Ένα επικίνδυνο μονοπάτι

"ειδωλολατρία, φαρμακεία... και τα όμοια τούτοις..." (Γαλ.ε:20)

"Ο τομέας των επαγγελματικών στο προσκήνιο, και μόνον αν εργαστείτε σκληρά, με τη δυσαρμονική όψη του Ηλίου στο ζώδιό σας με τη Σελήνη, θα μπορέσετε να πετύχετε τους δύσκολους στόχους..."

"Η σύνοδος της Σελήνης με τον Πλούτωνα στο ζώδιό σας σάς ευαισθητοποιεί και σας υποχρεώνει να αναλάβετε νέες ευθύνες..."

Ο Δίας στο ζώδιό σας αλλά και η παρουσία της Σελήνης και του Πλούτωνα απέναντι στο ζώδιο του Τοξότη σάς ταράζουν ή σας αναμοχλεύουν περισσότερο εσωτερικά. Εξωτερικά όμως, ευτυχώς, καταφέρνετε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας..."

ΕΠΕΣΕ ποτέ το μάτι σας τυχαία ή "τυχαία" σε κάτι τέτοια δημοσιεύματα; Ωροσκόπια τα λένε, και μη μου πείτε όχι. Μη μου πείτε πως ποτέ δεν κρυφοκοιτάξατε είτε από περιέργεια είτε τουλάχιστον από διάθεση αστεϊσμού να δείτε τι λέει για το ζώδιό σας, τι σας επιφυλάσσει το μέλλον. Τώρα μάλιστα στο ξεκίνημα του νέου χρόνου τέτοιου είδους εκπομπές ή αναγνώσματα δίνουν και παίρνουν... Και μη μου πείτε πως ποτέ, μα ποτέ, δεν αναρωτηθήκατε πώς μπορείτε να βρείτε τον ωροσκόπο σας! Επίσης μη μου πείτε πως ποτέ μα ποτέ δεν συζητήσατε με κάποιον άλλο ένα όνειρο που είδατε την προηγούμενη νύχτα. Και πως δεν μπήκατε σε επιφυλακή να δείτε αν το όνειρο "θα βγει".

Είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, όλα αυτά έχουν πια μπει στη ζωή μας. Διαφημιστικά σποτ όπως "Μιλήστε με ένα αληθινό μέντιουμ και ξεκλειδώστε τα μυστικά του αύριο" ή "Γραμμή χειρομαντείας - Πάρε το μέλλον στα χέρια σου" και άλλα πολλά, μας βεβαιώνουν πως αυτά που γίνονταν στον καιρό της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, εξακολουθούν και σήμερα να οδηγούν την ιστορία του κόσμου μας. Τις προάλλες δημοσιεύματα μας έκαναν γνωστό ότι όλοι οι μεγάλοι κυβερνήτες της γης δεν κάνουν βήμα το πρωί από το σπίτι τους για το γραφείο τους, για να κατευθύνουν δηλαδή το μέλλον αυτού του κόσμου, αν δεν πάρουν το δελτίο του ωροσκοπίου τους για κείνη τη συγκεκριμένη ημέρα. Όπως δηλαδή συμβουλεύονται την ΕΜΥ για τον καιρό, συμβουλεύονται και τον προσωπικό τους μάγο για το μέλλον το δικό τους και της ανθρωπότητας... Δικαιολογημένα θα πει κανείς, η Γραφή ονομάζει τον διάβολο "άρχοντα του κόσμου τούτου".

Από την άλλη μεριά, όσο παλιά είναι η ιστορία αυτού του κόσμου, άλλο τόσο παλιά είναι και η ύπαρξη κάθε μορφής μαγείας, μαντείας, γοητείας κλπ. στη γη μας. Και με τούτα και με τ' άλλα, το συμπέρασμα είναι ένα και η διαπίστωση κοινή: Πάντοτε ο άνθρωπος από παλιά, από τότε που θυμάται τον εαυτό του στη γη, κατέφυγε στο υπερπέραν για να γνωρίσει το μέλλον του, το μέλλον του κόσμου, σήκωσε την κουρτίνα για να κρυφοκοιτάξει αυτό που δεν του αποκαλύφθηκε, και παράλληλα ξέχασε ν' ασχοληθεί με εκείνο που του αποκαλύφθηκε από τον Θεό, και που τον θέτει μπροστά στις αιώνιες του ευθύνες απέναντι στον δημιουργό του αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό.

Πληροφοριακά – Ιστορικά

Από τα αρχαιότατα χρόνια, όπως προαναφέραμε, με τη μαγεία ο άνθρωπος προσπάθησε να εκβιάσει μια θεότητα με τη χρήση φυσικών μέσων, ώστε η θεότητα να πράξει αυτό που ο άνθρωπος θέλει. Με τη μαντεία, εξάλλου, προσπάθησε να εξασφαλίσει μια πληροφορία, πάλι με τη χρήση φυσικών μέσων γύρω από θέματα και γεγονότα που είναι κρυμμένα ή που πρόκειται να συμβούν στο μέλλον.

Η λέξη "μάγος", απ' όπου προέρχεται η λ. μαγεία, είχε προέλευση την Περσία. Εκεί ο όρος χαρακτήριζε την ιερατική τάξη. Μάγοι ήταν οι ιερείς. Από κει η μαγεία διαδόθηκε σε όλους τους λαούς γύρω από τη Μεσόγειο. Η άσκηση της μαγείας απαντάται σε ιστορικά κείμενα της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου και της Ελλάδας. Στην ελληνορωμαϊκή φιλολογία η μαγεία εμφανίστηκε μόνο τον 3ο και 4ο μ.Χ. αιώνα. Εν τούτοις υπάρχουν κάποιες γενικές αρχές ή κανόνες, που πάνω τους στηρίχτηκε η άσκηση της μαγείας και που ήταν κοινά αποδεκτοί απ' όλους τους λαούς:

Ανάμεσα στους θεούς και στους ανθρώπους υπάρχει πλήθος ενδιάμεσων πνευμάτων, τα δαιμόνια. Επειδή τα δαιμόνια έχουν μια συγγένεια με τους θεούς, έχουν θεϊκή δύναμη αλλά σε μικρό βαθμό. Αυτά που είναι πιο κοντά στους θεούς, έχουν σώματα από αέρα? αυτά που είναι πιο κοντά στους ανθρώπους έχουν σώματα από ατμό ή νερό. Αυτή η διαδοχική σειρά είναι που διατηρεί την ενότητα του κόσμου. Διαφορετικά, το ανθρώπινο και το θείο θα χωρίζονταν ανεπανόρθωτα και καμιά επικοινωνία δεν θα ήταν δυνατή ανάμεσά τους. Όλα συνδέονται δια των δαιμονίων, τα οποία και μεσιτεύουν ανάμεσα στο θείο και στην ύλη. Αυτά έλεγαν οι πηγές.

Η μαγεία βασίζεται στην πεποίθηση ότι αιχμαλωτίζοντας τα δαιμόνια σε υλικά αντικείμενα, μπορούμε να επηρεάσουμε τη θεότητα. Η τέχνη του μάγου είναι να βρει ποιο υλικό (μέταλλο, βότανα, ζώα κλπ.) εμπεριέχει ποια θεότητα και σε ποιο βαθμό. Χρησιμοποιώντας αυτό το υλικό στοιχείο ή συνδυασμό στοιχείων, δημιουργούμε μια συναισθηματική σχέση με τη θεότητα (σχέση φιλική). Αν, όμως, χρησιμοποιήσουμε στοιχεία προσβλητικά προς τη θεότητα, τότε το αποτέλεσμα θα είναι εχθρική σχέση μ' αυτήν. Έτσι, η μαγεία μπορεί να επιτύχει (να φέρει) είτε την ευλογία είτε την κατάρα. Ο μάγος ξέρει το μυστικό και ξέρει επίσης και πώς να το χρησιμοποιεί, ώστε να επιτυγχάνει τα ευνοϊκότερα αποτελέσματα.

Στον κόσμο της εποχής της Βίβλου είχαν εισχωρήσει όλες αυτές οι πεποιθήσεις και μέθοδοι σχετικά με τη μαγεία. Είχαν επηρεαστεί τόσο η ζωή των Ισραηλιτών όσο και η ζωή των πρώτων χριστιανών. Ακόμα και όταν δεν επιδιωκόταν η μαγεία, η ανάγκη να περιγραφεί η σχέση ανθρωπίνου και θείου, υπαγόρευε αναπόφευκτα τη χρήση του ίδιου λεξιλογίου και εννοιών, που χρησιμοποιούνταν στη μαγεία. Η χρήση του ονόματος, για παράδειγμα, ιδίως για τον Θεό, ενέπνεε φόβο, τόσο που να μην προφέρεται ποτέ (Εξ.γ:13-15), ακριβώς γιατί υπήρχε η μαγική αντίληψη ότι η φοβερότερη δύναμη βρίσκεται στο όνομα της θεότητας, επειδή το όνομα και ο φορέας του είναι τα δύο στοιχεία που βρίσκονται στη στενότερη μεταξύ τους σχέση. Αυτή η περί ονόματος σχέση επηρέασε και όλη τη βιβλική αντίληψη (Αποκ.ιθ:12,  Ματθ.κη:19,  Πραξ.γ:6 κλπ.)

Μια άλλη αντίληψη, που δέχτηκε ανάλογη επιρροή, ήταν αυτή της φυσικής επαφής. Πιστευόταν ότι οι άγιοι άνθρωποι, που είχαν στενή σχέση με το Θεό, είχαν και μεγάλη δύναμη. Η φυσική, τώρα, επαφή με ένα τέτοιο πρόσωπο, μπορούσε να έχει ευεργετικές συνέπειες (π.χ. Ο Ηλίας που ανάστησε τον γιο της χήρας που τον φιλοξενούσε (Α΄ Βας.ιζ:17-24). Κάτι ανάλογο συνέβη με τον Ελισσαιέ (Β΄ Βας.δ:31-37).

Μπορούμε επίσης να ανατρέξουμε και στα: Ματθ.η:14-15,  θ:29,  Πραξ. η:9-24,  Β΄ Βας.β:8-15,  Μάρκ.ε:28-29,  Πραξ.ιθ:11-12,  ε:15,  Εξ.ιγ:9-16,  Δευτ.ς:8,  ια:18,  Ματθ.κγ:5). Το αντιστρόφως ανάλογο συνέβαινε με τη φυσική επαφή με ηθικά ακάθαρτα πράγματα. Το καθαρό μολυνόταν. Όλα αυτά, βέβαια, ιδωμένα μέσα στις σελίδες της Βίβλου ξέρουμε σήμερα πως είναι επενέργεια του Αγίου Πνεύματος (Ιεζ.γ:14-15 κ.αλλ.), μολονότι το λεξιλόγιο των διηγήσεων θυμίζει μαγικές ενέργειες, που τόσο διαδεδομένες ήταν εκείνη την εποχή.

Η μαγεία μπορούσε να ασκείται σε πολλά επίπεδα. Η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί διάφορες λέξεις για ν' αναφερθεί σ' αυτή την ενασχόληση: Στο ανώτατο επίπεδο, θα λέγαμε, ήταν οι Μάγοι που ήρθαν να προσκυνήσουν το νεογέννητο Χριστό (Ματθ. κεφ.β) και οι Χαλδαίοι του 1ου και 2ου κεφ. του Δανιήλ, οι οποίοι είχαν και ιερατικά λειτουργήματα. Ο ίδιος ο Δανιήλ ήταν αρχηγός των μάγων, γιατί "είχε το πνεύμα των αγίων θεών... Είχε τη φήμη φωτισμένου ανθρώπου με φρόνηση και σοφία όμοια με των θεών" (Δαν.ε:11 - Νέα Μετάφραση της Βίβλου). Στο χαμηλότερο επίπεδο βρίσκονταν οι "γόητες" (Β΄ Τιμ.γ:13), που έκαναν διάφορα "κόλπα", όπως οι μάγοι ενός τσίρκου σήμερα. Στα ενδιάμεσα επίπεδα βρίσκονται οι κάθε είδους γητευτές, που μπορούσαν να λένε μαγικά λόγια και να χρησιμοποιούν βότανα, διάφορα καταπότια, ακόμα και ναρκωτικές ουσίες.

Σε αντίθεση με τη μαγεία, με τη μαντεία κάποιος δεν ζητάει να αλλάξει τη ροή των γεγονότων, αλλά απλώς να μάθει για τα γεγονότα του μέλλοντος. Στον αρχαίο κόσμο αναπτύχθηκαν πολλές τεχνικές μέθοδοι, με τις οποίες ο πέπλος της μυστικότητας του μέλλοντος μπορούσε να ανασηκωθεί. Οραματιστές όπως η Πυθία των Δελφών, οι Βελανιδιές της Δωδώνης ή ο Μέμνων των Θηβών στην Αίγυπτο, ήταν "ενδιάμεσα" που είχαν επιλέξει οι θεοί, για να στέλνουν απ' ευθείας μηνύματα στους ανθρώπους. Το μέλλον μπορούσε εξάλλου να μαντευθεί με την ερμηνεία των μηνυμάτων που έστελναν οι θεοί, δηλ. τους "οιωνούς", όπως ήταν π.χ. το πέταγμα των πουλιών, ο τρόπος που έτρωγαν οι κότες, η κατάσταση των εντοσθίων του σφαγίου πριν θυσιαστεί, ιδιαίτερα το συκώτι τους (Ιεζ.κα:26).

Η επίκληση των νεκρών (νεκρομαντεία) έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα, όπως επίσης η ερμηνεία των ονείρων, τα οποία πιστευόταν ότι ήταν τα κατ' εξοχήν οχήματα, με τα οποία οι θεοί έστελναν τα μηνύματά τους. Τέλος οι κλήροι, με τους οποίους ανίχνευαν το θέλημα των θεών ήταν μια πανάρχαια τακτική από την αρχή της επίσημης, της καταγεγραμμένης ιστορίας του ανθρώπου.

Έτσι και στη Βίβλο διαβάζουμε ότι ο Θεός εμφανίστηκε στον Αβραάμ κοντά στη δρυ Μορέχ (Γεν.ιβ:6-7) και ότι τα τρία βέλη που έριξε ο βασιλιάς Ιωάς του έδειξαν τη μελλοντική του νίκη εναντίον των Συρίων (Β΄ Βας.ιγ:14-19). Ο Σαούλ κατέφυγε στη νεκρομαντεία, όταν ο Κύριος δεν του απαντούσε "ούτε με ενύπνιο ούτε με τα ουρίμ ούτε με τους προφήτες" (Α΄ Σαμ.κη). Ο Ιωσήφ ερμήνευσε τα όνειρα του Φαραώ (Γεν.μα), ο Δανιήλ του Ναβουχοδονόσορ (Δαν.κεφ.β & δ), ο Ιωσήφ έλαβε μηνύματα με ενύπνια (Ματθ.α:20-21,  β:13), όπως άλλωστε και οι Μάγοι (Ματθ.β:12) ή η γυναίκα του Πιλάτου (Ματθ.κζ:13).

Βέβαια, ο ρόλος και η σπουδαιότητα των ενυπνίων δεν εξαντλούνται με μόνον αυτές τις περικοπές. Πρέπει να προσθέσει κανείς τα οράματα π.χ. του μικρού Σαμουήλ στον ναό ή του Πέτρου στη φυλακή κλπ. Στην πρώτη περίοδο της ισραηλιτικής ιστορίας ήταν συνήθης πρακτική να "ρωτούν τον Κύριο" (Κρ.α:1-2,  Α΄ Σαμ.ι:22). Η έκφραση αυτή υποδηλώνει χρησμό (παρόμοιο με αυτόν των Δελφών), όπου γινόταν η ερώτηση του Θεού δια του προφήτη. Τα "ουρίμ και θουμμίμ" ήταν επίσης μέσα διατύπωσης των χρησμών αλλά εδώ οι απαντήσεις είχαν την περιορισμένη μορφή του "ναι - όχι" (Α΄ Σαμ. 23,9-12? 30,7-8? Αρ 27,21).

Τα ίδια αποτελέσματα μπορούσαν να επιτευχθούν με τη ρίψη των κλήρων (Λευ 16,8? Αρ 26,55-56), και η Παλαιά Διαθήκη μάς διασώζει ιστορίες που δείχνουν ότι τα ίδια έκαναν και οι Φοίνικες (Ιων 1,7), οι Πέρσες (Εσθ 9,24-26) και οι Ρωμαίοι (Μτ 27,35). Η τελευταία αναφορά σ' αυτό το είδος μαντείας στην Καινή Διαθήκη είναι η επιλογή του Ματθία με κλήρο από την εκκλησία στη θέση του Ιούδα που αυτοκτόνησε. Έριξαν κλήρους (Πραξ.α:26).

Αυτό που θέλουμε να πούμε με τα παραπάνω παραδείγματα είναι ότι μέσα από μεθόδους, με τις οποίες οι ειδωλολατρικοί λαοί λάτρευαν ή δήλωναν υποταγή στα είδωλα (που στην ουσία ήταν δαιμόνια), με ανάλογες μεθόδους μιλούσε κι ο Θεός εκείνη την εποχή στους δούλους του.

Παρ' όλη την ευρύτατη λαϊκή αποδοχή που φαίνεται πως είχαν τόσο η μαγεία όσο και η μαντεία, εν τούτοις και η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη αντιτίθενται με σφοδρότητα σε όλους αυτούς τους τρόπους ανίχνευσης του μέλλοντος ή χρησιμοποίησης των υπερβατικών δυνάμεων. Αντί γι' αυτά, στρέφουν την προσοχή μας στη συστηματική διδασκαλία του Θεού. "Θα σας πούνε", λέει ο προφήτης: "Συμβουλευτείτε τα πνεύματα των νεκρών και τους μάντεις που ψιθυρίζουν και μουρμουρίζουν. Δεν πρέπει ένας λαός να συμβουλεύεται τους θεούς του; Να ρωτάει τους νεκρούς για τους ζωντανούς;" Η μόνη απάντηση είναι: Κρατήστε τη διδασκαλία του Κυρίου και τη διδαχή του. Όποιος δεν ακολουθεί αυτή την προσταγή, γι' αυτόν δεν υπάρχει ελπίδα" (Ης.η:19-20). Αλλά και η εντολή στον λαό Ισραήλ ήταν σαφής: "Δεν θα βρεθεί κανείς ανάμεσά σας... που να ασκεί μαντεία ή οιωνοσκοπία ή απόκρυφες τέχνες ή μαγεία? κανείς δεν πρέπει να γίνει μάγος ή εξορκιστής πνευμάτων, μάντης ή νεκρομάντης. Όποιος τα κάνει αυτά είναι μισητός στον Κύριο" (Λευιτ.ιη:10-12). Στις Πράξεις των Αποστόλων διαβάζουμε για το Σίμωνα, το μάγο, ότι εναντιωνόταν στο Πνεύμα το Άγιο (Πραξ.η:9-24), τα ίδια έκανε και ο Ελύμας ο μάγος (Πραξ.ιγ:6-11). Τέλος, οι μάγοι θα μείνουν έξω από την ουράνια βασιλεία μαζί με τους πόρνους και τους ειδωλολάτρες (Αποκ.κα:8, κβ:15).

Ο θρίαμβος του Χριστού ενάντια στις δαιμονικές δυνάμεις, ένας θρίαμβος που μπορεί να γίνει και του κάθε πιστού που ζει τη ζωή του Χριστού, αυτό ακριβώς έρχεται να αποδείξει: Ότι δεν είναι οι δαίμονες που μεσιτεύουν ανάμεσα στον άνθρωπο και στο Θεό αλλά ο Κύριος της δόξης, ο μόνος μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ο Ιησούς Χριστός (Α΄ Τιμ.β:5) αυτός που νίκησε και διαπόμπευσε τις δαιμονικές δυνάμεις με την ανάστασή του από τους νεκρούς.

Όσο για τα όνειρα, συχνά αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη από τη μεταγενέστερη βιβλική παράδοση, υπέρ του ίδιου του λόγου του Κυρίου που τότε μεν ήταν προφορικός αλλά σήμερα είναι γραμμένος στον λόγο του. Στον Ιερεμία (κγ:28), λόγου χάρη, διαβάζουμε τα λόγια του ίδιου του Κυρίου: "Ο προφήτης που έχει δει ένα όνειρο ας το διηγηθεί. Κι αυτός που άκουσε τον λόγο μου ας τον διακηρύξει πιστά. Θα φανεί πού είναι το άχυρο και πού είναι το σιτάρι! Το δίχως άλλο, ο λόγος μου είναι σαν τη φωτιά, σαν το σφυρί , που σπάει το βράχο" (Δευτ.ιγ:2-6,  Ιερ.κζ:9-10,  κθ:8-9). Είναι χαρακτηριστικό ότι τα όνειρα επαναφέρθηκαν σαν τρόπος αποκάλυψης πολύ αργότερα, στην "αποκαλυπτική φιλολογία" του ιουδαϊσμού (π.χ. Δανιήλ, Ιωσήφ, Μάγοι κλπ.)

Σκοπός

Τι ζητάμε με όλα αυτά τα μέσα να επιτύχουμε; Τι περιμένουμε από τα ζώδια; Τι αναζητάμε στις ερμηνείες των ονείρων μας; Γιατί ο κόσμος καταφεύγει στα μέντιουμ, στις χαρτορίχτρες και στις καφετζούδες και ξοδεύει περιουσίες σ' αυτά;

Δύο κυρίως πράγματα θέλει να μάθει: (α) Το μέλλον του και (β) Πώς να πορευτεί σ' αυτό το μέλλον, τι ενέργειες να κάνει, πώς να ανταποκριθεί, πώς να αντιδράσει στην εξέλιξη των γεγονότων.

Είναι εντελώς φυσικό ο άνθρωπος να θέλει να σηκώσει τον πέπλο του μέλλοντός του και να δει τον εαυτό του και τη ζωή του μετά από 10 ή 20 χρόνια. Κι ο Δαβίδ κάτι τέτοιο ζητούσε από τον Θεό: "Φανέρωσέ μου, Κύριε, το τέλος μου και πόσες θα 'ναι οι μέρες της ζωής μου? ώστε να ξέρω πόσο είμαι φθαρτός. Τι λίγο που έκανες να διαρκεί η ζωή μου!..." Παρακάτω όμως ξεφεύγει απ' αυτή τη λογική και στρέφεται στον Κύριο: "Και τώρα τι προσμένω Κύριε; Σ' εσένα την ελπίδα μου στηρίζω..." (Ψαλμ.λθ:5-6,8).

Και τα δύο ερωτήματα που προαναφέραμε, μόνη σίγουρη απάντηση προβάλλει αποκλειστικά ο λόγος του Κυρίου ο γνήσιος, ο ανόθευτος, το άδολο γάλα, πέρα από κάθε αμφίβολο άλλο δρόμο. Σήμερα έχουμε το γραπτό λόγο του Θεού προσιτό στη γλώσσα μας, έτοιμο να μας οδηγήσει δια του Αγίου Πνεύματος στην ολοκληρωμένη αλήθεια του Θεού για κάθε μας πρόβλημα, για κάθε μας ανάγκη.

Τι είναι αυτό που σε ωθεί σε όλα αυτά που προαναφέραμε; Είναι ο φόβος; Φοβάσαι το μέλλον; Φοβάσαι την εξέλιξη της υγείας σου; Φοβάσαι την εξέλιξη της δουλειάς σου ή του επαγγέλματός σου; Έρχεται ο Λόγος του Θεού και σου λέει ότι η αγάπη του Θεού διώχνει από την καρδιά μας κάθε φόβο (Α΄ Ιωάν.δ:18). Θέλεις να μη φοβάσαι; Στρέψε την καρδιά σου στο Θεό κι αγάπησέ Τον με όλη σου τη δύναμη και τη διάθεση.

Μήπως κινείσαι προς όλες αυτές τις μεταφυσικές σφαίρες επιρροής από περιέργεια; Έρχεται πάλι ο Λόγος του Θεού και σου λέει πως πρέπει να περιοριστείς στο υπέρτατο μεταφυσικό σημάδι όλων των αιώνων: Στην ανάσταση του Χριστού. Είναι εντολή του ίδιου του Χριστού ότι πρέπει να αρκεστείς σ' αυτό (Ματθ.ιβ:38). Αλλά και πέρα απ' αυτό, ο Χριστός διδάσκει ότι το μεγαλύτερο σημάδι, για να στηριχτεί η πίστη μας, είναι ότι ο ίδιος νίκησε και κατατρόπωσε τον κόσμο των δαιμονίων που κυριαρχούσε μέχρι τότε στον υπερβατικό κόσμο (Λουκ.ια:14-23). Τέλος, ο απ. Παύλος στην προς Εφεσίους επιστολή του ξεκαθαρίζει πως οι δαιμονικές δυνάμεις που κυριαρχούν στον υπερβατικό κόσμο δεν είναι σύμβουλοί μας ή φίλοι μας αλλά εχθροί μας. Ενάντια σ' αυτούς πρέπει να αντιπαλέψουμε χρησιμοποιώντας την πανοπλία του χριστιανού (Εφες.ς:10-20).

Μήπως όμως είναι η διάχυτη ανασφάλεια της εποχής μας που σε ωθεί στα αμφίβολα μονοπάτια της ανίχνευσης του υπερβατικού κόσμου; Πάλι ο Λόγος του Θεού έρχεται να σε διαβεβαιώσει για του Δημιουργού την πρόνοια και τη φροντίδα του για σένα. "Ταπεινώστε τους εαυτούς σας κάτω από τη δύναμη του Θεού", λέει ο απ. Πέτρος, "για να σας εξυψώσει την ημέρα της κρίσεως. Αφήστε όλες σας τις φροντίδες σ' αυτόν, γιατί αυτός φροντίζει για σας" (Α΄ Πέτρ ε:6-7).