Οι μοντανιστές εμφανίστηκαν περί το 156 μ Χ. ακολουθούσαν προφητείες και οράσεις , είτε αυτές συμφωνούσαν με το λόγο του Θεού , είτε όχι (κατι σαν τους σημερινούς "χαρισματικούς").Ορισμένοι μάλιστα είχαν αντικαταστήσει τον άρτο και τον οίνο , με άρτο και τυρί , γι αυτό τους ονόμαζαν "αρτοτυρίτες".
Βάπτιζαν σε τρία πρόσωπα της Θεότητας (Πατηρ-Υιος-Αγ.Πνεύμα) ενώ σε πολλές περιοχές είχαν αρχίσει να βαπτίζουν στην..αγία τετράδα (Πατηρ-Υιος-Μοντανος-Πρισκίλλα).
Ολοι συμφωνούν οτι μόνο η εκκλησία μας πολέμησε με συνέπεια τους μοντανούς . Αντίθετα οι ομάδες της θεολογίας των υποστάσεων (τερτυλλιανοί,ιππόλυτος) όχι μόνο εγκατέλειψαν την αρχική πολεμική εναντίον τους, αλλά προσχώρησαν και συγχωνεύτηκαν στις εκκλησίες τους.
Ο Μοντανός , ο Τερτυλλιανός ,και ο Ιππόλυτος αποτέλεσαν το υπόβαθρο της μεταγενέστερης αντιμοναρχιακής θεολογίας των Αθανασιαδικών και Ευσεβιανών του 4ου αιώνα.
Η δράση των ψευδοχαρισματικών είχε σαν συνέπεια αρχικά τον αποπροσανατολισμό των πιστών, ενώ στη συνέχεια έδωσε την αφορμή να εγκαταληφθούν τα χαρίσματα από εκκλησίες που είχαν ξεμακρύνει από την διδασκαλία της αποστολικής εκκλησίας.
Τα γεγονότα αυτά δημιουργούν αντίδραση στις τάξεις των μοντανιστών .Πολλοί επέστρέφαν στην αποστολική εκκλησία.
Ο Ιππόλυτος παραδέχεται ότι ήδη από την εποχή του "..Τινές δε αυτών τη των Νοητιανών αιρέσει συντιθέμενοι τον πατέραν αυτόν είναι τον υιόν λέγουσι.." δηλαδή κάποιοι μοντανιστές άρχισαν να δέχονται την μονοθειστική διδασκαλία(αίρεση κατά Ιππόλυτο..) του Νοητού.
Και άλλοι εκκλησιαστικοί συγγραφείς αναφέρουν ότι οι τριαδικές ακρότητες οδήγησαν σε μια έντονη αντίδραση στο εσωτερικό της μοντανιστικής κίνησης.
Πολλές πρώην μοντανιστικές εκκλησίες διατηρώντας τις ενθουσιαστικές τάσεις , επανήλθαν στο αποστολικό βάπτισμα και την υγιαίνουσα διδασκαλία αναβαπτίζοντας τους πιστούς στο όνομα του Ιησού Χριστού.
Πολλές πρώην μοντανιστικές εκκλησίες διατηρώντας τις ενθουσιαστικές τάσεις , επανήλθαν στο αποστολικό βάπτισμα και την υγιαίνουσα διδασκαλία αναβαπτίζοντας τους πιστούς στο όνομα του Ιησού Χριστού.
Ο (Ιλλυρικής καταγωγής) Ιερώνυμος έγραφε (περι το 400 μΧ) ότι "..υπήρχαν μοντανιστές που πλησίασαν τον Μονταλισμό (Σαβελλιανισμό) ενώ άλλοι παρέμειναν πιο κοντά στο τριαδικό δόγμα..Οι μονταλιστές μοντανιστές βάπτιζαν στο όνομα του Ιησού Χριστού, και όχι στο όνομα της Αγίας Τριάδας. Οι περισσότεροι μεταγενέστεροι μοντανιστές ήταν και μονταλιστές (μονοθειστές)..".
- Ο ίδιος ο Ιερώνυμος έχει "κατηγορηθεί" από τους καθολικούς μοναχούς ως μονοθειστής επειδή στη θεολογια δεν χρησιμοποιούσε τον όρο υποστάσεις.
- Η ανάμνηση των "παλαιών"που διατηρούσαν την πίστη (Ενας Θεός , προσευχή σε γλώσσες)εξακολουθεί να υφίσταται μέχρι και τις μέρες μας σε απομονωμένες περιοχές της Θράκης.
