Κάποτε πιστεύαμε πως το μέλλον είναι μπροστά μας διαθέσιμο,
χαρούμενο, νοικοκυρεμένο στις πιο μικρές του λεπτομέρειες. Νομίζαμε ότι από μας
εξαρτάται, ότι το κρατάμε στα χέρια μας. Μια καλοκουρντισμένη Ντίσνεϋλαντ. Όλα
θα είναι λογικά, όλα ρυθμισμένα, όλα λυμένα. Μόνο καλύτερα, μόνο περισσότερα
θάχαμε.
Έτσι βλέπαμε το μέλλον μας. Μια εποχή γιομάτη δύναμη και
σιγουριά για τον εαυτό της, έτσι όπως γεννήθηκε στη λάμψη και στους καπνούς της
Χιροσίμα. Όμως το αμέσως επόμενο βήμα ήταν μια κρίση, η πετρελαϊκή κρίση. Αυτή
και μόνη της έφτασε να σωριάσει τα όνειρα στα θρυψαλιασμένα πήλινα πόδια τους.
Οι προοπτικές εξαφανίστηκαν, έγιναν στάχτη.
Όταν κατόπιν το «Apollo 11»προσγειονόταν στη Σελήνη τον
Ιούλιο του ’69, όλοι πιστέψαμε πως ο άνθρωπος ξεπέρασε κι αυτήν ακόμα την
επιστημονική φαντασία. Όμως γρήγορα και πάλι τα όνειρα άρχισαν να μαραίνονται,
οι ενθουσιασμοί να υποχωρούν και αμφιβολίες μυρμήγκιαζαν στο ανθρώπινο μυαλό. Η
απειλούμενη εξάντληση των ενεργειακών πηγών, τα πυρηνικά οπλοστάσια, η μόλυνση,
ο υπερπληθυσμός, οι νέες ανίκητες αρρώστιες, τα ναρκωτικά, η τρομοκρατία. Πόσες
αλήθεια παράμετροι διέφυγαν την προσοχή μας και η εμφάνισή τους, σκληρή και
απειλητική, ανατρέπει κυριολεκτικά τους σχεδιασμούς και αλλοιώνει δραματικά το
πρόσωπο των εξελίξεων.
Μια γαλλική εκπομπή προφήτεψε τη νέα μορφή τρομοκρατίας.
Τους «Γκρίζους Πάνθηρες», και είναι οι συνταξιούχοι. Πολλαπλασιάζονται με τρελούς
ρυθμούς, όμως οι κοινωνικοί πόροι δεν επαρκούν για τη συντήρησή τους. Θα
ξεχυθούν στους δρόμους για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Ταυτόχρονα οι
κοινωνίες του πλούτου και της ευημερίας τροφοδοτούν την υπογεννητικότητα με
συνθήκες κατάλληλες για τη μείωση των γεννήσεων και τον μετασχηματισμό των
κοινωνιών μας σε κοινωνίες γερόντων, πολιτείες συνταξιούχων. Κατόπιν
συντελείται ένας τρομερός φαύλος κύκλος γύρω από την εξεύρεση πόρων για τη
συντήρησή τους και το κοινωνικό κόστος είναι ανυπολόγιστο.
Μέσα στο λόγο του Θεού, που εμείς διαβάζουμε και πιστεύουμε,
η ανθρώπινη πρόκληση εικονογραφείται στην Παλαιά Διαθήκη με τη σύλληψη και
χτίσιμο του πύργου της Βαβέλ. Αυτό που κατάληξε να είναι ένα ερείπιο-μνημείο
της πρόκλησης, του άκρατου εγωισμού μας. Κάτι ανάλογο προσπάθησαν να αποδώσουν
οι Έλληνες με την απόπειρα του Ίκαρου να κατακτήσει τα ύψη, όταν τον πρόδωσαν
τα κέρινα φτερά της φιλοδοξίας του, αποδείχνοντας πόσο ασύμφορη είναι για τον
ίδιο τον άνθρωπο η θέση της «ύβρης», η θέση της πρόκλησης. Όταν έρθει η ώρα της
αναμέτρησης, της δοκιμασίας, συχνά η ανθρώπινη ανεπάρκεια είναι τόση, που ο ίδιος
ο άνθρωπος μένει μόνος, προδομένος, αβοήθητος. Μια έκρηξη σ’ ένα πυρηνικό
αντιδραστήρα και έναν μόνο, χιλιάδες μίλια μακριά απ’ τον τόπο μας είναι ικανή
ν’ αφήσει τα παιδιά μας δίχως γάλα, να γονατίσει την οικονομία μας, να
δηλητηριάσει το πιάτο μας, να φορτίσει τη διεθνή ατμόσφαιρα με πανικό, με
τρόμο, με αγανάκτηση, όπως έγινε με το Τσέρνοπμιλ.
«... αγρίμι μέσα σε δάσος που έπιασε φωτιά και τρέχει να
σωθεί με πανικό φοβισμένου ζώου είναι η εικόνα που δίνει ο άνθρωπος της εποχής
μας, αυτός που έπεσε από την ονειρική μακαριότητα της παντοδυναμίας του στην
απελπισία του κινδύνου που απειλεί την ανίσχυρη μηδαμινότητά του». Είναι
αλήθεια πολύ θλιβερό να ξεκινάς με τέτοιες ζοφερές προοπτικές να συναντήσεις το
μέλλον και μοναδική σου παρηγοριά να είναι το τόσο ανόητο και ανυπόστατο
«θάρθουν καλύτερες μέρες, θα τα ξεπεράσουμε...», που είναι στην πραγματικότητα
ξέπνοες ελπίδες και στείρες, αφού κανέναν δεν πείθουν ούτε καθησυχάζουν.
Όμως ας προσέξουμε τούτο το σημείο. Το τραγικό δεν είναι πως
ζυγώνουμε το τέλος με ραδιενεργά ραδίκια, με πλουτώνιο στο γάλα και υδράργυρο
στα ψάρια. Το αξεπέραστο δεν είναι πως βρισκόμαστε σε απόσταση ανάσας από την
πυρηνική καταστροφή. Το απελπιστικό είναι αλλού. «Εμέ εγκατέλειπον την πηγήν
των Ζώντων Υδάτων» λέει ο λόγος του Θεού. Αυτό είναι το πραγματικά αξεπέραστο
σημείο και το πραγματικά αποφασιστικό. Όσες βελτιώσεις κι αν συμφωνήσουμε για
τον πλανήτη μας, όσο αγώνα κι αν κάνουμε για καλύτερες συνθήκες ζωής, χωρίς το
φως, την αγάπη, τη σοφία του Πατέρα Θεού, σκάβουμε «εις εαυτούς λάκκους
συντετριμμένους, οίτινες δεν δύνανται να κρατήσωσιν ύδωρ» (Ιερεμίας β:13).
Βαθαίνουμε καθημερινά στο θάνατο.
Η ανάγκη ταπείνωσης και συντριβής στην παρουσία του Θεού
είναι η πρώτη μεγάλη ανάγκη του ανθρώπου. Πριν από την αποπυρηνικοποίηση, πριν από
τις συμφωνίες για τον πόλεμο των άστρων, πολύ πριν από την απομάκρυνση των
πυραύλων μέσου βεληνεκούς.
Φοβάσαι το τέλος. Είναι γεγονός και καλά κάνεις και θα
χειροτερέψουν τα πράγματα.
Φοβάσαι, γιατί το ξέρεις πως η εναντίωση στο Θεό καταλήγει
σε θάνατο αιώνιο.
Φοβάσαι, γιατί ενώ το Φως ή ρθε στον κόσμο, εσύ πρόκρινες το
σκοτάδι. Είναι προτιμότερο, εξυπηρετεί καλύτερα τη σάρκα και τα αμαρτωλά σου
σχέδια.
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Την ώρα που εσύ φοβάσαι και
τρέμεις, κάποιοι άλλοι αναστενάζουν με λαχτάρα «ναι, έρχου Κύριε Ιησού». Ποιοι
είναι αυτοί; Αυτοί είναι οι «νέοι άνθρωποι». Έχουν αιώνια ζωή μέσα τους. Είπαν
όχι στην αμαρτία και τα καλά της. Αυτοί αντιστάθηκαν και νίκησαν την πρόκληση,
το θάνατο. Γι’ αυτούς δεν υπάρχει τέλος, αλλά μονάχα η αγάπη του Ιησού Χριστού,
ο ουρανός. Θα μου πεις λίγοι είναι. Ίσως, μα τι σημασία έχει αυτό, όταν
μιλάμε για το θάνατο και τη Ζωή.
