Ακόμη και όσοι ασκούν κριτική στους "πατέρες" της κρατικής εκκλησίας, αφήνουν συνήθως στο "απυρόβλητο" το πρόσωπο του Χρυσόστομου. Ο Ιωάννης ο «Χρυσόστομος» θεωρείται άγιος των καθολικιστών (παπικών,
ανατολικών, λουθηρανών, και αγγλικανών).
Στα τέλη του 4ου αιώνα ο καθολικισμός έχοντας απομακρυνθεί από το (έτσι κι αλλιώς διφορούμενο) δόγμα της Νίκαιας ενσωμάτωσε την ορολογία των αρειανιστών (σύνοδοι Αλεξάνδρειας και Νέας Ρώμης). Ο Χρυσόστομος είναι ο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της νέας
Χριστολογίας που καθιερώθηκε την εποχή εκείνη από την άρχουσα τάξη (κοσμική και εκκλησιαστική)
στο ανατολικό ρωμαικό κράτος.
Στα συγγράματά του αποφεύγει τον όρο «ομοούσιος» για τον Ιησού Χριστό. Η σχετική ορολογία είχε
αρχίσει να γίνεται πάλι δυσάρεστη στους καθεστωτικούς επειδή σε πολλές
περιπτώσεις υπέκρυπτε "σαβελλιανισμό" (μονοθεισμό). Επαναφέρει τους προσφιλείς όρους της αντιοχειανής σχολής και
των ημιαρειανιστών όπως : «όμοιος κατά πάντα» , ή «απαράλλακτο έχοντα» ή
«όμοιος κατά την ουσία» . Eτσι
χωρίς προσχήματα πάντρεψε την καθολική
«ορθοδοξία» με την ουνιταριανή θεολογία των αρειανιστών, αφού αναφέρεται διαρκώς τους όρους «συνάφεια»(!) και «ένωση» (unity) για την σχέση του ενσαρκωμένου Λόγου με το πρόσωπο του Θεού.
Αντισημιτισμός
Καταφέρεται σε βάρος των Ιουδαίων σε 5 ομιλίες του με σκληρές εκφράσεις όπως: "οχιές", "δαίμονες", "σκυλιά", "άθλιοι", "δείλαιοι", "άρπαγες", "πλεονέκτες" «πιο άγριοι από κάθε άγριο ζώο» , «..οι οποίοι, αφού κατέστησαν τους εαυτούς τους άχρηστους για εργασία έγιναν κατάλληλοι για σφαγή» ενώ για την συναγωγή τους υποστηρίζει ότι:«.. δεν είναι μόνον πορνείον και θέατρο, αλλά και σπήλαιο ληστών και καταφύγιο θηρίων», δι’ αυτό "..λοιπόν προπάντων πρέπει να μισήτε και αυτούς και την συναγωγή τους..".
Καταφέρεται σε βάρος των Ιουδαίων σε 5 ομιλίες του με σκληρές εκφράσεις όπως: "οχιές", "δαίμονες", "σκυλιά", "άθλιοι", "δείλαιοι", "άρπαγες", "πλεονέκτες" «πιο άγριοι από κάθε άγριο ζώο» , «..οι οποίοι, αφού κατέστησαν τους εαυτούς τους άχρηστους για εργασία έγιναν κατάλληλοι για σφαγή» ενώ για την συναγωγή τους υποστηρίζει ότι:«.. δεν είναι μόνον πορνείον και θέατρο, αλλά και σπήλαιο ληστών και καταφύγιο θηρίων», δι’ αυτό "..λοιπόν προπάντων πρέπει να μισήτε και αυτούς και την συναγωγή τους..".
Στην πραγματικότητα, ο Χρυσόστομος απομονώνει επιλεκτικά φράσεις του προφήτη Ιερεμία και του ίδιου του Ιησού και της χρησιμοποιεί αδιάκριτα και
συλλήβδην εναντίων όλων των ιουδαίων. Για να εξωραίσουν τα γραφόμενά του οι μεταγενέστεροι
καθολικοί κονδυλοφόροι προσπάθησαν να αποδείξουν ανεπιτυχώς ότι αφορούν τους ιουδαίζοντες χριστιανούς οι
οποίοι ασκούσαν προσυλητισμό στους λοιπούς καθολικιστές.
Οι απόψεις του χρυσόστομου άσκησαν επιρροή στους αντισημίτες
του 19ου και 20ου αιώνα. Οι ναζί διένειμαν τους «Λόγους κατά Ιουδαίων» του Χρυσόστομου
σε Αυστρία και Γερμανία σε μια προσπάθεια να νομιμοποιήσουν τα πογκρόμ και στη συνέχεια το ολοκαύτωμα των Εβραίων.
Ανθελληνισμός
Ο Χρυσόστομος ξεφεύγει από την απλή πολεμική κατά των
ελλήνων (ελληνας = οπαδός της εθνικής θρησκείας) και καταφέρεται εναντίον τους με
χαρακτηρισμούς όπως : «μωροί», «εκφέροντες λόγους μάταιους κι ακάθαρτους», «δεισιδαίμονες» , «αιμομίκτες μετά μητέρων και αδελφών», «ασοφότεροι από τα
ζώα», «στιγματισμένοι», "χειρότεροι από τους χοίρους που πασαλείβονται με
περιττώματα", «κυνικά καθάρματα», «πανάθλιοι», «παμμίαροι», «αδιάντροποι» και άλλες
λοιδορίες.
- Πως αντιλαμβάνεται ο χρυσόστομος την απόφαση του Αβραάμ να υπάγει στην Αίγυπτο και την έλλειψη ευθύτητάς του έναντι του Φαραώ; (Γένεση 12) Σαν υπακοή στο θέλημα του Θεού !
