Γιατί ο Θεός επιτρέπει τη δυστυχία και τον πόνο?

Γιατί ο Θεός επιτρέπει τις θλίψεις; Αν ο Θεός είναι καλός και τρυφερός, γιατί επιτρέπει το κακό και τη δυστυχία να υπάρχουν;

Έχουν συμβεί τελευταία τόσες πολλές τραγικές ιστορίες, τόσο πολύς πόνος. Και πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται, 

«Γιατί; Γιατί ο Θεός το επιτρέπει αυτό;»

Το ερώτημα «γιατί» πηγαίνει χιλιάδες χρόνια πίσω. Έγινε από τον Ιώβ και τους συγγραφείς των Ψαλμών στην Παλαιά Διαθήκη, και έχει να κάνει ιδιαίτερα με τον 20^ο αιώνα, όπου είδαμε δύο παγκόσμιους πολέμους, το Ολοκαύτωμα, γενοκτονίες στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα, καταστροφικούς λιμούς στην Αφρική, Καμπότζη, την εμφάνιση του AIDS, τη γενοκτονία στη Ρουάντα και την εθνοκάθαρση του Κοσσυφοπεδίου. Και ο 21^ος αιώνας δεν έχει αρχίσει καθόλου καλύτερα. Δίδυμοι πύργοι, Συρία, προσφυγικό και πάει λέγοντας. Γιατί να συμβαίνουν όλα αυτά, αν όντως υπάρχει ένας Θεός αγάπης που είναι παντοδύναμος; Γιατί συμβαίνουν κακά πράγματα σε καλούς ανθρώπους;

Αλλά αν δεν έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί ο κόσμος μας είναι τόσο μολυσμένος με πόνο και δυστυχία, θα το κάνεις όταν κάτι συμβεί σ’ εσένα ή σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο. Και ο Ιησούς είπε ότι όλα αυτά έρχονται. Σε αντίθεση με κάποιους θρησκευτικούς ηγέτες που δεν δέχονται τον πόνο και τη δυστυχία στη ζωή του πιστού, ο Ιησούς ήταν ειλικρινής. Μας είπε την αλήθεια. Είπε στο Ιωάν.ις:33, «Εν τω κόσμω θέλετε έχει θλίψιν· αλλά θαρσείτε, εγώ ενίκησα τον κόσμον». Δεν είπε ίσως – είπε ότι αυτό θα γίνει.

Αλλά γιατί; Αν με ρωτήσεις «Γιατί ο Θεός επιτρέπει τον κάθε δολοφόνο να κάνει αυτά που κάνει», η μόνη απάντηση που μπορώ να δώσω ειλικρινά, αποτελείται από δύο λέξεις – «Δεν ξέρω».

Δεν μπορώ να μπω στη θέση του Θεού και να δώσω μια πλήρη απάντηση στο ερώτημα αυτό. Δεν έχω το μυαλό του Θεού. Δεν βλέπω με τα μάτια του Θεού. Α’ Κορ.ιγ:12 λέει, «Διότι τώρα βλέπομεν διά κατόπτρου αινιγματωδώς, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· τώρα γνωρίζω κατά μέρος, τότε δε θέλω γνωρίσει καθώς και εγνωρίσθην..».

Έτσι, όταν ρωτάς σχετικά με μεμονωμένες περιπτώσεις και θες να ξέρεις γιατί αυτό το συγκεκριμένο πράγμα συνέβη, να ξέρεις ότι δεν θα πάρεις την πλήρη απάντηση σ’ αυτό τον κόσμο. Κάποια μέρα θα δούμε καθαρά, αλλά προς το παρών, τα πράγματα είναι ομιχλώδη. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα πάντα από την πεπερασμένη πλευρά μας. Και ειλικρινά, οι άνθρωποι που υποφέρουν από διάφορες τραγωδίες, δεν χρειάζονται μια πλήρη θεολογική πραγματεία τώρα, οποιαδήποτε πνευματική απάντηση θα φανεί τετριμμένη και ανεπαρκής. Αυτό που χρειάζονται απεγνωσμένα τώρα, είναι η τόσο ουσιαστική και παρηγορητική παρουσία του Ιησού Χριστού στη ζωή τους.

Αλλά ας εστιάσουμε στο μεγάλο, κυρίαρχο θέμα, του γιατί ο Θεός επιτρέπει γενικά τη δυστυχία στη ζωή μας.

Ακόμα κι αν δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα πάντα σχετικά με αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε κάποια πράγματα.

Το ίδιο ισχύει για την κατανόηση του γιατί υπάρχουν τραγωδίες και δυστυχία στη ζωή και στον κόσμο μας. Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να διακρίνουμε όλες τις λεπτομέρειες του γιατί — επειδή είναι σκοτεινές από την άποψή μας -, αλλά υπάρχουν μερικές βασικές βιβλικές αλήθειες που μπορεί να φωτίσουν κάποια σημεία. Και αν ακολουθήσουμε αυτά τα φώτα, θα μας οδηγήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση, για ορισμένα συμπεράσματα που θεωρώ ότι μπορεί να βοηθήσουν και να ικανοποιήσουν τις καρδιές και τις ψυχές μας.

Ποια είναι αυτά τα φωτεινά σημεία; Επιτρέψτε μου να σας δώσω πέντε από αυτά που θεωρώ χρήσιμα σε τέτοιες περιπτώσεις, που βγαίνει το «Γιατί;».

Το πρώτο φωτεινό σημείο: ο Θεός δεν είναι ο δημιουργός του κακού και της δυστυχίας.

Αυτό απαντά στην ερώτηση που ακούγεται τόσο συχνά: «Γιατί ο Θεός δεν δημιούργησε απλά έναν κόσμο όπου δεν θα υπάρχουν τραγωδίες και δυστυχία;». Η απάντηση είναι: το έκανε! Γέν.α:31 λέει: «Και είδεν ο Θεός πάντα όσα εποίησε· και ιδού, ήσαν καλά λίαν».

Αλλά εάν ο Θεός δεν είναι ο δημιουργός των τραγωδιών του κακού και του θανάτου, από που προέρχονται αυτά; Λοιπόν, όταν ο αιώνιος Θεός αποφάσισε να δημιουργήσει τον άνθρωπο, ήθελε να υπάρχει μια σχέση αγάπης ανάμεσα σ’ Αυτόν και τα πλάσματά Του. Αλλά για να μας δώσει την ικανότητα να αγαπάμε, ο Θεός έπρεπε να μας δώσει ελεύθερη βούληση για να αποφασίζουμε αν θέλουμε να αγαπήσουμε ή όχι. Γιατί? Γιατί η αγάπη προϋποθέτει πάντα την επιλογή.

Αν ήμασταν προγραμματισμένοι να λέμε, «Σ' αγαπώ», αυτό δεν είναι πραγματικά αγάπη. Για να ζήσεις την πραγματική αγάπη, το άλλο άτομο πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει να σε αγαπά ή να μην σε αγαπά. Άλλη μια φορά – η πραγματική αγάπη πάντα περιλαμβάνει την επιλογή.

Έτσι, προκειμένου να βιώσουμε την αγάπη, ο Θεός μας έδωσε ελεύθερη βούληση. Αλλά δυστυχώς, οι άνθρωποι έχουμε καταχραστεί την ελεύθερη βούλησή μας, απορρίπτοντας τον Θεό, απομακρυνόμενοι απ’ Αυτόν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την εισαγωγή δύο ειδών κακού στον κόσμο: το ηθικό κακό και το φυσικό κακό.

Ηθικό κακό είναι η ανηθικότητα, ο πόνος, η δυστυχία και οι τραγωδίες που ήρθαν επειδή επιλέξαμε να είμαστε εγωιστές, αλαζόνες, αδιάφοροι, μισούντες και διεφθαρμένοι. Η Ρωμ.γ:23 λέει «επειδή πάντες ήμαρτον και υστερούνται της δόξης του Θεού».

Έτσι, ένα μεγάλο μέρος των δεινών του κόσμου είναι αποτελέσματα δικών μας αμαρτωλών πράξεων ή από την απραξία μας. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι μαθαίνουν ότι υπάρχει κάπου πείνα, και αναρωτιούνται που είναι ο Θεός, αλλά η γη παράγει αρκετά τρόφιμα ώστε κάθε άνθρωπος να έχει 3.000 θερμίδες την ημέρα. Είναι δική μας ανευθυνότητα και εγωκεντρισμός που εμποδίζει τους ανθρώπους να έχουν φαγητό.

Με άλλα λόγια: Κοίτα το χέρι σου. Μπορείς να επιλέξεις να χρησιμοποιήσεις αυτό το χέρι να κρατήσει ένα όπλο και να πυροβολήσει κάποιον, ή να το χρησιμοποιήσεις να ταΐσεις πεινασμένους ανθρώπους. Είναι δική σου επιλογή. Αλλά είναι άδικο να πυροβολήσεις κάποιον και μετά να κατηγορείς τον Θεό για την ύπαρξη του κακού και της δυστυχίας.

Το δεύτερο είδος του κακού ονομάζεται φυσικό κακό. Πυρκαγιές, σεισμοί, ανεμοστρόβιλοι και τυφώνες που προκαλούν πόνο στους ανθρώπους. Αλλά αυτά, είναι επίσης έμμεσο αποτέλεσμα της αμαρτίας που διενεργείται στον κόσμο. Όταν εμείς οι άνθρωποι είπαμε στον Θεό ότι θέλουμε να φύγουμε μακριά Του, ο Θεός μερικώς τίμησε το αίτημά μας. Η φύση άρχισε να επαναστατεί. Η γη ήταν καταραμένη. Γενετικές βλάβες και ασθένειες άρχισαν να εμφανίζονται. Ο πόνος και ο θάνατος έγιναν μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.

Η Βίβλος λέει ότι είναι εξαιτίας της αμαρτίας, που η φύση έγινε καταραμένη και άρχισε να βλαστάνει «ακάνθας και τριβόλους». Η Ρωμ.η:22 λέει, «Επειδή εξεύρομεν ότι πάσα η κτίσις συστενάζει και συναγωνιά έως του νύν». Με άλλα λόγια, φύση επιθυμεί πάρα πολύ να έρθει η απολύτρωση και να μπουν τα πράγματα στη θέση τους. Αυτή είναι η πηγή της διαταραχής και του χάους.

Ας το κάνουμε απόλυτα σαφές ακόμα μια φορά: ο Θεός δεν δημιούργησε το κακό και τις δυστυχίες. Τώρα, είναι αλήθεια ότι ο Θεός δημιούργησε το ενδεχόμενο (τη δυνατότητα) το κακό να μπει στον κόσμο, γιατί αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να δημιουργηθούν οι προοπτικές για γνήσια καλοσύνη και αγάπη. Αλλά εμείς, με την ελεύθερη βούλησή μας, που κάναμε το ενδεχόμενο κακό, πραγματικότητα.

Κάποιοι ρωτούν, «δεν θα μπορούσε ο Θεός να τα είχε προβλέψει όλα αυτά;». Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι το έκανε. Αλλά δέστε το έτσι: πολλοί από εσάς είστε γονείς. Πριν αποκτήσετε παιδιά, δεν θα μπορούσατε να σκεφτείτε ότι υπήρχε μεγάλη πιθανότητα (όπως έχουν τα πράγματα) να νοιώσουν μεγάλη απογοήτευση ή πόνο ή στενοχώρια στη ζωή τους, ή ότι θα μπορούσαν να σας πληγώσουν και να σας εγκαταλείψουν; Φυσικά — αλλά κάνατε παιδιά. Γιατί; Επειδή ξέρατε ότι υπήρχε επίσης το ενδεχόμενο για τεράστια χαρά και βαθιά αγάπη.

Τώρα, η αναλογία είναι κάθε άλλο παρά ιδανική, αλλά σκεφτείτε τον Θεό. Ήξερε σίγουρα ότι θα επαναστατούσαμε εναντίον Του, αλλά ήξερε επίσης ότι πολλοί άνθρωποι θα επέλεγαν να Τον ακολουθήσουν, να έχουν μια σχέση μαζί Του και να περάσουν την αιωνιότητα στον ουρανό μαζί Του — κι αυτό άξιζε τον κόπο, παρόλο που θα κόστιζε στον Γιο Του μεγάλο πόνο και δυστυχία προκειμένου να επιτύχει τη λύτρωσή τους.

Έτσι, κατ’ αρχάς, αυτό με βοηθάει να θυμάμαι, καθώς συλλογίζομαι το μυστήριο του πόνου και του κακού, ότι ο Θεός δεν τα δημιούργησε αυτά.

Το δεύτερο φωτεινό σημείο είναι το εξής: αν και η δυστυχία δεν είναι καλή, ο Θεός μπορεί να την χρησιμοποιήσει για να φέρει καλό.

Το κάνει αυτό για να εκπληρώσει την υπόσχεσή Του στην Ρωμ.η:28: «Εξεύρομεν δε ότι πάντα συνεργούσι προς το αγαθόν εις τους αγαπώντας τον Θεόν, εις τους κεκλημένους κατά τον προορισμόν αυτού».

Σημειώστε ότι το εδάφιο δεν λέει ότι ο Θεός προκαλεί το κακό και την ταλαιπωρία, λέει απλά ότι υπόσχεται να κάνει να βγει καλό. Και παρατηρήσετε ότι το εδάφιο δεν λέει ότι όλοι θα δούμε αμέσως ή ακόμη και σε αυτή τη ζωή πώς ο Θεός έχει κάνει  να βγει καλό από μια άσχημη περίσταση. Θυμηθείτε, σ’ αυτόν τον κόσμο βλέπουμε μόνο θαμπά πράγματα. Και κάτι άλλο, ο Θεός δεν δίνει αυτή την υπόσχεση σε όλους. Δεσμεύεται να κάνει τα πάντα να συνεργήσουν προς το αγαθόν, σε αυτούς που Τον αγαπάνε, που σημαίνει αυτούς που φυλάττουν τα λόγια Του.

Η Παλαιά Διαθήκη μας δίνει ένα πολύ καλό παράδειγμα στην ιστορία του Ιωσήφ, ο οποίος πέρασε από τρομερές καταστάσεις. Πουλήθηκε σαν σκλάβος από τους αδελφούς του, κατηγορήθηκε άδικα για ένα έγκλημα και κακώς φυλακίστηκε. Τέλος, μετά από δώδεκα χρόνια, τοποθετήθηκε σε μια θέση μεγάλης εξουσίας απ’ όπου θα μπορούσε να σώσει τη ζωή της οικογένειάς του και πολλούς άλλους.

Αυτό είπε στους αδελφούς του στη Γέν.ν:20: «σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον, ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού». Αν κι εσύ υπακούς τον Θεό, υπόσχεται ότι Αυτός μπορεί να πάρει κάθε πόνο που αντιμετωπίζεις και να βγάλει κάτι καλό από αυτό.

Μπορεί να πεις, «όχι, αυτή δεν είναι η περίπτωσή μου. Η δική μου ζημιά ήταν πολύ μεγάλη, ήταν ακραία, το βάθος του δικού μου πόνου είναι πολύ μεγάλο. Όχι, στη δική μου περίπτωση δεν υπάρχει περίπτωση ο Θεός να μπορεί να βγάλει κανένα καλό».

Αλλά εάν αμφιβάλλεις για υπόσχεση του Θεού, να ξέρεις ότι ο Θεός πήρε το χειρότερο πράγμα που συνέβη ποτέ στην ιστορία του σύμπαντος — το θάνατο του Χριστού στον σταυρό — και το μετέτρεψε στο καλύτερο πράγμα που έχει συμβεί στην ιστορία του σύμπαντος: άνοιξε τους ουρανούς για όλους όσους Τον υπακούν και  Τον ακολουθούν. Έτσι αν ο Θεός μπορεί να πάρει την χειρότερη περίπτωση που μπορεί να φανταστεί κανείς και να την μετατρέψει στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, δεν μπορεί να πάρει τις αρνητικές περιστάσεις της ζωής σου και να δημιουργήσει κάτι καλό από αυτές;

Μπορεί και θέλει. Ο Θεός μπορεί να χρησιμοποιήσει τις ταλαιπωρίες μας για να μας προσελκύσει στον εαυτό Του, να μορφώσει και να οξύνει τον χαρακτήρα μας, να επηρεάσει άλλους – αν έχουμε εμπιστοσύνη και Τον ακολουθούμε.

Συνεχίζεται