Το πρώτο κεφάλαιο στο ευαγγέλιο του Ιωάννη μας διδάσκει πολύ όμορφα την αλήθεια της φανέρωσης του Θεού εν σαρκί.
Στην αρχή ήταν ο Λόγος. Ο Λόγος δεν ήταν ένα ξεχωριστό
πρόσωπο ή ένας ξεχωριστός Θεός όπως ο λόγος ενός ανθρώπου δεν είναι ένα πρόσωπο
ξεχωριστό απ’ αυτόν.
Θα λέγαμε ότι ο Λόγος ήταν η σκέψη, το σχέδιο ή ο νους του
Θεού. Ο Λόγος ήταν προς το Θεό απ’ την αρχή και στη πραγματικότητα ήταν ο ίδιος
ο Θεός (Ιωάν.α:1). Ήταν μέσα στην πρόθεση του Θεού να φανερωθεί εν σαρκί, πριν
να υπάρξει ο κόσμος. Στο νου του Θεού ο Αμνός ήταν σφαγμένος προ καταβολής
κόσμου (Α’ Πέτρ.α:19-20, Αποκ.ιγ:8).
Θα πάρουμε τα πράγματα πάλι απλά από την αρχή τους, και σιγά
σιγά θα προχωρήσουμε θίγοντας όλες τις πτυχές του θέματος αυτού (τουλάχιστον
αυτές που γνωρίζουμε), έτσι ώστε και πάλι ο λόγος του Θεού να μορφώσει το
πιστεύω μας.
Ας δούμε όμως πρώτα τι θα πει η λέξη «ΛΟΓΟΣ», ποια είναι η λεξική
του έννοια.
1. Το Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, του
Ιωάννη Σταματάκου δίνει τις παρακάτω έννοιες στη λέξη «ΛΟΓΟΣ»:
· Ο έναρθρος λόγος δι' ού εκφράζεται
(διατυπώνεται) η ενδιάθετος σκέψις...
· Αυτή αύτη η ενδιάθετος σκέψις, ή ο ενδιάθετος
λόγος….. η σκέψις, «το λογικόν» η δύναμις της διανοήσεως, εν τη Καινή Διαθήκη η
λέξις ΛΟΓΟΣ περιλαμβάνει αμφοτέρας τας σημασίας και του έναρθρου λόγου και της
λογικής σκέψεως.
2. Το Επίτομο Ορθογραφικό και Ερμηνευτικό Λεξικό
της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, του Δ. Δημητράκου, για τη λέξη «ΛΟΓΟΣ» λέει:
· Προφορική έκφρασις διανοήματος, ομιλία,
κουβέντα... Η λογική σκέψις, το λογικόν, ιδεα, προσδοκία, κρίσις
3. Το Εγκυκλοπαιδικό και Γλωσσικό Λεξικό Πάπυρος
λέει:
· προφορική έκφρασις, ομιλία… η λογική σκέψις,
γνώμη, ιδέα...
4. Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 'Πυρσός' γράφει:
· η ενέργεια του λέγειν, η δύναμις και ικανότης
του να εκφράζει τις τα διανοήματα του δια φωνής έναρθρου...., το λογικόν, ο δια
του λογού εκδηλούμενος λογισμός, η λογική σκέψις ...
5. Το Εγκυκλοπαιδικό και γλωσσικό λεξικό «Πάπυρος» αναφέρει:
·
η προφορική έκφρασις
·
η λογική σκέψις, ...
·
σκοπός, πρόθεσις
Η λέξη «Λόγος» λοιπόν έχει την έννοια: του έναρθρου λόγου, η
της προφορικής έκφρασης, της λογικής σκέψης, καθώς και την έννοια του σκοπού,
της ενδιάθετης σκέψης, ή πρόθεσης.
Σημαίνει την έκφραση ή το σχέδιο το οποίο υπάρχει μέσα στο
νου αυτού που μιλάει - όπως ένα θεατρικό έργο υπάρχει μέσα στο νου του
συγγραφέα. Μπορεί ακόμα να σημαίνει τη σκέψη που προφέρεται ή εκφράζεται με
οποιοδήποτε τρόπο, καθώς ένα θεατρικό έργο διαδραματίζεται πάνω στη σκηνή.
Όταν έφθασε το πλήρωμα του χρόνου, ο Θεός έβαλε σε ενέργεια
αυτό το σχέδιο. Έδωσε σάρκα και οστά στο σχέδιό Του με τη μορφή του ανθρώπου
Ιησού Χριστού. Ο Λόγος είναι η έκφραση του Θεού. Ο Λόγος είναι «ο Θεός που
εκφράζει τον εαυτό Του». Ο Λόγος ήταν «το μέσο της αποκάλυψης του Θεού». Αυτή η
σκέψη αναπτύσσεται περισσότερο στο εδάφιο 14, όπου λέει ότι ο Λόγος που έγινε
σάρκα είχε τη δόξα «ως μονογενούς παρά
του Πατρός» και στο εδάφιο 18, που λέει ότι ο Υιός φανέρωσε τον Πατέρα.
Στην πορεία της
μελέτης μας θα δούμε ότι όλες αυτές τις πτυχές που διαγράφονται στην έννοια του
«Λόγου», θα τις συναντήσουμε μία προς μία μέσα στα εδάφια της Αγίας Γραφής και θα δούμε ότι είναι απαραίτητες
για να κατανοήσουμε το βάθος και τον πλούτο που εκφράζει η έννοια αυτή του «Λόγου»
στο πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Τώρα θα δούμε το νόημα του «Λόγου» από τη χρησιμοποίηση του
μέσα στην Καινή Διαθήκη.
Η χρήση της λέξης «λόγος» στην Καινή Διαθήκη:
Ματθ.ε:37 - η κοινωνία μας με τους συνανθρώπους
Ματθ.ζ:26 - το λεγόμενο
Ματθ.ιβ:36- απολογία
Mάρκ.α:45- το γεγονός
Μάρκ.ια:29- ερώτηση
Λουκ.ε:15 - φήμη
Πράξ.α:1 - έκθεση
Πράξ.ια:22- τα νέα (οι ειδήσεις)
Πράξ.ιε:27- δια στόματος (προφορικά)
Πράξ.κ:7 - κήρυγμα
Ρωμ.θ:28 - λογαριασμός
Κολ.β:23 - φαινόμενο (σοφίας)
Όλες οι άλλες επαναλήψεις της λέξης «λόγος», συμπίπτουν με
τις έννοιες που εκθέσαμε. Βλέπουμε λοιπόν ότι ανάμεσα στα ποικίλα νοήματα της
είναι και αυτό της «αιτίας» και του «λεγόμενου».
Όταν λοιπόν ο λόγος του Θεού μας μιλάει για το «λόγο που
έγινε σάρξ», η πρώτη σκέψη και το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι αναφέρεται στην ενδιάθετη
σκέψη, σκοπό, σχέδιο και βουλή του Θεού. Φυσικά ο λόγος είναι άμεσα συνδεδεμένος
και ταυτισμένος με το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Είναι αλήθεια ότι την εποχή που ο Κύριος ενέπνευσε τον
Ιωάννη να γράψει το Ευαγγέλιο, ο όρος «λόγος» ήταν ήδη στο προσκήνιο της ειδωλολατρικής
φιλοσοφίας. Στον όρο αυτό είχαν αποδώσει μυστικές και απόκρυφες έννοιες, οι
οποίες είχαν φυσικά ξεπηδήσει από τις διάνοιες των τότε φιλοσόφων του κόσμου,
οι οποίοι δεν είχαν καμιά σχέση με το φρόνημα και το Πνεύμα του Θεού. Οι μεν
έβλεπαν σε πολλές διαφορετικές θεότητες, ο δε λόγος του Θεού διακήρυττε μία και
μόνη. Ας δούμε τώρα πώς εννοούσαν οι Ιουδαίοι οι προ Χριστού το «λόγο».
Στην ελληνική φιλοσοφία, ο Λόγος κατέληξε να σημαίνει τη
λογική ή τη σοφία σαν η αρχή που ελέγχει το σύμπαν. Στην εποχή του Ιωάννη, κάποιοι
Έλληνες φιλόσοφοι και Εβραίοι θεολόγοι επηρεασμένοι από την ελληνική σκέψη (και
ιδιαίτερα από τον Φίλωνα της Αλεξάνδρειας, ο οποίος ήταν Εβραίος στοχαστής)
θεώρησαν το Λόγο σαν μια κατώτερη, δευτερεύουσα θεότητα ή σαν κάτι που απορρέει
από το Θεό σε μια δεδομένη στιγμή.
Κάποιες χριστιανικές αιρέσεις, συμπεριλαμβανομένης και μιας
μορφής του γνωστικισμού που έκανε την εμφάνισή της, ενσωμάτωσαν αυτές τις
θεωρίες στα δόγματά τους και έτσι υποβίβασαν τον Ιησού σε μια κατώτερη θέση. Ο
Ιωάννης σκόπιμα χρησιμοποίησε την ορολογία τους για να αντικρούσει αυτές τις
διδασκαλίες και να κηρύξει την αλήθεια. Ο Λόγος δεν ήταν κατώτερος από το Θεό,
ήταν ο Θεός (Ιωάν.α:1). Ο Λόγος δεν προήλθε από το Θεό μετά από κάποιο χρονικό
διάστημα, ήταν με το Θεό από την αρχή (Ιωάν.α:1-2). Ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός
του Θεού, δεν ήταν άλλος από το Λόγο ή το Θεό, ο οποίος φανερώθηκε εν σαρκί.
Απόσπασμα από το έργο του BARCLEY, WILLIAM, NEW TESTAMENT
WORDS, PHILADELPHIA, WESTMISTER PRESS, 1974, που πραγματικά φανερώνει το πνεύμα
του λαού και την πίστη του σχετικά με το «Λόγο».
«Στην Καινή Διαθήκη υπάρχει μια τεχνική χρήση της λέξης
λόγος. Την συναντούμε στον πρόλογο του τέταρτου Ευαγγελίου, και αποκορυφώνεται
στη μεγάλη φράση, «Και ο λόγος σαρξ
εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν..» (Ιωάν.α:14). Αυτή είναι μια από τις πιο μεγαλειώδεις
φράσεις της Καινής Διαθήκης και θα πρέπει να σκάψουμε βαθιά, αν θέλουμε να
συλλάβουμε κάτι από το νόημά της.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
