Ρωμ.θ:18 Άρα λοιπόν όντινα θέλει ελεεί και όντινα
θέλει σκληρύνει.
Συνοψίζοντας, ο Θεός είναι κυρίαρχος στο να δείχνει έλεος σε
κάποιους αλλά και στο να σκληρύνει τις καρδιές άλλων. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο
Θεός αυθαίρετα και χωρίς λόγο καταδικάζει κάποιους ανθρώπους με αιώνια
καταδίκη. Δείχνει έλεος σ’ αυτούς που μετανοούν και απορρίπτει αυτούς που δεν
μετανοούν.
Ο Θεός πραγματικά σκλήρυνε την καρδιά του Φαραώ (Εξ.ι:1),
αλλά αυτό έγινε εξαιτίας της άρνησης του Φαραώ να υποταχθεί στο Θεό. Η Γραφή
ακόμα μας λέει ότι ο ίδιος ο Φαραώ σκλήρυνε την καρδιά του (Εξ.η:15) και ύψωνε
τον εαυτό του (Εξ.θ:17). Επειδή ο Φαραώ αρνήθηκε ν’ ακούσει το Θεό, ο Θεός
επέτρεψε να σκληρύνει η καρδιά του και να σκληρύνει ακόμα περισσότερο έτσι ώστε
να εκπληρωθεί ο σκοπός Του. Το ίδιο, στους Ρωμ.α:28, ο Θεός έδωσε στους
Εθνικούς αδόκιμο νου γιατί απεδοκίμασαν να έχουν επίγνωση του Θεού.
Ο Θεός δεν ευλογεί κάποιους από καπρίτσιο και άλλους
καταριέται. Ο λόγος του είναι ο ίδιος για όλους. Λειτουργεί σύμφωνα με
παγκόσμιες αρχές. Τα διαφορετικά αποτελέσματα που ο λόγος Του παράγει στις ζωές
των ανθρώπων, είναι εξαιτίας των διαφορετικών συνθηκών των καρδιών τους κι όχι
από κάποια προκατάληψη απ’ τη μεριά του Θεού. Όταν ο Λόγος του Θεού δόθηκε στο
Φαραώ, σκλήρυνε την καρδιά του, εξαιτίας της υπερηφάνειας και του επαναστατικού
πνεύματος του Φαραώ. Αν ο Φαραώ ταπεινωνόταν, ο ίδιος Λόγος θα τον είχε
μαλακώσει. Μια όμορφη εικόνα αυτής της αλήθειας είναι ότι ο ίδιος ήλιος
σκληραίνει τον πηλό και λειώνει το κερί.
Ο Θεός δεν πίεσε τον Φαραώ να ενεργήσει όπως ενέργησε, αλλά
ο τρόπος που ο Θεός χρησιμοποίησε την ενέργεια του Φαραώ, είναι μια ωραία
εικόνα της πρόγνωσής Του. Ο Θεός προείδε την ισχυρογνωμοσύνη του Φαραώ και τη
χρησιμοποίησε για να εκπληρώσει τα σχέδιά Του. Ξέροντας τί είδους άνθρωπος
είναι ο Φαραώ, μπορούσε να τον χρησιμοποιήσει σαν εργαλείο για να κάνει τη
δουλειά Του. Αν ο Φαραώ ανταποκρινόταν στο Θεό, Αυτός θα τον χρησιμοποιούσε
διαφορετικά για να εκπληρώσει τα σχέδιά Του. Ο Θεός προβλέπει τη σκληροκαρδία
του ανθρώπου και τη χρησιμοποιεί μέσα στο σχέδιό Του. Με όποιο τρόπο κι αν
βαδίσει ο άνθρωπος, ο Θεός έχει ένα σχέδιο που θα δουλέψει. Ο Θεός τελικά
υπερισχύει άσχετα αν ο άνθρωπος Τον υπακούσει ή όχι.
Άλλη μια φορά, αυτό το εδάφιο χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα
για να πιέσει τους Εβραίους να συμφωνήσουν με το σχέδιο του Θεού. Αν
επιδοκίμασαν την ύπαρξή τους σαν έθνος, πρέπει ν’ αναγνωρίσουν την ελευθερία
του Θεού να σκληραίνει καρδιές. Διαφορετικά, ο Θεός έκανε λάθος που σκλήρυνε
την καρδιά του Φαραώ για να ελευθερώσει τον Ισραήλ απ’ τη δουλεία της Αιγύπτου.
Αν συμφωνούσαν ότι ο Θεός ενήργησε δίκαια, σκληραίνοντας τον άπιστο Φαραώ, θα
έπρεπε να παραδεχτούν ότι ο Θεός δίκαια σκληραίνει τους άπιστους Ισραηλίτες.
Ρωμ.θ:19 Θέλεις λοιπόν μοι ειπεί· Διά τι πλέον
μέμφεται; εις το θέλημα αυτού τις εναντιούται;
Η κυριαρχία του Θεού δίνει αφορμή για μία επιπλέον
αντίρρηση: Πώς μπορεί ο Θεός να βρίσκει λάθος σ’ εκείνους που δεν μπορούν να Του
αντισταθούν; (Στη Ρωμ.γ:5-8 είχε εν συντομία θίξει αυτό το πρόβλημα). Αντί να δώσει
αμέσως μια ευθεία απάντηση, ο Παύλος επιμένει να εδραιώσει πρώτα μια θεμελιώδη
αρχή: δεν έχουμε δικαίωμα να ρωτάμε το Θεός γι’ αυτό το θέμα. Αυτή η αντίρρηση
είναι ακαδημαϊκή, γιατί δεν μπορούμε να κρίνουμε το Θεό. Το πραγματικό ζήτημα
είναι ο σεβασμός και η υποταγή στο Θεό. Ο Παύλος δεν απορρίπτει την ερώτηση ενός
ειλικρινή αναζητητή, αλλά τις αντιρρήσεις των άπιστων επαναστατών.
Ρωμ.θ:20 Αλλά μάλιστα συ, ω άνθρωπε, τις είσαι, όστις
ανταποκρίνεσαι προς τον Θεόν; Μήπως το πλάσμα θέλει ειπεί προς τον πλάσαντα,
Διά τι με έκαμες ούτως;
Ο Θεός είναι δίκαιος, επειδή είναι ο Θεός μας και ο δημιουργός
μας. Τα δημιουργήματα δεν έχουν το δικαίωμα να δικάζουν το δημιουργό. Δεν μπορούμε
να αμφισβητούμε τους λόγους που ο Θεός αντιμετώπισε κάποιο άτομο με
συγκεκριμένο τρόπο.
Ρωμ.θ:21 Η δεν έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του πηλού,
από του αυτού μίγματος να κάμη άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις ατιμίαν;
Χρησιμοποιεί την αναλογία της αγγειοπλαστικής. Ο Θεός είναι
ο πλάστης και ο άνθρωπος ο πηλός. Προφανώς αντλεί το επιχείρημά του από τον
Ης.κθ:16 και με:9, όπου επισημαίνεται ότι ο πηλός δεν μπορεί να ρωτήσει τον
αγγειοπλάστη. Ο Ιερεμ.ιη:1-11 παρομοιάζει επίσης το έθνος Ισραήλ με πηλό στα
χέρια του αγγειοπλάστη Θεού. Η αναλογία δεν ισχύει σε κάθε λεπτομέρεια, αλλά
εξηγεί ένα σημαντικό σημείο: ακριβώς όπως ο πηλός δεν μπορεί να ρωτήσει ή να
επιπλήξει τον αγγειοπλάστη, έτσι και ο άνθρωπος δεν μπορεί να κρίνει το Θεό.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η χρήση του πηλού από ένα αγγειοπλάστη,
καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη σύνθεση, την ποιότητα και την ευκαμψία του
πηλού. Στο Ιερεμ.ιη:1-11 ο Θεός εδραιώνει το δικαίωμά Του να πλάσει τον Ισραήλ καθώς ήρεσεν εις τον κεραμέα να κάμη,
στη συνέχεια, διακηρύττει ότι θα συγχωρήσει ή θα κρίνει κάθε έθνος ανάλογα με
το πώς θα ανταποκριθεί στη φωνή Του.
Ο αγγειοπλάστης έχει εξουσία από το ίδιο κομμάτι αργίλου και
κάνει διαφορετικά κομμάτια αγγειοπλαστικής. Αυτός μπορεί να ορίσει άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις
ατιμίαν. Το ίδιο, ο Θεός έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τους ανθρώπους όπως
επιθυμεί.
