Εξάρτηση όμοια με αυτή των ναρκωτικών και του αλκοόλ μπορεί
να προκαλέσει η εξουσία, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Οι αλλαγές που προκαλεί στη δομή του εγκεφάλου είναι παρόμοια
με αυτές που προκαλούν ισχυρότατες χημικές ουσίες καθώς προκαλεί κυριολεκτικά έκρηξη
τεστοστερόνης. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Ψυχολογίας του Trinity College του
Δουβλίνου Ιαν Ρόμπερτσον μιλώντας στη βρετανική Telegraph, η τεστοστερόνη, και
ιδιαίτερα ένα υποπροϊόν της, η 3-ανδροστενεδιόνη, προκαλούν εθισμό γιατί
αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης στο σύστημα της ανταμοιβής του εγκεφάλου και
συγκεκριμένα σε μια περιοχή που ονομάζεται επικλινής πυρήνας.
Το σύστημα της ανταμοιβής, όπως αποδεικνύεται τα τελευταία
χρόνια, είναι αυτό που μας κάνει ευάλωτους απέναντι στις περισσότερες εθιστικές
συμπεριφορές. Σε αυτό επενεργούν επίσης τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, πυροδοτώντας
έναν μηχανισμό ο οποίος προσφέρει άμεσα μεγάλη απόλαυση αλλά μακροπρόθεσμα
οδηγεί στον εθισμό. Μέσω διαφορετικής οδού, η εξουσία καταλήγει όπως έχουν
δείξει οι μελέτες ακριβώς στο ίδιο αποτέλεσμα.
Ο βαθμός του εθισμού και της αλλοίωσης της συμπεριφοράς που
θα προκαλέσει φαίνεται, όπως εξηγεί ο ψυχολόγος, να είναι ζήτημα «δόσεων».
Η κυριαρχία και η υποταγή είναι οι δυο όψεις – ή, αν θέλετε
τα δυο απαραίτητα «συστατικά» – στην άσκηση της εξουσίας. Και τα δυο επενεργούν
στα κυκλώματα της ανταμοιβής, με διαφορετικό τρόπο.
Πειράματα σε μπαμπουίνους έχουν δείξει ότι τα ζώα που
βρίσκονται στις κατώτερες βαθμίδες της ιεραρχίας, και άρα σε θέση υποταγής,
έχουν χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης στις περιοχές της ανταμοιβής. Μόλις όμως οι
πίθηκοι προαχθούν σε ανώτερη βαθμίδα η αίσθηση της κυριαρχίας κάνει την εμφάνισή
της αισθητή στον εγκέφαλο αυξάνοντας τη ντοπαμίνη. Γίνονται πιο επιθετικοί και
σεξουαλικά δραστήριοι, κάτι το οποίο, όπως τονίζει ο κ. Ρόμπερτσον, συμβαίνει
και στους ανθρώπους όταν αποκτούν εξουσία. Η ντοπαμίνη βελτιώνει επίσης τη
λειτουργία των μετωπιαίων λοβών, χαρίζοντας καλύτερες γνωσιακές λειτουργίες –
εν ολίγοις ευστροφία και εξυπνάδα.
