Η οικογένεια κατά το Βιβλικό πρότυπο - Πως αντιδρούμε στις συγκρούσεις

Έχει μεγάλη σημασία η σωστή αντίδραση.

Απαραίτητο να σέβεται ο ένας τη γνώμη του άλλου. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνείς, απλά σέβεσαι. Η γνώμη και η ιδέα που έχω για κάτι, είναι ένα μέρος του εαυτού μου. Αν κάποιος γελά με τη γνώμη μου, γελά μ’ εμένα κι αυτό υποσυνείδητα δημιουργεί αναστάτωση.

Καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη γνώμη του. Είναι λάθος να προσπαθείς ν’ αλλάξεις τη γνώμη κάποιου. Μπορείς να κουβεντιάσεις το θέμα, όμως πάντα με το σκεπτικό ότι είναι η γνώμη, το συναίσθημα, ο εαυτός του άλλου.

Ο γάμος δεν είναι η ευκαιρία που σου δόθηκε ν’ αλλάξεις κάποιον. Ο Θεός δεν μας έδωσε το σύντροφό μας για να τον αλλάξουμε και να τον κάνουμε όπως θέλουμε. Αλλά, υποθέσετε για μια στιγμή πως έγινε πράγματι ο τέλειος ή η τέλεια σύζυγος. Το πρόβλημα που αμέσως θα γεννηθεί είναι, τί θα κάνει μ’ ένα ατελή σύντροφο σαν εσένα! Ένα ειλικρινές άτομο που αγαπάει το σύντροφό του, θ’ αλλάξει τα χαρακτηριστικά του ώστε να πλησιάσει και να προσκολληθεί σ’ αυτόν που αγαπά. Σίγουρα κάποια πράγματα πρέπει ν’ αλλάξουν και στους δύο, αλλά είναι σημαντικό να προσπαθούμε ν’ αποδεχτούμε τις προτιμήσεις του άλλου. Αν θέλεις ν’ αλλάξει ο σύντροφός σου, πρέπει ν’ αλλάξεις κι εσύ γι’ αντάλλαγμα. Το σύστημα ανταλλαγής αγαθών δεν έχει καταργηθεί. Όταν και οι δύο σύζυγοι προσφέρουν από λίγο, τότε βγαίνουν νικητές και δεν ζημιώνονται.

Πρέπει να ελέγχουμε τ’ αρνητικά συναισθήματα που όλοι έχουμε. Είναι πολύ πιο εύκολο να είσαι αρνητικός από θετικός γιατί είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Ευκολότερα βλέπεις το κακό από το καλό. Πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε τον αρνητισμό και την κριτική. Τίποτα δεν ανοίγει “κατά λάθος” τόσο συχνά όσο το στόμα. Δυστυχώς ο μηχανισμός της ομιλίας μας δεν περιλαμβάνει ένα αυτόματο διακόπτη. Αν βρίσκεις όλο σφάλματα στο ή στη σύζυγό σου, ίσως έρθει μια μέρα που δε θα βρίσκεις ούτε τα σφάλματα ούτε τον ίδιο!  Όλοι έχουμε αρνητικά και θετικά στοιχεία, αλλά αν κανείς έχει μάθει να βλέπει μόνο τ’ αρνητικά, χάθηκε! Καλό είναι, αφού θέλουμε να συνυπάρχουμε, να βλέπουμε μάλλον τα καλά παρά τα κακά. Ο γάμος είναι για ώριμα άτομα που μπορούν να ελέγχουν τ’ αρνητικά τους συναισθήματα.

Κανένας δεν είναι τέλειος. Όλοι μας στο παρελθόν, έχουμε πει λόγια ή έχουμε κάνει πράγματα που έχουν θίξει, στενοχωρήσει ή πληγώσει το σύντροφό μας. Αυτά που εμείς έχουμε πει ή έχουμε κάνει, συνήθως τα ξεχνάμε ή και όταν ακόμα τα θυμόμαστε δεν τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία. Εκείνα όμως που μας έχει κάνει ο άλλος, τα κρατάμε ζωντανά μέσα μας και γι’ αυτό η πικρία που έχει δημιουργηθεί μένει άσβεστη. Έτσι όμως, το λίγο γίνεται γρήγορα περισσότερο, επειδή προστίθενται καινούρια λόγια ή πράξεις τις οποίες θεωρούμε εχθρικές ή υποτιμητικές για μας. Η απογοήτευση που στην αρχή ήταν μικρή, μεγαλώνει όλο και πιο πολύ και ο θυμός φουντώνει σιγά-σιγά.

Αν όμως είναι κάπως εύκολο να ελέγξουμε τα συναισθήματά μας, όταν αυτά είναι ακόμα ήπια, δεν είναι καθόλου εύκολο να τα ελέγξουμε, όταν η έντασή τους αυξηθεί, επειδή αυτή μας κάνει ανυπόμονους, υπερευαίσθητους και ευέξαπτους ανάλογα με τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία του καθένα.

Έτσι, κάτι που σε φυσιολογικές συνθήκες  δεν μας ενοχλούσε σχεδόν καθόλου, τώρα μπορεί να μας ενοχλεί, να μας στενοχωρεί, να μας αναστατώνει ή να μας εξοργίζει. Σε τέτοιες περιπτώσεις η γκρίνια ή οι εκρήξεις οργής γίνονται συχνά καθημερινό φαινόμενο, σε σημείο που η ατμόσφαιρα του σπιτιού να είναι ανυπόφορη. Ο ένας ρίχνει την ευθύνη στον άλλο, τα βάζει συνέχεια μαζί του ακόμα και μπροστά σε ξένους και ο άλλος αντιδρά με αποτέλεσμα την αδιάκοπη διαμάχη μεταξύ τους.

Γι’ αυτό ο λόγος του Θεού προτρέπει: πάσα πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και βλασφημία, ας αφαιρεθεί από σας μετά πάσης κακίας (Εφεσ.δ:31). Οι πικρίες είναι μια απ’ τις κυριότερες αιτίες, που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα σε πολλές οικογένειες, αλλά και σε πολλές εκκλησίες του Χριστού. Το ερώτημα είναι: μπορούμε να απαλλαγούμε απ’ αυτές και πώς; Μπορούμε αν εφαρμόσουμε αυτό που μας συστήνει ο λόγος του Θεού στο αμέσως παρακάτω εδάφιο (Εφεσ.δ:32). Αν δημιουργούνται και φωλιάζουνε μέσα μας πικρίες που μας παρασύρουν κάθε λίγο σε θυμό ή οργή, αυτό συνήθως οφείλεται στο γεγονός ότι δεν θέλουμε να συγχωρήσουμε το σύντροφό μας για κάτι που μας έκανε και προτιμούμε να κρατήσουμε ανοιχτή την πληγή. Όποιος όμως δεν έμαθε ή δεν θέλει να συγχωρεί αληθινά αυτόν που τον έβλαψε, δεν μπορεί να γίνει  καλός σύζυγος, ούτε καλός αδελφός, ούτε καλός συγγενής, ούτε καλός γείτονας, ούτε καλός συνεργάτης.

Ένα άλλο αρνητικό συναίσθημα που πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε είναι ο θυμός. Η Γραφή μας λέγει πολλά πράγματα για το θυμό. Η Εφεσ.δ:26,27 ίσως δίνει κάποια περιθώρια για δικαιολογημένη αγανάκτηση, όμως με τις εξής προϋποθέσεις: (1) Μη αμαρτάνετε  (2) ο ήλιος ας μη δύη επί τον παροργισμό σας  (3) μη δίδετε τόπον εις τον διάβολον. Αυτά όλα σημαίνουν ένα ανιδιοτελή θυμό. Ο θυμός όμως που οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν και που προκαλεί οικογενειακά προβλήματα είναι ιδιοτελής και εγωιστικός, θυμός φουσκωμένος με υπερηφάνεια και είναι αποτέλεσμα απόρριψης, προσβολής ή πληγώματος που κάποιος προκάλεσε.

Συχνά, ο θυμός που είτε εξωτερικεύεται είτε όχι, δημιουργεί τραγικές καταστάσεις όπως σεξουαλική ανικανότητα, ψυχρότητα, κολίτιδα, καρδιακά προβλήματα, εμβολές, ψυχικά προβλήματα, και σχεδόν κάθε πιθανή αρρώστια που συμβαίνει στους ανθρώπους.

Το να μισείς είναι αμαρτία. Όταν ο θυμός σε κάνει να μην αγαπάς, να περιφρονείς ή να μισείς κάποιον, τότε είναι αμαρτία. Είναι φυσικό να υπάρξουν κάποιες εκρήξεις θυμού στο γάμο, αλλά σ’ αυτό το σημείο η Γραφή έρχεται να μας πει να μην αφήσουμε να περάσει έτσι ολόκληρη η μέρα, αλλά πριν τελειώσει να τακτοποιηθούμε. Αν δεν τακτοποιηθεί σήμερα, αύριο θα φαίνεται μεγαλύτερο και μπορεί να φτάσει κανείς στο σημείο να μιλάει για πράγματα που έγιναν πριν ...έξι χρόνια! Όταν κάνουμε κάτι που ξέρουμε ότι είναι λάθος και δεν ζητήσουμε συγνώμη, δίνουμε τόπο στο διάβολο, του δίνουμε την ευκαιρία να έρθει να πει στο σύντροφό σου: “τι χριστιανός είναι αυτός/η;”

Δες το θυμό σαν αμαρτία (Εφεσ.δ:30-32). Καμιά αμαρτία, συνήθεια ή αδυναμία δεν μπορεί να ξεπεραστεί παρά μόνο όταν το ίδιο το άτομο το δει σαν λάθος. Ο θυμός είναι μια αμαρτία που ο Θεός απεχθάνεται. Ψάχνοντας αυτό το θέμα στη Βίβλο, θα βρούμε αρκετά εδάφια που τον αποδοκιμάζουν και παραδείγματα απ’ τον Κάιν μέχρι τον Πέτρο που διαρκώς τον καταδικάζουν. Ας θυμηθούμε τί κόστισε στο Μωυσή ο θυμός του. Μια τέτοια μελέτη θα μας βοηθήσει ν’ αποφεύγουμε τη φυσική μας τάση να συγχωρούμε ή να δικαιολογούμε το θυμό μας κάτι που είναι αυτοκαταστροφικό επειδή καταργεί τις πιθανότητες θεραπείας. Πρέπει λοιπόν να ομολογήσουμε το θυμό σαν αμαρτία (Α’ Ιωαν.α:9) και να ζητήσουμε απ’ το Θεό να μας απαλλάξει απ’ τη συνήθεια (Α’ Ιωαν.ε:14,15).

Το τρίτο αρνητικό συναίσθημα που πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε είναι ο ατομικισμός, η φιλαυτία ή ιδιοτέλεια. Όλοι γεννιόμαστε μ’ αυτόν και κατά ένα μικρό ή μεγάλο μέρος μας καταδυναστεύει σ’ όλη μας τη ζωή. Το πιο δύσκολο πρόσωπο για να αγαπηθεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι κάποιο που είναι άσκημο ή που δεν έχει εντυπωσιακή προσωπικότητα, αλλά αυτό που είναι ατομικιστής (εαυτούλης).

Η ευτυχία εξαρτάται από το πότε θα μάθει κανείς να μοιράζεται τον εαυτό του, το χρόνο του, τα ταλέντα του και τα όσα πράγματα του ανήκουν, με τους άλλους. Η Βίβλος έχει πολλές αναφορές στον εγωκεντρισμό: Ματθ.ε:42  ζ:12  Λουκ.ς:38  Α’ Ιωαν.γ:17  Φιλιπ.β:3,4. Για τη θεραπεία του ατομικισμού ισχύει το ίδιο με το θυμό.