Οι μοντανιστές
εμφανίστηκαν περί το 156 μ.Χ. και επικαλούνταν "προφητείες" και οράσεις, ακόμα κι άν αυτές δεν συμφωνούσαν με τον λόγο του Θεού (κάτι σαν τους σημερινούς "χαρισματικούς"). Ορισμένοι μάλιστα είχαν
αντικαταστήσει τον άρτο και τον οίνο, με άρτο και τυρί, και γι αυτό τους ονόμαζαν και "αρτοτυρίτες". Εισήγαγαν το τριαδικό βάπτισμα, ενώ σε πολλές περιοχές είχαν αρχίσει
να βαπτίζουν στην τετράδα: "Πατηρ-Υιος-Μοντανος-Πρισκίλλα".
Ολοι συμφωνούν ότι μόνο η εκκλησία μας πολέμησε με
συνέπεια τους μοντανούς. Αντίθετα οι ουνιταριανοί της θεολογίας
των υποστάσεων (Τερτυλλιανός, Ιππόλυτος) όχι μόνο εγκατέλειψαν την αρχική
πολεμική εναντίον τους, αλλά προσχώρησαν και συγχωνεύτηκαν στις εκκλησίες
τους.