Δεν ήταν ούτε η πρώτη φορά, ούτε η τελευταία που ο Ιησούς ξάφνιαζε τους ακροατές Του. Αν διαβάσουμε προσεκτικά τις ομιλίες Του και προσπαθήσουμε να απαλλαγούμε απ' την άμβλυνση που μπορεί να έχουν υποστεί τα αισθητήριά μας από τη μακρά «εξοικείωση» με το λόγο του Θεού, θα διαπιστώσουμε ότι αυτό το στοιχείο σπάνια απουσίαζε απ' τα κηρύγματά Του.
Αν τα δικά μας κηρύγματα σήμερα δεν φαίνονται να έχουν τ' αποτελέσματα που θα θέλαμε να είχαν, μήπως αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο ότι εμείς ακολουθούμε ακριβώς την αντίθετη μέθοδο; Πολιτισμένα κηρύγματα. Ευγενικές φραστικές θωπείες. Με προσοχή μήπως ακουμπήσουμε κατά λάθος το δάχτυλό μας σε κάποιο νευραλγικό σημείο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι για να είναι ένα κήρυγμα γνήσιο, πρέπει απαραίτητα να είναι ραντισμένο με θειάφι. Το κήρυγμα πρέπει και να παρηγορήσει. Έρχονται κουρασμένοι άνθρωποι, φορτωμένοι με τα προβλήματα και τις αποτυχίες τους, αποκαμωμένοι. Έρχονται να ξαποστάσουν, να εμψυχωθούν, να πάρουν καινούρια δύναμη για τον αγώνα που τους περιμένει. Αυτή είναι η διακονία του κηρύγματος. Είναι η τρυφερή διακονία του λόγου. Δεν εξαντλείται όμως εδώ.
Αν υπήρξε ένα χέρι που γιάτρεψε πόνους, σκούπισε δάκρυα, έδωσε παρηγοριά, αυτό ήταν το χέρι του Χριστού. Ήταν όμως το ίδιο εκείνο χέρι, που δυο φορές σήκωσε το μαστίγιο, για να χτυπήσει την υποκρισία και την ανηθικότητα. Πολύ περισσότερες φορές σήκωσε το μαστίγιο του λόγου για να χτυπήσει κάθε μορφής αμαρτία.
Τα κηρύγματα του Ιησού δεν ήταν γεμάτα μόνο με υποσχέσεις, αλλά και με τη διακήρυξη πολύ θλιβερών πιθανοτήτων. Τα ξαφνιάσματα δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο στο κήρυγμά Του.
Ας έρθουμε όμως στο εδάφιο που εξετάζουμε. Η όλη ομιλία δεν είχε προχωρήσει πολύ ομαλά. Βρισκόμαστε στην επί του όρους ομιλία, που περιείχε πολλά πράγματα, πολλά τραντάγματα για τους ακροατές του Χριστού. Το πιο δυνατό όμως φυλάχτηκε για το τέλος, όταν αναφέρθηκε ο Κύριος σε μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον -για μας- βρίσκεται στην ταυτότητα αυτών που απάρτιζαν αυτή την ομάδα. Κι ακόμα πιο πολύ ενδιαφέρει η έκβαση της περιπέτειάς τους.
Πρώτα λοιπόν η ταυτότητα αυτών προς τους οποίους έστρεψε το δάχτυλο ο Ιησούς: Είναι θρήσκοι! Και μάλιστα όχι απ' τους τυχόντες! Με περγαμηνές στα χέρια Τον πλησιάζουν, βέβαιοι για την επιδοκιμασία Του. Αρχίζουν να περιγράφουν την πνευματική τους ζωή και αραδιάζουν τα επιτεύγματά τους ένα - ένα. Και προφήτεψαν στ' όνομά Του και δαιμόνια έβγαλαν και θαύματα πολλά έκαναν.
'Ανθρωποι θρήσκοι, όχι απ' αυτούς που συναντάμε κάθε μέρα! Όμως, σ' αυτούς τους επίλεκτους της θρησκευτικής ζωής στράφηκε ο Ιησούς και τους είπε: «Ποτέ δεν σας γνώρισα. Φύγετε από κοντά μου εσείς που το έργο σας είναι η ανομία». Αυτό πώς θα το εξηγήσουμε;
Μια μόνο περιοχή μπορεί να βρει κανείς που μπορεί να ψάξει, κι αυτή είναι η περιοχή των ελατηρίων. Είναι ο μυστικός κόσμος της ψυχής που είναι κρυμμένος απ' τα μάτια των ανθρώπων και πολλές φορές, ακόμα και από τα μάτια του άμεσα ενδιαφερόμενου. Δεν αρκούν οι εκδηλώσεις. Είναι ανάγκη να ερευνήσουμε τις μυστικές πηγές τους, τα αίτια που τις προκαλούν.
Σ' αυτό το χώρο των ελατηρίων, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρεις κατηγορίες ανθρώπων. Πρώτα είναι οι υποκριτές. Είναι οι ηθοποιοί πάνω στη θρησκευτική σκηνή, που ο καθένας παίζει κάποιο ρόλο. Γιατί τον παίζει; Ο καθένας έχει το λόγο του. Κάποιο αντάλλαγμα περιμένει. Ακόμα και στην εκκλησία των αποστολικών χρόνων δεν έλειψαν αυτοί. Γι' αυτούς γράφει ο απόστολος Πέτρος στην Β' Πετρ.β:3. Από τότε βέβαια η κατάσταση έχει εξελιχτεί, προσλαμβάνοντας σταδιακά όλο και χειρότερη μορφή. Σ' αυτούς τους ανθρώπους, στα ζιζάνια που βρίσκονται ανάμεσα στο στάρι απευθύνεται ο Χριστός.
Στη δεύτερη τάξη ανήκουν οι επιπόλαιοι. Πολύ πιο συμπαθητικοί αυτοί από τους πρώτους. Αυτοί τουλάχιστον είναι ειλικρινείς. Δεν παίζουν κάποιο ρόλο ξένο προς τον εαυτό τους. Δεν προσπαθούν να εξαπατήσουν κάποιον. Απλά κατορθώνουν να εξαπατήσουν τον εαυτό τους. Είναι οι άνθρωποι που αρκούνται στην εξωτερική εμφάνιση. Συγχέουν κάποιες εκδηλώσεις με την πραγματική παρουσία του Θεού και γίνονται θύματα των θρησκευτικών τους ψευδαισθήσεων. Πόσο θ' απογοητευτούν όταν ακούσουν τον Κύριο να τους λέει αυτά τα λόγια!
Στην τρίτη κατηγορία είναι αυτοί που επιμένουν να ζουν στο παρελθόν. Σ' ένα κόσμο που έπαψε πια να υπάρχει. Αυτοί διαφέρουν ριζικά απ' τους ανθρώπους των δύο πρώτων τάξεων. Αυτοί δεν είναι υποκριτές. Μια πραγματική, ζωντανή σχέση τους συνδέει με το Θεό, το ρήμα όμως δυστυχώς είναι στον παρατατικό. Ναι, κάποτε τους συνέδεε. Αυτοί ζούσαν κάποτε πνευματικά. Κάποτε ήταν κοντά στο Χριστό. Μπορούσαν πραγματικά τότε να επιδείξουν ωραίους καρπούς απ' τη σχέση τους με τον Κύριο. Τώρα ζουν μ' αυτά, με τα πνευματικά κεφάλαια του χθες. Ξεχνούν ότι όσο μεγάλο κι αν είναι το κεφάλαιο, αν συνεχώς δεν ανανεώνεται, μια μέρα θα εξαντληθεί.
Ωραία η ανάμνηση του χθες! Κι όσο πιο ωραία είναι, τόσο πιο ψυχρή γίνεται η σημερινή πραγματικότητα. Από τις τρεις τάξεις, αυτή ίσως, είναι η πιο θλιβερή ομάδα ανθρώπων, γιατί αυτοί ξέρουν τι έχασαν. Αυτοί γνώρισαν την ομορφιά της εν Χριστώ ζωής. Έχουν προσωπική εμπειρία της δύναμης του Ιησού. Και τί έγινε; Ίσως ούτε οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να μας εξηγήσουν. Κάτι έγινε κι άρχισε σιγά - σιγά να χαλαρώνει η επαφή τους με το Χριστό. «Μπροστά σου φάγαμε και ήπιαμε, Κύριε, και μέσα στις πλατείες μας δίδαξες». Πόσο ευλογημένες κείνες οι μέρες!
Δυνατά είναι τα ξαφνιάσματα που δίνει ο Κύριος, αλλά είναι ξαφνιάσματα αγάπης. Τα δίνει, για να προφυλάξει τους αποδέκτες τους από το τελευταίο, το μοιραίο, το ανεπανόρθωτο ξάφνιασμα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι για να είναι ένα κήρυγμα γνήσιο, πρέπει απαραίτητα να είναι ραντισμένο με θειάφι. Το κήρυγμα πρέπει και να παρηγορήσει. Έρχονται κουρασμένοι άνθρωποι, φορτωμένοι με τα προβλήματα και τις αποτυχίες τους, αποκαμωμένοι. Έρχονται να ξαποστάσουν, να εμψυχωθούν, να πάρουν καινούρια δύναμη για τον αγώνα που τους περιμένει. Αυτή είναι η διακονία του κηρύγματος. Είναι η τρυφερή διακονία του λόγου. Δεν εξαντλείται όμως εδώ.
Αν υπήρξε ένα χέρι που γιάτρεψε πόνους, σκούπισε δάκρυα, έδωσε παρηγοριά, αυτό ήταν το χέρι του Χριστού. Ήταν όμως το ίδιο εκείνο χέρι, που δυο φορές σήκωσε το μαστίγιο, για να χτυπήσει την υποκρισία και την ανηθικότητα. Πολύ περισσότερες φορές σήκωσε το μαστίγιο του λόγου για να χτυπήσει κάθε μορφής αμαρτία.
Τα κηρύγματα του Ιησού δεν ήταν γεμάτα μόνο με υποσχέσεις, αλλά και με τη διακήρυξη πολύ θλιβερών πιθανοτήτων. Τα ξαφνιάσματα δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο στο κήρυγμά Του.
Ας έρθουμε όμως στο εδάφιο που εξετάζουμε. Η όλη ομιλία δεν είχε προχωρήσει πολύ ομαλά. Βρισκόμαστε στην επί του όρους ομιλία, που περιείχε πολλά πράγματα, πολλά τραντάγματα για τους ακροατές του Χριστού. Το πιο δυνατό όμως φυλάχτηκε για το τέλος, όταν αναφέρθηκε ο Κύριος σε μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον -για μας- βρίσκεται στην ταυτότητα αυτών που απάρτιζαν αυτή την ομάδα. Κι ακόμα πιο πολύ ενδιαφέρει η έκβαση της περιπέτειάς τους.
Πρώτα λοιπόν η ταυτότητα αυτών προς τους οποίους έστρεψε το δάχτυλο ο Ιησούς: Είναι θρήσκοι! Και μάλιστα όχι απ' τους τυχόντες! Με περγαμηνές στα χέρια Τον πλησιάζουν, βέβαιοι για την επιδοκιμασία Του. Αρχίζουν να περιγράφουν την πνευματική τους ζωή και αραδιάζουν τα επιτεύγματά τους ένα - ένα. Και προφήτεψαν στ' όνομά Του και δαιμόνια έβγαλαν και θαύματα πολλά έκαναν.
'Ανθρωποι θρήσκοι, όχι απ' αυτούς που συναντάμε κάθε μέρα! Όμως, σ' αυτούς τους επίλεκτους της θρησκευτικής ζωής στράφηκε ο Ιησούς και τους είπε: «Ποτέ δεν σας γνώρισα. Φύγετε από κοντά μου εσείς που το έργο σας είναι η ανομία». Αυτό πώς θα το εξηγήσουμε;
Μια μόνο περιοχή μπορεί να βρει κανείς που μπορεί να ψάξει, κι αυτή είναι η περιοχή των ελατηρίων. Είναι ο μυστικός κόσμος της ψυχής που είναι κρυμμένος απ' τα μάτια των ανθρώπων και πολλές φορές, ακόμα και από τα μάτια του άμεσα ενδιαφερόμενου. Δεν αρκούν οι εκδηλώσεις. Είναι ανάγκη να ερευνήσουμε τις μυστικές πηγές τους, τα αίτια που τις προκαλούν.
Σ' αυτό το χώρο των ελατηρίων, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρεις κατηγορίες ανθρώπων. Πρώτα είναι οι υποκριτές. Είναι οι ηθοποιοί πάνω στη θρησκευτική σκηνή, που ο καθένας παίζει κάποιο ρόλο. Γιατί τον παίζει; Ο καθένας έχει το λόγο του. Κάποιο αντάλλαγμα περιμένει. Ακόμα και στην εκκλησία των αποστολικών χρόνων δεν έλειψαν αυτοί. Γι' αυτούς γράφει ο απόστολος Πέτρος στην Β' Πετρ.β:3. Από τότε βέβαια η κατάσταση έχει εξελιχτεί, προσλαμβάνοντας σταδιακά όλο και χειρότερη μορφή. Σ' αυτούς τους ανθρώπους, στα ζιζάνια που βρίσκονται ανάμεσα στο στάρι απευθύνεται ο Χριστός.
Στη δεύτερη τάξη ανήκουν οι επιπόλαιοι. Πολύ πιο συμπαθητικοί αυτοί από τους πρώτους. Αυτοί τουλάχιστον είναι ειλικρινείς. Δεν παίζουν κάποιο ρόλο ξένο προς τον εαυτό τους. Δεν προσπαθούν να εξαπατήσουν κάποιον. Απλά κατορθώνουν να εξαπατήσουν τον εαυτό τους. Είναι οι άνθρωποι που αρκούνται στην εξωτερική εμφάνιση. Συγχέουν κάποιες εκδηλώσεις με την πραγματική παρουσία του Θεού και γίνονται θύματα των θρησκευτικών τους ψευδαισθήσεων. Πόσο θ' απογοητευτούν όταν ακούσουν τον Κύριο να τους λέει αυτά τα λόγια!
Στην τρίτη κατηγορία είναι αυτοί που επιμένουν να ζουν στο παρελθόν. Σ' ένα κόσμο που έπαψε πια να υπάρχει. Αυτοί διαφέρουν ριζικά απ' τους ανθρώπους των δύο πρώτων τάξεων. Αυτοί δεν είναι υποκριτές. Μια πραγματική, ζωντανή σχέση τους συνδέει με το Θεό, το ρήμα όμως δυστυχώς είναι στον παρατατικό. Ναι, κάποτε τους συνέδεε. Αυτοί ζούσαν κάποτε πνευματικά. Κάποτε ήταν κοντά στο Χριστό. Μπορούσαν πραγματικά τότε να επιδείξουν ωραίους καρπούς απ' τη σχέση τους με τον Κύριο. Τώρα ζουν μ' αυτά, με τα πνευματικά κεφάλαια του χθες. Ξεχνούν ότι όσο μεγάλο κι αν είναι το κεφάλαιο, αν συνεχώς δεν ανανεώνεται, μια μέρα θα εξαντληθεί.
Ωραία η ανάμνηση του χθες! Κι όσο πιο ωραία είναι, τόσο πιο ψυχρή γίνεται η σημερινή πραγματικότητα. Από τις τρεις τάξεις, αυτή ίσως, είναι η πιο θλιβερή ομάδα ανθρώπων, γιατί αυτοί ξέρουν τι έχασαν. Αυτοί γνώρισαν την ομορφιά της εν Χριστώ ζωής. Έχουν προσωπική εμπειρία της δύναμης του Ιησού. Και τί έγινε; Ίσως ούτε οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να μας εξηγήσουν. Κάτι έγινε κι άρχισε σιγά - σιγά να χαλαρώνει η επαφή τους με το Χριστό. «Μπροστά σου φάγαμε και ήπιαμε, Κύριε, και μέσα στις πλατείες μας δίδαξες». Πόσο ευλογημένες κείνες οι μέρες!
Δυνατά είναι τα ξαφνιάσματα που δίνει ο Κύριος, αλλά είναι ξαφνιάσματα αγάπης. Τα δίνει, για να προφυλάξει τους αποδέκτες τους από το τελευταίο, το μοιραίο, το ανεπανόρθωτο ξάφνιασμα.
