Βιβλικός Χριστιανισμός και ορθολογιστικός σκεπτικισμός (9)

8. Είναι ο Θεός ρατσιστής και πολεμοχαρής;

Σφοδρή επίθεση κάνουν οι κριτικοί της Βίβλου, και στην ηθική ποιότητα του Θεού, ιδίως στα κείμενα της Παλιάς Διαθήκης. Αποκαλούν το Θεό, ρατσιστή, μισογύνη, οργίλο, πολεμοχαρή, ανθρωποκτόνο κ.λπ., στηριζόμενοι σε κάποια χωρία που ή δεν τα καταλαβαίνουν, (ή δεν θέλουν να τα καταλάβουν), ή παρερμηνεύουν την ανθρωπομορφική μεταφορική γλώσσα των κειμένων που, παρουσιάζουν τον Θεό, π.χ. ως ανδρείο πολεμιστή (Εξ. 15:3), με ρομφαία ή τόξο κ.λπ., ή ακόμα παρερμηνεύουν και τον χαρακτήρα του Θεού, που σαφώς δεν είναι μόνο αγάπη, αλλά και δικαιοσύνη ο οποίος αποδίδει εις έκαστον κατά τα έργα του. Οι επικριτές έχουν στο νου τους έναν Θεό κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους, κατά πώς τους ταιριάζει, έναν Θεό αγαθιάρη και ανεκτικό των πάντων! Αλλά όπως λέει ο ίδιος ο Θεός: «Οι σκέψεις μου δεν είναι σαν τις δικές σας»! (Ησ. 55:8).

 

Οι κριτικοί διαμαρτύρονται π.χ., για την από μέρους του Ιησού του Ναυή εξόντωση 7 χαναανιτικών εθνών, κατ’ εντολήν του Θεού, γιατί ο Θεός αυτός, κατ’ αυτούς, είναι σκληρός και άδικος! Αλλά, όπως λέει και ο απ. Παύλος, για τέτοιου είδους άτομα, θέλοντας να συστήσουν την «εαυτών δικαιοσύνην αγνοούν την δικαιοσύνη του Θεού» (Ρωμ. 10:2, 3). Ο Blaise Pascal ορθά παρατηρεί: «Δεν υφίσταται τόσο μεγάλη δυσαναλογία ανάμεσα στη δική μας δικαιοσύνη και σε εκείνη του Θεού, όσο ανάμεσα στη μονάδα και το άπειρο».

Μερικοί απ’ αυτούς συμπεραίνουν όπως ο αρχαίος αιρετικός Μαρκίων κ.α., ότι άλλος είναι ο Θεός της Παλιάς Διαθήκης κι άλλος της Καινής Διαθήκης, γιατί της τελευταίας, είναι γλυκός και συγχωρητικός, ενώ της πρώτης άγριος και εκδικητικός… Αν υπάρχει μία δόση αλήθειας στις παραπάνω αιτιάσεις είναι ότι, στην Παλιά Διαθήκη, αν και υπάρχει άφθονο έλεος, τονίζεται περισσότερο η δικαιοσύνη του Θεού, ο οποίος «ουδόλως αθωώνει τον ένοχον» (Εξ. 34:6, 7). Ενώ στην Καινή Διαθήκη τονίζεται περισσότερο η πατρική του αγάπη (πρβλ. παραβολή του ασώτου). Τόσο στην Παλιά Διαθήκη όσο και στην Καινή Διαθήκη γίνεται λόγος για την «οργή και το θυμό του Θεού», που είναι εκφράσεις ανθρωπομορφικές και εννοούν την θεία τιμωρία και πάταξη του κακού (πρβλ. Μ. Βασίλειος, P.G. 30, 85a· Ι. Χρυσόστομος, P.G. 55, 71 και 277).

Κατά τα άλλα, αφενός μεν μπορεί να καταδειχθεί ότι σκληρές εικόνες και εκφράσεις υπάρχουν και στην Καινή Διαθήκη (Λκ. 19:27· Β΄ Θεσ. 1:8· Αποκ. 19:11-21), όχι μόνο στην Παλαιά, αφετέρου δε, ότι ο Θεός της Παλιάς Διαθήκης, είναι ο ίδιος με Αυτόν της Καινής Διαθήκης. Είναι ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, ο Πατέρας του Κυρίου Ιησού Χριστού (Ματθ. 22:29).

Όσον αφορά την διαταγή της εξόντωσης των Χαναναίων και σε μερικές περιπτώσεις και γυναικών και μικρών παιδιών, καλά θα κάνουν να διαβάσουν το βαθμό της διαφθοράς των τελευταίων, στα χωρία Δευτ. 7:1-3, 9:4-5, 18:9-12, 20:18· Λευ. 18:3-25· Αρ. 33:51-55 κ.α., όπου αναφέρονται σαφώς οι λόγοι εξόντωσής τους: Ιερή πορνεία, λατρεία όφεων, ομοφυλοφιλία, κτηνοβασία, αιμομιξία, θυσίες μικρών παιδιών στον Μολώχ και Βάαλ, θυσίες θεμελίωσης σπιτιών, αιματοχυσία, βία, αδικία, μαγεία, πνευματισμός, είναι μερικές από τις πρακτικές των Χανααναίων, που εξαιτίας τους και η ίδια η γη δεν μπορούσε πια να τους αντέξει! (Λευ. 18:22-27· πρβλ.Walter C. Kaiser Jr., Toward Old Testament Ethics και ιδίως, Paul Copan, Is God a Moral Monster?). Είναι αξιοσημείωτο ότι, στη χαναανιτική πόλη Γεζέρ, οι ανασκαφές του R. A. Stewart Macalister, απεκάλυψαν «υψηλόν τόπον» λατρείας του Βάαλ και αρκετά μεγάλο αριθμό σταμνών που περιείχαν τη σποδό παιδιών θυσιασθέντων στο Βάαλ! Παρόμοια ευρήματα με θυσίες «θεμελίωσης σπιτιών», με «χτίσιμο σώματος παιδιών για γούρι», ανακαλύφτηκαν και σε άλλες πόλεις, όπως στη Μεγιδδώ, την Ιεριχώ κ.α. Ένα ακόμα φοβερό δείγμα του ξεπεσμού της εξαχρειωτικής χαναανιτικής ειδωλολατρίας! (βλ. R. A. Stewart Macalister, Bible Side-Lights from the Mound of Gezer, a Record of Excavation and Discovery in Palestine). Όπως σημειώνει ο αρχαιολόγος M. F. Unger: «Η κτηνωδία, η λαγνεία και η ακολασία της μυθολογίας των Χαναναίων είναι πολύ χειρότερες από κάθε άλλη χώρα της Εγγύς Ανατολής… Ο χαρακτήρας της θρησκείας των… παρέχει αρκετή ιστορική βάση για να δείξει την ακρίβεια… των βιβλικών δηλώσεων στον χαρακτηρισμό του πλήρως ηθικού και θρησκευτικού εκφυλισμού των κατοίκων της Χαναάν… Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως σωρούς στάχτες και λείψανα από σκελετούς βρεφών σε κοιμητήρια γύρω από ειδωλολατρικούς βωμούς, πράγμα που δείχνει ότι [το έθιμο της θυσίας παιδιών] είχε ευρεία εφαρμογή» (Archaeology and the Old Testament, σ. 176). Παρόμοια, ο καθηγητής R. K. Harrison δήλωσε: «Τα ουγκαριτικά κείμενα δεν αφήνουν καμία αμφιβολία όσον αφορά στον χονδροειδή αισθησιασμό και ανηθικότητα των χαναανιτικών θρησκευτικών τελετουργιών και προκαλεί προβληματισμό το γεγονός ότι η βαρβαρότητα και η ασυδοσία τους είχε ευρεία απήχηση στα σύγχρονα έθνη της Εγγύς Ανατολής… Μεταξύ των Χαναναίων, η πορνεία, η μοιχεία, η κτηνοβασία και η αιμομιξία ήταν ευυπόληπτες λειτουργίες της σεξουαλικής ζωής όπως καταδεικνύεται από τα κείμενα της Ρας Σάμρα» (Introduction to the Old Testament, σελ. 120, 610. Δες επίσης, A. van Selms, Marriage and Family Life in Ugaritic Literature, σελ. 74 επ.). Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμία αμφιβολία ότι το μεγαλύτερο μέρος της Χαναάν είχε μετατραπεί σε Σόδομα και Γόμορρα και ο Θεός διέταξε να αφαιρεθεί αυτό το καρκίνωμα για την προστασία του λαού του! (Πρβλ. Θεοδώρητου Κύρου, Εις τον Ιησούν του Ναυή, P.G. 80, 473a).

Ερείπια ιερών στηλών στη Γεζέρ, οι οποίες χρησιμοποιούνταν στη λατρεία του Βάαλ.

 

Αγγεία (τεφροδόχοι) με λείψανα θυσιασμένων παιδιών στην Καρχηδόνα (αποικία των Φοινίκων-Χανααναίων). Ο χώρος ανακαλύφτηκε το 1921 αλλά διερευνήθηκε το 1970. Ήταν ένα τεράστιο νεκροταφείο για σωρούς θυσιασμένων παιδιών στο Βάαλ Αμμών και στη θεά Τανίτ (Αστάρτη). Παρόμοιοι χώροι ανακαλύφτηκαν και σε άλλες φοινικικές αποικίες στη Σικελία, Σαρδηνία, Τυνησία (βλ. BAR 2009).

Επάνω: Στήλες της Τανίτ και του Βάαλ και άγαλμα της Τανίτ (θεότητας που αντιστοιχεί με την Αστορέθ). Ανακαλύφτηκαν σε ένα κοιμητήριο κοντά στην Καρχηδόνα (Τυνησία, βόρεια Αφρική). Κάτω: Κοιμητήριο στο οποίο βρέθηκαν τα οστά χιλιάδων παιδιών που θυσιάστηκαν στη θεά Τανίτ. Αυτές τις δολοφονικές θρησκευτικές τελετές τις έφεραν εδώ οι θαλασσοπόροι Φοίνικες (Χαναναίοι). Ο τραγικός αυτός τόπος αποτελεί μνημείο της εξαχρείωσης των Χαναναίων.

Αυτά ήταν τα έθνη που έπρεπε να εξοντωθούν ανάμεσα σε τόσα άλλα, αλλά προσοχή (!), ο Ισραήλ δεν διετάχθη να κάνει ιερές σταυροφορίες, για να πολεμήσει αλλού, π.χ. στη Μέση Ανατολή, ή την Αίγυπτο. Έπρεπε να εξοντωθούν αυτά τα 7 έθνη, αφενός για να τιμωρηθούν τα ίδια, αφετέρου για να μη μολυνθούν οι Εβραίοι από τη φοβερή διαφθορά της ειδωλολατρίας, πράγμα που τελικά δεν απέφυγαν, γιατί παράκουσαν τις εντολές (βλ. 2 Χρον. 33:9· Ιερ. 19:4). Οι απειθείς Χαναναίοι καταστράφηκαν. Όχι όμως, η Ραάβ που έδειξε πίστη και ο οίκος της, ούτε οι Γαβαωνίτες (Ιησ. 2:1-21· 6:25· 9:3-27· 11:19· Εβρ. 12:35), πράγμα που αποδεικνύει ότι υπήρχαν προϋποθέσεις αποφυγής της καταστροφής των, αν το επιθυμούσαν. Εφόσον ο Θεός μακροπρόθεσμα απέβλεπε στη σωτηρία όλου του κόσμου μέσω του Μεσσία που θα ερχόταν από καθαρό σπέρμα του Αβραάμ, Ιακώβ, Ιούδα κ.λπ. ήταν φυσικό να παρεμβαίνει κατά περιστάσεις και να τιμωρεί άμεσα (Κατακλυσμός, Σόδομα) ή έμμεσα (Ιησούς του Ναυή, κ.λπ.) άτομα ή λαούς που γινόταν εμπόδιο στο σκοπό του, στο θείο σχέδιο της σωτηρίας όλων των ανθρώπων, ενεργώντας πότε ως Κριτής-Δικαστής και πότε ως ιατρός.

Προσωπικά, μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι, οι κριτικοί ενοχλούνται από το Θεό της Βίβλου σ’ αυτό το σημείο, ενώ ο χριστιανός διάκονος και πρωτομάρτυρας Στέφανος που συγχώρεσε τους λιθοβολιστές του, και ο απ. Παύλος, οι άγιοι της Χριστιανοσύνης που έδωσαν τη ζωή τους για την πίστη τους, όταν αναφέρονται σ’ αυτά τα περιστατικά, δεν ενοχλούνται καθόλου, αλλά τα βλέπουν ως δείγμα της δικαιοσύνης του Θεού, και τρόπο εκπλήρωσης της υποσχέσεως-επαγγελίας του, να δώσει τη γη αυτή στους απογόνους του Αβραάμ (Πρξ. 7:45· 13:19). Έχουν άραγε, περισσότερο ανεπτυγμένο το αίσθημα της δικαιοσύνης, οι σύγχρονοι κριτικοί που συμμετέχουν συνήθως σε πολέμους και εκπαιδεύονται σε στρατούς για να πολεμούν, από το Θεό της Βίβλου, ο οποίος κρίνει «πάσα την γην» με δικαιοσύνη, ευθύτητα και κρίση (Γεν. 18:25· Δευτ. 32:4· Ψαλμ. 33:5), μισεί την ανομία και ως Άγιος, δεν μπορεί πάντα να ανέχεται το κακό; Γιατί τότε διαμαρτύρονται για την ύπαρξη του κακού στον κόσμο και τη μη παρέμβαση του Θεού στις ημέρες μας;

Συγγραφέας: Τσινικόπουλος, Δημήτρης