Αρκετά έχουν γραφτεί και ειπωθεί γύρω από τους αναστενάρηδες της Θράκης και Μακεδονίας. Κάθε χρόνο στις 21 Μαΐου, γιορτή των Κωνσταντίνου και Ελένης, αφού τελέσουν τον αναστενάρικο αγιασμό τους, χορέψουν τους έξαλλους χορούς τους, ανάψουν κεριά και φιλήσουν τις εικόνες, ύστερα περπατούν ξυπόλητοι πάνω σε πυρωμένα κάρβουνα, δίχως να αισθάνονται τον ελάχιστο πόνο και το σπουδαιότερο, δίχως να υποφέρουν από εγκαύματα. Το φαινόμενο αυτό προκαλεί στον πολύ κόσμο κατάπληξη και στους επιστήμονες ζωηρότατο ενδιαφέρον. Όπως είναι γνωστό, οι ιστορικές πηγές σχετίζουν την εκστασιακή τελετή των αναστενάρηδων με την πυροβασία της αρχαίας Περσίας.
Οι ιστορικοί μας πληροφορούν ότι η τελετή από την Περσία μεταφέρθηκε στη Θράκη και ενσωματώθηκε στη Διονυσιακή λατρεία και μυσταγωγία. Στον 4ο μ. Χ. αιώνα, ντύθηκε την βυζαντινοχριστιανιική πορφύρα, οπόταν οι “χριστιανοί άγιοι” Κωνσταντίνος και Ελένη πήραν τη θέση των θεών της ειδωλολατρίας Διόνυσου και Κυβέλης. Έτσι, καθώς ήταν επόμενο οι θρησκευτικές παραδόσεις συμπαρέσυραν υπολείμματα αυτής αρχαίας ειδωλολατρικής γιορτής, μέχρι την εποχή μας.
Οι ιεροτελεστίες των αναστενάρηδων έχουν παραμείνει μυστηριώδεις και τα φαινόμενά τους ανεξήγητα. Τι είναι επιτέλους, αυτό το φαινόμενο της πυροβασίας και που οφείλεται;
Ο Αμερικανός Τόνυ Ρόμπινς διδάσκει και εφαρμόζει την πυροβασία σαν μια συμβολική άσκηση του ανθρώπου, για να ξεπεράσει τους προσωπικούς φόβους του. Στο ινστιτούτο ερευνών που φέρει το όνομά του, στην Πασαντένα της Καλιφόρνιας, ο Ρόμπινς προετοιμάζει τους υποψήφιους πυροβάτες διδάσκοντάς τους σε ειδικό σεμινάριο τις βασικές αρχές της πυροβασίας.
Στο σεμινάριο αυτό, που φέρει το όνομα: «Πώς ο φόβος μετατρέπεται σε επιτυχία» ο κάθε υποψήφιος πυροβάτης πρέπει να καταγράψει ένα προς ένα τους προσωπικούς του φόβους καθώς και την προέλευσή τους. Αφού αποφοιτήσει από το πεντάωρο σεμινάριο, ο υποψήφιος χουφτιάζει νευρικά το χαρτί που έχει γραμμένους τους φόβους του και το ρίχνει επιδεικτικά πάνω στα αναμμένα κάρβουνα. Κατόπιν με κινήσεις σταθερές και αποφασιστικές περπατάει ξυπόλυτος πάνω στα πυρωμένα κάρβουνα από τη μια άκρη της ανθρακιάς ως την άλλη.
Παρ' όλη την αδυναμία της ιατρικής επιστήμης και άλλων ειδικών να εξηγήσουν την εμπειρία της πυροβασίας και των αναστενάρηδων, η Βίβλος προσφέρει μια ικανοποιητική απάντηση που, καθώς πιστεύουμε, είναι και η αληθινή.
Αυτή η απάντηση της Βίβλου στηρίζεται στο γεγονός ότι υπάρχει αόρατος υπερβατικός κόσμος πονηρών πνευμάτων, που σε ορισμένες περιστάσεις μπορούν και δημιουργούν ασυνήθιστα φαινόμενα πάνω στο φυσικό και πνευματικό οργανισμό του ανθρώπου. Στα κείμενα της Καινής Διαθήκης τα πνεύματα αυτά ονομάζονται «πνεύματα ασθένειας» (Λουκ.ιγ:16) και ειδικότερα «πνεύματα άλαλα όταν επηρεάζουν την ομιλία, πνεύματα κουφά όταν επηρεάζουν την ακοή κλπ. Λέγονται επίσης και πνεύματα πονηρά, σαν ικανά να προκαλέσουν πόνο, επομένως και να αφαιρούν τον πόνο από ορισμένα μέλη ή μέρη του ανθρώπινου σώματος, όταν οι περιστάσεις εξυπηρετούν τους σκοπούς τους.
Τα πονηρά πνεύματα χρησιμοποιούν πρόσωπα, ονόματα και τελετουργίες, που ο πολύς κόσμος σέβεται και λατρεύει, ώστε πίσω από αυτή τη βιτρίνα της ευσέβειας, να επιτυγχάνουν ευκολότερα το έργο της πλάνης και της αποστασίας των ανθρώπων εκείνων που θέλουν κι αγαπούν να πλανώνται.
Όλα αυτά επαληθεύουν την προειδοποίηση του απόστολου Παύλου: «Καί ουδέν θαυμαστόν· διότι αυτός ο Σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός» (Β΄ Κορ.ια:14).
Και αλλού εξηγεί ο ίδιος απόστολος, ότι ο άνομος θα έρθει «κατ' ενέργειαν τού Σατανά εν πάση δυνάμει καί σημείοις καί τέρασι ψεύδους καί εν πάση απάτη τής αδικίας μεταξύ τών απολλυμένων, διότι δέν εδέχθησαν τήν αγάπην τής αληθείας διά νά σωθώσι» (Β΄Θες.β:9-10).
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι οι πυροβασίες είναι έργο των σκοτεινών πνευματικών δυνάμεων κι όχι του Θεού ή της φυσικής ικανότητας του ανθρώπου.
