Μ’ αυτή τη λέξη εννοούμε ορισμένες εκφράσεις
και όρους που είναι χαρακτηριστικά της Εβραϊκής κουλτούρας. Όπως έχουμε ήδη
αναφέρει, είναι απαραίτητη κάποια γνώση αυτών των Εβραϊσμών για να μπορούμε να
χρησιμοποιούμε τον πρώτο ερμηνευτικό κανόνα. Όταν είμαστε εξοικειωμένοι με
αυτούς θα δούμε ότι πολλά δύσκολα σημεία
ερμηνεύονται και πολλές φαινομενικές
αντιξοότητες εξαφανίζονται.
Παραδείγματα
Ήταν συνήθεια ανάμεσα στους Εβραίους να
ονομάζουν ένα πρόσωπο υιό κάποιου “πράγματος”,
το οποίο τον χαρακτήριζε μ’ ένα ιδιαίτερο τρόπο. Έτσι ένας άνθρωπος που
ήταν ειρηνικός και χρηστών ηθών ονομαζόταν «υιός ειρήνης», οι φωτισμένοι και
πολυμαθείς «υιοί φωτός», οι απειθείς κι ανυπάκουοι «υιοί απειθείας», κ.λ.π.
(Λουκ.ι:6, Εφεσ.ε:8, ε:6).
Πολλές φορές κάποιες συγκρίσεις εκφράζονται
με αρνήσεις, όπως π.χ. όταν λέει ο Ιησούς: «Οποίος
δεχθεί εμέ δεν δέχεται τόσο εμένα όσο Αυτόν που με έστειλε».
Πρέπει να ερμηνεύσουμε με τον ίδιο τρόπο αυτό
που λέει ο Κύριος «...Διότι δεν ζητώ το
θέλημα το εμόν, αλλά το θέλημα του πέμψαντός με Πατρός». «Εργάζεσθε (όχι
τόσο) μη δια την τροφήν την φθειρομένην (όσο) αλλά δια την τροφήν την μένουσαν εις ζωήν
αιώνιον». «Δεν εψεύσθεις εις ανθρώπους (μόνον) αλλ’ εις τον Θεόν». «Διότι δεν με
απέστειλεν ο Χριστός (κυρίως) δια να
βαπτίζω αλλά (μάλλον) δια να κηρύττω
το ευαγγέλιον» «Διότι δεν είναι η πάλη ημών (μόνον) εναντίον εις αίμα και σάρκα (απλώς ανθρώπους) αλλ’ εναντίον εις αρχάς...» (Μαρκ.θ:37, Ιωάν.ε:30, ς:27, Πράξ.ε:4.
Α’ Κορ.α:17, Εφεσ.ς:12).
Άλλες φορές οι Εβραίοι ενώ αναφέρονται σ’ ένα πρόσωπο ή πράγμα μόνο, χρησιμοποιούν
πληθυντικό για να ενισχύσουν την ιδέα και να φανερώσουν τη σχέση του προσώπου ή
πράγματος με το περιβάλλον του, π.χ. όταν λέει «και εκάθισεν η κιβωτός την δεκάτην εβδόμην του εβδόμου μηνός επί των
ορέων Αραράτ», Γέν.η:4. Αυτό είναι
σα να λέμε ότι κάθισε σ’ ένα από τα όρη Αραράτ.
Το ίδιο διαβάζουμε για τον Ιεφθάε ο οποίος
θάφτηκε στις πόλεις Γαλαάδ που σημαίνει σε μία από τις πόλεις Γαλαάδ.
Οι Εβραίοι συχνά χρησιμοποιούσαν το όνομα των
γονέων για να φανερώσουν τους απογόνους τους, όπως π.χ. στη Γέν.θ:25, «Και είπεν επικατάρατος ο Χαναάν, δούλος
δούλων θέλει είσθαι εις τους αδελφούς αυτού», αντί να πει επικατάρατοι οι
απόγονοι του Χαναάν.
Το ίδιο βλέπουμε πολλές φορές με το όνομα του
Ιακώβ (ή Ισραήλ), Ψαλμ.ιδ:7, Α’ Βασ.ιη:17, 18.
Η λέξη «υιός» πολλές φορές χρησιμοποιείται
για να φανερώσει ένα απόγονο λίγο-πολύ απομακρυσμένο (όπως και σ’ άλλες
γλώσσες). Έτσι λέγεται ότι οι ιερείς
ονομάζονται π.χ. «υιοί Λευΐ», ο Μεμφιβοσθέ ονομάζεται υιός του Σαούλ παρ’ όλο
που στην ουσία ήταν εγγονός του.
Κατά τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιείται η λέξη «πατήρ»
για να φανερώσει προγόνους και η λέξη «αδελφός» με την έννοια του στενού
συγγενή. Ο Λωτ ονομάζεται αδελφός του Αβραάμ, ενώ στην πραγματικότητα ήταν ανιψιός
του (Γεν.ιδ:12-16). Στη Β’ Βασ.η:26 η Γοθολία ονομάζεται «θυγατέρα του Ομρί»
και στο εδάφιο 18 «θυγατέρα του Αχάβ» ενώ στην πραγματικότητα ήταν εγγονή του
Ομρί και κόρη του Αχάβ.
Γνωρίζοντας αυτούς τους Εβραϊσμούς, κάποιες
φαινομενικές αντιξοότητες εξαφανίζονται. Εκτός όμως απ’ αυτούς που είδαμε,
υπάρχουν κι άλλες ασυνήθιστες εκφράσεις στη Βιβλική γλώσσα που πρέπει να
ξέρουμε, όπως η ιδιαίτερη χρησιμοποίηση ορισμένων αριθμών, λέξεων και κύριων
ονομάτων.
Παραδείγματα:
- Ο αριθμός «7» χρησιμοποιείται για να εκφράσει πλήθος, πληρότητα και καμιά φορά ακαθόριστη ποσότητα (Παρ.κς:16,25 Ψαλμ.ριθ:164). Ο Κύριος είπε ότι πρέπει να συγχωρούμε «εδβομηκοντάκις επτά», με την έννοια ότι όσες φορές κι αν αμαρτήσει ο αδελφός μας και ζητήσει συγνώμη πρέπει να τον συγχωρούμε (ΜΑτθ.ιη:21,22).
- Λέξεις που δηλώνουν κάποια ενέργεια, χρησιμοποιούνται μ’ ένα ιδιόρρυθμο τρόπο. Η Γραφή μπορεί να λέει ότι κάποιος κάνει κάτι, ενώ στην ουσία, μόνο το διακηρύττει ότι έγινε ή γίνεται αιτία να γίνει, ή προφητεύει ότι θα γίνει. Για παράδειγμα, διαβάζουμε ότι ο Ιούδας «απέκτησεν αγρόν εκ του μισθού της αδικίας» (Πραξ.α:16-19 Ματθ.κζ:4-10). Κατά τον ίδιο τρόπο μαθαίνουμε πώς ο Κύριος σκλήρυνε την καρδιά του Φαραώ. Ο Θεός ήταν η αιτία που ο Φαραώ σκλήρυνε την καρδιά του, επειδή του πρόσφερε έλεος, έτσι ώστε αν υπάκουε να μην συνέβαιναν όσα συνέβησαν. Όμως ο Φαραώ αντιστάθηκε στο έλεος του Θεού, σκλήρυνε την καρδιά του κι έτσι μόνος του οδηγήθηκε στην καταστροφή (Εξοδ.η:15).
- Όταν ο Κύριος είπε στον προφήτη Ιερεμία (α:10) «Ιδέ σε κατέστησα σήμερον επί τα έθνη και επί τας βασιλείας δια να εκριζόνης και να κατασκάπτεις......», δεν τον έβαλε στην πραγματικότητα να τα κάνει όλα αυτά, αλλά να τα διακηρύξει, να τα προφητεύσει. Με την ίδια έννοια ο Ησαΐας θα «πάχαινε την καρδιά του λαού, θα βάραινε την ακοή και θα τύφλωνε τα μάτια τους» (Ησ.ς:10).
Η Εβραϊκή γλώσσα μπορεί να εκφράσει μία απλή
άδεια ή μόλις και μετά βίας μία συγκατάθεση για κάτι σε σχήμα διαταγής. Στον
Ιεζ.κ:39 ο Κύριος λέει, “υπάγετε
λατρεύετε έκαστος τα είδωλα αυτού..”,
αμέσως όμως μετά βλέπουμε καθαρά ότι ο Θεός δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Στην περίπτωση του Βαλαάμ λέει ο Θεός, “...εάν έλθωσιν οι άνθρωποι δια να σε
καλέσωσι, σηκωθείς, ύπαγε μετ’ αυτών, πλην ό,τι σοι είπω, τούτο θέλεις κάμει”.
Από το ίδιο το εδάφιο βλέπουμε, όπως κι απ’
τα παρακάτω, ότι αυτή η άδεια που δόθηκε ήταν τελείως αντίθετη με το θέλημα του
Θεού γιατί ο άγγελος πήγε να εμποδίσει τον Βαλαάμ να πάει, γιατί ήταν πονηρή πράξη ενώπιον του
Κυρίου (Αρ.κβ:20).
Έχουμε μία παρόμοια περίπτωση πιθανότατα στα
λόγια του Ιησού προς τον Ιούδα όταν του είπε, “Ο,τι κάμνεις κάμε ταχύτερον” (Ιωάν.ιγ:27).
