«Απεκρίθη ο Ιησούς. Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθη εις την βασιλείαν του Θεού» (Ιωάν.γ:5)
Η διδασκαλία της εξ’ αρχής γέννησης.
Ο Ιησούς δίδαξε το θέμα αυτό στο Ιωάν.γ:5. Στη συνέχεια, πολλά άλλα εδάφια στηρίζουν τη διδασκαλία αυτή με τους όρους αναγέννηση ή νέα ζωή εν Χριστώ. Στην οικονομία της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης, η νέα γέννηση είναι απαραίτητο μέρος της αιώνιας σωτηρίας.
Όταν ο Νικόδημος πήγε στον Ιησού, ο Κύριος του είπε: «Αληθώς, αληθώς σοι λέγω, εάν τις δεν γεννηθή άνωθεν, δεν δύναται να ίδη την βασιλείαν του Θεού» (Ιωάν.γ:3). Η λέξη «άνωθεν» που ο Ιησούς χρησιμοποίησε εδώ μπορεί να σημαίνει και «από πάνω», αλλά σ’ αυτή την περίπτωση η έννοια είναι «εξ’ αρχής» επειδή αναφέρεται σε χρόνο και όχι σε τόπο[1].
Ο Νικόδημος ακούγοντας αυτά τα λόγια δεν μπερδεύτηκε σχετικά με το πως μπορεί κανείς να γεννηθεί απ’ τον ουρανό (τόπος), αλλά δυσκολεύτηκε να καταλάβει πως μπορεί κάποιος να γεννηθεί δεύτερη φορά (χρόνος). Γι’ αυτό ρώτησε τον Ιησού πως μπορεί κάποιος να μπει στην κοιλιά της μητέρας του δεύτερη φορά και να γεννηθεί απ’ την αρχή. Τότε, ο Ιησούς του εξήγησε ότι εννοούσε τη γέννηση απ’ το νερό και το Πνεύμα, που δεν είναι μια δεύτερη φυσική γέννα, αλλά μια εμπειρία που θα μεταδώσει πνευματικά νέα ζωή. Ο Νικόδημος δεν κατάλαβε ούτε αυτή την έννοια και γι’ αυτό ρώτησε: «Πως δύνανται να γείνωσι ταύτα;» (Ιωάν.γ:9). Ο Ιησούς, στη συνέχεια, φανέρωσε την έκπληξή Του, πως ένας δάσκαλος του Ισραήλ δεν ξέρει αυτά τα πράγματα.
Η διδασκαλία του Ιησού σχετικά με την αναγέννηση, δεν θα έπρεπε να είναι τελείως ξένη στους Εβραίους, γι’ αυτό την έχτισε πάνω στην υπόσχεση που βρίσκεται στον Ιεζεκ.λς:25-26 «Και θέλω ράνει εφ’ υμών καθαρόν ύδωρ, και θέλετε καθαρισθή από πασών των ακαθαρσιών σας, και από πάντων των ειδώλων σας, θέλω σας καθαρίσει. Και θέλω δώσει εις εσάς καρδίαν νέαν και πνεύμα νέον θέλω εμβάλει εν υμίν, και αποσπάσας την λιθίνην καρδίαν από της σαρκός σας, θέλω δώσει εις εσάς καρδίαν σαρκίνην».
Όπως ο Ιησούς χώρισε την αναγέννηση σε δύο συστατικά μέρη, προκειμένου να την εξηγήσει, το ίδιο θα κάνουμε κι εμείς. Πρέπει όμως να έχουμε στο νου μας, ότι η αναγέννηση είναι μια εμπειρία, που αποτελείται από δύο μέρη, εκ των οποίων κανένα δεν είναι πλήρες χωρίς το άλλο. Είναι μία γέννηση, όχι δύο.
Γέννηση εξ ύδατος.
Διάφοροι θεολόγοι έχουν εκφράσει πολλές θεωρίες σχετικά με την έννοια αυτής της φράσης. Οι πιο χαρακτηριστικές απ’ αυτές τις ερμηνείες είναι οι ακόλουθες:
- αναφέρεται στη φυσική γέννα που συνοδεύεται από τη ροή του καθαρού κιτρινωπού ή υπόλευκου υγρού που βρίσκεται στο αμνίο, μέσα στο οποίο υπάρχει το έμβρυο κατά το χρόνο της εγκυμοσύνης,
- ίναι ταυτόσημο με τη γέννηση εκ Πνεύματος,
- αναφέρεται στον πνευματικό καθαρισμό που γίνεται με το λόγο του Θεού,
- είναι το βάπτισμα στο νερό, όχι απλά το τελετουργικό, αλλά η άφεση των αμαρτιών που ο Θεός κάνει κατά την ώρα του βαπτίσματος. Ας δούμε όμως αυτές τις απόψεις, κάθε μία χωριστά:
1) Φυσική γέννα
Αυτή η ερμηνεία δεν ταιριάζει καθόλου για διάφορους λόγους:
(1) θα ήταν πολύ παράξενος τρόπος να περιγράψει τη φυσική γέννα, τη στιγμή μάλιστα που αυτή η χρήση δεν υπάρχει πουθενά αλλού μέσα στη Γραφή, ούτε χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη,
(2) ο Ιησούς πληροφόρησε με ακρίβεια το Νικόδημο, ότι η νέα γέννηση είναι εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν είναι φυσική γέννα. Αν συγκρίνουμε τα εδάφια 3 και 5, βλέπουμε ότι ο όρος «γέννηση άνωθεν» είναι ισοδύναμος με τον όρο «γέννηση εξ ύδατος και πνεύματος»,
(3) αν γέννηση εξ ύδατος σημαίνει τη φυσική γέννηση, τότε ο Ιησούς ή είπε στο Νικόδημο να κάνει κάτι που είχε ξανακάνει, ή του ζήτησε να κάνει κάτι φυσιολογικά αδύνατο. Αν αυτή ήταν η έννοια, τότε η ερώτηση του Νικόδημου ήταν δικαιολογημένη κι ο Κύριος δεν έπρεπε να τον επιπλήξει,
(4) αν πραγματικά η γέννηση εξ ύδατος εννοεί τη φυσική γέννηση, τότε γιατί ο Ιησούς λέει ότι η νέα γέννηση εμπεριέχει δύο μέρη; Μπορεί να υπάρχει κάποιος παραλληλισμός ανάμεσα στο νερό της φυσικής γέννας και της νέας γέννησης, αλλά το τρίτο κεφάλαιο του ευαγγελίου που εξετάζουμε αποδεικνύει ότι η εξ ύδατος γέννηση, από μόνη της, δεν είναι η φυσική γέννα.
2) Ταυτόσημη με τη γέννηση εκ Πνεύματος
Σύμφωνα μ’ αυτή την άποψη, ο Ιησούς είναι σα να είπε, «Πρέπει να γεννηθείς εξ ύδατος που είναι το Πνεύμα». Βέβαια, κάποια εδάφια παρομοιάζουν το Πνεύμα με το νερό (Ιωάν.δ:14, ζ:38), ωστόσο δημιουργούνται κάποιες δυσκολίες όταν προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε αυτό το συμβολισμό στο Ιωάν.γ:5
(1)Η φυσική ανάγνωση του εδαφίου διαχωρίζει το νερό απ’ το Πνεύμα,
(2) πολλά άλλα εδάφια φανερώνουν ότι το νερό και το Πνεύμα είναι δύο ξεχωριστές όψεις του μηνύματος του ευαγγελίου,
(3) σε μεταγενέστερα γραπτά του, ο Ιωάννης, διατηρεί αυτό το ξεχώρισμα ανάμεσα στο νερό και το Πνεύμα καθώς σχετίζονται με τη σωτηρία «Και τρείς είναι οι μαρτυρούντες εν τη γη, το Πνεύμα, και το ύδωρ, και το αίμα και οι τρείς ούτοι αναφέρονται εις το έν» (Α’ Ιωάν.ε:8). Αν στην πραγματικότητα το Ιωάν.γ:5 εξομοιώνει το νερό με το Πνεύμα, ο Ιωάννης δεν θα τα ξεχώριζε τόσο απότομα στο Α’ Ιωάν.ε:8, τη στιγμή μάλιστα που και τα δύο εδάφια ασχολούνται με το ίδιο θέμα, τη σωτηρία.
3) Καθαρισμός δια του λόγου του Θεού
Αυτή η άποψη στηρίζεται κατά το πλείστον στο Εφεσ.ε:26 που λέει ότι η εκκλησία είναι αγιασμένη και καθαρισμένη «με το λουτρό του ύδατος δια του λόγου». Όμως, αυτό το εδάφιο, είναι δίκοπο μαχαίρι. Αν το Ιωάν.γ:5 αναφέρεται στο βάπτισμα, τότε το Εφεσ.ε:26 μπορεί να έχει την έννοια: «με το βάπτισμα στο νερό όπως γίνεται σύμφωνα με το λόγο του Θεού». Εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχει απαραίτητα κάποια σύνδεση ανάμεσα στα δύο εδάφια, ότι δηλαδή το ένα μας βοηθά να ερμηνεύσουμε το άλλο.
Στο κριτικό κείμενο, τα παραπάνω λόγια είναι: «καθαρίσας τω λουτρώ του ύδατος εν ρήματι». Η λέξη «ρήμα», προφανώς εδώ δεν αναφέρεται στην Αγία Γραφή, αλλά στην ομολογία και την επίκληση που γίνεται απ’ το βαπτιζόμενο, όπως στα λόγια του Ανανία προς τον Παύλο «αναστάς βάπτισαι και απόλουσαι τας αμαρτίας σου επικαλεσάμενος το όνομα αυτού» (Πράξ.κβ:16).
Υπάρχουν αρκετές σοβαρές αντιρρήσεις στην άποψη ότι το νερό στο Ιωάν.γ:5 αναφέρεται στο λόγο του Θεού:
(1) Αγνοεί την κυριολεκτική έννοια της λέξης ύδωρ και διαλέγει μια συμβολική έννοια χωρίς καμία υποστήριξη από τα συμφραζόμενα. Αυτό, με τη σειρά του, δημιουργεί κι άλλα προβλήματα. Γιατί ο Ιησούς να διαλέξει ένα τέτοιο δυσνόητο σύμβολο καθώς εξηγεί ένα τόσο ζωτικό θέμα; Γιατί δεν ερμηνεύει το συμβολισμό στο Νικόδημο όταν αυτός συνεχίζει να ρωτάει; Γιατί δε μίλησε ανάλογα συμβολικά και για το Πνεύμα; Γιατί περιέγραψε τη μια πλευρά κυριολεκτικά και την άλλη συμβολικά;
(2) Αυτός ο συμβολισμός δεν βρίσκεται πουθενά στην Παλαιά Διαθήκη, ούτε στις διδασκαλίες του Ιησού, άρα πως περίμενε ο Κύριος να είχε καταλάβει ο Νικόδημος; Αφού ο λόγος του Θεού ποτέ δεν είχε συμβολιστεί με το νερό στις μέρες του Νικόδημου ή προγενέστερα, γιατί ο Ιησούς τον κατηγόρησε ότι δεν καταλαβαίνει;
(3) Δεν καταφεύγουμε σε συμβολικές ερμηνείες όταν τα συμφραζόμενα δεν φανερώνουν κάτι τέτοιο. Αυτό, είναι ιδιαίτερα εφαρμόσιμο εδώ, όπου τα συμφραζόμενα, η γραμματική και η τελευταία χρήση προσφέρουν μια καλή κατά λέξη ερμηνεία.
(4) Από θεολογική άποψη, είναι πιο σωστό να συσχετίσουμε το λόγο του Θεού με τη σύλληψη, παρά μ’ αυτό καθ’ αυτό το γεγονός της γέννησης. «Επειδή ανεγεννήθητε ουχί εκ φθαρτού σπέρματος, αλλά αφθάρτου, δια του λόγου του Θεού του ζώντος και μένοντος εις τον αιώνα» (Α’ Πέτρ.α:23). Δεν αναγεννηθήκατε από σπέρμα θνητού ανθρώπου, αλλά από κάποιον που είναι αθάνατος, το ζωντανό και αιώνιο λόγο του Θεού.
Σε μια απ’ τις παραβολές του Ιησού, ένας γεωργός, έσπειρε το σπόρο σε τέσσερις διαφορετικούς τύπους χωραφιού και μόνο ένας έφερε καρπό (Λουκ.η:4-15). Όταν ο Ιησούς ερμήνευσε την παραβολή, είπε, «ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού» (Λουκ.η:11). Τα τέσσερα είδη εδάφους, συμβολίζουν ανάλογους τύπους ανθρώπων. Αν και ο Θεός προσπάθησε να σπείρει το λόγο Του και στους τέσσερις, οι τρεις είχαν κάποια αρχικά αποτελέσματα και μόνο ένας καρπό που έμεινε. Με άλλα λόγια, ο λόγος του Θεού είναι η καταγωγή της σωτηρίας, είναι ο σπόρος που θα δημιουργήσει τη σύλληψη. Όμως, αυτή καθ’ αυτή η νέα γέννηση αποτελείται από το νερό και το Πνεύμα και συμβαίνει όταν πιστεύουμε, υπακούμε και εφαρμόζουμε το λόγο του Θεού.
4) Βάπτισμα στο νερό
Εμείς, πιστεύουμε ότι αυτή, η τελευταία άποψη, είναι η σωστή και συγκεκριμένα ότι η γέννηση εξ ύδατος συμβαίνει όταν ο Θεός συγχωρεί τις αμαρτίες την ώρα του βαπτίσματος. Πολλοί θεολόγοι, σ’ όλη την εκκλησιαστική ιστορία, έχουν υποστηρίξει αυτή την άποψη, ιδιαίτερα οι πατέρες που έζησαν την εποχή αμέσως μετά τους αποστόλους, καθώς και οι πρώτοι Λουθηρανοί. Υπάρχουν αρκετοί καλοί λόγοι που δεχόμαστε αυτή την άποψη.
(1) Αυτό βγαίνει από την τίμια, ειλικρινή, κατά λέξη ανάγνωση του κειμένου. Το βάπτισμα, είναι η μόνη σημαντική έννοια του νερού, στην εκκλησία της Καινής Διαθήκης, έτσι ώστε αν θέλουμε να ερμηνεύσουμε το ύδωρ κυριολεκτικά, να σημαίνει βάπτισμα στο νερό. Η πρώτη εκκλησία χρησιμοποιούσε πολύ συχνά τη λέξη ύδωρ με την έννοια βάπτισμα στο νερό. Για παράδειγμα, ο Πέτρος ρώτησε σχετικά με τον Κορνήλιο και την οικογένειά του: «Μήπως δύναται τις να εμποδίσει το ύδωρ, ώστε να βαπτισθώσιν ούτοι, οίτινες έλαβον το Πνεύμα το Άγιον καθώς και ημείς;» (Πράξ.ι:47). Αργότερα, ο Ιωάννης, χρησιμοποίησε τη λέξη ύδωρ με κυριολεκτική έννοια, όταν είπε ότι το Πνεύμα το νερό και το αίμα αναφέρονται στο μοναδικό σκοπό, τη σωτηρία (Α’ Ιωάν.ε:8). Αν το Πνεύμα και το αίμα ερμηνεύονται κυριολεκτικά, τότε και το ύδωρ απαιτεί κυριολεκτική ερμηνεία.
(2) Τα συμφραζόμενα του Ιωάν.γ:5 είναι ισχυρά επιχειρήματα ότι εννοεί το βάπτισμα στο νερό. Το Ιωάν.α:25-34 και το γ:23 μιλάνε για τη διακονία βαπτίσματος του Ιωάννη του Βαπτιστή. Το Ιωάν.γ:22 και δ:1-2 περιγράφουν το βάπτισμα που εφαρμόστηκε από τους μαθητές του Ιησού με τη δική Του εξουσία. Σ’ όλα αυτά, η πιο φυσική έννοια του ύδατος είναι το βάπτισμα στο νερό.
(3) Ο Ιησούς περίμενε από το Νικόδημο να καταλάβει αυτή τη σημασία. Σαν θρησκευτικός ηγέτης των Εβραίων, ο Νικόδημος ήταν εξοικειωμένος με διάφορους τελετουργικούς καθαρισμούς της Παλαιάς Διαθήκης, καθώς και με το βάπτισμα των προσήλυτων. Πολύ πιο σημαντικό είναι ότι ήξερε την ομολογία του Ιωάννη του Βαπτιστή, γιατί όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες εκείνων των ημερών ήξεραν το βάπτισμα του Ιωάννη (Λουκ.κ:1-7). Τόσο το βάπτισμα των προσήλυτων όσο και το βάπτισμα του Ιωάννη, ήταν μέρος της μεταστροφής και της μετάνοιας, ώστε ο Νικόδημος να μη μπερδευτεί όταν ο Ιησούς μίλησε για το νερό σαν μέρος μιας νέας αρχής με το Θεό. Στην πραγματικότητα, εκείνο τον καιρό ο Ιησούς είχε εξουσιοδοτήσει τους μαθητές Του να βαπτίζουν, όπως αναφέρεται λίγα εδάφια παρακάτω (Ιωάν.γ:22, δ:1-2).
(4) Γέννηση εκ Πνεύματος σημαίνει το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος, γραμματικά λοιπόν, είναι σωστό γέννηση εξ ύδατος να σημαίνει το βάπτισμα στο νερό.
(5) Υπάρχει μόνο ένα βάπτισμα (Εφεσ.δ:5), όμως, η Βίβλος, πολύ καθαρά μας διδάσκει και το βάπτισμα στο νερό και το βάπτισμα στο Άγιο Πνεύμα. Μπορούμε να εναρμονίσουμε αυτή τη φαινομενική αντίφαση, αναγνωρίζοντας ότι το βάπτισμα στο νερό και το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος είναι δύο μέρη ενός όλου, με τέτοιο τρόπο που κανένα να μην είναι πλήρες χωρίς το άλλο. Δογματικά μιλώντας, αν το ένα είναι μέρος της νέας γέννησης, πρέπει να είναι και το άλλο.
(6) Ο Θεός συγχωρεί τις αμαρτίες στο βάπτισμα στο νερό. Συνεπώς, το βάπτισμα πρέπει να είναι μέρος της αναγέννησης, γιατί πως αλλιώς μπορεί να υπάρξει μια νέα, πνευματική ζωή μέχρι να σβήσει ο παλιός αμαρτωλός τρόπος ζωής; Μέχρι να πλυθεί και να φύγει η αμαρτία και ο μισθός της πάνω από τον άνθρωπο, δεν μπορεί να υπάρξει αιώνια ζωή στη βασιλεία του Θεού.
(7) Τίτ.γ:5 είναι σχετικό εδάφιο με το Ιωάν.γ:5 και φαινομενικά αναφέρεται στο βάπτισμα στο νερό. «Ουχί εξ έργων δικαιοσύνης, τα οποία επράξαμεν ημείς, αλλά κατά το έλεος αυτού έσωσεν ημάς, δια λουτρού παλιγγενεσίας, και ανακαινίσεως του Αγίου Πνεύματος». Παλιγγενεσία σημαίνει απλά νέα γέννηση, άρα, είναι άλλο ένα εδάφιο που συνδέει το νερό και το Πνεύμα με την αναγέννηση. Η έννοια των λέξεων «λουτρού παλιγγενεσίας» σ’ αυτό το εδάφιο, έχει να κάνει με το βάπτισμα στο νερό παρά με άλλες εναλλακτικές ερμηνείες. Περιγράφει το λουτρό σαν μια συγκεκριμένη πράξη, ξεχωριστή από το έργο του Αγίου Πνεύματος.
(8) Πολλά άλλα εδάφια συνδέουν το βάπτισμα στο νερό και το βάπτισμα Πνεύμα, όσον αφορά στο μήνυμα της σωτηρίας και δίνουν έμφαση στο σημαντικό ρόλο του βαπτίσματος σ’ αυτήν.
Αυτοί που αντιτίθενται σ’ αυτή την άποψη προβάλουν τον ισχυρισμό ότι έτσι η σωτηρία εξαρτάται από το βάπτισμα στο νερό και ως εκ τούτου καταργείται η σωτηρία με τη χάρη και την πίστη μόνο. Φυσικά, χωρίς μετάνοια από την αμαρτία και πίστη στη θυσία του Χριστού, το βάπτισμα στο νερό δεν έχει καμία αξία. Το νερό από μόνο του δεν έχει καμία δύναμη να σώζει, αλλά ούτε η τελετουργία της βάπτισης. Η γέννηση εξ ύδατος δεν είναι ανθρώπινη ενέργεια, αλλά η ενέργεια του Θεού που συγχωρεί τις αμαρτίες. Το βάπτισμα στο νερό σαν διαδικασία δεν είναι μια πράξη που σώζει αλλά η γέννηση εξ ύδατος εξαρτάται αποκλειστικά από τη χάρη του Θεού.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της σωτηρίας, ο Θεός πάντοτε ζητούσε υπακοή στο λόγο Του σαν ένα μέρος πίστης, χωρίς αυτό να αντιφάσκει με το σχέδιο της σωτηρίας Του με τη χάρη και δια της πίστεως. Αναγνωρίζοντας τη γέννηση εξ ύδατος σαν ένα έργο που ο Θεός κάνει κατά τη διάρκεια της βάπτισης, αυτό δεν μειώνει καθόλου τη χάρη Του ή τη θέση Του σαν ο μοναδικός Σωτήρας.
Μια δεύτερη αντίρρηση είναι ότι οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν βαπτισμένοι στο νερό όπως εμείς είμαστε σήμερα. Ωστόσο, αυτοί δεν είχαν ούτε το Πνεύμα όπως εμείς το έχουμε (Ιωάν.ζ:38-39). Οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν αναγεννημένοι με την έννοια που ο Ιησούς περιέγραψε και καθιέρωσε για την εκκλησία της Καινής Διαθήκης.
Γέννηση εκ Πνεύματος
Είναι η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος στη σωτηρία του ανθρώπου. Αυτή είναι η κατά λέξη ερμηνεία του Ιωάν.γ:5-8, και αυτό κανείς δεν το αμφισβητεί σοβαρά. Ενώ υπάρχει συμφωνία ότι η γέννηση εκ Πνεύματος είναι το να έρθει στη ζωή κάποιου το Άγιο Πνεύμα, υπάρχει ασυμφωνία σχετικά με το κατά πόσο αυτό είναι ταυτόσημο με τη βάπτιση του Αγίου Πνεύματος. Οι περισσότεροι Διαμαρτυρόμενοι εξομοιώνουν τον ερχομό του Αγίου Πνεύματος στη ζωή κάποιου, με τη βάπτιση του Αγίου Πνεύματος, αν και συνήθως απορρίπτουν το σημείο της γλωσσολαλιάς.
Στην Καινή Διαθήκη, καθώς θα δούμε παρακάτω, οι όροι: «γέννηση εκ Πνεύματος», «δωρεά του Αγίου Πνεύματος», «λήψη του Αγίου Πνεύματος» και «βάπτισμα στο Άγιο Πνεύμα», αναφέρονται στην ίδια ακριβώς εμπειρία.
(1) Ο Ιησούς περίμενε από το Νικόδημο να καταλάβει τι εννοούσε με το «γέννηση εκ Πνεύματος», στηριζόμενος στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης σχετικά με την έκχυση του Πνεύματος. Ιδιαίτερα, ο Νικόδημος έπρεπε να ξέρει την προφητεία του Ιωήλ, την οποία ο Πέτρος εφάρμοσε στη βάπτιση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:16-18).
(2) Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής υποσχέθηκε κατηγορηματικά τη βάπτιση με Άγιο Πνεύμα (Μάρκ.α:8). Χωρίς αμφιβολία, ο Νικόδημος ήταν εξοικειωμένος με τη διακονία του Ιωάννη και έπρεπε να περιμένει την εκπλήρωσή της.
(3) Το βιβλίο των Πράξεων μας διδάσκει ότι λαμβάνουμε το Άγιο Πνεύμα, όταν βαπτιζόμαστε με το Άγιο Πνεύμα. Ο Ιησούς είπε στους μαθητές να περιμένουν την υπόσχεση του Πατέρα, την οποία περιέγραψε σαν «βάπτισμα εν Πνεύματι Αγίω» (Πράξ.α:4-8). Οι μαθητές έλαβαν αυτή την υπόσχεση την ημέρα της Πεντηκοστής όταν «επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου» (Πράξ.β:4). Ο Πέτρος υποσχέθηκε σ’ αυτούς που ήθελαν να μετανοήσουν και τους θεατές εκείνης της μέρας, την ίδια εμπειρία, την οποία ονόμασε «δωρεά του Αγίου Πνεύματος» (Πράξ.β:38-39). Όταν ο Κορνήλιος και οι οικιακοί του είχαν την ίδια εμπειρία, η Γραφή περιγράφει το γεγονός έτσι: «επήλθε το Πνεύμα το Άγιον», «η δωρεά του Αγίου Πνεύματος εξεχύθη», «έλαβον το Πνεύμα το Άγιον» (Πράξ.ι:44-48). Ο Πέτρος ταύτισε τους όρους «δώρο» και «βάπτισμα» του Αγίου Πνεύματος (Πράξ.ια:15-17). Με λίγα λόγια, το βιβλίο των Πράξεων, εξομοιώνει όλες τις περιγραφές της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος στη σωτηρία, με τη βάπτιση του Αγίου Πνεύματος.
(4) Λένε κάποιοι, ότι η εκ Πνεύματος γέννηση αναφέρεται στην κατοίκηση του Αγίου Πνεύματος, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει βάπτισμα στο Άγιο Πνεύμα. Όμως, εδώ, οι όροι αντιφάσκουν μεταξύ τους, γιατί πως μπορείς να πεις ότι το Πνεύμα κατοικεί μέσα σε κάποιον, αλλά δεν έχει λάβει Πνεύμα Άγιο. Αν οι λέξεις έχουν κάποια έννοια, τότε η κατοίκηση του Αγίου Πνεύματος ξεκινά με τη λήψη, όταν κάποιος πληρούται ή βαπτίζεται με το Πνεύμα.
(5) Η Α’ Κορ.ιβ:13 αποδεικνύει ότι το έργο του Πνεύματος στη σωτηρία είναι το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος «Διότι ημείς πάντες δια του ενός Πνεύματος εβαπτίσθημεν εις εν σώμα».
(6) Πολλά άλλα εδάφια δίνουν έμφαση στη σπουδαιότητα της βάπτισης με Πνεύμα Άγιο και τη συνδέουν, μαζί με το βάπτισμα στο νερό, σαν μέρος του μηνύματος της σωτηρίας.
Η αναγέννηση σα σύνολο.
Πρέπει να δώσουμε βαρύτητα, στο γεγονός ότι η αναγέννηση είναι μια εμπειρία. Κάποιος ή είναι ή δεν είναι αναγεννημένος. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι «μισοαναγεννημένος» ή «λίγο αναγεννημένος» ή «δεν έχει αναγεννηθεί τελείως». Μπορεί ο Ιησούς να αναγνώρισε δύο σκέλη - νερό και Πνεύμα - παρόλα αυτά μίλησε για μια νέα γέννηση. Το Πνεύμα το νερό και το αίμα, όλα αναφέρονται στο ένα (Α’ Ιωάν.ε:8). Υπάρχει μόνο ένα βάπτισμα (Εφεσ.δ:5) που περιλαμβάνει όμως και τα δύο, το νερό και το Πνεύμα.
Η Γραφή περικλείει και το βάπτισμα στο νερό και το βάπτισμα με το Πνεύμα όταν διδάσκει ότι:
«Ή αγνοείτε ότι όσοι εβαπτίσθημεν εις Χριστόν Ιησούν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν; Συνετάφημεν λοιπόν μετ’ αυτού δια του βαπτίσματος εις τον θάνατον, ίνα καθώς ο Χριστός ανέστη εκ νεκρών δια της δόξης του Πατρός, ούτω και ημείς περιπατήσωμεν εις νέαν ζωήν» (Ρωμ.ς:4),
«Επειδή όσοι εβαπτίσθητε εις Χριστόν, Χριστόν ενεδύθητε» (Γαλ.γ:27)
«εις τον οποίον και περιετμήθητε με περιτομήν αχειροποίητον, απεκδυθέντες το σώμα της σαρκός δια της περιτομής του Χριστού, συνταφέντες μετ’ αυτού εν τω βαπτίσματι δια του οποίου και συνανέστητε δια της πίστεως της ενεργείας του Θεού, όστις ανέστησεν αυτόν εκ των νεκρών. Και εσάς όντας νεκρούς εις τα αμαρτήματα και την ακροβυστίαν της σαρκός σας, συνεζωοποίησε μετ’ αυτού, συγχωρήσας εις εσάς πάντα τα πταίσματα» (Κολ.β:11-13).
Οτιδήποτε κι αν συμβεί στη ζωή κάποιου μεμονωμένα - μετάνοια, βάπτισμα στο νερό ή βάπτισμα στο Άγιο Πνεύμα - δεν είναι αρκετό από μόνο του να τον σώσει. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι το έργο της σωτηρίας ολοκληρώνεται στην ενότητα αυτών των τριών. Ακόμα, δεν πρέπει ποτέ να προσδώσουμε περισσότερη σημασία σε κάποιο απ’ αυτά τα στοιχεία, ώστε να θεωρήσουμε τα άλλα περιττά ή άσκοπα.
Το Βιβλικό πρότυπο είναι να βιώσουμε και τα τρία - μετάνοια, βάπτισμα στο νερό και τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος (Πράξ.β:38). Αν και οι Σαμαρείτες είχαν βαπτιστεί στο όνομα του Ιησού, είχαν ακόμα ανάγκη να πάρουν το Άγιο Πνεύμα (Πράξ.η:15-17). Αν και ο Κορνήλιος έλαβε το Άγιο Πνεύμα, ο Πέτρος τον διέταξε να βαπτιστεί στο όνομα του Ιησού (Πράξ.ι:44-48).
Το ιδανικό είναι, και τα τρία αυτά να συμβούν ταυτόχρονα, ή σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στις Πράξεις β:38 δεν έχουμε κάτι που να εννοεί ότι κάποιος πρέπει να περιμένει ανάμεσα στη μετάνοια, το βάπτισμα στο νερό και το Άγιο Πνεύμα. Αν εξασκήσει πίστη, αυτό θα συμβεί, όπως έγινε με τους μαθητές του Ιωάννη στην Έφεσο (Πράξ.ιθ:1-6). Ο Αιθίοπας ευνούχος και ο δεσμοφύλακας στους Φιλίππους μετά τη βάπτισή τους στο νερό είχαν πολύ χαρά την οποία μπορούμε να αποδώσουμε στη βάπτιση με Άγιο Πνεύμα (Πράξ.η:36-39 & ις:31-34). Ο Θεός το έχει σχεδιάσει έτσι, ώστε η διαδικασία της νέας γέννησης να μπορεί να συμβεί την ίδια ώρα.
Σύγκριση ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη γέννηση.
Αν σκεφτούμε πως συμβαίνει η φυσική γέννηση, μπορούμε να καταλάβουμε την ενότητα των διαδικασιών που υπάρχει στη νέα γέννηση. Μπορούμε να δούμε την κάθε μια γέννα σαν ένα ξεχωριστό γεγονός, που αποτελείται όμως από διάφορα μέρη.
Φυσική γέννηση
|
Νέα γέννηση
|
1. Σύλληψη
|
1. Άκουσμα του Ευαγγελίου, αρχίζει η πίστη.
|
2. Το μωρό εγκαταλείπει την κοιλιά
|
2. Βάπτισμα στο νερό.
|
3. Το μωρό παίρνει την πρώτη αναπνοή
|
3. Βάπτισμα Αγίου Πνεύματος.
|
Η ενέργεια του αίματος.
Εφόσον η νέα γέννηση είναι μια αδιαίρετη ενότητα, πιστεύουμε ότι το αίμα του Χριστού έχει εφαρμογή καθ’ όλη τη διαδικασία, την πορεία της. Το αίμα δεν είναι μια μαγική ουσία που επιχρίει τις ψυχές μας. Όταν η Γραφή μιλάει για το αίμα του Ιησού, απλά εννοεί τον αντικαταστατικό θάνατο του Χριστού που ικανοποίησε τη δικαιοσύνη του Θεού με αποτέλεσμα το έλεός Του να είναι διαθέσιμο σε μας. Το αίμα του Ιησού εξαγόρασε τη σωτηρία μας. Χωρίς την εξιλέωση που έκανε ο Ιησούς, δεν θα μπορούσαμε να εκζητήσουμε το Θεό, δεν θα μπορούσαμε να μετανοήσουμε αποτελεσματικά, οι αμαρτίες μας δεν θα μπορούσαν να συγχωρεθούν κατά το βάπτισμα στο νερό, ούτε Πνεύμα Άγιο θα μπορούσαμε να πάρουμε. Με άλλα λόγια, μόνο επειδή ο Ιησούς πέθανε στη θέση μας, εμείς μπορούμε να μετανοήσουμε, να βαπτιστούμε στο νερό και να πάρουμε το Άγιο Πνεύμα.
Το αίμα λοιπόν ενεργεί στις καρδιές μας όταν ακούμε για πρώτη φορά το Ευαγγέλιο, για να μας ικανώσει να εκζητήσουμε το Θεό. Στη μετάνοια, για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε από τις αμαρτίες μας σ’ Αυτόν. Στο βάπτισμα, για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας και τελικά, για να μπορέσουμε να βαπτιστούμε με το Άγιο Πνεύμα. Μετά την αναγέννηση, συνεχίζουμε να ζούμε μια νικηφόρα άγια ζωή με τη δύναμη του αίματος. Έτσι λοιπόν, το αίμα δεν είναι κάτι που ενεργεί μόνο σε μια στιγμή του χρόνου, αλλά καθ’ όλη τη διαδικασία της σωτηρίας, απ’ το πρώτο άκουσμα του λόγου του Θεού, μέχρι την επιστροφή του Χριστού για να παραλάβει την εκκλησία Του.
Τα χαρακτηριστικά του αναγεννημένου Χριστιανού.
Η πρώτη επιστολή του Ιωάννη ασχολείται με το θέμα της αναγέννησης από τη σκοπιά αυτών που έχουν ήδη αναγεννηθεί. Ο Ιωάννης δεν έγραψε αυτή την επιστολή για να διδάξει τους αμαρτωλούς πως να σωθούν, αλλά για να πει στους βαπτισμένους στο νερό και το Άγιο Πνεύμα πιστούς, ότι μπορούν να αισθάνονται ασφάλεια τώρα, αλλά και πως να ζήσουν σαν αναγεννημένοι Χριστιανοί. Τίποτα, στην επιστολή του Ιωάννη, δεν ακυρώνει την ανάγκη της γέννησης εξ ύδατος και Πνεύματος όπως αναφέρεται στο ευαγγέλιό του. Η Α’ Ιωάννου μας δίνει τα παρακάτω χαρακτηριστικά που πρέπει να φανερώνει ένας αναγεννημένος αν υπακούει στην οδηγία της νέας του φύσης.
Ο αναγεννημένος πιστός....
|
Α’ Ιωάννου
|
1. Ομολογεί ότι ο Ιησούς Χριστός ήρθε εν σαρκί
|
δ:2
|
2. Έχει αγάπη
|
δ:7
|
3. Ομολογεί ότι ο Ιησούς είναι ο Γιος του Θεού
|
δ:15
|
4. Πιστεύει ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός
|
ε:1
|
5. Νικά τον κόσμο
|
ε:4
|
6. Δεν αμαρτάνει
|
γ:9 & ε:18
|
7. Φυλάει τις εντολές του Θεού
|
γ:24
|
8. Έχει το Άγιο Πνεύμα
|
γ:24 & δ:13
|
9. Έχει τη μαρτυρία του Πνεύματος του νερού και του αίματος
|
ε:8-10
|
Οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν αναγεννημένοι όπως είμαστε εμείς
Οι πιστοί, κάτω από την Π. Διαθήκη, δεν ήταν αναγεννημένοι έτσι όπως ο Ιησούς δίδαξε, γιατί η αναγέννηση είναι εμπειρία της Καινής Διαθήκης. Ένα μέρος της Καινής Διαθήκης, είναι η υπόσχεση του Θεού να γράψει το νόμο Του στις καρδιές του λαού Του (Ιερεμ.λα:31-34) και να του δώσει ένα νέο Πνεύμα (Ιεζεκ.ια:19). Η Παλαιά Διαθήκη φανέρωσε τον ηθικό νόμο του Θεού, αλλά δεν έδωσε πνευματική δύναμη ώστε να μπορέσει ο άνθρωπος να υψωθεί πάνω από την αμαρτωλή του φύση και να εκπληρώσει το νόμο (Ρωμ.ζ:7-25 & η:3). Στη νέα διαθήκη, όμως, ο λαός του Θεού παίρνει μια καινούρια φύση - το Πνεύμα του Θεού - που υπερνικά το νόμο και μεταδίδει δύναμη κατά της αμαρτίας σε καθημερινή βάση (Ρωμ.η:2-4 & Γαλ.ε:16-18). Σαν αποτέλεσμα, τώρα υπηρετούμε το Θεό «κατά το νέον πνεύμα και ουχί κατά το παλαιόν γράμμα» (Ρωμ.ζ:6).
Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν υπήρχε μόνιμη συγχώρεση των αμαρτιών κάτω από το νόμο, παρά μόνο μια αναβολή της αμαρτίας προς το μέλλον, μέχρι το θάνατο του Χριστού (Ρωμ.γ:24, 25). Αιματηρές θυσίες έπρεπε να προσφέρονται συνέχεια προκειμένου να μεταθέτουν το μισθό της αμαρτίας μέχρι τον καιρό της Καινής Διαθήκης, που ο Χριστός με μία θυσία έκανε την άφεση των αμαρτιών μια αιώνια πραγματικότητα (Εβρ.ι:1-18). Μόνο στην Καινή Διαθήκη έχουμε μόνιμη και άμεση άφεση των αμαρτιών (Ιερεμ.λα:31-34 Εβρ.ι:14-18).
Για να συνοψίσουμε, οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν αναγεννημένοι με την έννοια της Καινής Διαθήκης γιατί ούτε (1) μόνιμη συγχώρεση των αμαρτιών, ούτε (2) μόνιμη κατοίκηση του Αγίου Πνεύματος ήταν διαθέσιμη τότε. Αυτό αντιστοιχεί με το γεγονός ότι ούτε (1) βάπτισμα στο όνομα του Ιησού για άφεση των αμαρτιών ούτε (2) το βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη.
Συμπέρασμα
Είμαι αναγεννημένος, σημαίνει έχω μετανοήσει, είμαι βαπτισμένος στο νερό στο όνομα του Ιησού Χριστού καθώς και με Πνεύμα Άγιο.
