Δικαίωση δια πίστεως (γ:21-ε:21)
Αφού κατέδειξε είτε
από παρατήρηση είτε από τις Γραφές την παγκόσμια ενοχή του ανθρώπινου γένους, η
επιστολή προς Ρωμαίους διακηρύσσει τη φροντίδα του Θεού και τη λύση για το
δίλημμα της ανθρωπότητας. Αρχικά, δηλώνει τη διδασκαλία της δικαίωσης δια
πίστεως που βασίζεται στο εξιλεωτικό έργο του Ιησού Χριστού και βγάζει κάποια
σημαντικά πορίσματα. Μετά αποδεικνύει τη διδασκαλία από τις Εβραϊκές Γραφές.
Αφού εδραιώνει τη διδασκαλία, μετά περιγράφει τα οφέλη της δικαίωσης σ’ αυτή τη
ζωή και στην αιωνιότητα.
Αυτό το τμήμα του
βιβλίου κλείνει με την αντιπαραβολή του Αδάμ και του Χριστού, θέλοντας μ’ αυτό
τον τρόπο να δείξει την παγκοσμιότητα της αρχής της δικαίωσης.
Η επιστολή προς
Γαλάτες β-δ περιγράφει επίσης τη δικαίωση δια πίστεως, αναφερόμενη σε πολλά
παρόμοια παραδείγματα.
Α. Ερμηνεία του δόγματος (γ:21-31)
Αυτά τα εδάφια – όσο
αφορά στη διδασκαλία - είναι από τα πιο σημαντικά ολόκληρου του βιβλίου.
Δηλώνουν το κεντρικό δόγμα της επιστολής – δικαίωση δια πίστεως – και
αναπτύσσουν κάποιες πολύ σημαντικές και λογικές συνέπειες του δόγματος. Αφού
εξετάσουμε αυτά τα εδάφια, θα αναφερθούμε στη σώζουσα πίστη, γιατί η σωστή
κατανόηση της πίστης είναι η βάση της κατανόησης της δικαίωσης δια πίστεως.
1.
Το δόγμα (γ:21-26)
Ρωμ.γ:21 Τώρα
δε χωρίς νόμου η δικαιοσύνη του Θεού εφανερώθη, μαρτυρουμένη υπό του νόμου και
των προφητών,
Έχοντας καταλήξει ότι
όλοι οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί (Ρωμ.γ:9-20), η επιστολή εξηγεί τον τρόπο του
Θεού για δικαίωση, που είναι και ο μοναδικός τρόπος για να σωθεί ο αμαρτωλός
άνθρωπος. Αυτός ο τρόπος σωτηρίας δεν έχει να κάνει με το Νόμο. Στο εδ.21 λέει:
«τώρα δε χωρίς νόμου….». Πριν από τη
λέξη «νόμου» δεν υπάρχει το οριστικό άρθρο «του», που σημαίνει ότι αναφέρεται
στις αρχές του νόμου. Ο νόμος φανερώνει την αμαρτία, αλλά δεν την καθαρίζει ούτε
κάνει κάποιον δίκαιο. Η δικαιοσύνη του Θεού δεν έχει να κάνει με το νόμο. Η
επιστολή προς Ρωμαίους δεν συστήνει ένα καινούριο τρόπο σωτηρίας, αντίθετα, «ο
νόμος και οι προφήτες» - ένας Εβραϊκός ορισμός για την Παλαιά Διαθήκη –
επιβεβαιώνουν τον τρόπο της σωτηρίας που εξηγεί η επιστολή που εξετάζουμε.
Ρωμ.γ:22 δικαιοσύνη
δε του Θεού διά πίστεως Ιησού Χριστού εις πάντας και επί πάντας τους
πιστεύοντας· διότι δεν υπάρχει διαφορά·
Αυτή η δικαιοσύνη του
Θεού έρχεται «δια πίστεως Ιησού Χριστού».
Η έκφραση «δια πίστεως» δηλοποιεί ότι
η πίστη είναι το μέσο ή το όργανο δια του οποίου λαμβάνουμε τη δικαίωση. Η έκφραση
«Ιησού Χριστού» δηλοποιεί ότι το αντικείμενο της πίστης μας είναι ο Ιησούς
Χριστός κι όχι ότι έχουμε την πίστη του Ιησού Χριστού.
Η δικαιοσύνη του Θεού
είναι για όλους όσους πιστεύουν (εις
πάντας τους πιστεύοντας). Το κριτικό κείμενο παραλείπει τις λέξεις «και επί
πάντας» και χρησιμοποιεί τη μετοχή ενεστώτα που σημαίνει ότι η πράξη
συνεχίζεται στο παρών (σε όλους όσους πιστεύουν). Η τελευταία πρόταση του
εδαφίου 22 συνδέεται με το εδάφιο 23. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε Εβραίους
και Εθνικούς όσο αφορά στη δικαιοσύνη του Θεού, γιατί όλοι έχουν αμαρτήσει.
Ρωμ.γ:23 επειδή
πάντες ήμαρτον και υστερούνται της δόξης του Θεού,
Ανακεφαλαιώνει τα
προηγούμενα υποστηρίζοντας ότι κάθε άνθρωπος έχει αμαρτήσει και είναι ένοχος
μπροστά στο Θεό (Α΄Βας.η:46 Β΄
Χρον.ς:36). Όλοι, συνεχώς, αποτυγχάνουν να βρουν τη δόξα του Θεού, όλοι
αποτυγχάνουν να εκπληρώσουν τις απαιτήσεις του Θεού σύμφωνα με το αρχικό Του
σχέδιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι έχουν αμαρτήσει με τον ίδιο τρόπο ή στο ίδιο
μέτρο. Σύμφωνα με την ανθρώπινη προοπτική, κάποιοι έχουν διαπράξει περισσότερες
και χειρότερες αμαρτίες από άλλους. Ωστόσο, για το Θεό, κάθε αμαρτία είναι
αρκετή να αποχωρίσει τελείως κάποιον από την άγια παρουσία Του.
Είναι όπως μια ομάδα
ανθρώπων που προσπαθούν πηδώντας να φτάσουν στο φεγγάρι. Ένας πρωταθλητής του
άλματος εις ύψος μπορεί να πηδά πιο ψηλά απ’ τους άλλους, αλλά η ουράνια άποψη
είναι ότι κι αυτές οι προσπάθειες είναι απόλυτα ανεπαρκείς.
Ρωμ.γ:24 δικαιούνται
δε δωρεάν με την χάριν αυτού διά της απολυτρώσεως της εν Χριστώ Ιησού,
Τι συμβαίνει στη ζωή
του αμαρτωλού που εναποθέτει την ελπίδα του στον Ιησού Χριστό; Δικαιώνεται! Η
λέξη αυτή είναι νομικός όρος που σημαίνει σωστή υπόληψη ή υπεράσπιση, δικαίωση
απέναντι στο νόμο.
Στο περιβάλλον του
εδαφίου που εξετάζουμε, το ρήμα «δικαιώνω» έχει την έννοια του αποτιμώ και
ανακηρύσσω κάποιον δίκαιο. Ο Θεός
διακηρύττει τον πιστό δίκαιο με όλα τα προνόμια που αυτό συνεπάγεται,
συμπεριλαμβανομένης και της αιώνιας σωτηρίας, απομακρύνοντας την ενοχή και την
καταδίκη της αμαρτίας. Σβήνει την κηλίδα της αμαρτίας από τα αρχεία Του και από
τη συνείδηση του ανθρώπου.
Θα πρέπει να
θεωρήσουμε την αναγέννηση σαν μια ενωτική, ολοκληρωμένη εμπειρία που βρίσκεται
στην αρχή της πορείας της σωτηρίας και θα πρέπει να βλέπουμε τη δικαίωση σαν
ένα στιγμιαίο γεγονός που έχει να κάνει
με την αναγέννηση και βρίσκεται στην αρχή μιας ζωής πίστης. Ο Θεός μας
ανακηρύσσει δίκαιους και μας συμπεριφέρεται ανάλογα, από την αναγέννηση και
μετά. Φυσικά, η συνεχόμενη δικαίωση είναι απαραίτητη για τις αμαρτίες που
διαπράττονται μετά την αναγέννηση. Δικαίωση δεν σημαίνει ότι στην
πραγματικότητα γινόμαστε απόλυτα δίκαιοι αυτή τη στιγμή. Δικαίωση είναι η
πορεία του αγιασμού που ξεκινά με την αναγέννηση και συνεχίζεται μέχρι την
επιστροφή του Ιησού. Όταν ο Ιησούς επιστρέψει, ο Θεός θα μας χορηγήσει απόλυτη,
αναμάρτητη τελειότητα και θα είμαστε πραγματικά, ολοκληρωμένα δίκαιοι.
Η δικαίωση είναι
δωρεάν. Έρχεται δια πίστεως και όχι με την υπακοή στο νόμο ή με καλά έργα. Η
δικαίωση δεν κερδίζεται με την αξία μας, η πηγή της είναι η χάρις του Θεού.
Χάρις είναι η εύνοια του Θεού προς τον άνθρωπο, που δεν την άξιζε.
Το εδ.24 περιγράφει
τη σωτηρία μας με τον όρο απολύτρωση. Απολύτρωση σημαίνει πλήρης απελευθέρωση
πληρώνοντας κάποιο τίμημα. Όπως αγοράζεις ένα σκλάβο από τα δεσμά του για να
του δώσεις την ελευθερία του. Απολύτρωση, είναι η Ελληνική λέξη που ερμηνεύει τον
εξ αίματος συγγενή που εξαγοράζει Εβραίο (Λευιτ.κε:47-49). Σύμφωνα με αυτά τα
εδάφια, αν κάποιος πουλιόταν σαν σκλάβος για να ξεχρεώσει κάποιο χρέος του,
ένας στενός συγγενής μόνο μπορούσε να τον απολυτρώσει (να εξαγοράσει και πάλι
την ελευθερία του). Ο Θεός φανερώθηκε εν σαρκί στο πρόσωπο του ανθρώπου Ιησού
Χριστού, ώστε να γίνει αδελφός μας (Ρωμ.η:29
Εβρ.β:17) και μ’ αυτό τον τρόπο να μας εξαγοράσει σαν στενός συγγενής.
