Γ. Ο Θεός απέρριψε
τον Ισραήλ, λόγω της απιστίας τους (θ:30-ι:21)
Μετά την αντιμετώπιση του προβλήματος της απόρριψης του
Ισραήλ, από την άποψη του Θεού – θεσπίζοντας ότι ο Θεός είναι κυρίαρχος και ότι
ο άνθρωπος δεν έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί τις ενέργειές Του – η επιστολή
προς Ρωμαίους, στη συνέχεια, αναλύει το θέμα από την άποψη του ανθρώπου.
Στην πραγματικότητα, η απόρριψη του Ισραήλ από το Θεό, δεν
είναι αυθαίρετη, αλλά λόγω της απιστίας του Ισραήλ. Μετά τη διακήρυξη της κυριαρχίας
του Θεού, η προς Ρωμαίους υπογραμμίζει την ευθύνη του Ισραήλ (και του ανθρώπου).
Ρωμ.θ:30 Τι λοιπόν θέλομεν ειπεί; Ότι τα έθνη τα μη
ζητούντα δικαιοσύνην έφθασαν εις δικαιοσύνην, δικαιοσύνην δε την εκ πίστεως,
Τα εδάφια 25-29 χρησιμοποιούν την Παλαιά Διαθήκη για να
περιγράψουν πώς ο Θεός θα στραφεί στους εθνικούς και θα διατηρήσει μόνο ένα
απομεινάρι του Ισραήλ. Αυτό πρόκειται να συμβεί στην εκκλησία. Γιατί;
Ομολογουμένως, οι εθνικοί δεν επιδίωξαν ποτέ τη δικαιοσύνη
του Θεού. Ιστορικά, ήταν ειδωλολάτρες και δεν λάτρευαν τον αληθινό Θεό. Ωστόσο,
πολλοί εθνικοί είχαν λάβει τη δικαιοσύνη του Θεού, που έρχεται δια πίστεως,
επειδή ανταποκρίθηκαν με πίστη στο κήρυγμα του Ευαγγελίου και δικαιώθηκαν.
Ρωμ.θ:31 ο δε Ισραήλ ζητών νόμον δικαιοσύνης, εις
νόμον δικαιοσύνης δεν έφθασε.
Από την άλλη μεριά, οι Εβραίοι στο σύνολό τους, δεν έχουν
λάβει τη δικαιοσύνη του Θεού. Αν και με ζήλο ακολούθησαν το νόμο της
δικαιοσύνης, ουσιαστικά δεν πέτυχαν δικαιοσύνη. Ακολούθησαν το Νόμο του Μωυσή,
που τους δόθηκε σαν νόμος δικαιοσύνης, αλλά στην πραγματικότητα ποτέ δεν
έφτασαν σ’ αυτόν.
Οι περισσότεροι σχολιαστές ερμηνεύουν το «νόμο της
δικαιοσύνης» να σημαίνει την αρχή της δικαιοσύνης ή δικαίωση δια πίστεως.
Είναι πιθανό, ο «νόμος της δικαιοσύνης» να είναι στην
πραγματικότητα ο νόμος του Μωυσή, δεδομένου ότι αυτός ήταν ο ιδιαίτερος νόμος που
ακολουθούσαν οι Εβραίοι. Το κριτικό κείμενο ενισχύει αυτή την άποψη,
παραλείποντας τη λέξη «δικαιοσύνης» στο τέλος του εδαφίου. Αυτό σημαίνει ότι οι
Εβραίοι ακολουθούσαν το νόμο του Μωυσή, αλλά στην πραγματικότητα ποτέ δεν τον εκπλήρωσαν
σωστά.
Ποτέ δεν τον εφάρμοσαν ή ποτέ δεν έμαθαν από αυτόν, όπως ο
Θεός σκόπευε.
Ρωμ.θ:32 Διά τι; Επειδή δεν εζήτει αυτήν εκ πίστεως,
αλλ' ως εκ των έργων του νόμου· διότι προσέκοψαν εις τον λίθον του προσκόμματος,
Γιατί δεν πήραν οι Εβραίοι αυτό που τόσο επιμελώς εξεζήτησαν;
Το κυνήγησαν με τα έργα και όχι με την πίστη. Αντί να εμπιστευτούν το Θεό για
τη σωτηρία, προσπάθησαν να την κερδίσουν με έργα, ζητώντας τη δικαιοσύνη του
νόμου ή με την τήρηση του νόμου. Σκόνταψαν πάνω στον Ιησού Χριστό! Δεν δέχτηκαν
αυτό που τους έλεγε ότι ήταν: «εάν δεν
πιστεύσητε ότι εγώ είμαι, θέλετε αποθάνει εν ταις αμαρτίαις υμών».
Οι περισσότεροι σχολιαστές υποθέτουν ότι η αντωνυμία «αυτήν» στο πρώτο μέρος του εδαφίου
σημαίνει την αρχή της δικαιοσύνης, αλλά όπως και στο εδ.31 η αναφορά θα
μπορούσε να είναι στο νόμο του Μωυσή. Ο στόχος των Εβραίων δεν ήταν λάθος, αλλά
η μέθοδος επίτευξης αυτού του στόχου ήταν λάθος. Η σωστή μέθοδος είναι «εκ πίστεως» και η λάθος «εκ των έργων του νόμου».
Οι Εβραίοι παρερμήνευσαν το σκοπό του νόμου. Νόμιζαν λάθος, ότι
θα μπορούσαν να δικαιωθούν από τα έργα του νόμου, που ήταν μια καταφανής
διαστροφή του αρχικού σκοπού του Θεού για να δώσει το νόμο. Ο Θεός έδωσε το
νόμο για να ορίσει την αμαρτία, για να φανερώσει την αμαρτωλότητα του ανθρώπου,
για να αποδείξει την ανάγκη για σωτηρία, για να οδηγήσει τον άνθρωπο να
εμπιστευθεί το Θεό σαν τον μόνο Σωτήρα και να τον στρέψει στο Χριστό (Ρωμ.γ:20,
ε:20, ζ:7, Γαλ.γ:24). Αντ' αυτού, οι περισσότεροι Εβραίοι των ημερών του
Παύλου, προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν το νόμο σαν μια τεχνική για να σωθούν. Αυτοδίκαια
εμπιστεύτηκαν την ικανότητά τους να τηρήσουν το νόμο και ως εκ τούτου να αξίζουν
τη σωτηρία. Έχασαν το εσωτερικό νόημα του νόμου.
Το κριτικό κείμενο λέει απλά «εξ έργων» αντί «εκ των έργων
του νόμου». Αυτό ενισχύει τη σκέψη ότι ο νόμος του Μωυσή αυτός καθ’ αυτός δεν
ήταν για κατάκριση, αλλά μάλλον απέτυχαν οι Εβραίοι να τον χρησιμοποιήσουν
σωστά, εκεί έκαναν το λάθος.
Ο λόγος της αποτυχίας (του Ισραήλ), ήταν ότι προσπάθησαν να
εκπληρώσουν το νόμο μέσα από τις δικές τους ευφάνταστες έννοιες των έργων στα οποία
θα μπορούσαν να επαίρονται, αν και αντικειμενικά, ο Μωσαϊκός νόμος δίδασκε την
υπακοή δια πίστεως, που αποκλείει την έπαρση.
Δεδομένου ότι οι Εβραίοι ζητούσαν δικαιοσύνη, ή τη δικαιοσύνη
του νόμου, με έργα και όχι εκ πίστεως, δεν αναγνώρισαν τον Μεσσία όταν ήρθε.
Έγινε λίθος προσκόμματος γι’ αυτούς αντί ακρογωνιαίος λίθος (θεμέλιο). Εν
ολίγοις, ο Θεός απέρριψε τους Εβραίους λόγω της απιστίας τους - λόγω της
απόρριψης του Μεσσία.
Ρωμ.θ:33 καθώς είναι γεγραμμένον· Ιδού, θέτω εν Σιών
λίθον προσκόμματος και πέτραν σκανδάλου, και πας ο πιστεύων επ' αυτόν δεν θέλει
καταισχυνθή.
Το εδάφιο αυτό συνδυάζει το Ησαΐας η:14 και κη:16 και τα
χρησιμοποιεί για να καταδείξει την εβραϊκή απόρριψη του Μεσσία. Το πρώτο εδάφιο
προφήτεψε ότι ο Θεός θα γίνει λίθος προσκόμματος για τον Ισραήλ, μια πέτρα που
γίνεται αιτία να πέσει κάποιος. Το δεύτερο εδάφιο υπόσχεται ότι ο Θεός θα θέσει
στη Σιών θεμέλιον, λίθον, λίθον εκλεκτόν,
έντιμον ακρογωνιαίον, θεμέλιον ασφαλές· ο πιστεύων επ' αυτόν δεν θέλει
καταισχυνθή. Η προς Ρωμαίους παίρνει την αρνητική περιγραφή του πρώτου
εδαφίου και την βάζει στην θετική υπόσχεση του δεύτερου. Ο Χριστός υποτίθεται
ότι ήταν ο θεμέλιος λίθος για το λαό Του, αλλά αντίθετα, έγινε πέτρα που
προκάλεσε το παραπάτημα και την πτώση επειδή αρνήθηκαν να πιστέψουν σ΄ Αυτόν.
Το κείμενο του Ησαΐα κη:16 στα Εβραϊκά λέει, «όποιος
πιστεύει δεν θα ενεργήσει βιαστικά» δηλαδή, δεν θα πανικοβληθεί. Οι Εβδομήκοντα
λένε: καὶ ὁ πιστεύων ἐπ' αὐτῷ οὐ μὴ
καταισχυνθῇ, δηλαδή, δεν θα έρθει σε δύσκολη θέση ή δεν θα απογοητευτεί.
Είτε έτσι είτε αλλιώς η κεντρική ιδέα είναι η ίδια: αυτός που εμπιστεύεται το Θεό
δεν θα ενεργήσει βιαστικά γιατί ξέρει ότι ο Θεός θα τον σώσει, η εμπιστοσύνη
του δεν είναι αβάσιμη.
Είναι ενδιαφέρον ότι στην Παλαιά Διαθήκη, η πέτρα του προσκόμματος
είναι ο Γιάχβε (Ησαΐας η:11-14), αλλά σ’ αυτό το πλαίσιο είναι ο Ιησούς - άλλη μια
απόδειξη ότι ο Ιησούς είναι ο Γιάχβε. Η Α’ Πέτρου β:6-8 αναφέρει αυτά τα δύο
εδάφια του Ησαΐα και τα εφαρμόζει στο Χριστό.
