"...Ας μας δείξουν την αρχή των εκκλησιών τους, ας ξεδιπλώσουν μπροστά μας τους καταλόγους των επισκόπων που ακολουθούν διαδοχικά από την αρχή, ώστε ο πρώτος τους επίσκοπος θα έχει ως προστάτη και προκάτοχο του κάποιον από τους Αποστόλους ή τους αποστολικούς άνδρες, οι οποίοι συνδέονται σταθερά με τους Αποστόλους. Αυτός είναι ο τρόπος, με τον οποίο οι αποστολικές Εκκλησίες μεταβιβάζουν τους επισκοπικούς καταλόγους τους, όπως η Εκκλησία των Σμυρναίων, η οποία διατηρεί την παράδοση ότι ο Πολύκαρπος τοποθετήθηκε από τον Ιωάννη όπως η Εκκλησία των Ρωμαίων, όπου ο Κλήμης χειροτονήθηκε από τον Πέτρο... "
Ποιοί είναι οι επίσκοποι που τα ονόματά τους θα σχημάτιζαν έναν τέτοιο κατάλογο;(οι ημερομηνίες είναι κατα προσέγγιση) :
Λίνος......................... 70μΧ
Κλήτος....................... 80μΧ
Κλήμης...................... 90μΧ
Ευάριστος................ 100μΧ
Ξυστός......................115μΧ
Τελέσφορος............. 125μΧ
Υγίνος.......................136μΧ
Πίος..........................140μΧ
Ανίκητος................... 155μΧ
Σωτήρ....................... 165μΧ
Ελεύθερος................ 175μΧ
Βίκτωρ...................... 190μΧ
Ζεφυρίνος................ 200μΧ
Κάλλιστος................. 218μΧ
ομως :
1) Ο Κλήμης σαφώς δεν ήταν τριαδικός , ενώ απο τους υπόλοιπους, τουλάχιστον οι 5 έχουν χαρακτηριστεί μονοθειστές από τον Τερτυλλιανό και τους οπαδούς του, και για τους λοιπούς του καταλόγου δεν έχουμε κανένα στοιχείο. O Tερτυλλιανός ανήκε (στην τριαδική) μοντανική εκκλησία. Η επίκληση λοιπόν της διαδοχής (απο κάποιον που αποστάτησε απο αυτή την διαδοχή) ,αν μη τι άλλο είναι περίεργη.
2) Αν έλεγε "πρεσβυτέρων" ή "πρεσβυτέρων-επισκόπων" θα έδενε καλύτερα το κείμενο με την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η φράση "επισκόπων" μας βάζει σε σκέψεις .
3)Στο κείμενο αναφέρεται ο μύθος της ίδρυσης της εκκλησίας απο τον Πέτρο . Αν το συσχετίσουμε με την χρήση που του έκαναν αργότερα οι παπικοί για να αποδείξουν την πρωτοκαθεδρία τους οδηγούμαστε σε ακόμη μεγαλύτερες σκέψεις.
4) Ο Τερτυλλιανός φαίνεται να αγνοεί τους δύο πρώτους επισκόπους (ξεκινάει με τον Κλήμη) , και σίγουρα δεν αναφέρεται στους τελευταίους 6 που ήταν σύγχρονοί του . Τότε όμως όταν λέει για ξεδίπλωμα καταλόγων που αναφέρεται ; Σε κατάλογους 6 μόνο ονόματων ; Εξι ονόματα δεν είναι κατάλογοι, είναι μια αράδα.
Να υποθέσουμε οτι ήταν μειωμένης αντίληψης ή οτι είχε το ακαταλόγιστο; Γνωρίζουμε οτι ήταν ευφυής συγγραφέας .
Είναι λοιπόν λογικότερο να σκεφτούμε την εκδοχή οτι η ασυναρτησία αυτή πιθανόν να μην γράφτηκε ποτέ απο τον Τερτυλλιανό , και να είναι ακόμη ένα "πειστήριο" σκοπιμότητας όπως τα τόσα άλλα που έχουν στην πορεία του χρόνου χαλκευθεί από τους εξουσιαστές.