α) Θα υπάρξει μέλλον;
Είναι κάτι πάρα πολύ σκληρό. Το πιάνετε; Μόνο ένας καρκινοπαθής στο τελευταίο
στάδιο, μπορεί να σκέπτεται και να μιλά με αυτόν τον τρόπο. Το λένε και
διαφορετικά: «Χωρίς αύριο». Το αύριο είναι το πρώτο βήμα του μέλλοντος. Ώστε
εκεί φθάσαμε; Ναι. Μα λίγοι, πάρα πολύ λίγοι είναι αυτοί που έχουν συνείδηση
της πραγματικότητας αυτής. Οι πιο πολλοί την προσπερνούν και δεν έχουν το
θάρρος της αναγνώρισης και ομολογίας. Χρειάζεται μια κάποια δόση ηρωισμού. Και
λίγοι γεννιούνται από στόφα ηρωική. Μα ανεξάρτητα από τη διάθεσή μας ή τη
δύναμη ομολογίας, και μόνο από την αναγκαστική θεώρηση της πραγματικότητας που
ζούμε, μας αναγκάζουν όλες οι συγκλίνουσες να διερωτηθούμε, ερώτημα που μιλά
από μόνο του, ότι μέλλον δεν υπάρχει.
β) Η ανεργία.
Λίγοι και στο σημείο αυτό έχουν συνείδηση της έκτασης του δράματος. Σταματούν
στην πρώτη πράξη. Δεν προχωρούν πιο πέρα από την άδεια τσέπη. Μα αυτό δεν είναι
τίποτα. Τα άλλα που ακολουθούν είναι τα εκρηκτικά. Η ψυχολογία του χρόνιου
άνεργου και όταν νιώθει γερά τα μπράτσα του. Όλα γύρω του καταρρακώνονται και
δεν υπάρχουν. Παθαίνει παρακρούσεις. Μισεί όλο τον κόσμο. Δεν κάνει διακρίσεις.
Πού μπορεί να φθάσει κανένας δεν μπορεί να το προσδιορίσει. Και είναι παγκόσμιο
φαινόμενο. Οι συντελεστές ανεργίας διαφέρουν. Μα και αυτοί δεν είναι σταθεροί.
Μεγαλώνουν σαν τα πράσα.
γ) Η βιομηχανική
λογική. Η μεγάλη κατάρα της εποχής μας. Συνδέσαμε σ’ ένα αξεδιάλυτο κοκτέιλ
την πραγματικότητα. Δέσαμε τη ζωή μας με νεκρά και απατηλά νούμερα. Μερικοί το
κατάλαβαν. Οι άλλοι προσπαθούν να ξαναβάλουν μπροστά την παγκόσμια παραγωγική
μηχανή, νομίζοντας πως με τον τρόπο αυτό θα λυθούν τα προβλήματα. Μα, όπως λέει
η βιβλική ρήση «η ζωή του ανθρώπου δεν εξαρτάται εκ των υπαρχόντων αυτού».
Εμείς έχουμε πάθει μια λογική παραμόρφωση, που δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από
αυτή την αγκύλωση της σκέψης μας.
δ) Οι εξοπλισμοί.
Πολλά γράφτηκαν και λέγονται γι’ αυτούς. Εκείνο που δεν έχει τονιστεί, είναι
πως δεν υπήρξαν όπλα που να μην χρησιμοποιήθηκαν. Υποστηρίζεται πως τα
οπλοστάσια υπάρχουν μόνο για να στηρίζουν την ειρήνη. Ταλαίπωρη ειρήνη, μα άλλη
είναι η πραγματικότητα. Θυμήθηκα το Μουσσολίνι που ράντισε την Αβησσυνία με
υπερίτη και τύφλωσε πολλούς Αβησσυνούς. Και η πυρηνική δύναμη, δυστυχώς ναι,
έχει ήδη χρησιμοποιηθεί.
ε) Και η σωτηρία.
Σωτηρία, από μια συνεννόηση, χωρίς αγάπη, που ο ένας θα υποβλέπει τον άλλον και
ύπουλα θα αρματώνεται μέχρι τα δόντια. Τέτοια σωτηρία; Τότε μπορούμε αδίστακτα
να πούμε πως δεν υπάρχει σωτηρία ή να επαναλάβουμε τα λόγια του Δαυίδ: «Ματαία
ή παρά ανθρώπων σωτηρία».
στ) Και κάτι ακόμα,
που μόλις, ελαφρά το αναφέραμε. Κοιμούνται οι άνθρωποι. Δεν έχουν συναίσθηση
της κατάστασης. Εξακολουθούν να μιλούν για διασκεδάσεις, για ταξίδια, για
χτισίματα, για επιστροφή στον παλιό καιρό, μόνο που για την ώρα υπάρχουν
κάποιες δυσκολίες, που θα ξεπεραστούν. Μα όταν οι μαρτυρίες βεβαιώνουν για
ουρές, που περιμένουν ένα πιάτο σούπα, και για άνεργους, που σχίζουν την κάρτα
τους, γιατί καμιά ελπίδα δεν υπάρχει να βρουν κάποτε δουλειά, τότε, πώς μπορείς
να κοιμάσαι; Πώς μπορείς να κάνεις πως δεν βλέπεις; Μα το σκάφος βουλιάζει. Και
το λένε μεγάλοι, όχι εμείς οι μικροί.
Οι διαπιστώσεις, όσο σκληρές και να είναι, ανοίγουν την
πόρτα της θεραπείας. Δεν θα πρέπει να σταθούμε στα επιφανειακά αίτια του πρώτου
πλάνου, μα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την πρώτη αιτία του κακού, την ανθρώπινη
μωρία και καταστροφικότητα, μακριά από το Θεό.
