«Προσέχετε λοιπόν πως να περιπατήτε ακριβώς, μη ως άσοφοι, αλλ' ως σοφοί» (Εφες.ε:15)
Η προσοχή αυτή έχει να κάνει με την πνευματική, συζυγική, επαγγελματική, οικονομική, κοινωνική, εκκλησιαστική ζωή.
Απαιτείται αυτοεξέταση, αυτοκριτική. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε την κατάλληλη θεραπεία μέσα από το λόγο του Θεού.
Η εκκλησία για να ανταποκρίνεται στο σκοπό της, πρέπει να έχει φυσιολογική ζωή.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά που έχουν πρακτική αξία για την καθημερινή ζωή της εκκλησίας:
Αλληλοεκτίμηση
Δεν είμαστε ξένοι μεταξύ μας. Είμαστε αδέλφια. Γεννηθήκαμε μέσα στην οικογένεια του Θεού. Πρέπει να ζούμε ανάλογα.
Όλοι θέλουμε να μας θαυμάζουν, να μας εκτιμούν, να μας ξέρουν με το όνομά μας, να μας προσέχουν.
Όμως, ο σκοπός του Χριστιανού δεν είναι η αυτοπροβολή, αλλά μάλλον η αυταπάρνηση. Ο χριστιανός φροντίζει για τη δόξα του Θεού.
Η αλληλοεκτίμηση είναι βασικό χαρακτηριστικό στις μεταξύ μας σχέσεις.
Έχω προσέξει τους αδελφούς μου; Έχω ευχαριστήσει το Θεό για τους αδελφούς μου; Εκτιμώ τις αρετές τους; Δείχνω κατανόηση στις αδυναμίες τους; (Ρωμ.ιβ:10)
Οι περισσότερες ανωμαλίες και συγκρούσεις μέσα στην εκκλησία, σχετίζονται με διεκδίκηση δικαιωμάτων, προνομίων και θέσεων.
Είμαστε μέλη του ίδιου σώματος. Η αμοιβαία αναγνώριση και εκτίμηση δημιουργεί το ειρηνικό εκείνο κλίμα που είναι τόσο απαραίτητο για την πνευματική μας πρόοδο.
«Σας παρακαλούμεν δε, αδελφοί, να γνωρίζητε τους όσοι κοπιάζουσι μεταξύ σας και είναι προεστώτές σας εν Κυρίω και σας νουθετούσι, και να τιμάτε αυτούς εν αγάπη υπερεκπερισσού διά το έργον αυτών. Ειρηνεύετε μεταξύ σας» (Α΄Θες.ε:12).
Ν' αναγνωρίζουμε και να τιμάμε εκείνους από ανάμεσά μας που κοπιάζουν και φροντίζουν για τη δική μας προκοπή.
Οι συμβουλές, οι προτροπές, οι οδηγίες των πρεσβυτέρων είναι πολύτιμες και γι' αυτό το Πνεύμα του Θεού μας κινεί σε υπακοή προς αυτούς.
Συμπάθεια, συμπαράσταση, φροντίδα
«Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε και ούτως εκπληρώσατε τον νόμον του Χριστού. Διότι εάν τις νομίζη ότι είναι τι ενώ είναι μηδέν, εαυτόν εξαπατά. Αλλ' έκαστος ας εξετάζη το εαυτού έργον, και τότε εις εαυτόν μόνον θέλει έχει το καύχημα και ουχί εις τον άλλον· διότι έκαστος το εαυτού φορτίον θέλει βαστάσει» (Γαλ.ς:2-5).
Στο καθημερινό βάδισμα, στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις που καλούμαστε να στηρίξουμε και να ενισχύσουμε ο ένας τον άλλο (Σαμαρείτης).
«Και είτε πάσχει εν μέλος, πάντα τα μέλη συμπάσχουσιν· είτε τιμάται εν μέλος, πάντα τα μέλη συγχαίρουσι» (Α΄Κορ.ιβ:26).
Ένας λόγος παρηγοριάς, λίγη ενθάρρυνση, κάποιο χέρι βοήθειας απ' όλους!
Δεν είναι κάποιοι που συνέχεια πρέπει να παίρνουν και κάποιοι που συνέχεια πρέπει να δίνουν!
Ενότητα - ομοφροσύνη
«διά να ήναι πάντες εν, καθώς συ, Πάτερ, είσαι εν εμοί και εγώ εν σοι, να ήναι και αυτοί εν ημίν εν, διά να πιστεύση ο κόσμος ότι συ με απέστειλας. Και εγώ την δόξαν την οποίαν μοι έδωκας έδωκα εις αυτούς, διά να ήναι εν καθώς ημείς είμεθα εν, εγώ εν αυτοίς και συ εν εμοί, διά να ήναι τετελειωμένοι εις εν, και να γνωρίζη ο κόσμος ότι συ με απέστειλας και ηγάπησας αυτούς καθώς εμέ ηγάπησας» (Ιωάν.ιζ:21-23).
Μόνιμος στόχος του Σατανά, η ενότητα των πιστών. Ο διάβολος, με τη δική μας συγκατάθεση, είναι ο δημιουργός της σύγχυσης, της αντιγνωμίας, του διχασμού, της ετεροδιδασκαλίας και άλλων αρρωστημένων πνευματικών καταστάσεων που καταστρέφουν την ενότητα.
Η δύναμη που μπορεί να συντρίψει αυτή την τακτική του εχθρού, μέσα στη βίβλο ονομάζεται ΟΜΟΦΡΟΣΥΝΗ.
Ο απόστολος Πέτρος, αφού πραγματεύτηκε ανθρώπινες σχέσεις στον εκκλησιαστικό χώρο, καταλήγει στο κλειδί και συμπέρασμα:
«Τελευταίον δε, γίνεσθε πάντες ομόφρονες, συμπαθείς, φιλάδελφοι, εύσπλαγχνοι, φιλόφρονες, μη αποδίδοντες κακόν αντί κακού ή λοιδορίαν αντί λοιδορίας, αλλά το εναντίον ευλογούντες, επειδή εξεύρετε ότι εις τούτο προσεκλήθητε, διά να κληρονομήσητε ευλογίαν. Διότι Όστις θέλει να αγαπά την ζωήν και ίδη ημέρας αγαθάς ας παύση την γλώσσαν αυτού από κακού και τα χείλη αυτού από του να λαλώσι δόλον, ας εκκλίνη από κακού και ας πράξη αγαθόν, ας ζητήση ειρήνην και ας ακολουθήση αυτήν· διότι οι οφθαλμοί του Κυρίου είναι επί τους δικαίους και τα ώτα αυτού εις την δέησιν αυτών, το δε πρόσωπον του Κυρίου είναι κατά των πραττόντων κακά» (Α΄Πέτρ.γ:8-12).
Όλα τα παραπάνω γίνονται δυνατά με την ομοφροσύνη. Ο βαθμός της ενότητας και της ομοφροσύνης μεταξύ των πιστών είναι ανάλογος με την προσωπική σχέση του καθένα με τον Ιησού ('Αμπελος - κλήματα).
Όσο μακριά από το Χριστό είμαι, άλλο τόσο μακριά είμαι από τον αδελφό μου (Φιλιπ.β:21). Χρειάζεται να πλησιάσουμε πιο πολύ τον Κύριο. Να φρονούμε ώστε να σωφρονούμε (Ρωμ.ιβ:3).
Αγάπη από καθαρή καρδιά
«Γίνεσθε λοιπόν μιμηταί του Θεού ως τέκνα αγαπητά, και περιπατείτε εν αγάπη, καθώς και ο Χριστός ηγάπησεν ημάς και παρέδωκεν εαυτόν υπέρ ημών προσφοράν και θυσίαν εις τον Θεόν εις οσμήν ευωδίας» (Εφες.ε:1)
Δεν μπορούμε να μιλάμε για εκκλησία, για έργο, για δραστηριότητες, όταν απουσιάζει μέσα από τις καρδιές μας η γνήσια, άδολη, απλή, ανυπόκριτη αγάπη του Χριστού.
Τι να τα κάνεις τα κηρύγματα, τις προφητείες, τα μεγάλα λόγια, τη γνώση... αν αγάπη δεν έχω, είμαι ουδέν!
«Και εάν έχω προφητείαν και εξεύρω πάντα τα μυστήρια και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε να μετατοπίζω όρη, αγάπην δε μη έχω, είμαι ουδέν» (Α΄Κορ.ιγ:2).
Ανευθυνότητα
Σοβαρή αδυναμία της φυλής μας. Όχι ότι οι άλλες φυλές δεν πάσχουν. Όταν κάποιος είναι υπεύθυνο άτομο, κουράζεται από τις ανευθυνότητες. Όμως, τα υπεύθυνα άτομα σπανίζουν. 'Ανθρωποι που όταν αναλάβουν κάτι, θα το τελειώσουν.
Πρέπει να εκλείψει από την εκκλησιαστική ζωή. Σαν πιστοί, οφείλουμε να είμαστε υποδειγματικοί στις δουλειές μας και πολύ περισσότερο όταν αφορά το έργο του Θεού.
Να προσέχουμε όταν χτίζουμε "πύργους"...
«Ιδού, έρχονται επτά έτη μεγάλης αφθονίας καθ' όλην την γην της Αιγύπτου· και θέλουσιν επέλθει μετά ταύτα επτά έτη πείνης· και όλη η αφθονία θέλει λησμονηθή εν τη γη της Αιγύπτου και η πείνα θέλει καταφθείρει την γην· και δεν θέλει γνωρισθή η αφθονία επί της γης εξ αιτίας εκείνης της πείνης, ήτις μέλλει να ακολουθήση· διότι θέλει είσθαι βαρεία σφόδρα» (Γεν.μα:29-31)
Τότε που ο Θεός προειδοποίησε το Φαραώ για τις επικείμενες αποδόσεις των αγρών της Αιγύπτου με το όνειρο των επτά παχιών και επτά ισχνών αγελάδων, ο Ιωσήφ ερμήνευσε ότι επρόκειτο να έρθουν επτά χρόνοι αφθονίας που θα τους ακολουθούσαν επτά χρόνοι πείνας. Η συμβουλή του σοφού δούλου του Θεού ήταν απλή: «Ας συνάξωσι πάσας τας τροφάς τούτων των ερχομένων καλών ετών, και ας αποταμιεύσωσι σίτον (...) διά τροφάς εις τας πόλεις, και ας φυλάττωσιν αυτόν· και αι τροφαί θέλουσι μένει πεφυλαγμέναι διά την γην εις τα επτά έτη της πείνης, τα οποία θέλουσιν ακολουθήσει (...) διά να μη απολεσθή ο τόπος υπό της πείνης» (εδ. 35-36). Με άλλα λόγια, από την αφθονία των πρώτων επτά ετών να εξοικονομήσουν αποθέματα για τα επόμενα δύστυχα χρόνια, ώστε να εξασφαλίσουν τη ζωή τους. (Γεν.μα:15-36).
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει πάνω από 3.500 χρόνια, όμως όποιος έχει την προσοχή και παρατηρεί την ιστορία, διαπιστώνει πως αυτή η εναλλαγή περιόδων αφθονίας και στέρησης επαναλαμβάνεται συνεχώς, αν και με διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Οι ελαιοκαλλιεργητές γνωρίζουν καλά πως τα δέντρα τους τον ένα χρόνο έχουν μεγάλη παραγωγή όμως τον επόμενο έχουν σημαντική στέρηση κ.ο.κ.
Με αυτό το δεδομένο, θα έπρεπε να έχουμε διδαχτεί πως οι χορηγίες του Θεού μέσα στα χρόνια δεν είναι σταθερές αλλά προσφέρονται σε κύκλους, τους οποίους εμείς καλούμαστε να διακρίνουμε και να διαχειριζόμαστε σοφά, ώστε τα περισσεύματα των πλούσιων εποχών να αναπληρώνουν τις στερήσεις των δύσκολων εποχών.
Αντί όμως να προσαρμόζουμε τη ζωή μας με τις αρετές της αυτάρκειας και της οικονομίας, εμείς λειτουργούμε εγωκεντρικά και πλεονεκτικά, κατασπαταλώντας κάθε ικμάδα στον μικρότερο χρόνο και με τη μεγαλύτερη ταχύτητα. Αντί να κάνουμε οικονομίες και να διδάσκουμε έτσι τα παιδιά μας, γινόμαστε αδηφάγες κάμπιες και ακρίδες που καταναλώνουν και καταναλώνουν έως ότου δεν απομείνει τίποτα.
Μόλις όμως περάσουν οι μεγάλες δυσκολίες κι αρχίσουν να έρχονται οι πρώτες ανάσες παροχών, πέφτουμε πάλι με τα μούτρα στην κατανάλωση, να αγοράσουμε κάθε λογής μη απαραίτητα "αγαθά", να σπαταλήσουμε σε κάθε είδους περιττές "απολαύσεις", να απλώσουμε τα πόδια εκεί που δεν φτάνει το πάπλωμά μας, και εν τέλει, έχοντας κακομάθει, επεκτεινόμαστε σε σχέδια και προγράμματα μακροπρόθεσμα, για τα οποία κανείς δεν εγγυάται ότι θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε. Δάνεια συνάπτονται, οικοδομές ξεκινούν, αγορές γίνονται χωρίς κεφάλαια, με την ελπίδα ότι κάπου θα βρεθούν τα χρήματα, όμως κάποια στιγμή όλα ξεθυμαίνουν και απομένει απογοήτευση και πίκρα.
Πολλοί προσέχουν τα λόγια του Χριστού μόνο για να ανακαλύψουν βαθιά θεολογικά και εσχατολογικά νοήματα... Όμως ο Κύριος έδωσε και πρακτικά μαθήματα. Για το θέμα που εξετάζουμε ας θυμηθούμε το λόγο Του:
«Τις εξ υμών, θέλων να οικοδομήση πύργον, δεν κάθηται πρώτον και λογαριάζει την δαπάνην, αν έχη τα αναγκαία διά να τελειώση αυτόν; μήποτε αφού βάλη θεμέλιον και δεν δύναται να τελειώση αυτόν, αρχίσωσι πάντες οι βλέποντες να εμπαίζωσιν αυτόν, λέγοντες· Ότι ούτος ο άνθρωπος ήρχισε να οικοδομή και δεν ηδυνήθη να τελειώση» (Λουκ. ιδ:28-30).
Όλοι θα ήθελαν να έχουν από έναν "πύργο" - αν όχι κυριολεκτικά, σίγουρα όμως συμβολικά. Ποιος είναι ο δικός σου "πύργος"; Μήπως είναι ένα σπίτι μεγαλύτερο από τις δυνάμεις σου; Μήπως ένα αυτοκίνητο που προκαλεί την Εφορία; Μήπως σπουδές των παιδιών σε σχολεία και κολέγια που δεν αντιστοιχούν στην οικονομική σου δύναμη και κοινωνική τάξη;
Δεν ζητούμε εδώ να σχολιάσουμε ή να κατακρίνουμε όσους έχουν τη δυνατότητα να χαίρονται τα προλεχθέντα. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι να προσγειωθούν οι υπερφίαλες ορέξεις και οι ανεδαφικές διεκδικήσεις. Να μάθουμε να «αρκούμεθα» σε όσα υπάρχουν στο χέρι μας και μπορεί να καλύψει η δύναμή μας (Α΄ Τιμ.ς:8).
«Σπείρε τον σπόρον σου το πρωΐ, και την εσπέραν ας μη ησυχάση η χειρ σου· διότι δεν εξεύρεις τι θέλει ευδοκιμήσει, τούτο ή εκείνο, ή εάν και τα δύο ήναι επίσης αγαθά» (Εκκλ. ια:6).
Δεν είναι αποδεκτή η τεμπελιά ή η αδιαφορία. Η προσπάθεια πρέπει να είναι συνεχής και η προκοπή να επιδιώκεται με όλες τις δυνάμεις μας. Ίσως γίνουν λάθη, ίσως αποτύχουμε σε κάποια σημεία. Επειδή όμως κανείς δε μπορεί να μας διαβεβαιώσει για το μέλλον, ας μη δίνουμε όλο τον εαυτό μας σε ένα στόχο αποκλειστικά. Ας έχουμε εναλλακτικές λύσεις και τρόπους αποδέσμευσης.
Ο σοφός Εκκλησιαστής προτρέπει: «Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου» (Εκκλ.θ:10). Δεν είναι κακό να εκμεταλλεύεται κάποιος τις ευκαιρίες που βρίσκει μπροστά του, όμως αυτό να το κάνει ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΙΝ του. Αν επεκταθείς πάνω από τις δυνάμεις σου, το βέβαιο είναι ότι θα καταβληθείς, θα κουραστείς, θα αγχωθείς και θα "τσακιστείς".
Οι φρόνιμοι άνθρωποι, που προσέχουν το λόγο του Θεού, χωρίς αμφιβολία θα συναντήσουν κι εκείνοι προβλήματα παρόμοια με τους συνανθρώπους τους. Επειδή όμως είχαν κάνει σωστές κινήσεις θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα με λιγότερες δυσκολίες. Ενώ όσοι περιφρονούν συστηματικά τις θείες διδασκαλίες, χωρίς άλλο θα θλιβούν όπως έγινε και στο παρελθόν.
Στους νέους ανθρώπους θέλουμε να απευθυνθούμε ιδιαίτερα, που δεν τους συνοδεύει η πείρα του παρελθόντος, για να τους συμβουλεύσουμε και να τους ενθαρρύνουμε.
Η εύρεση εργασίας θα είναι δυσκολότερη στο διάστημα που έρχεται. Οι ανέσεις που είχατε μάθει κοντά στους γονείς σας ίσως δεν είναι το ίδιο ευπρόσιτες αύριο. Όμως η λύση των προβλημάτων δεν έρχεται από τους ανθρώπους έρχεται μόνο από το Θεό.
Ο Ιωσήφ είπε στα αδέλφια του: «Σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον, ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού» (Γέν.ν:19). Τι καλό θα ήταν αν τούτη την ώρα οι άνθρωποι απευθύνονταν στον Θεό για να μετατρέψει το κακό σε καλό!
Ας μάθουμε να υπολογίζουμε το Νόμο Του και να επιζητούμε το θέλημά Του. Τότε, χωρίς αμφιβολία, κάποιος "Ιωσήφ" θα υπάρξει και για εμάς, για να βοηθήσει στην ανάγκη μας και να δώσει λύση στα προβλήματά μας.