Το βάπτισμα στο 'Αγιο Πνεύμα είναι μια καινούρια εμπειρία που δόθηκε στην εκκλησία της Καινούριας Διαθήκης, μετά το θάνατο, την ανάσταση και ανάληψη του Ιησού (Ιωάν.ζ:39, ις:7). Λίγο πριν την ανάληψή Του υποσχέθηκε το 'Αγιο Πνεύμα σαν μια καινούρια μελλοντική εμπειρία που θα είχαν οι μαθητές Του ενώ θα παρέμεναν στην Ιερουσαλήμ (Λουκ.κδ:47-49, Πράξ.α:4-8). Αυτή η υπόσχεση εκπληρώθηκε τη μέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:1-4, 33).
Πριν από τη χρονική στιγμή του Πράξ.β:1-4, κανείς δεν είχε αυτή την εμπειρία. Η Καινή Διαθήκη είναι «ανώτερη διαθήκη» που έχει νομοθετηθεί με «ανώτερες επαγγελίες» (Εβρ.η:6), μια από τις οποίες είναι και το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος.
Στο κεφ.ια της επιστολής προς Εβραίους, αφού διαβάζουμε τις αναφορές για τους μεγάλους άντρες της πίστης της Παλιάς Διαθήκης, το κεφάλαιο αυτό κλείνει αναφέροντας ότι όλοι αυτοί δεν είχαν λάβει την επαγγελία: «Και ούτοι πάντες αν και έλαβον καλήν μαρτυρίαν διά της πίστεως, δεν απήλαυσαν την επαγγελίαν, διότι ο Θεός προέβλεψε καλύτερόν τι περί ημών, διά να μη λάβωσι την τελειότητα χωρίς ημών» (Εβρ.ια:39-40).
Οι προφήτες προείπαν για το δώρο του Αγίου πνεύματος και επιθύμησαν να συμμετέχουν σ' αυτή τη δόξα, αλλά ο Θεός κράτησε το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος για την εκκλησία της Καινής Διαθήκης.
«Περί της οποίας σωτηρίας εξεζήτησαν και εξηρεύνησαν οι προφήται οι προφητεύσαντες περί της χάριτος, ήτις έμελλε να έλθη εις εσάς· ερευνώντες εις τίνα ή ποίον καιρόν εφανέρονε το εν αυτοίς Πνεύμα του Χριστού, ότε προεμαρτύρει τα πάθη του Χριστού και τας μετά ταύτα δόξας· εις τους οποίους απεκαλύφθη ότι ουχί δι' εαυτούς, αλλά δι' ημάς υπηρέτουν αυτά, τα οποία τώρα ανηγγέλθησαν προς εσάς διά των κηρυξάντων το ευαγγέλιον εις εσάς εν Πνεύματι Αγίω τω αποσταλέντι απ' ουρανού, εις τα οποία επιθυμούσιν οι άγγελοι να παρακύψωσι» (Α΄Πέτρ.α:10-12).
Οι Γραφές πολύ καθαρά μας πληροφορούν ότι το Πνεύμα του Θεού ασχολήθηκε με τους ανθρώπους με διάφορους τρόπους στην Παλιά Διαθήκη. 'Ανθρωποι του Θεού κινήθηκαν δια του Αγίου Πνεύματος (Β΄Πέτρ.α:21).
Το Πνεύμα του Θεού έχριε εκλεκτά αγγεία για συγκεκριμένους σκοπούς. Παρόλα αυτά, ξεκινώντας την ημέρα της Πεντηκοστής, ο Θεός μας επεφύλασσε μια καινούρια εμπειρία ανώτερης διάστασης. Σήμερα, μπορούμε να έχουμε τη μόνιμη παρουσία Του στη ζωή μας, που μας δίνει τη δύναμη να υπερνικούμε την αμαρτία, με τρόπο που ήταν άγνωστος κάτω από το Νόμο (Ρωμ.η:3-4).
Αυτή η εσωτερική δύναμη του Πνεύματος, είναι ο καθοριστικός παράγοντας που διακρίνει την καινούρια διαθήκη από την παλιά (Ιερεμ.λα:31-33 & Ιεζεκ.ια:19). Πριν από την ημέρα της Πεντηκοστής, οι άνθρωποι δεν ήταν αναγεννημένοι με την έννοια της Καινής Διαθήκης, δεν ήταν βαπτισμένοι με το 'Αγιο Πνεύμα όπως περιγράφεται στο βιβλίο των Πράξεων.
Πριν την Πεντηκοστή, ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, η μητέρα του Ελισάβετ και ο πατέρας του Ζαχαρίας, πληρώθηκαν με το 'Αγιο Πνεύμα σε συγκεκριμένες στιγμές (Λουκ.α:15, 41, 67).
Ωστόσο, η εμπειρία τους αυτή, δεν ήταν ίδια με την εμπειρία της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, γιατί το 'Αγιο Πνεύμα δεν είχε δοθεί ακόμα. Ο Ιωάννης δεν ήταν βαπτισμένος με το 'Αγιο Πνεύμα, ούτε οι μαθητές του (Λουκ.γ:16, ζ:28, Πράξ.ιθ:1-6).
Στο Λουκ.α:15 η φράση: «και θέλει πληρωθή Πνεύματος Αγίου» περιγράφει την εμπειρία της Π.Δ. κατά την οποία το 'Αγιο Πνεύμα κινείτο στη ζωή κάποιου για συγκεκριμένο χρόνο και συγκεκριμένο σκοπό. Στην περίπτωση του Ιωάννη, το 'Αγιο Πνεύμα τον έχρισε και τον ξεχώρισε, από την κοιλιά της μάνας του, για μια ιδιαίτερη διακονία, ακριβώς όπως είχε κάνει και με τον Ιερεμία (Ιερεμ.α:5).
Οι γονείς του Ιωάννη ήταν προσωρινά προικισμένοι με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος προκειμένου να μιλήσουν προφητικά. Μόνο μετά την Πεντηκοστή, η φράση «πληρωμένος με Πνεύμα 'Αγιο», αναφέρεται ακριβώς στο βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος της Καινής Διαθήκης, που ξεκίνησε εκείνη τη συγκεκριμένη μέρα.
Προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης
Αν και οι προφήτες της Παλιάς Διαθήκης δεν ήταν βαπτισμένοι με Πνεύμα 'Αγιο, αναφέρθηκαν σ' αυτή την υπόσχεση του Θεού σχετικά με τον ερχομό του Πνεύματος (Α΄Πέτρ.α:10-12).
«Και μετά ταύτα θέλω εκχέει το πνεύμά μου επί πάσαν σάρκα· και θέλουσι προφητεύσει οι υιοί σας και αι θυγατέρες σας· οι πρεσβύτεροί σας θέλουσιν ενυπνιασθή ενύπνια, οι νεανίσκοι σας θέλουσιν ιδεί οράσεις. Και έτι επί τους δούλους μου και επί τας δούλας μου εν ταις ημέραις εκείναις θέλω εκχέει το πνεύμα μου» (Ιωήλ β:28-29).
Ο Πέτρος επικαλέστηκε αυτή την προφητεία και την ταίριαξε με τη βάπτιση του Πνεύματος τη μέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:16-18).
Ο Θεός υποσχέθηκε μια καινούρια διαθήκη, κατά την οποία θα έγραφε τους νόμους Του πάνω στις καρδιές του λαού Του (Ιερεμ.λα:31-33). Αυτή η υπόσχεση εκπληρώνεται με την έκχυση του Αγίου Πνεύματος, το οποίο γράφει τους νόμους του Θεού στην καρδιά μας (Β' Κορ.γ:3-6) και μας δίνει τη δύναμη να εκπληρώσουμε τη δικαιοσύνη του Νόμου (Ρωμ.η:3-4). Ο Θεός είπε: «Και θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν μίαν και πνεύμα νέον θέλω βάλει εν υμίν· και αποσπάσας την λιθίνην καρδίαν από της σαρκός αυτών θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν σαρκίνην» (Ιεζεκ.ια:19 δες και λς:26).
«και δεν θέλω κρύψει πλέον το πρόσωπόν μου απ' αυτών, διότι εξέχεα το πνεύμά μου επί τον οίκον Ισραήλ, λέγει Κύριος ο Θεός» (Ιεζ.λθ:29).
«Και μετά ταύτα θέλω εκχέει το πνεύμά μου επί πάσαν σάρκα· και θέλουσι προφητεύσει οι υιοί σας και αι θυγατέρες σας· οι πρεσβύτεροί σας θέλουσιν ενυπνιασθή ενύπνια, οι νεανίσκοι σας θέλουσιν ιδεί οράσεις. Και έτι επί τους δούλους μου και επί τας δούλας μου εν ταις ημέραις εκείναις θέλω εκχέει το πνεύμα μου» (Ιωήλ β:28-29).
Ο Πέτρος επικαλέστηκε αυτή την προφητεία και την ταίριαξε με τη βάπτιση του Πνεύματος τη μέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:16-18).
Ο Θεός υποσχέθηκε μια καινούρια διαθήκη, κατά την οποία θα έγραφε τους νόμους Του πάνω στις καρδιές του λαού Του (Ιερεμ.λα:31-33). Αυτή η υπόσχεση εκπληρώνεται με την έκχυση του Αγίου Πνεύματος, το οποίο γράφει τους νόμους του Θεού στην καρδιά μας (Β' Κορ.γ:3-6) και μας δίνει τη δύναμη να εκπληρώσουμε τη δικαιοσύνη του Νόμου (Ρωμ.η:3-4). Ο Θεός είπε: «Και θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν μίαν και πνεύμα νέον θέλω βάλει εν υμίν· και αποσπάσας την λιθίνην καρδίαν από της σαρκός αυτών θέλω δώσει εις αυτούς καρδίαν σαρκίνην» (Ιεζεκ.ια:19 δες και λς:26).
«και δεν θέλω κρύψει πλέον το πρόσωπόν μου απ' αυτών, διότι εξέχεα το πνεύμά μου επί τον οίκον Ισραήλ, λέγει Κύριος ο Θεός» (Ιεζ.λθ:29).
Η υπόσχεση και η εντολή της Καινής Διαθήκης
Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής κήρυξε για την επαγγελία του Αγίου Πνεύματος: «Εγώ μεν σας βαπτίζω εν ύδατι εις μετάνοιαν· ο δε οπίσω μου ερχόμενος είναι ισχυρότερός μου, του οποίου δεν είμαι άξιος να βαστάσω τα υποδήματα· αυτός θέλει σας βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί» (Ματθ.γ:11).
Ο Ιωάννης δεν κήρυξε ότι το 'Αγιο Πνεύμα ήταν μόνο για λίγους εκλεκτούς, αλλά για τον καθένα που θα μετανοούσε και θα βαπτιζόταν το βάπτισμά του. Ο Θεός έδωσε στον Ιωάννη σημείο με το οποίο θα αναγνώριζε Αυτόν που θα εκπλήρωνε την υπόσχεση (τον Ιησού): «εις όντινα ίδης το Πνεύμα καταβαίνον και μένον επ' αυτόν, ούτος είναι ο βαπτίζων εν Πνεύματι Αγίω» (Ιωάν.α:33).
Ο Ιησούς υποσχέθηκε το βάπτισμα στο Πνεύμα, και διέταξε τους μαθητές Του να το λάβουν, όπως φανερώνουν οι παρακάτω περιγραφές:
Ο Ιωάννης δεν κήρυξε ότι το 'Αγιο Πνεύμα ήταν μόνο για λίγους εκλεκτούς, αλλά για τον καθένα που θα μετανοούσε και θα βαπτιζόταν το βάπτισμά του. Ο Θεός έδωσε στον Ιωάννη σημείο με το οποίο θα αναγνώριζε Αυτόν που θα εκπλήρωνε την υπόσχεση (τον Ιησού): «εις όντινα ίδης το Πνεύμα καταβαίνον και μένον επ' αυτόν, ούτος είναι ο βαπτίζων εν Πνεύματι Αγίω» (Ιωάν.α:33).
Ο Ιησούς υποσχέθηκε το βάπτισμα στο Πνεύμα, και διέταξε τους μαθητές Του να το λάβουν, όπως φανερώνουν οι παρακάτω περιγραφές:
«εάν λοιπόν σεις, πονηροί όντες, εξεύρετε να δίδητε καλάς δόσεις εις τα τέκνα σας, πόσω μάλλον ο Πατήρ ο ουράνιος θέλει δώσει Πνεύμα 'Αγιον εις τους αιτούντας παρ' αυτού;» (Λουκ.ια:13).
«Απεκρίθη ο Ιησούς· Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού» (Ιωάν.γ:5).
«όστις όμως πίη εκ του ύδατος, το οποίον εγώ θέλω δώσει εις αυτόν, δεν θέλει διψήσει εις τον αιώνα, αλλά το ύδωρ, το οποίον θέλω δώσει εις αυτόν, θέλει γείνει εν αυτώ πηγή ύδατος αναβλύζοντος εις ζωήν αιώνιον» (Ιωάν.δ:14).
Το επόμενο εδάφιο φανερώνει ότι ο Ιησούς μιλούσε για την έκχυση του Αγίου Πνεύματος.
«Κατά δε την τελευταίαν ημέραν την μεγάλην της εορτής ίστατο ο Ιησούς και έκραξε λέγων· Εάν τις διψά, ας έρχηται προς εμέ και ας πίνη. Όστις πιστεύει εις εμέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταμοί ύδατος ζώντος θέλουσι ρεύσει εκ της κοιλίας αυτού. Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος, το οποίον έμελλον να λαμβάνωσιν οι πιστεύοντες εις αυτόν· διότι δεν ήτο έτι δεδομένον Πνεύμα 'Αγιον, επειδή ο Ιησούς έτι δεν εδοξάσθη» (Ιωάν.ζ:37-39).
Το επόμενο εδάφιο φανερώνει ότι ο Ιησούς μιλούσε για την έκχυση του Αγίου Πνεύματος.
«Κατά δε την τελευταίαν ημέραν την μεγάλην της εορτής ίστατο ο Ιησούς και έκραξε λέγων· Εάν τις διψά, ας έρχηται προς εμέ και ας πίνη. Όστις πιστεύει εις εμέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταμοί ύδατος ζώντος θέλουσι ρεύσει εκ της κοιλίας αυτού. Τούτο δε είπε περί του Πνεύματος, το οποίον έμελλον να λαμβάνωσιν οι πιστεύοντες εις αυτόν· διότι δεν ήτο έτι δεδομένον Πνεύμα 'Αγιον, επειδή ο Ιησούς έτι δεν εδοξάσθη» (Ιωάν.ζ:37-39).
Αυτά τα τελευταία εδάφια, μας διδάσκουν μερικά πολύ σημαντικά πράγματα:
(1) Η υπόσχεση για το 'Αγιο Πνεύμα είναι για τον καθένα που πιστεύει στον Ιησού.
(2) Αυτή η πίστη στον Ιησού θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τη διδασκαλία των Γραφών, όχι σε διάσταση.
(3) Πίστη δεν είναι μια απλή νοερή συγκατάθεση κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά συνεχής πίστη, όπως φανερώνει ο ενεστώτας χρόνος του ρήματος.
(4) Το δώρο του Αγίου Πνεύματος στο οποίο αναφέρθηκε ο Ιησούς δεν θα δινόταν μέχρι Αυτός να δοξαστεί, πράγμα που εκπληρώθηκε με την ανάσταση και την ανάληψή Του. Συγκεκριμένα εννοούσε την έκχυση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής, εμπειρία που όλοι όσοι πιστεύουν σ' Αυτόν πρέπει να γευτούν.
Με λίγα λόγια, πριν πεθάνει ο Ιησούς επισήμανε στους μαθητές Του ότι το 'Αγιο Πνεύμα θα ερχόταν μετά που Αυτός θα έφευγε. Επιπλέον, τους είπε ότι το 'Αγιο Πνεύμα είναι ο ίδιος σε μια άλλη μορφή, πνευματική μάλλον παρά σαρκική: «Και εγώ θέλω παρακαλέσει τον Πατέρα, και θέλει σας δώσει άλλον Παράκλητον, διά να μένη μεθ' υμών εις τον αιώνα, το Πνεύμα της αληθείας, το οποίον ο κόσμος δεν δύναται να λάβη, διότι δεν βλέπει αυτό ουδέ γνωρίζει αυτό· σεις όμως γνωρίζετε αυτό, διότι μένει μεθ' υμών και εν υμίν θέλει είσθαι. Δεν θέλω σας αφήσει ορφανούς· έρχομαι προς εσάς» (Ιωάν.ιδ:16-18).
«ο δε Παράκλητος, το Πνεύμα το 'Αγιον, το οποίον θέλει πέμψει ο Πατήρ εν τω ονόματί μου, εκείνος θέλει σας διδάξει πάντα και θέλει σας υπενθυμίσει πάντα όσα είπον προς εσάς» (Ιωάν.ιδ:26).
Με λίγα λόγια, πριν πεθάνει ο Ιησούς επισήμανε στους μαθητές Του ότι το 'Αγιο Πνεύμα θα ερχόταν μετά που Αυτός θα έφευγε. Επιπλέον, τους είπε ότι το 'Αγιο Πνεύμα είναι ο ίδιος σε μια άλλη μορφή, πνευματική μάλλον παρά σαρκική: «Και εγώ θέλω παρακαλέσει τον Πατέρα, και θέλει σας δώσει άλλον Παράκλητον, διά να μένη μεθ' υμών εις τον αιώνα, το Πνεύμα της αληθείας, το οποίον ο κόσμος δεν δύναται να λάβη, διότι δεν βλέπει αυτό ουδέ γνωρίζει αυτό· σεις όμως γνωρίζετε αυτό, διότι μένει μεθ' υμών και εν υμίν θέλει είσθαι. Δεν θέλω σας αφήσει ορφανούς· έρχομαι προς εσάς» (Ιωάν.ιδ:16-18).
«ο δε Παράκλητος, το Πνεύμα το 'Αγιον, το οποίον θέλει πέμψει ο Πατήρ εν τω ονόματί μου, εκείνος θέλει σας διδάξει πάντα και θέλει σας υπενθυμίσει πάντα όσα είπον προς εσάς» (Ιωάν.ιδ:26).
«Όταν όμως έλθη ο Παράκλητος, τον οποίον εγώ θέλω πέμψει προς εσάς παρά του Πατρός, το Πνεύμα της αληθείας, το οποίον εκπορεύεται παρά του Πατρός, εκείνος θέλει μαρτυρήσει περί εμού» (Ιωάν.ιε:26).
«Εγώ όμως την αλήθειαν σας λέγω· συμφέρει εις εσάς να απέλθω εγώ. Διότι εάν δεν απέλθω, ο Παράκλητος δεν θέλει ελθεί προς εσάς· αλλ' αφού απέλθω, θέλω πέμψει αυτόν προς εσάς....... Όταν δε έλθη εκείνος, το Πνεύμα της αληθείας, θέλει σας οδηγήσει εις πάσαν την αλήθειαν· διότι δεν θέλει λαλήσει αφ' εαυτού, αλλ' όσα αν ακούση θέλει λαλήσει, και θέλει σας αναγγείλει τα μέλλοντα» (Ιωάν.ις:7,13).
Ο Ιησούς επανέλαβε την υπόσχεση του Πνεύματος μετά την ανάστασή Του και μάλιστα την μετέτρεψε σε εντολή (διαταγή). Διέταξε τους μαθητές Του: «Λάβετε Πνεύμα 'Αγιον» (Ιωάν.κ:22).
Σίγουρα δεν έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα τότε, όπως μας ξεκαθαρίζει ο Λουκάς: «Και ιδού, εγώ αποστέλλω την επαγγελίαν του Πατρός μου εφ' υμάς· σεις δε καθήσατε εν τη πόλει Ιερουσαλήμ εωσού ενδυθήτε δύναμιν εξ ύψους» (κδ:49).
«Και συνερχόμενος μετ' αυτών, παρήγγειλε να μη απομακρυνθώσιν από Ιεροσολύμων, αλλά να περιμένωσι την επαγγελίαν του Πατρός, την οποίαν ηκούσατε, είπε, παρ' εμού. Διότι ο μεν Ιωάννης εβάπτισεν εν ύδατι, σεις όμως θέλετε βαπτισθή εν Πνεύματι Αγίω ουχί μετά πολλάς ταύτας ημέρας....αλλά θέλετε λάβει δύναμιν, όταν επέλθη το 'Αγιον Πνεύμα εφ' υμάς, και θέλετε είσθαι εις εμέ μάρτυρες και εν Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχάτου της γης» (Πράξ.α:4-5,8).
'Αλλες αναφορές αυτής της μεγάλης εντολής δείχνουν ότι η υπόσχεση του Κυρίου ισχύει μέχρι τη συντέλεια του αιώνα (Ματθ.κη:20) όπως και η υπόσχεση ότι θα δώσει στους πιστούς δύναμη να εκβάλουν δαιμόνια, να μιλάνε σε άγνωστες γλώσσες, να έχουν εξουσία σε ερπετά, προστασία από δηλητήρια, και θεραπεία ασθενειών (Μάρκ.ις:17-18).
«Εγώ όμως την αλήθειαν σας λέγω· συμφέρει εις εσάς να απέλθω εγώ. Διότι εάν δεν απέλθω, ο Παράκλητος δεν θέλει ελθεί προς εσάς· αλλ' αφού απέλθω, θέλω πέμψει αυτόν προς εσάς....... Όταν δε έλθη εκείνος, το Πνεύμα της αληθείας, θέλει σας οδηγήσει εις πάσαν την αλήθειαν· διότι δεν θέλει λαλήσει αφ' εαυτού, αλλ' όσα αν ακούση θέλει λαλήσει, και θέλει σας αναγγείλει τα μέλλοντα» (Ιωάν.ις:7,13).
Ο Ιησούς επανέλαβε την υπόσχεση του Πνεύματος μετά την ανάστασή Του και μάλιστα την μετέτρεψε σε εντολή (διαταγή). Διέταξε τους μαθητές Του: «Λάβετε Πνεύμα 'Αγιον» (Ιωάν.κ:22).
Σίγουρα δεν έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα τότε, όπως μας ξεκαθαρίζει ο Λουκάς: «Και ιδού, εγώ αποστέλλω την επαγγελίαν του Πατρός μου εφ' υμάς· σεις δε καθήσατε εν τη πόλει Ιερουσαλήμ εωσού ενδυθήτε δύναμιν εξ ύψους» (κδ:49).
«Και συνερχόμενος μετ' αυτών, παρήγγειλε να μη απομακρυνθώσιν από Ιεροσολύμων, αλλά να περιμένωσι την επαγγελίαν του Πατρός, την οποίαν ηκούσατε, είπε, παρ' εμού. Διότι ο μεν Ιωάννης εβάπτισεν εν ύδατι, σεις όμως θέλετε βαπτισθή εν Πνεύματι Αγίω ουχί μετά πολλάς ταύτας ημέρας....αλλά θέλετε λάβει δύναμιν, όταν επέλθη το 'Αγιον Πνεύμα εφ' υμάς, και θέλετε είσθαι εις εμέ μάρτυρες και εν Ιερουσαλήμ και εν πάση τη Ιουδαία και Σαμαρεία και έως εσχάτου της γης» (Πράξ.α:4-5,8).
'Αλλες αναφορές αυτής της μεγάλης εντολής δείχνουν ότι η υπόσχεση του Κυρίου ισχύει μέχρι τη συντέλεια του αιώνα (Ματθ.κη:20) όπως και η υπόσχεση ότι θα δώσει στους πιστούς δύναμη να εκβάλουν δαιμόνια, να μιλάνε σε άγνωστες γλώσσες, να έχουν εξουσία σε ερπετά, προστασία από δηλητήρια, και θεραπεία ασθενειών (Μάρκ.ις:17-18).
Όλες αυτές οι υποσχέσεις, μπορούν να λειτουργήσουν μόνο με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί μέσα στους πιστούς.
Εκπλήρωση στην αποστολική εκκλησία
Η εκκλησία της Καινής Διαθήκης συνέχισε να διακηρύττει το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος σαν υπόσχεση και εντολή για τον καθένα. Ο Πέτρος το κήρυξε την ημέρα της Πεντηκοστής με την συγκατάθεση και υποστήριξη των υπόλοιπων αποστόλων (Πράξ.β:38).
Ο απόστολος Παύλος, έδωσε έμφαση στην ανάγκη του Πνεύματος (Πράξ.ιθ:1-6). Έγραψε επίσης ότι: «η βασιλεία του Θεού δεν είναι βρώσις και πόσις, αλλά δικαιοσύνη και ειρήνη και χαρά εν Πνεύματι Αγίω» (Ρωμ.ιδ:17).
Η σημασία του βιβλίου των Πράξεων
Η Καινή Διαθήκη αποτελείται από 4 μέρη:
(1) Τα ευαγγέλια (Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά, Ιωάννη),
(2) Την εκκλησιαστική ιστορία (βιβλίο των Πράξεων των αποστόλων),
(3) Τις επιστολές (από την προς Ρωμαίους μέχρι του Ιούδα), (4) Προφητεία (βιβλίο της Αποκάλυψης).
Τα ευαγγέλια είναι ιστορικές αναφορές της ζωής, της διδασκαλίας, της διακονίας, του θανάτου, της ανάστασης και της ανάληψης του Ιησού Χριστού. Κανένα ευαγγέλιο δεν περιγράφει την ίδρυση της εκκλησίας. Περιγράφουν Αυτόν που θα ιδρύσει την εκκλησία Του πάνω στη διδασκαλία και τα έργα Του.
Το βιβλίο των Πράξεων, είναι διηγηματική εξιστόρηση της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, περιγράφοντας το ξεκίνημά της στην Ιερουσαλήμ, και την εξάπλωσή της σε όλο τον Ιούδα, τη Σαμάρεια, και τον Εθνικό κόσμο.
Οι Επιστολές, είναι γράμματα με οδηγίες και συμβουλές, γραμμένα προς αναγεννημένους πιστούς, για να τους βοηθήσουν στη χριστιανική τους ζωή. Ενώ οι Επιστολές περιλαμβάνουν αναφορές της αρχικής εμπειρίας της πίστης, θεωρούν σαν δεδομένο ότι οι αναγνώστες έχουν ήδη αναγεννηθεί από το νερό και το Πνεύμα.
Το βιβλίο της Αποκάλυψης απευθύνεται επίσης σε στερεωμένες εκκλησίες και πιστούς, αποκαλύπτοντας τα μελλοντικά σχέδια του Θεού.
Οι Πράξεις των αποστόλων είναι το μοναδικό βιβλίο στη Γραφή που περιέχει ιστορικές αναφορές ανθρώπων που γεύτηκαν την εμπειρία της αναγέννησης στην εκκλησία της Καινής Διαθήκης, συμπεριλαμβανομένων όλων των αναφορών χριστιανικού βαπτίσματος στο νερό και στο Πνεύμα. Εξαιτίας της φύσης και του σκοπού του, το βιβλίο περιέχει σαφείς μαρτυρίες σχετικά με ερωτήσεις όπως «Πως μπορώ να σωθώ».
Οι Πράξεις των αποστόλων είναι το μοναδικό βιβλίο στη Γραφή που περιέχει ιστορικές αναφορές ανθρώπων που γεύτηκαν την εμπειρία της αναγέννησης στην εκκλησία της Καινής Διαθήκης, συμπεριλαμβανομένων όλων των αναφορών χριστιανικού βαπτίσματος στο νερό και στο Πνεύμα. Εξαιτίας της φύσης και του σκοπού του, το βιβλίο περιέχει σαφείς μαρτυρίες σχετικά με ερωτήσεις όπως «Πως μπορώ να σωθώ».
Το βιβλίο των Πράξεων είναι το υπόδειγμα και ο κανόνας για την εκκλησία της Καινής Διαθήκης, κι όχι η εξαίρεση. Αν οι Πράξεις δεν είναι ο κανόνας, τότε η Γραφή δεν δίνει κανένα παράδειγμα του πως πρέπει να είναι η εκκλησία. Οι πέντε αναφορές βαπτίσματος με 'Αγιο Πνεύμα στις Πράξεις δεν είναι πλήρεις, αλλά αντιπροσωπευτικές περιγραφές του τρόπου που ο Θεός εξέχεε το Πνεύμα Του σ' ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η μέρα της Πεντηκοστής
Σε υπακοή της εντολής του Ιησού, περίπου 120 μαθητές επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ μετά την ανάληψή Του με σκοπό να περιμένουν τη βάπτιση με Πνεύμα 'Αγιο. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν οι 12 απόστολοι (με το Ματθία, αντικαταστάτη του Ιούδα), η Μαριάμ, η μητέρα του Ιησού, τα αδέλφια του Ιησού, και μερικές γυναίκες (Πράξ.α:12-26). Φαίνεται ότι ήταν μαζεμένοι σ' ένα ανώγειο την ημέρα της Πεντηκοστής, Εβραϊκής γιορτής που ξεκινούσε 50 μέρες μετά το Πάσχα. Αυτή τη συγκεκριμένη μέρα λοιπόν, οι 120 έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα και μίλησαν σε νέες γλώσσες (Πράξ.β:1-4).
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μόνο οι 12 απόστολοι έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα, αλλά αυτό είναι τελείως λάθος:
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μόνο οι 12 απόστολοι έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα, αλλά αυτό είναι τελείως λάθος:
(1) Ο Ιησούς έδωσε την υπόσχεση προς όλους όσους βρισκόταν εκεί την ημέρα της ανάληψής Του, όχι μόνο στους δώδεκα.
(2) Και οι 120 πήγαν στο ανώγειο, περιμένοντας την εκπλήρωση της υπόσχεσης και δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι έφυγαν κάποιοι.
(3) Στην προφητεία του Ιωήλ, την οποία ο Πέτρος συσχέτισε με τη μέρα της Πεντηκοστής, ο Θεός είπε ότι θα εκχέει το Πνεύμα Του επί πάσα σάρκα (Πράξ.β:16-18). Αυτό το τελευταίο, σίγουρα περιγράφει περισσότερους από δώδεκα. Και οι 120 συμπεριλαμβανομένων και των γυναικών έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα.
Μπορούμε να δεχτούμε σαν δεδομένο ότι άλλοι 3.000 έλαβαν το Πνεύμα ανταποκρινόμενοι στο κήρυγμα του Πέτρου, καθώς φαίνεται από τα παρακάτω:
Μπορούμε να δεχτούμε σαν δεδομένο ότι άλλοι 3.000 έλαβαν το Πνεύμα ανταποκρινόμενοι στο κήρυγμα του Πέτρου, καθώς φαίνεται από τα παρακάτω:
(1) Ο Πέτρος υποσχέθηκε το δώρο του Αγίου Πνεύματος σε όλους που άκουγαν το λόγο του (Πράξ.β:38-39), και 3.000 μετά χαράς δέχτηκαν τα λόγια του (Πράξ.β:41). Ο πέτρος ξεκίνησε το κήρυγμα του, εξηγώντας τι συνέβη πριν λίγο σ' αυτόν και τελείωσε προσφέροντας την ίδια εμπειρία στο ακροατήριό του.
(2) Οι 3.000 πίστεψαν στο μήνυμά του και το οικειοποιήθηκαν, αφού άκουσαν ότι το δώρο του Αγίου Πνεύματος είναι γι' αυτούς.
(3) Οι 3.000 βαπτίστηκαν (Πράξ.β:41). Έστω κι αν αυτό σημαίνει βάπτισμα στο νερό μόνο, αυτοί οι άνθρωποι είχαν ακούσει πριν λίγο ότι το 'Αγιο Πνεύμα δίδεται σε όσους μετανοήσουν και βαπτιστούν στο νερό, στο όνομα του Ιησού.
(4) Διαβάζουμε στο Πράξ.β:41 ότι οι 3.000 «προσετέθησαν» προφανώς στους 120 που πριν λίγο είχαν βαπτιστεί με 'Αγιο Πνεύμα.
Όλοι οι 3.120 ήταν Εβραίοι ή Εβραίοι προσήλυτοι, γιατί πολύ αργότερα οι Εβραίοι χριστιανοί δεν ήταν σίγουροι αν και τα Έθνη μπορούν να σωθούν (Πράξ.ι-ια). Κάποιοι μπορεί να ήταν προσήλυτοι - γεννημένοι Εθνικοί, που είχαν ασπαστεί τον Ιουδαϊσμό (Πράξ.β:10). Οι 120 ήταν ως επί το πλείστον Γαλιλαίοι, αλλά οι 3.000 ήταν Ιουδαίοι από πολλές διαφορετικές χώρες που είχαν έρθει στην Ιερουσαλήμ για να γιορτάσουν τη γιορτή της Πεντηκοστής (Πράξ.β:5-11).
Όλη αυτή η ομάδα των πιστών μαζεύτηκαν αργότερα για προσευχή και «επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου» (Πράξ.δ:31). Αυτό δεν ήταν πρωταρχικό βάπτισμα, αλλά ανανέωση και χρίσμα στους ήδη βαπτισμένους στο Πνεύμα Εβραίους πιστούς.
Για να κλείσουμε, η μέρα της Πεντηκοστής αντιπροσωπεύει το πρώτο περιστατικό βάπτισης με Πνεύμα 'Αγιο, ιδιαίτερα, την πρώτη έκχυση του Πνεύματος στους Εβραίους.
Όλοι οι 3.120 ήταν Εβραίοι ή Εβραίοι προσήλυτοι, γιατί πολύ αργότερα οι Εβραίοι χριστιανοί δεν ήταν σίγουροι αν και τα Έθνη μπορούν να σωθούν (Πράξ.ι-ια). Κάποιοι μπορεί να ήταν προσήλυτοι - γεννημένοι Εθνικοί, που είχαν ασπαστεί τον Ιουδαϊσμό (Πράξ.β:10). Οι 120 ήταν ως επί το πλείστον Γαλιλαίοι, αλλά οι 3.000 ήταν Ιουδαίοι από πολλές διαφορετικές χώρες που είχαν έρθει στην Ιερουσαλήμ για να γιορτάσουν τη γιορτή της Πεντηκοστής (Πράξ.β:5-11).
Όλη αυτή η ομάδα των πιστών μαζεύτηκαν αργότερα για προσευχή και «επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου» (Πράξ.δ:31). Αυτό δεν ήταν πρωταρχικό βάπτισμα, αλλά ανανέωση και χρίσμα στους ήδη βαπτισμένους στο Πνεύμα Εβραίους πιστούς.
Για να κλείσουμε, η μέρα της Πεντηκοστής αντιπροσωπεύει το πρώτο περιστατικό βάπτισης με Πνεύμα 'Αγιο, ιδιαίτερα, την πρώτη έκχυση του Πνεύματος στους Εβραίους.
Σαμάρεια
Η δεύτερη αναφορά βάπτισης με Πνεύμα 'Αγιο (έκχυση του Πνεύματος σε ανθρώπους για πρώτη φορά) συνέβη στη Σαμάρεια. Φυλετικά και θρησκευτικά, οι Σαμαρείτες ήταν μίγμα Εβραίων και Εθνικών κι έτσι αποτελούσαν μια τάξη ανθρώπων ξεχωριστή απ' τους άλλους.
Ο Φίλιππος ο ευαγγελιστής (ένας απ' τους 7 διακόνους, όχι από τους 12 αποστόλους), έφερε το ευαγγέλιο στη Σαμάρεια. Οι Σαμαρείτες άκουσαν το κήρυγμά του, είδαν θαύματα (συμπεριλαμβανομένων θεραπειών και απελευθέρωση από δαιμόνια), είχαν μεγάλη χαρά, πίστεψαν στο μήνυμά του και βαπτίστηκαν στο νερό στο όνομα του Ιησού. Όμως, παρόλα αυτά, δεν είχαν βαπτιστεί στο Πνεύμα (Πράξ.η:6-16).
Αυτό το γεγονός φανερώνει ότι το βάπτισμα του Πνεύματος είναι συγκεκριμένη εμπειρία που δεν πρέπει να συγχέεται ούτε οπωσδήποτε ακολουθεί θαύματα, συναισθηματικές φορτίσεις, διανοητική πίστη, μετάνοια ή βάπτισμα στο νερό. Όταν οι απόστολοι άκουσαν τι συνέβη στη Σαμάρεια, έστειλαν τον Πέτρο και τον Ιωάννη. Όταν αυτοί προσευχήθηκαν για τους Σαμαρείτες και επέθεσαν τα χέρια τους πάνω τους, οι Σαμαρείτες έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα (Πράξ.η:17).
Οι Σαμαρείτες δεν είχαν λάβει το 'Αγιο Πνεύμα, μέχρι που ο Πέτρος και ο Ιωάννης επέθεσαν τα χέρια τους. Προφανώς δεν ήταν πλήρως προετοιμασμένοι νωρίτερα. Είχαν πιστέψει στο Φίλιππο (η:12), αλλά σίγουρα δεν είχαν παραδοθεί ολοκληρωτικά στον Ιησού. Όταν έφτασαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης, προσευχήθηκαν γι' αυτούς, επέθεσαν τα χέρια τους πάνω τους, η πίστη τους αυξήθηκε σε σημείο να λάβουν το 'Αγιο Πνεύμα.
Αυτή η ιστορία δεν μας διδάσκει ότι ένας απ' τους 12 αποστόλους θα έπρεπε να είναι παρών για να λάβει κάποιος το 'Αγιο Πνεύμα, γατί ο Παύλος το έλαβε όταν κάποιος μαθητής, ο Ανανίας, προσευχήθηκε πάνω του (Πράξ.θ). Οι μαθητές στην Έφεσο πληρώθηκαν με το Πνεύμα όταν ο Παύλος προσευχήθηκε γι' αυτούς (Πράξ.ιθ). Με την ίδια λογική, η επίθεση των χειρών δεν είναι κάτι απαραίτητο, αφού οι 120 έλαβαν το Πνεύμα χωρίς τέτοια πρακτική (Πράξ.β) και το ίδιο συνέβη με τον Καρνήλιο (Πράξ.ι).
Η επίθεση των χεριών έχει την παρακάτω σημασία και σκοπό:
Ο Φίλιππος ο ευαγγελιστής (ένας απ' τους 7 διακόνους, όχι από τους 12 αποστόλους), έφερε το ευαγγέλιο στη Σαμάρεια. Οι Σαμαρείτες άκουσαν το κήρυγμά του, είδαν θαύματα (συμπεριλαμβανομένων θεραπειών και απελευθέρωση από δαιμόνια), είχαν μεγάλη χαρά, πίστεψαν στο μήνυμά του και βαπτίστηκαν στο νερό στο όνομα του Ιησού. Όμως, παρόλα αυτά, δεν είχαν βαπτιστεί στο Πνεύμα (Πράξ.η:6-16).
Αυτό το γεγονός φανερώνει ότι το βάπτισμα του Πνεύματος είναι συγκεκριμένη εμπειρία που δεν πρέπει να συγχέεται ούτε οπωσδήποτε ακολουθεί θαύματα, συναισθηματικές φορτίσεις, διανοητική πίστη, μετάνοια ή βάπτισμα στο νερό. Όταν οι απόστολοι άκουσαν τι συνέβη στη Σαμάρεια, έστειλαν τον Πέτρο και τον Ιωάννη. Όταν αυτοί προσευχήθηκαν για τους Σαμαρείτες και επέθεσαν τα χέρια τους πάνω τους, οι Σαμαρείτες έλαβαν το 'Αγιο Πνεύμα (Πράξ.η:17).
Οι Σαμαρείτες δεν είχαν λάβει το 'Αγιο Πνεύμα, μέχρι που ο Πέτρος και ο Ιωάννης επέθεσαν τα χέρια τους. Προφανώς δεν ήταν πλήρως προετοιμασμένοι νωρίτερα. Είχαν πιστέψει στο Φίλιππο (η:12), αλλά σίγουρα δεν είχαν παραδοθεί ολοκληρωτικά στον Ιησού. Όταν έφτασαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης, προσευχήθηκαν γι' αυτούς, επέθεσαν τα χέρια τους πάνω τους, η πίστη τους αυξήθηκε σε σημείο να λάβουν το 'Αγιο Πνεύμα.
Αυτή η ιστορία δεν μας διδάσκει ότι ένας απ' τους 12 αποστόλους θα έπρεπε να είναι παρών για να λάβει κάποιος το 'Αγιο Πνεύμα, γατί ο Παύλος το έλαβε όταν κάποιος μαθητής, ο Ανανίας, προσευχήθηκε πάνω του (Πράξ.θ). Οι μαθητές στην Έφεσο πληρώθηκαν με το Πνεύμα όταν ο Παύλος προσευχήθηκε γι' αυτούς (Πράξ.ιθ). Με την ίδια λογική, η επίθεση των χειρών δεν είναι κάτι απαραίτητο, αφού οι 120 έλαβαν το Πνεύμα χωρίς τέτοια πρακτική (Πράξ.β) και το ίδιο συνέβη με τον Καρνήλιο (Πράξ.ι).
Η επίθεση των χεριών έχει την παρακάτω σημασία και σκοπό:
(1) Εκδηλώνει υποταγή στο σχέδιο του Θεού και τις εξουσίες που Αυτός έχει θέσει.
(2) Συμβολίζει τη χορήγηση της ευλογίας, της υπόσχεσης και της κλήσης του Θεού και
(3) βοηθάει ν' αυξηθεί η πίστη αυτού που ζητάει.
Η εμπειρία των Σαμαρειτών, φανερώνει ότι κάποιος μπορεί να πιστέψει κάποια στιγμή, να βαπτιστεί στο νερό, και να μην έχει λάβει το Πνεύμα. Δεν υπάρχει σωτηρία χωρίς το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος (Ρωμ.η:9). Οι Σαμαρείτες λοιπόν χρειαζόταν το βάπτισμα του Πνεύματος για να ολοκληρωθεί η σωτηρία τους, όπως παραδειγματικά φανερώνει η περίπτωση του Σίμωνα του μάγου.
Η εμπειρία των Σαμαρειτών, φανερώνει ότι κάποιος μπορεί να πιστέψει κάποια στιγμή, να βαπτιστεί στο νερό, και να μην έχει λάβει το Πνεύμα. Δεν υπάρχει σωτηρία χωρίς το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος (Ρωμ.η:9). Οι Σαμαρείτες λοιπόν χρειαζόταν το βάπτισμα του Πνεύματος για να ολοκληρωθεί η σωτηρία τους, όπως παραδειγματικά φανερώνει η περίπτωση του Σίμωνα του μάγου.
Η μεταστροφή του Παύλου
Ο Θεός συνέλαβε τον Σαούλ από την Ταρσό (Παύλο), μ' ένα φως από τον ουρανό, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι εκείνη τη δεδομένη στιγμή ο Παύλος ήταν σωσμένος. Μάλλον, ο Κύριος του είπε «Σηκώθητι και είσελθε εις την πόλιν, και θέλει σοι λαληθή τι πρέπει να κάμης» (Πράξ.θ:6). Ο Θεός έστειλε τον Παύλο στον Ανανία προκειμένου να βρει και πάλι το φως του και να «πλησθή Πνεύματος Αγίου» (θ:17). Όταν ο Αναννίας επέθεσε τα χέρια του στον Παύλο και προσευχήθηκε γι' αυτόν, ο Παύλος αμέσως ανάβλεψε, σηκώθηκε και βαπτίστηκε (Πράξ.θ:18).
Με ασφάλεια μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Παύλος έλαβε το 'Αγιο Πνεύμα την ίδια στιγμή, αν και η Βίβλος δεν περιγράφει συγκεκριμένα τη βάπτιση του Παύλου με Πνεύμα. Ξέρουμε όμως ότι ο σκοπός του Θεού πρέπει να εκπληρώθηκε. Τα γραπτά και η διακονία του Παύλου μαρτυρούν και επιβεβαιώνουν ότι βαπτίστηκε με το 'Αγιο Πνεύμα.
Με ασφάλεια μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο Παύλος έλαβε το 'Αγιο Πνεύμα την ίδια στιγμή, αν και η Βίβλος δεν περιγράφει συγκεκριμένα τη βάπτιση του Παύλου με Πνεύμα. Ξέρουμε όμως ότι ο σκοπός του Θεού πρέπει να εκπληρώθηκε. Τα γραπτά και η διακονία του Παύλου μαρτυρούν και επιβεβαιώνουν ότι βαπτίστηκε με το 'Αγιο Πνεύμα.
Οι Εθνικοί στην Καισάρεια
Η επόμενη αναφορά βάπτισης με Πνεύμα 'Αγιο, επικεντρώνεται στον Κορνήλιο, ένα Ρωμαίο εκατόνταρχο που ζούσε στην πόλη της Καισάρειας. Ο Κορνήλιος ήταν ευσεβής, φοβόταν το Θεό, έδινε πολλές ελεημοσύνες, προσευχόταν συχνά στο Θεό, και είδε μια αγγελική όραση. Παρά όλες αυτές τις αρετές και τις εκτιμούμενες δραστηριότητες, δεν ήταν σωσμένος. Στην όραση, ο άγγελος του είπε να στείλει να ζητήσει τον Πέτρο, «όστις θέλει λαλήσει προς σε λόγους, δι' ων θέλεις σωθή συ και πας ο οίκός σου» (Πράξ.ια:14). Προφανώς είχε μετανοήσει, αλλά δεν είχε λάβει το 'Αγιο Πνεύμα και γι' αυτό δεν ήταν σωσμένος.
Ο Κορνήλιος δεν ήταν Εβραίος, ούτε προσήλυτος, ήταν Εθνικός. Ο Πέτρος υπακούοντας την εντολή του Θεού, πηγαίνει στην Καισάρεια και κηρύττει στον Κορνήλιο, τους οικιακούς και τους φίλους του. Καθώς ο Πέτρος κήρυττε, όλοι οι εθνικοί που τον άκουγαν έλαβαν το άγιο Πνεύμα και άρχισαν να μιλούν σε γλώσσες (Πράξ.ι:44-46). Ο Πέτρος αναγνώρισε αυτό το σημείο σαν το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος ακριβώς όπως το έλαβαν και οι Εβραίοι την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.ια:15-17). Αυτή είναι πολύ σημαντική αναφορά, γιατί μας δείχνει την πρώτη φορά που εθνικοί βαπτίστηκαν με 'Αγιο Πνεύμα.
Ο Κορνήλιος δεν ήταν Εβραίος, ούτε προσήλυτος, ήταν Εθνικός. Ο Πέτρος υπακούοντας την εντολή του Θεού, πηγαίνει στην Καισάρεια και κηρύττει στον Κορνήλιο, τους οικιακούς και τους φίλους του. Καθώς ο Πέτρος κήρυττε, όλοι οι εθνικοί που τον άκουγαν έλαβαν το άγιο Πνεύμα και άρχισαν να μιλούν σε γλώσσες (Πράξ.ι:44-46). Ο Πέτρος αναγνώρισε αυτό το σημείο σαν το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος ακριβώς όπως το έλαβαν και οι Εβραίοι την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.ια:15-17). Αυτή είναι πολύ σημαντική αναφορά, γιατί μας δείχνει την πρώτη φορά που εθνικοί βαπτίστηκαν με 'Αγιο Πνεύμα.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
