιεί για να περιγράψει τη δική Του αγάπη και φροντίδα προς το λαό Του.

Ψαλμό κγ:1-2 Ο Κύριος είναι ο ποιμήν μου· δεν θέλω στερηθή ουδενός. Εις βοσκάς χλοεράς με ανέπαυσεν· εις ύδατα αναπαύσεως με ωδήγησεν.

Βλέπετε πόσο τρυφερά ο Θεός μας φροντίζει. Διαβάστε και το εδάφιο 4, Και εν κοιλάδι σκιάς θανάτου εάν περιπατήσω, δεν θέλω φοβηθή κακόν· διότι συ είσαι μετ' εμού· η ράβδος σου και η βακτηρία σου, αύται με παρηγορούσιν.

Από τη μία παρηγοριά, από την άλλη η ράβδος του Θεού, η πειθαρχία του Θεού το μάλωμα Του, μας παρηγορούν. Ο Θεός λοιπόν είναι ο ποιμένας μας, Αυτός που μας βόσκει. Είναι Αυτός που μας παρηγοράει όταν έχουμε ανάγκη και μας μαλώνει όταν πάμε να ξεφύγουμε. Είναι Αυτός που μας διδάσκει και κάνει υπομονή μαζί μας.

Η Γραφή χρησιμοποιεί την εικόνα αυτή από την Παλαιά διαθήκη για να περιγράψει τη δουλειά αυτών που οδηγούν το λαό του Θεού.

«Και έγεινε λόγος Κυρίου προς εμέ, λέγων, Υιέ ανθρώπου, προφήτευσον επί τους ποιμένας του Ισραήλ· προφήτευσον και ειπέ προς αυτούς, Ούτω λέγει Κύριος ο Θεός προς τους ποιμένας· Ουαί εις τους ποιμένας του Ισραήλ, οίτινες βόσκουσιν εαυτούς· οι ποιμένες δεν βόσκουσι τα ποίμνια; Σεις τρώγετε το πάχος και ενδύεσθε το μαλλίον, σφάζετε τα παχέα· δεν βόσκετε τα ποίμνια. Δεν ενισχύσατε το ασθενές και δεν ιατρεύσατε το κακώς έχον και δεν εκάμετε επίδεσμα εις το συντετριμμένον και δεν επανεφέρατε το πεπλανημένον και δεν εζητήσατε το απολωλός· αλλά εν βία και εν σκληρότητι εδεσπόζετε επ' αυτά» Ιεζεκιήλ λδ:1-4

Στο κομμάτι αυτό ο Θεός μαλώνει τους ηγέτες αυτούς, αλλά δεν το διαβάζουμε για το λόγο αυτό, αλλά για να δούμε κι εκεί τι ο Θεός έχει στο μυαλό του από τους ηγέτες που καλεί να υπηρετήσουν το λαό του.

Το πρόβλημα μ’ αυτούς τους ηγέτες ήταν πως δεν δούλεψαν. Και η αμέλειά τους περιγράφεται με όρους της δουλειάς του βοσκού. Τι κάνει ο βοσκός; το αδύναμο πρόβατο το δυναμώνει, το άρρωστο το γιατρεύει, στο πληγωμένο βάζει επίδεσμο, το παραστρατισμένο και το χαμένο πάει να το βρει.

Όταν λοιπόν, ο Παύλος ετοιμάζεται να φύγει προσπαθεί να αφήσει στους πρεσβύτερους στην Έφεσο μια εικόνα σύμφωνα με την οποία να υπηρετούν την εκκλησία. Και τους παρομοιάζει, όπως είναι φυσικό με τους βοσκούς. Και τους λέει, «ποιμαίνετε».

Ο απόστολος Πέτρος λέει το ίδιο. Α΄ Πέτρ.ε:1-4, Τους μεταξύ σας πρεσβυτέρους παρακαλώ εγώ ο συμπρεσβύτερος και μάρτυς των παθημάτων τον Χριστού, ο και κοινωνός της δόξης, ήτις μέλλει να αποκαλυφθή, ποιμάνατε το μεταξύ σας ποίμνιον του Θεού, επισκοπούντες μη αναγκαστικώς αλλ' εκουσίως, μηδέ αισχροκερδώς αλλά προθύμως, μηδέ ως κατακυριεύοντες την κληρονομίαν του Θεού, αλλά τύποι γινόμενοι του ποιμνίου. Και όταν φανερωθή ο αρχιποιμήν, θέλετε λάβει τον αμαράντινον στέφανον της δόξης.

Συμβουλεύει τους πρεσβύτερους πως να υπηρετούν σωστά και τους ονομάζει και αυτός ποιμένες.

Θυμάστε την τελευταία συζήτηση που είχε ο Πέτρος με τον Ιησού, όταν ήταν το πρωί και ψάρευαν, μετά την ανάσταση του Χριστού;

Ιωάν.κα:15-17 Αφού λοιπόν εγευμάτισαν, λέγει προς τον Σίμωνα Πέτρον ο Ιησούς· Σίμων Ιωνά, αγαπάς με περισσότερον τούτων; Λέγει προς αυτόν· Ναι, Κύριε, συ εξεύρεις ότι σε αγαπώ. Λέγει προς αυτόν· Βόσκε τα αρνία μου. Λέγει προς αυτόν πάλιν δευτέραν φοράν· Σίμων Ιωνά, αγαπάς με; Λέγει προς αυτόν· Ναι, Κύριε, συ εξεύρεις ότι σε αγαπώ. Λέγει προς αυτόν· Ποίμαινε τα πρόβατά μου. Λέγει προς αυτόν την τρίτην φοράν· Σίμων Ιωνά, αγαπάς με; Ελυπήθη ο Πέτρος ότι είπε προς αυτόν την τρίτην φοράν· Αγαπάς με; και είπε προς αυτόν· Κύριε, συ εξεύρεις τα πάντα, συ γνωρίζεις ότι σε αγαπώ. Λέγει προς αυτόν ο Ιησούς· Βόσκε τα πρόβατά μου.

Αυτή την κλήση ο απόστολος Πέτρος την έδωσε και σε άλλους.

Κάτω από το φως και της υπόλοιπης Καινής Διαθήκης (Ιωάν.κα:15-17, Α’ Τιμ.γ:2, Τίτ.α:9) οι πρεσβύτεροι έχουν πρώτα απ’ όλα το καθήκον να τρέφουν το ποίμνιο του Θεού. Τι προσφέρουν οι επισκοπούντες πρεσβύτεροι στο ποίμνιο που ποιμαίνουν; Είναι ικανοί να το τροφοδοτήσουν με τη σωστή και θρεπτική τροφή;

Μεγάλη έμφαση δίνουν οι απόστολοι στο παράδειγμα της ζωής των ίδιων των πρεσβυτέρων αλλά και της οικογένειας τους. Ποια εικόνα -«καλή μαρτυρία»-δίνουν προς τα έξω; Αλλά και πώς διδάσκουν το ποίμνιο τους οι πρεσβύτεροι;

Σε μια εποχή σαν τη δική μας που η περίφημη διακίνηση των ιδεών είναι ταχύτατη και επιτρέπεται συνταγματικά περισσότερο απ’ οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ιστορία, είναι σε θέση οι πρεσβύτεροι να θρέψουν σωστά το ποίμνιο του Θεού; Με τι τροφοδοτούνται σήμερα τα ποίμνια; Μήπως μόνο με σκάνδαλα και κουτσομπολιά; Μήπως «φροντίζουν» γι’ αυτό και οι πρεσβύτεροι με το δικό τους κακό παράδειγμα;

Πριν προχωρήσουμε να πούμε πως υπάρχει σωρεία εδαφίων από την Παλαιά Διαθήκη που δείχνουν πως οι πρεσβύτεροι του λαού στην Παλαιά Διαθήκη, που δεν ήταν ούτε Λευίτες, ούτε ιερείς, ήταν και αυτοί ποιμένες.

Μαθαίνουμε πως οι πρεσβύτεροι από την αποστολική εποχή, είναι οι βοσκοί του κοπαδιού, είναι ποιμένες. Η κλήση να είναι κάποιος πρεσβύτερος, είναι κλήση να ποιμάνει το λαό του Θεού. Δεν είναι να συμμετέχει σε μια οργανωτική επιτροπή, δεν είναι να φροντίζει τα διοικητικά.

Τώρα ίσως κάποιος ρωτήσει, και η δική σου δουλειά ποια είναι, αν κάνετε το ίδιο πράγμα; Δηλαδή ποια είναι η διαφορά αν ο ποιμένας και οι πρεσβύτεροι υπηρετούν σαν ποιμένες; Πνευματική διαφορά δεν υπάρχει. Πρακτική διαφορά υπάρχει. Ο ποιμένας είναι ένας συμπρεσβύτερος ………

Αν λοιπόν θέλουμε να κατανοήσουμε το ρόλο, το θεσμό του πρεσβύτερου και το έργο του, στο μυαλό μας θα είναι η βιβλική εικόνα του βοσκού, του ποιμένα. Και σαν βοσκοί οι πρεσβύτεροι, πρέπει να κάνουν τέσσερα πράγματα.

1.     να προστατέψουν το ποίμνιο

2.     να θρέψουν, να ταΐσουν πνευματικά τους αδελφούς, να διδάξουν

3.     να οδηγήσουν, να βγουν μπροστά και να ηγηθούν

4.     να φροντίσουν τις πρακτικές ανάγκες.         

Θα ξεκινήσουμε από το πρώτο. Το πως οι πρεσβύτεροι σαν ποιμένες προστατεύουν το ποίμνιο.

Ο Παύλος αποχαιρετώντας τους πρεσβυτέρους της Εφέσου αυτό ακριβώς τους λέει (Πράξ.κ:28-31): να προστατεύσουν το ποίμνιο από τους άγριους λύκους των κάθε είδους πλανών, που θα ορμήσουν μέσα στην εκκλησία και δε θα λυπηθούν τα αδύναμα αρνιά του Θεού.

Σήμερα στην Εκκλησία του Χριστού παρεισφρέουν όχι μόνο πλανερές δογματικές διδασκαλίες, αλλά και ο κοσμικός τρόπος αντιμετώπισης των πάντων. Πώς προστατεύονται οι ανυποψίαστοι πιστοί;

Πράξ.κ:28 Προσέχετε λοιπόν εις εαυτούς και εις όλον το ποίμνιον, εις το οποίον το Πνεύμα το Άγιον σας έθεσεν επισκόπους, δια να ποιμαίνητε την εκκλησίαν του Θεού, την οποίαν απέκτησε δια του ιδίου αυτού αίματος.

Προσέξτε τώρα το 29 και το 30 ως το 31^α,  Διότι εγώ εξεύρω τούτο, ότι μετά την αναχώρησίν μου θέλουσιν εισέλθει εις εσάς λύκοι βαρείς μη φειδόμενοι του ποιμνίου· και εξ υμών αυτών θέλουσι σηκωθή άνθρωποι λαλούντες διεστραμμένα, δια να αποσπώσι τους μαθητάς οπίσω αυτών. Δια τούτο αγρυπνείτε.

Ένα σημαντικό κομμάτι της υπηρεσίας των πρεσβυτέρων στην Έφεσο, λέει ο Παύλος, ήταν η προστασία των αδελφών από αυτούς που διδάσκουν πλάνες, από αυτούς που διδάσκουν διεστραμμένα. Τώρα πως μπορεί ο πρεσβύτερος να το κάνει αυτό; Το κάνει όπως ο κάθε πιστός, δηλαδή γνωρίζοντας το λόγο του Θεού.

Τίτ.α:5-9, ο πρεσβύτερος πρέπει να είναι προσκεκολλημένος εις τον πιστόν λόγον της διδασκαλίας, δια να ήναι δυνατός και να προτρέπη δια της υγιαινούσης διδασκαλίας και να εξελέγχη τους αντιλέγοντας.

Θα πρέπει, λοιπόν, ο πρεσβύτερος να είναι προσκολλημένος στο λόγο του Θεού για να μπορεί να κάνει δύο πράγματα, από τη μία να καθοδηγεί να προτρέπει σύμφωνα με τη σωστή διδασκαλία, και από την άλλη, να ελέγχει αυτούς που είναι αντίθετοι με τη διδασκαλία αυτή.

Σαν παράδειγμα έχουμε το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στην πρώτη Εκκλησία, στις Πράξ.ιε:5-6,  Εσηκώθησαν δε τινές των από της αιρέσεως των Φαρισαίων, οίτινες είχον πιστεύσει, και έλεγον ότι πρέπει να περιτέμνωμεν αυτούς και να παραγγέλλωμεν να φυλάττωσι τον νόμον του Μωϋσέως. Και συνήχθησαν οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι, δια να σκεφθώσι περί του πράγματος τούτου.

Σας κάνει εντύπωση που οι απόστολοι δεν αποφάσισαν μόνοι τους; Υπήρχαν ήδη άνθρωποι καταρτισμένοι στην αλήθεια, ώριμοι πνευματικά, ηγέτες και οι απόστολοι μαζί με αυτούς έβγαλαν μια απόφαση. Δεν τους είπαν, εσείς είστε στα διοικητικά, εμείς στα πνευματικά, εμείς θα αποφασίσουμε.

Προστατεύει λοιπόν από δογματικές πλάνες, από πλάνες στη διδασκαλία, ο πρεσβύτερος το ποίμνιο. Οι πρεσβύτεροι πρέπει να έχουν τέτοια σχέση με το λόγο του Θεού ώστε να μπορούν να ελέγξουν τον καθένα που διδάσκει ή κηρύττει. Κανείς να μην μπορεί να τους ξεγελάσει πνευματικά.

Η πνευματική προστασία όμως δεν τελειώνει με τη διδασκαλία. Η προστασία του ποιμνίου περιλαμβάνει, να ζητήσεις το χαμένο, το πρόβατο που ξέφυγε, να εξασκήσεις πνευματική πειθαρχία, να ελέγξεις συμπεριφορές που δεν είναι χριστιανικές.

Α΄ Θες.ε:12, Σας παρακαλούμεν δε, αδελφοί, να γνωρίζητε τους όσοι κοπιάζουσι μεταξύ σας και είναι προεστώτές σας εν Κυρίω και σας νουθετούσι.

Βλέπετε, όλα αυτά περιλαμβάνονται στη νουθεσία.

Η προστασία που καλούνται να δώσουν οι πρεσβύτεροι έχει να κάνει με προστασία από πλάνη, αλλά και από την αμαρτία. Να προειδοποιήσουν σωστά, να προτρέψουν, να προσευχηθούν για την πνευματική υγεία των προβάτων. Όταν δεις κάποιον να φεύγει, να απομακρύνεται, τρέχεις από πίσω του.

Είδαμε πως για να μπορεί κάποιος να προστατεύει πρέπει να ξέρει το λόγο του Θεού καλά. Υπάρχουν όμως και δύο πράγματα ακόμη που πρέπει να κάνει. Το ένα το βρίσκουμε πάλι στις Πράξ.κ:28,31. «προσέχετε, λοιπόν, εις εαυτούς» και στο  31 «δια τούτο αγρυπνείτε». Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει πως ο πνευματικός ηγέτης βρίσκεται σε πνευματική εγρήγορση. Δεν κοιμάται πνευματικά. Τόσο για τη δική του ζωή, τη δική του οικογένεια, τη δουλειά του, τη μαρτυρία του, και είναι σε εγρήγορση για τους κινδύνους από άλλους. Προσέχει τον εαυτό του και αγρυπνεί. Ο βοσκός ξέρει τους κινδύνους και είναι έτοιμος να δράσει γρήγορα.

Και αυτό δεν είναι εύκολο. Η φυσική μας τάση είναι να τεμπελιάζουμε, να μην προσευχόμαστε, να αδιαφορούμε. Οι προφήτες στην Παλαιά Διαθήκη κήρυξαν εναντίον των ποιμένων του Ισραήλ γιατί απέτυχαν να προστατέψουν το λαό από τους λύκους. Διαβάσαμε ήδη τον Ιεζεκιήλ. Να διαβάσουμε και από τον Ησαΐα: νς:9-12, Έλθετε, φάγετε, πάντα τα ζώα του αγρού, πάντα τα θηρία του δάσους. Οι δε φύλακες αυτού είναι τυφλοί· πάντες χωρίς νοήσεως· πάντες κύνες άλαλοι, μη δυνάμενοι να υλακτήσωσι· κοιμώμενοι, κοιτόμενοι, αγαπώντες νυσταγμόν· ναι, κύνες αδηφάγοι, οίτινες δεν γνωρίζουσι χορτασμόν και ποιμένες, οίτινες δεν γνωρίζουσι σύνεσιν· πάντες είναι εστραμμένοι προς την οδόν αυτών, έκαστος εις το μέρος αυτού, δια το κέρδος αυτών. Έλθετε, λέγουσι, θέλω φέρει οίνον και θέλομεν μεθυσθή με σίκερα· και αύριον θέλει είσθαι ως η ημέρα αύτη, πολύ πλέον άφθονος.

Ελάτε λέει και κάντε ότι θέλετε γιατί οι φύλακες του Ισραήλ είναι σαν τα σκυλιά που δεν έχουν φωνή να γαβγίσουν και να προστατέψουν, και σαν τους ποιμένες που καθένας τους τραβάει το δρόμο του και καθένας τους ζητάει το συμφέρον του.

Οι πρεσβύτεροι είναι ποιμένες και πρέπει να βρίσκονται σε προσευχή και εγρήγορση. Να ξέρουν τι γίνεται γύρω τους, στον κόσμο, στην εκκλησία. Να εκπαιδεύονται στη γνώση της Αγίας Γραφής, προστατεύοντας τον εαυτό τους και το ποίμνιο. Δεν μπορεί ποτέ κανείς να μετρήσει το κακό που έχει γίνει μέσα στην εκκλησία του Χριστού τα προηγούμενα 2000 χρόνια από ποιμένες, πνευματικούς ηγέτες που δεν προστάτεψαν. Μπήκε μέσα στην εκκλησία κάθε είδους διδασκαλία.

Τέλος υπάρχει και ένα τρίτο χαρακτηριστικό που είναι απαραίτητο για την προστασία. Το πρώτο είναι η γνώση της αλήθειας του λόγου του Θεού. Το δεύτερο, η πνευματική επαγρύπνηση, στην προσωπική τους ζωή και στη ζωή του λαού. Το τρίτο είναι το «κουράγιο.» Ναι, θα πρέπει ο ποιμένας, ο πρεσβύτερος να έχει κουράγιο να παλέψει για το ποίμνιό του.

Ο Δαβίδ ήταν ένας τέτοιος άνθρωπος. Θυμάστε όταν πήγε να παλέψει το Γολιάθ τι είπε στο Σαούλ;

Α΄ Σαμ.ιζ:34-36^α, Και είπεν ο Δαβίδ προς τον Σαούλ, Ο δούλός σου έβοσκε τα πρόβατα του πατρός αυτού, και ήλθε λέων και άρκτος και ήρπασε πρόβατον εκ του ποιμνίου· και εξήλθον κατόπιν αυτού και επάταξα αυτόν και ηλευθέρωσα αυτό εκ του στόματος αυτού· και καθώς εσηκώθη εναντίον μου, ήρπασα αυτόν από της σιαγόνος και επάταξα αυτόν και εθανάτωσα αυτόν· επάταξεν ο δούλός σου και τον λέοντα και την άρκτον.

Θέλει κουράγιο να είσαι ηγέτης, κουράγιο να ποιμαίνεις. Εσύ θα πας να παλέψεις με τις αρκούδες και τα λιοντάρια. Ο Κύριος δίνει χάρη, και ο Δαβίδ το αναγνώρισε πως ο Θεός τον ελευθέρωσε, αλλά πάλεψε.

Ιωάν.ι:11-13,  Εγώ είμαι ο ποιμήν ο καλός. Ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού βάλλει υπέρ των προβάτων· ο δε μισθωτός και μη ων ποιμήν, του οποίου δεν είναι τα πρόβατα ιδικά του, θεωρεί τον λύκον ερχόμενον και αφίνει τα πρόβατα και φεύγει· και ο λύκος αρπάζει αυτά και σκορπίζει τα πρόβατα. Ο δε μισθωτός φεύγει, διότι είναι μισθωτός και δεν μέλει αυτόν περί των προβάτων.

Αυτόν που τον πληρώνεις, δεν τον νοιάζει, γιατί δεν είναι δικά του. Ας χαθούν όλα, αυτός τα λεφτά του θα τα πάρει. Εγώ όμως λέει ο Χριστός στο εδάφιο 15, στο δεύτερο μέρος, την ψυχήν μου βάλλω υπέρ των προβάτων.

Χρειάζεται να βάλεις την ψυχή σου για τα πρόβατα. Και γι’ αυτό χρειάζεσαι κουράγιο. Ο Παύλος στους πρεσβύτερους στην Έφεσο, λέει πως διαμαρτύρονταν δημόσια για τη μετάνοια και την πίστη και ότι δεν τους έκρυψε τίποτα από αυτά που έπρεπε ν’ ακούσουν. 

Συμπερασματικά, χρειάζεται να αναμορφωθούμε ως προς το τι πιστεύουμε για το θεσμό και την υπηρεσία του πρεσβύτερου. 

·        Ο πρεσβύτερος καλείται να είναι ποιμένας στο λαό του. Αυτό διδάσκει ο λόγος του Θεού, στις Πράξεις, στην Α΄ Πέτρου, στον Ησαΐα, στον Ιεζεκιήλ. 

·        Σαν ποιμένας ο πρεσβύτερος κάνει τουλάχιστον 4 πράγματα. Προστατεύει πνευματικά, τρέφει πνευματικά, οδηγεί και φροντίζει τις ανάγκες. 

·        Η πνευματική προστασία είναι προστασία από τον κίνδυνο της πλάνης και τον κίνδυνο της αμαρτίας. 

·        Τέλος, για να μπορεί ο κάθε πρεσβύτερος που ποιμαίνει να το κάνει αυτό, θα πρέπει πρώτον, να ξέρει το λόγο του Θεού καλά, δεύτερο, να βρίσκεται σε πνευματική εγρήγορση και να έχει το κουράγιο να βάλει κάτω τη ζωή του για τα πρόβατα.

Τρεις πειρασμοί

Ο πρώτος πειρασμός είναι αυτό που βάζει πρώτο κι ο απόστολος Πέτρος: ν’ ασκούν οι πρεσβύτεροι τα καθήκοντα τους αναγκαστικά, κάτι δηλαδή σαν αγγαρεία. Αγγαρεία το κήρυγμα, άρα πρόχειρες σκέψεις, πολλή υμνωδία, ροκάνισμα του χρόνου, άντε να τελειώνουμε... Αγγαρεία η προσωπική επαφή με το ποίμνιο, αγγαρεία οι επισκέψεις στους ασθενείς, στους γέροντες και στους φτωχούς, αγγαρεία η «επισκόπηση» των διακονιών στην εκκλησία, παράλυση κάθε οργάνωσης, αδιαφορία για την προσέγγιση της νεολαίας, αγγαρεία η εξομάλυνση κακών διαπροσωπικών σχέσεων στο ποίμνιο, ανακάλυψη των πιο απίθανων δικαιολογιών ή άλλοθι για να μην αφιερωθούν οι πρεσβύτεροι στο έργο τους «εκουσίως», δηλαδή μ’ όλη τους την καρδιά. Έτσι το ποίμνιο αφήνεται στον αυτόματο πιλότο, με τα γνωστά αποτελέσματα...

Ένας δεύτερος πειρασμός είναι κάτι σαν συνέπεια του πρώτου: να κάνουν το έργο τους «αισχροκερδώς», δηλαδή όχι με την καρδιά τους, αλλά για τα χρήματα και μόνο. Μ’ άλλα λόγια γίνονται υπάλληλοι, αλλά κακοί υπάλληλοι, αφού έχουν ήδη πέσει στον πρώτο πειρασμό! Η προτροπή του αποστόλου εδώ δείχνει πως οι εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι είχαν εκείνη την εποχή τη δυνατότητα πλουτισμού και ξέρουμε από κείμενα της μεταποστολικής εποχής πως παρουσιάζονταν περιπτώσεις ιδιοτέλειας και αθέμιτου πλουτισμού... Την ίδια επιταγή βρίσκουμε στο λόγο του Παύλου προς τους πρεσβυτέρους της Μιλήτου (Πράξ.κ:33,  Α’ Κορ.θ:7,  Β’ Κορ.ιβ:13) και στις οδηγίες του Χριστού προς τους αποστόλους (Ματθ.ι:9 και παράλληλα). Η εξασφάλιση των υλικών αντιπαροχών, πρώτα, και ύστερα η αφιέρωση στο έργο του Θεού, είναι η μεγαλύτερη πηγή κακοδαιμονίας στη ζωή της Εκκλησίας. Είναι το ακριβώς αντίθετο από την εντολή του Χριστού, «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού...». Και εκεί, σ’ αυτό τον πειρασμό, χάνονται όλα. Κι αγχωμένοι απ’ αυτό το «στόχο», οι εργάτες του Θεού πέφτουν ευκολότατα πια στον τρίτο πειρασμό:

Πειρασμός τρίτος: αρχίζουν και καταδυναστεύουν αυτούς που ποιμαίνουν (ως κατακυριεύοντες των κλήρων). Όχι μόνο αδιαφορούν για το ποίμνιο, όπως προαναφέραμε στον πρώτο πειρασμό, αλλά περνούν και στην κακομεταχείριση του ποιμνίου. Υπάρχουν σήμερα πρεσβύτεροι που αντί να επισκοπούν με αγάπη, προσβάλλουν το ποίμνιο τους με τη συμπεριφορά τους, ακόμα και με τα λόγια τους. Δίνουν διαταγές, προβαίνουν σε απαγορεύσεις ή ίντριγκες, διώχνουν κυριολεκτικά ανθρώπους για οποιονδήποτε λόγο από τις συνάξεις της εκκλησίας, «δέρνουν τους συνδούλους τους», έχουν πάψει προ πολλού να είναι συνεργάσιμοι, δεν υπολογίζουν κανέναν. Η καχυποψία έναντι των πάντων είναι η κατευθυντήρια ιδέα της ζωής και του έργου τους. Η ευνοιοκρατία ή οι κονέξιες μέσα στην εκκλησία που δήθεν διακονούν, είναι η μόνη προϋπόθεση για οποιαδήποτε υπηρεσία. Ο φόβος της δυσμένειας τους σκεπάζει τις καρδιές μικρών και μεγάλων στο ποίμνιο, αρνιών και προβάτων. Έτσι, οι εκκλησίες αυτές από ποίμνη γίνονται στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου «κατακυριεύεται» ο λαός του Θεού...

Μία κοινή προϋπόθεση δόξας

Όμως, μια μέρα θα έρθει ο αρχηγός όλων των ποιμένων! «Και φανερωθέντος του αρχιποίμενος...» θα τρέξουν όλοι να πάρουν το αμάραντο στεφάνι της δόξας. Κι εκεί είναι που θα δοκιμάσουν τη μεγάλη απογοήτευση. Γιατί το στεφάνι αυτό το δίνει ο Χριστός αποκλειστικά και μόνο σε όσους έχουν υπηρετήσει και ζήσει με ταπεινοφροσύνη σ’ αυτή τη ζωή. Βασική αρχή όλων των στεφανιών είναι πως ό,τι θυσιάζει κανείς εδώ για το Χριστό, το παίρνει σαν στεφάνι από τον ίδιο. Στην περίπτωση μας εδώ, όταν ταπεινώνεσαι και υποφέρεις μαζί με το ποίμνιο σου ή όταν ταπεινώνεσαι και αναγνωρίζεις τη διακονία των πρεσβυτέρων σου σαν «νεώτερος», τότε λαμβάνεις το στεφάνι της δόξας. Και το στεφάνι αυτό είναι αμάραντο. (...)

Για να λάβει όμως κανείς αυτό το στεφάνι, είτε είναι πρεσβύτερος είτε όχι, πρέπει να ντυθεί, να «εγκομβωθεί», να κουμπωθεί, να δέσει κόμπο την ταπεινοφροσύνη. Μ’ άλλα λόγια, όχι να προβαίνει κατά καιρούς σε εκδηλώσεις ταπεινοφροσύνης, ανάλογα με το πώς συμφέρει ή βολεύει κάθε φορά, αλλά να περιβληθεί σαν μόνιμο επενδύτη την ταπεινοφροσύνη.