Το κάνουμε συχνά, να φορτώνουμε στο μέλλον που έρχεται όλες
μας τις ελπίδες. Όλα όσα προσδοκούσαμε, μα ακόμα δεν απολαύσαμε, τα σπρώχνουμε
στο μέλλον, που στη φαντασία μας δεν απέχει και στις κουβέντες μας δεν απέχει
πολύ από την πανάκεια των παλιών ή τη λύδια λίθο των ονειροπαρμένων αλχημιστών
του μεσαίωνα. Μα έστω κι αυτές οι απερίσκεπτες και ανόητες ελπίδες μαρτυρούν
ζωή, ύπαρξη, είναι «αναπνευστικές κινήσεις». Χωρίς ελπίδα είναι μύτη και στόμα
φραγμένα, ασφυχτική κατάσταση, θάνατος πραγματικός.
Σκόπιμα αναλύσαμε το χρόνο σε παρελθόν παρόν και μέλλον για
να τα μελετήσουμε καλύτερα. Μα στην πραγματικότητα και οι τρεις αυτές
διαστάσεις του χρόνου είναι αχώριστα δεμένες μεταξύ τους. Έτσι λειτουργεί το
σύστημα του χρόνου. Οι ρίζες του μέλλοντος είναι βυθισμένες στο παρελθόν, το
παρόν που ζούμε. Το μέλλον δεν είναι ούτε ανεξάρτητο, ούτε ξαφνικό. Αντίθετα
μπορείς παρακολουθώντας τη ζωή ενός ανθρώπου, την πορεία των γεγονότων πάνω στο
χρόνο να κάμεις σωστές παρατηρήσεις και να συμπεράνεις για το μέλλον στοιχεία
σωστά και χρήσιμα.
Φοβάμαι πολύ πως έχουμε κάμει όλοι μας ένα μεγάλο λάθος στις
εκτιμήσεις μας. Διαβάζουμε και ενημερωνόμαστε καθημερινά γύρω από τα αιχμηρά,
καυτά προβλήματα του καιρού μας. Το οικολογικό, το ενεργειακό, τα οικονομικά,
τον υπερπληθυσμό, την ανεργία. Μια εποχή με χαρακωμένες τις πλάτες από το
αλύπητο μαστίγωμα των αδιεξόδων αιμορραγεί και σβήνει. Μα η τραγικότερη απειλή
για την εποχή μας δεν βρίσκεται εδώ. Όλα αυτά είναι συμπτώματα μιας αιτίας που
βρίσκεται μέσα και δουλεύει αργά ανοίγοντας στοές ανενόχλητη πάνω στο σώμα της
εποχής μας, όπως το σαράκι στο ξύλινο έπιπλο. Το καταλαβαίνουμε όλοι πολύ καλά
πως αν βάλεις κάτω έναν άνθρωπο και του σφαλίσεις μύτη και στόμα με τις
χούφτες, θα πεθάνει από ασφυξία, έστω κι αν υποφέρει από καρκίνο του ήπατος ή
καρδιακή ανεπάρκεια. Πίσω από τα γεγονότα, αθέατο και άγνωστο βρίσκεται το
μαρτύριο της εποχής μας και των ανθρώπων της.
