Ο Ανδρέας Λασκαράτος (1811-1901) ήταν αξιόλογος σατιρικός ποιητής και πεζογράφος από την Κεφαλλονιά. Αφορίστηκε από την κρατική εκκλησία εξ' αιτίας των σατιρικών βελών κατά του επίσημου κλήρου.
Από τη φύση του ήταν πνεύμα ιδιαίτερα ανήσυχο, έξυπνος και ετοιμόλογος. Υπήρξε έντονα σατυρικός και σταθερός στις απόψεις του, παραδίδοντας έργα που έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Το γεγονός ότι δε δίσταζε να εκφράζει ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του στηλιτεύοντας την υποκρισία, αποτέλεσε την κύρια αιτία για τη φυλάκιση, τους διωγμούς και τους αφορισμούς που γνώρισε κυρίως από την καθεστωτική εκκλησία.
Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της ένωσης με την Ελλάδα και μάλιστα αγωνίστηκε σκληρά ενάντια στα πιστεύω για άνευ όρων παράδοση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα.
Εξέδωσε αρκετές σατυρικές εφημερίδες όπως ο "Λύχνος", καυτηριάζοντας αδιακρίτως την ανηθικότητα και την υποκρισία. Πολλές φορές καταφέρθηκε εναντίων των πολιτικών και της ανικανότητάς τους, ενώ πολέμησε σκληρά έναντι των θρησκευτικών προλήψεων και δοξασιών, κυρίως δε κατά της αυθαιρεσίας της θρησκευτικής αρχής.
Ο Λασκαράτος καταγγέλλεται ως υβριστής των θείων, προτεστάντης και άθεος -με τις δύο τελευταίες κατηγορίες, φυσικά, σε πλήρη αντίφαση μεταξύ τους.
Ο μητροπολίτης Κεφαλληνίας Σπυρίδωνας Κοντομιχάλης προβαίνει σε αφορισμό του συγγραφέα με την υποστήριξη του φανατισμένου όχλου. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τον λόγο της ενόχλησης των δεσποτάδων όταν η γραφή του ξεσκεπάζει τους βολεμένους κληρικούς και τους τσιγκλάει σαν αγκάθι στο πλευρό.
«Μπορούνε να ειπωθούνε οπαδοί του Χριστού, επειδή πιστεύουνε πως η θεότητα είναι τρισυπόστατη, ενώ η πραγματική τους θεότητα είναι το νιτερέσο τους;» αναρωτιέται..
-"Και τι θα πάθω τώρα που με αφόρισαν;" ρώτησε.
-Να, το κορμί σου δε θα λιώσει ποτέ .
Αλλά ο... αφορεσμένος, αν και με δύο ήδη αφορισμούς στην τσέπη, ατάραχος, ρωτάει:
"Τουλάχιστον αφόρισαν και τα παπούτσια μου για να μη λιώσουν οι σόλες μου;"
Στη γιορτή του, ένας γείτονάς του για να τον ειρωνευτεί του έστειλε με την υπηρέτριά του ως δώρο ένα καλάθι γεμάτο κέρατα κριαριού που πάνω είχε μια επιγραφή "Στη γιορτή σου". Βλέποντας αυτό ο Λασκαράτος βγαίνει έξω στον κήπο του και κόβει τα ωραιότερα άνθη και τα βάζει μέσα στο ίδιο καλάθι με την επιγραφή " Ότι διαθέτει ο καθένας σε αφθονία δωρίζει" και τα δίνει στην υπηρέτρια λέγοντας: "Δώσε αυτά κόρη μου στον κύριό σου"
Κάθε φορά που βγαίνει στο δρόμο, διάφοροι συνοικιακοί "παλληκαράδες" τον προπηλακίζουν, τον βρίζουν, τον απειλούν, τον φτύνουν, του κάνουν το βίο αβίωτο.
"Υποφέρνω την αγανάκτηση του Οχλου που ζει σήμερα, διά να ωφελήσω τον Οχλο που θα ζήσει αύριο."
Η περιπέτεια δεν τελειώνει εδώ. Φεύγει από το νησί του και εγκαθίσταται στη γειτονική Ζάκυνθο, όπου εκδίδει τη σατιρική εφημερίδα Ο Λύχνος -για να οδηγηθεί, όμως, από το πρώτο κιόλας φύλλο, στο εδώλιο. Η κατηγορία ήταν ότι είχε γράψει τη βλάσφημη φράση: "Η σαρακοστή έχει 48 ημέρες, όπως το σελίνι έχει 48 φαρδίνια" [βρετανικό νόμισμα]. Το δικαστήριο αποφαίνεται ότι, πράγματι, ο κατηγορούμενος διέπραξε το ποινικό αδίκημα της "εξυβρίσεως της θρησκείας", τον καταδικάζει σε τετράμηνη φυλάκιση και ο ποιητής οδηγείται στις φυλακές (...)
Δημοσιεύει την Απόκριση εις τον αφορεσμόν του κλήρου, για την οποία παραπέμπεται να δικαστεί στο κακουργοδικείο(!), όπου, πάντως, οι ένορκοι των αθώωσαν· ενώ, αργότερα, γίνεται έξαλλος μαθαίνοντας ότι κάποιοι αυλοκόλακες πρότειναν λαϊκό έρανο για την αγορά χρυσής κολυμπήθρας, στην οποία θα βαφτιζόταν ο διάδοχος Κωνσταντίνος.
Η "ιερά" Σύνοδος, θέλησε να συμβιβαστεί μαζί του και να τον πείσει να αποκηρύξει Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς με αντάλλαγμα την άρση του αφορισμού. Αλλά ο Λασκαράτος αρνήθηκε πεισματικά, απαντώντας στις εκκλησιαστικές αρχές : "Είμαι πρόθυμος να συμβιβαστώ με τους εχθρούς μου όταν γίνουν τίμιοι σαν κι εμένα". Τελικά, η Σύνοδος παραδέχτηκε στην πράξη την ήττα της, αποφασίζοντας να άρει μονομερώς τον αφορισμό. Σήμερα, στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, εκεί όπου τον έβριζαν και τον ξυλοκοπούσαν, ορθώνεται επιβλητικό το άγαλμα του Ανδρέα Λασκαράτου».
