Αυτό το εδάφιο αναφέρει τα λόγια του Ιησού λίγο πριν την
ανάληψή Του: «Πορευθέντες λοιπόν μαθητεύσατε πάντα τά έθνη, βαπτίζοντες
αυτούς εις τό όνομα τού Πατρός καί τού Υιού καί τού Αγίου Πνεύματος». Πως μπορούμε να συμβιβάσουμε
αυτό το εδάφιο με όλες τις άλλες, πιο πρόσφατες αναφορές, που μιλάνε για βάπτισμα
στο όνομα του Ιησού, όπως για παράδειγμα στις Πράξ.β:38; Υπάρχουν διάφορες
θέσεις που μπορεί να πάρει κανείς.
Μπορεί κάποιος να πει ότι αυτά τα δύο εδάφια περιγράφουν δύο
διαφορετικούς τρόπους βάπτισης. Όμως, αν είναι έτσι, τότε αντιφάσκουν. Το ένα
πρέπει να είναι σωστό και το άλλο λάθος, γιατί μόνο ένας τρόπος χριστιανικού
βαπτίσματος μπορεί να ισχύει. Επειδή το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία της
εκκλησίας της Καινής Διαθήκης είναι το ίδιο για όλους τους ανθρώπους, δεν
μπορεί να υπάρχουν δύο αντιφατικοί τύποι βαπτίσματος. Επειδή η Βίβλος είναι ο
ασάλευτος και αλάνθαστος λόγος του Θεού, δεν μπορεί να αντιφάσκει. Αν η Βίβλος
μας δίνει δύο τύπους, ποιος είναι ο σωστός, ποιον να εμπιστευτούμε;
Ο Ματθαίος που έγραψε αυτά τα λόγια (κη:19) στάθηκε μαζί
με τον Πέτρο όταν αυτός κήρυξε την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:14). Η
ερώτηση: «τι πρέπει να κάμωμεν άνδρες αδελφοί…» έγινε προς όλους τους
αποστόλους (Πράξ.β:37). Αν ο Πέτρος είχε δώσει λάθος απάντηση, ο Ματθαίος θα
έπρεπε να τον διορθώσει.
Κάποιοι λένε: «εγώ προτιμώ να υπακούσω στα λόγια του Ιησού
παρά στα λόγια του Πέτρου»! Μάλλον δεν πρέπει να καταλαβαίνουν ότι ο Πέτρος
άκουσε τον Ιησού να λέει τα λόγια που αναφέρει το Ματθ.κη:19, ότι ο Ματθαίος
άκουσε τον Πέτρο να μιλάει στις Πράξ.β:38 κι ότι μόνο 7-10 μέρες χωρίζουν αυτά
τα δύο γεγονότα. Αν το Πράξ.β:38 αντιφάσκει στο Ματθ.κη:19, τότε ο πρώτος
ομιλητής της εκκλησίας, ο Πέτρος, έπεσε σε σοβαρότατο δογματικό λάθος, οι άλλοι
απόστολοι συμπεριλαμβανομένου και του Ματθαίου τον ακολούθησαν σ΄ αυτό το
λάθος, με αποτέλεσμα να μη μπορούμε να εμπιστευτούμε τίποτα απ’ όσα έγραψαν ή
κήρυξαν οι απόστολοι. Αν έτσι έχει το πράγμα, κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε να απορρίψουμε
όλες τις διδασκαλίες της Καινής Διαθήκης.
Μια άλλη λύση είναι να πει κανείς ότι το Ματθ.κη:19
περιγράφει τον τύπο και όχι το Πράξ.β:38, ή το αντίθετο. Δεν είναι όμως
ικανοποιητική, γιατί οι ίδιες λέξεις «στο όνομα του» εμφανίζονται και στα δύο
εδάφια. Αν το ένα δεν περιγράφει τύπο, τότε ούτε το άλλο το κάνει. Έχουμε ήδη
δει πολλούς λόγους που μας βεβαιώνουν ότι το Πράξ.β:38 συνιστά τύπο βάπτισης.
Μια τρίτη απάντηση είναι ότι ούτε το Ματθ.κη:19, ούτε το
Πράξ.β:38 περιγράφει κάποιο τύπο, αφήνοντάς μας έτσι χωρίς δογματικό ορισμό.
Αυτό όμως είναι πολύ απίθανο στο φως της σπουδαιότητας του βαπτίσματος, της
ανάγκης να διακρίνουμε το χριστιανικό βάπτισμα από άλλους τύπους βάπτισης, και
από το να διαβάζουμε αυτά τα εδάφια μένοντας με την αμφιβολία…
Όλα αυτά, δεν μας αφήνουν παρά μονάχα μία πιθανότητα:
συγκεκριμένα, και τα δύο εδάφια, το Ματθ.κη:19 και το Πράξ.β:38, περιγράφουν
τον ίδιο τύπο βαπτίσματος. Αν αυτό είναι αλήθεια, αυτή η λύση είναι πολύ
ελκυστική, εφόσον μας δίνουν το δογματικό ορισμό του βαπτίσματος και διατηρούν
την αρμονία των Γραφών.
Βασική γραφική αρχή είναι ότι, μια αλήθεια πρέπει να
εδραιώνεται από περισσότερες από μία μαρτυρίες (Β’ Κορ.ιγ:1). Το Ματθ.κη:19
είναι το μοναδικό εδάφιο στη Βίβλο που χρησιμοποιεί για το βάπτισμα τα λόγια
«στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» ενώ πολλά εδάφια
επαναλαμβάνουν τη φράση που βρίσκουμε στις Πράξ.β:38, «στο όνομα του Ιησού
Χριστού».
Σύγκριση των
αναφορών της Μεγάλης Αποστολής
Ο Ματθαίος δεν είναι ο μόνος που έγραψε τα τελευταία λόγια
του Ιησού προς τους μαθητές Του. Ο Μάρκος και ο Λουκάς αναφέρουν τις τελευταίες
οδηγίες του Κυρίου, έστω με ένα διαφορετικό γλωσσικό ύφος. Παρακάτω, έχουμε τη
σύγκριση των αναφορών: Ματθ.κη:19-20
Μάρκ.ις:15-18 Λουκ.κδ:47-49 και
Πράξ.α:4-8.
|
Ματθαίος
|
Μάρκος
|
Λουκάς
|
|
Πορευθέντες λοιπόν
μαθητεύσατε πάντα τά έθνη….
|
Καί είπε πρός
αυτούς· Υπάγετε εις όλον τόν κόσμον
………
|
νά κηρυχθή ….. εις
πάντα τά έθνη
|
|
βαπτίζοντες αυτούς
|
Οστις πιστεύση καί βαπτισθή
θέλει σωθή
|
μετάνοια καί άφεσις
αμαρτιών
|
|
εις τό όνομα τού
Πατρός καί τού Υιού καί τού Αγίου
Πνεύματος,
|
Εν τώ ονόματί μου
|
εν τώ ονόματι αυτού
|
|
καί ιδού, εγώ είμαι
μεθ' υμών πάσας τάς ημέρας έως τής συντελείας τού αιώνος. Αμήν.
|
Σημεία δέ εις τούς πιστεύσαντας
θέλουσι παρακολουθεί …
|
Καί ιδού, εγώ
αποστέλλω τήν επαγγελίαν τού Πατρός μου …. έωσού ενδυθήτε δύναμιν εξ ύψους.
|
Ο Ματθαίος και ο Μάρκος κάνουν σαφή αναφορά στο βάπτισμα.
Επειδή το βάπτισμα είναι στενά συνδεδεμένο με την άφεση των αμαρτιών
(Πράξ.β:38), ο Λουκάς έμμεσα αναφέρεται επίσης σ’ αυτό. Είναι σημαντικό, ότι
και οι τρεις αυτές αναφορές περιγράφουν ένα όνομα. Σε κάθε περίπτωση,
συμπεριλαμβανομένου και του Ματθαίου, το όνομα είναι στον ενικό αριθμό. Ο
Μάρκος και ο Λουκάς, αναντίρρητα αναφέρουν το όνομα Ιησούς και προφανώς το
Ματθ.κη:19 περιγράφει το ίδιο όνομα.
Το όνομα είναι
στον ενικό αριθμό.
Το Ματθ.κη:19 μιλάει μόνο για ένα όνομα, αφού η λέξη είναι
στον ενικό αριθμό και όχι στον πληθυντικό. Αν κάποιος νομίζει ότι αυτή η
διαφορά δεν είναι σημαντική, ας διαβάσει το Γαλ.γ:16 όπου ο Παύλος δίνει
τεράστια σημασία στον ενικό αριθμό του Γεν.κβ:18.
Δεν βαπτιζόμαστε στα «ονόματα», αλλά στο όνομα του Πατέρα,
του Γιου και του Πνεύματος, πράγμα που πολύ καθαρά υποδηλώνει ότι αυτά είναι
ένα και το όνομά τους ένα. Πατέρας, Γιος και Άγιο Πνεύμα δεν είναι ονόματα με
την ακριβή έννοια της λέξης, αλλά περιγραφικοί τίτλοι. Ακόμα κι αν ήταν
ονόματα, αυτό το εδάφιο περιγράφει συγκεκριμένα ένα όνομα, όχι τρία. Ακόμα
πρέπει να ρωτήσουμε, ποιο είναι το σωστό όνομα του Πατέρα, του Γιου και του
Αγίου Πνεύματος;
Το όνομα του
Γιου.
Χωρίς αμφιβολία το όνομα του Γιου είναι Ιησούς, αφού ο
άγγελος είπε στον Ιωσήφ: «Θέλει δέ γεννήσει υιόν καί θέλεις καλέσει τό όνομα
αυτού Ιησούν· διότι αυτός θέλει σώσει
τόν λαόν αυτού από τών αμαρτιών αυτών» (Ματθ.α:21).
Το όνομα του
Πατέρα.
Ο Ιησούς είπε: «εγώ ήλθον εν τώ ονόματι τού Πατρός μου,
καί δέν μέ δέχεσθε· εάν άλλος έλθη εν τώ ονόματι έαυτού, εκείνον θέλετε δεχθή»
(Ιωάν.ε:43). Είπε στον Πατέρα: «Εφανέρωσα τό όνομά σου εις τούς ανθρώπους,
τούς οποίους μοί έδωκας εκ τού κόσμου.
Ιδικοί σου ήσαν καί εις εμέ έδωκας αυτούς, καί τόν λόγον σου
εφύλαξαν…...Καί εφανέρωσα εις αυτούς τό όνομά σου καί θέλω φανερώσει, διά νά
ήναι η αγάπη, μέ τήν οποίαν μέ ηγάπησας, εν αυτοίς, καί εγώ εν αυτοίς» (Ιωάν.ιζ:6,
26). Στην Παλαιά Διαθήκη είχε προφητευτεί ότι ο Μεσσίας θα κήρυττε το όνομα του
Θεού (Ψαλμ.κβ:22 Εβρ.β:12). Ο Ιησούς
πήρε κληρονομικά το όνομά Του (Εβρ.α:4). Σε ποιο όνομα ήρθε ο Ιησούς; Ποιο
όνομα κήρυξε; Ποιο όνομα αποκάλυψε; Ποιο όνομα πήρε κληρονομικά; ΙΗΣΟΥΣ.
Επομένως, ο Πατέρας αποκαλύφθηκε δια του ονόματος Ιησούς.
Το όνομα του
Αγίου Πνεύματος.
Ο Ιησούς είπε: «ο δέ Παράκλητος, τό Πνεύμα τό Αγιον, τό οποίον θέλει πέμψει ο Πατήρ εν τώ
ονόματί μου, εκείνος θέλει σάς διδάξει πάντα καί θέλει σάς υπενθυμίσει πάντα
όσα είπον πρός εσάς» (Ιωάν.ιδ:26). Το Πνεύμα δίδεται και αποκαλύπτεται δια
του ονόματος Ιησούς. Ακόμα, στις Πράξ.ις:7 διαβάζουμε «ελθόντες δε κατά την
Μυσίαν επείραζον εις την Βιθυνίαν πορευθήναι, και ουκ είασεν αυτούς ύμα Ιησού»
(κείμενο εν χρήσει).
Τα συμφραζόμενα
του Ματθ.κη:19.
Τα συμφραζόμενα του Ματθ.κη:19 επιβεβαιώνουν ότι το ενικού
αριθμού όνομα είναι Ιησούς. Στο εδάφιο 18 ο Ιησούς λέει: «Εδόθη εις εμέ πάσα
εξουσία εν ουρανώ καί επί γής» Και στο 19 συνεχίζει «Πορευθέντες λοιπόν
μαθητεύσατε πάντα τά έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις τό όνομα τού Πατρός καί τού
Υιού καί τού Αγίου Πνεύματος». Ο
Κύριος δεν εννοούσε: Μου δόθηκε όλη η εξουσία γι’ αυτό πηγαίνετε να βαπτίζετε
σε τρία διαφορετικά ονόματα ή σε κάποιο άλλο όνομα. Μάλλον ήθελε να πει: Έχω
όλη την εξουσία και τη δύναμη, γι’ αυτό βαπτίζετε στο όνομά μου. Η δήλωση ότι
όλη η εξουσία και η δύναμη είναι δοσμένη σ’ εμένα, μας οδηγεί να
περιμένουμε σαν λογικό επακόλουθο: Πηγαίνετε σε όλα τα έθνη και κάνετε μαθητές σ’
εμένα, βαπτίζοντάς τους στο όνομά μου και διδάσκοντας τους να τηρούν
όλα όσα εγώ σας είπα.
Εξαιτίας αυτού, πολλοί μελετητές έχουν καταλήξει στο
συμπέρασμα ότι αυτός είναι ο πρωταρχικός τύπος χριστιανικού βαπτίσματος, που
στη συνέχεια άλλαξε στον τριαδικό. Μάλιστα για να ενισχύσουν την άποψή τους,
λένε ότι ο εκκλησιαστικός ιστορικός Ευσέβιος που έζησε γύρω στο 300 μ.Χ. αναφερόταν
συχνά στο εδάφιο 19 χρησιμοποιώντας τη φράση: «στο όνομά μου». Το έκανε πολλές
φορές πριν τη σύνοδο της Νίκαιας, αλλά ποτέ μετά απ’ αυτήν!
Κάποιοι λένε ότι ο Ματθαίος ή κάποιος αρχαίος αντιγραφέας,
παράφρασε τα λόγια του Χριστού ή δανείστηκε τις λέξεις από άλλο εδάφιο. Άλλοι
πάλι υποστηρίζουν ότι το εδ.19 περιγράφει τη φύση του βαπτίσματος κι ότι αρχικά
δεν ερμηνευόταν σαν τύπος βάπτισης.
Οι διάφορες απόψεις πάνω στο κείμενο του Ματθ.κη:19 μπορεί
να είναι ενδιαφέρουσες αλλά όχι αποφασιστικές, γιατί αν απλά εφαρμόσουμε τις
κοινά αποδεκτές ερμηνευτικές αρχές, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το εδάφιο
μιλάει για βάπτισμα στο όνομα του Ιησού.
Ενώ κάποιοι μελετητές αναγνωρίζουν ότι τα συμφραζόμενα μας
επιβάλλουν τύπο βαπτίσματος, εξαιτίας της τριαδικής τους προκατάληψης δεν
μπορούν να δουν ότι οι λέξεις του εδαφίου στην πραγματικότητα περιγράφουν τύπο
βαπτίσματος στο όνομα του Ιησού.
