Εκατομμύρια μέλισσες βρέθηκαν πριν λίγους μήνες νεκρές στο Οντάριο του Καναδά, σε περιοχή όπου φυτεύτηκε γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι.
Ο τοπικός μελισσοκόμος Dave Schuit, ο οποίος παράγει μέλι στο Elmwood έχασε 37 εκατομμύρια μέλισσες, περίπου 600 κυψέλες.
"Από τη στιγμή που άρχισε να φυτεύεται το καλαμπόκι, οι μέλισσές μας πέθαιναν κατά χιλιάδες", λέει ο Schuit.Πολλοί μελισσοκόμοι κατηγορούν τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα γι' αυτή την περιβαλλοντική καταστροφή. Ενώ πολλές χώρες της ΕΕ τα έχουν απαγορεύσει, το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ ακόμα δεν έχει απαγορεύσει τα εντομοκτόνα, που κατασκευάζονται από την εταιρεία Bayer CropScience Inc.
Δύο από τα καλύτερα σε πωλήσεις φυτοφάρμακα της Bayer, το Imidacloprid και το Clothianidin, είναι γνωστό ότι εισχωρούν στη γύρη και το νέκταρ και μπορεί να βλάψουν ωφέλιμα έντομα, όπως οι μέλισσες. Η εμπορία αυτών των φυτοφαρμάκων συνέπεσε επίσης και με την εμφάνιση των θανάτων μελισσών σε μεγάλη κλίμακα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ζημιές όχι μόνο στις μέλισσες
Τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα, τα οποία είναι νευροτοξικά, προξενούν σημαντικές ζημιές όχι μόνο στις μέλισσες, αλλά σε πολλά άλλα είδη απαραίτητα για την υγεία των οικοσυστημάτων, όπως σε πουλιά, έντομα, σκουλήκια και ψάρια, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα, που ζητά τον περιορισμό της χρήσης αυτών των χημικών ουσιών.
Οι 29 συνεργαζόμενοι επιστήμονες, που ανέλυσαν όλες τις σχετικές μελέτες των τελευταίων δύο δεκαετιών (πάνω από 800), κατέληξαν στο «οριστικό» πλέον συμπέρασμα για τις βλάβες που τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα προκαλούν στη φύση.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η απειλή είναι παρόμοια με εκείνη που κάποτε αποτελούσε το σήμερα απαγορευμένο DDT.
Από την πλευρά τους όμως, οι παραγωγοί αυτών των φυτοφαρμάκων αρνούνται ότι τα προϊόντα τους βλάπτουν τις μέλισσες ή άλλα είδη.
Τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα, τα οποία περιέχουν χημικές ουσίες σαν τη νικοτίνη που στοχεύουν στο νευρικό σύστημα, εμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, για να αντικαταστήσουν άλλα πιο βλαβερά εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα.
Σχεδόν εξ αρχής, εκφράστηκαν επιστημονικοί ενδοιασμοί για τις δυνητικές επιπτώσεις αυτών των ουσιών, που μειώνουν τη γονιμότητα μερικών ειδών, τις αισθήσεις τους όπως η οσμή, τη μνήμη τους, τις άμυνες του ανοσοποιητικού τους συστήματος, την ικανότητά τους να πετάνε κ.α.
Το 2011 η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) δημιούργησε μια διεθνή επιστημονική επιτροπή (Task Force on Systemic Pesticides) για να μελετήσει τα εν λόγω φυτοφάρμακα.
Η έκθεση (Worldwide Integrated Assessment), η οποία επίσημα θα δημοσιοποιηθεί τον επόμενο μήνα στο περιοδικό περιβαλλοντικών ερευνών «Environment Science and Pollution Research» καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα νεονικοτινοειδή και το χημικό fipronil δηλητηριάζουν τη γη, τον αέρα και το νερό.
Τα φυτοφάρμακα αυτά συσσωρεύονται στο χώμα και διαρρέουν στα ύδατα, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα σε μια ευρεία γκάμα οργανισμών πέρα από τις μέλισσες.
Τα νεονικοτινοειδή και η ουσία fipronil εκτιμάται ότι αποτελούν σχεδόν το 40% της παγκόσμιας αγοράς εντομοκτόνων - παρασιτοκτόνων και οι αγρότες εξαρτιούνται όλο και περισσότερο από αυτά, όπως παλαιότερα συνέβαινε με το DDT.
Αν και τα νεονικοτινοειδή δεν συσσωρεύονται στους ιστούς των ανθρώπων και των ζώων όπως έκανε το DDT, παρόλα αυτά είναι έως 6.000 φορές πιο τοξικά, ενώ διαρκούν στο έδαφος από ένα έως τρία χρόνια.
Παραμένει ερωτηματικό σε ποιο βαθμό δημιουργούν προβλήματα στους ανθρώπους και σε άλλα θηλαστικά, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία, αλλά η νέα μελέτη δεν το αποκλείει.
Όμως εκπρόσωποι εταιρειών που παράγουν αυτά τα φυτοφάρμακα, αντιτείνουν ότι «υπάρχουν πολύ λίγα αξιόπιστα στοιχεία πως αυτά τα πράγματα όντως προκαλούν ανεπιθύμητη βλάβη, γιατί θα το είχαμε δει μετά από τη χρήση τους επί πάνω από 20 χρόνια».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Προστασίας των Καλλιεργειών δήλωσε ότι η νέα μελέτη κάνει επιλεκτική χρήση των διαθέσιμων στοιχείων και υπερβάλλει για τις επιπτώσεις στις μέλισσες.
Η Ευρώπη έχει ήδη σε ισχύ ένα διετές μορατόριουμ, που απαγορεύει τη χρήση νεονικοτινοειδών σε ανθοφόρες καλλιέργειες.
Τα εν λόγω χημικά επιτρέπονται μόνο σε φυτά χωρίς λουλούδια, τα οποία δεν προσελκύουν μέλισσες και άλλα έντομα που κάνουν επικονίαση.
επιμέλεια: Βιβή Συργκάνη
πηγή: organichealth
