Α. ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
Αυτή η επιστολή, μαζί μ’ αυτή του Ιακώβου, γράφτηκε για Εβραίους
Χριστιανούς. Του Ιακώβου γράφτηκε για τους Εβραίους της διασποράς, ενώ αυτή για
τους Εβραίους Χριστιανούς της Ιερουσαλήμ.
Γράφτηκε πριν καταστραφεί η Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. κι ενώ ο ναός ήταν
ακόμα στη θέση του με όλη του τη μεγαλοπρέπεια. Οι τελετουργίες και οι θυσίες
συνέχιζαν να γίνονται. Πιθανή ημερομηνία που γράφτηκε η επιστολή είναι μεταξύ
62 και 68 μ.Χ.
Είναι γραμμένη με εύγλωττο ύφος και καλύπτει ένα πολύ σημαντικό μέρος
της Γραφής. Είναι σαν ερμηνευτικά σχόλια στο βιβλίο του Λευιτικού κι εξηγεί τη
σημασία των Εβραϊκών τελετουργιών. Σ’ αυτή την επιστολή διδασκόμαστε ότι έχουμε
ξεφύγει από το βασίλειο των σκιών κι έχουμε έρθει σ’ αυτό της πραγματικότητας. Φανερώνει ότι ο
χριστιανισμός δεν είναι απλά μια θρησκεία πρόληψης αλλά συμμετοχής.
Β. ΣΥΓΓΡΑΦΗ
Η επιστολή είναι ανώνυμη και γι’ αυτό δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι
για την ταυτότητα του συγγραφέα. Έχουν προταθεί σαν συγγραφείς ο Λουκάς, ο
Βαρνάβας και ο Απολλώς. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά δυνατά επιχειρήματα για να
καταλήξει κανείς ότι η επιστολή είναι γραμμένη απ’ τον απόστολο Παύλο:
1. Ο συγγραφέας είχε σχέσεις με τον Τιμόθεο (ιγ:23)
2. Ήταν σε δεσμά (ι:34 & ιγ:19)
3. Έγραψε από την Ιταλία (ιγ:24)
4. Ήταν Εβραίος πολύ εξοικειωμένος με την Εβραϊκή ιστορία και θρησκεία
5. Οι διδασκαλία και ο τρόπος παρουσίασης μοιάζει μ’ αυτόν των άλλων
επιστολών του Παύλου
Με ασφάλεια λοιπόν μπορούμε να καταλήξουμε ότι ο Παύλος έχει γράψει κι
αυτή την επιστολή. Μερικοί ισχυρίζονται ότι ο Παύλος αρχικά έγραψε αυτή την
επιστολή στα Εβραϊκά κι αργότερα μεταφράστηκε από κάποιον άλλο, πιθανόν το
Λουκά, στα Ελληνικά. Αυτό δικαιολογεί και τη διαφορά, αν υπάρχει, στον τρόπο
χρήσης της γλώσσας. Αυτή η υπόθεση μπορεί να γίνει αποδεχτή.
Γ. ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ
Το θέμα της επιστολής έχει δύο πτυχές:
1. Να υψώσει τον Ιησού Χριστό σαν την πλήρη αποκάλυψη του Θεού και να Τον
κρατήσει υψωμένο τόσο ώστε να τραβήξει όλη την προσοχή τους.
2. Να προειδοποιήσει τους Εβραίους Χριστιανούς για την αποστασία.
Εξαιτίας των διωγμών η εκκλησία υπέφερε και εξαιτίας της παλιάς θρησκείας των
Εβραίων που ήταν μπροστά στα μάτια τους στην Ιερουσαλήμ, υπήρχε ένας συνεχής
πειρασμός να επιστρέψουν στον Ιουδαϊσμό.
Δ. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Θα μελετήσουμε πέντε τέτοιες λέξεις:
1. Ανώτερος, καλύτερος
Αυτή είναι η πιο σημαντική λέξη κλειδί της επιστολής. Όλη η επιστολή
είναι μια σειρά αντιθέσεων ανάμεσα στα καλά πράγματα του Ιουδαϊσμού και τα
καλύτερα του χριστιανισμού. Ο Ιησούς Χριστός
είναι ανώτερος απ’ τους αγγέλους (α:4). Ακόμα διαβάζουμε για μια καλύτερη ελπίδα
(ζ:19), μια ανώτερη διαθήκη (η:6), μια ανώτερη θυσία (θ:23), και μια καλύτερη
ανάσταση (ια:35).
2. Τελειότητα
Αυτή η λέξη με το αντίστοιχο ρήμα της και επίθετο συναντάται 11 φορές
(ς:1).
3. Αιώνιος
Κι αυτή η λέξη
συναντάται αρκετές φορές (ε:9 ς:2 θ:12
ιγ:20).
4. Ουρανός ή ουρανοί
Δίνεται προσοχή στο γεγονός ότι η πραγματικότητα της χριστιανικής πίστης
δεν βρίσκεται στη Γη.
5. Κοινωνοί
Η επιστολή διδάσκει ότι η χριστιανική πίστη είναι θέμα ενεργούς εμπειρίας.
Ε. ΠΡΟΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
1. Προειδοποιήσεις
Υπάρχουν μερικά προειδοποιητικά εδάφια στην επιστολή:
Þ β:1 - 4 Να μην είμαστε
απρόσεκτοι ούτε αμελείς
Þ γ:7 - δ:13 Να μην είμαστε άπιστοι
Þ ε:11 - ς:20 Να μην εκπέσουμε
Þ ι:26 - 39 Να μην καταφρονήσουμε
Þ ιβ:15 - 29 Να μην εκτραπούμε
2. Προτροπές
Υπάρχουν μερικές προτροπές που απευθύνονται σ’ «εμάς». Όλες αυτές
είναι μια θαυμάσια σειρά βιβλικών μελετών που πρέπει «εμείς» να μελετήσουμε με
σοβαρότητα.
Þ δ:1 ας φοβηθώμεν
Þ δ:11 ας σπουδάσωμεν
Þ δ:16 ας πλησιάζωμεν
μετά παρρησίας
Þ ς:1 ας φερώμεθα προς
την τελειότητα
Þ ι:22 ας πλησιάζωμεν
μετά αληθινής καρδίας
Þ ι:23 ας κρατώμεν την
ομολογίαν
Þ ι:24 ας φροντίζωμεν
περί αλλήλων
Þ ιβ:1 ας απορρίψωμεν
παν βάρος
Þ ιβ:1 ας τρέχωμεν μεθ’
υπομονής
Þ ιγ:13 ας εξερχώμεθα έξω
Þ ιγ:15 ας αναφέρωμεν
θυσίαν αινέσεως
Ζ. Η ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ
ΘΕΟΥ
α:1-3
Η πρόταση με την οποία ανοίγει η επιστολή είναι ένα από τα ομορφότερα
κομμάτια σ’ ολόκληρη τη Βίβλο. Εδώ η θεότητα του Ιησού Χριστού παίρνει την
πρώτη θέση. Δηλώνεται ότι ο Ιησούς είναι το απαύγασμα της δόξας του Θεού και ο
χαρακτήρας της υποστάσεως ή της φύσεως Αυτού. Στο πρόσωπο του Χριστού έχουμε
την έκφραση της βασικής φύσης του Θεού. Ο αόρατος Θεός έγεινε γνωστός από τον
ορατό Υιό. Ό,τι είναι ο Θεός, το βρίσκουμε εν Χριστώ Ιησού. Ο Ιησούς παρουσιάζεται
σαν η λάμψη, στον Οποίο και από τον Οποίο η δόξα του Θεού φανερώνεται. Ο Ιησούς
είπε στον Φίλιππο, «Αυτός που είδε εμέ,
είδε τον Πατέρα» (Ιωάν.ιδ:9).
Ο «χαρακτήρ της υποστάσεως
Αυτού» μπορεί να μεταφραστεί σαν «η ακριβής εντύπωση της ουσίας Αυτού». Η
λέξη «χαρακτήρ» σημαίνει «το χαραχθέν, το αποτύπωμα, ακόμα και το εργαλείο που
χρησιμοποιείται στην χαρακτική». Η λέξη «υπόσταση» σημαίνει «η οντότης, η
ουσία, η φύση πράγματος τινός» (Λεξικό Σταματάκου). Η ουσία του Θεού είναι
Πνεύμα και η ακριβής έκφρασή της είναι ο άνθρωπος, Ιησούς Χριστός. Ο Χριστός
είναι το ορατό αποτύπωμα του αόρατου Θεού.
Απ’ την αρχή του κόσμου, ο Θεός μίλησε στον άνθρωπο πολλές φορές και
με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Αρχίζοντας από τον Αδάμ και τελειώνοντας με
τον Μαλαχία, μια περίοδο περισσότερο από 3.500 χρόνια, ο Θεός μιλούσε στους
ανθρώπους με τους προφήτες. Απ’ το Μαλαχία μέχρι τον Χριστό, υπήρξαν ενδιάμεσα
400 σιωπηλά χρόνια. Τώρα ο Θεός έχει μιλήσει με μια πλήρη αποκάλυψη του εαυτού
Του εν Χριστώ Ιησού.
Με το άνοιγμα της επιστολής, δίδονται σαφείς αποδείξεις για τη θεότητα
του Ιησού:
1. Ονομάζεται «Θεός» (Εβρ.α:8)
2. Ονομάζεται «Κύριος» (Εβρ.α:10)
3. Δημιούργησε τους αιώνες, το σύμπαν (Εβρ.α:2, 10)
4. Διατηρεί τα πάντα (Εβρ.α:3)
5. Είναι ο Σωτήρας των αμαρτωλών (Εβρ.α:3)
6. Είναι ο χαρακτήρ της υποστάσεως του Θεού (Εβρ.α:3)
7. Είναι κληρονόμος πάντων
(Εβρ.α:2)
8. Κάθεται σε θέση ισχύος (Εβρ.α:3)
9. Είναι ανώτερος των αγγέλων (Εβρ.α:4-8)
Η. ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ
α:4-14
Οι άγγελοι κατέχουν μια εξέχουσα θέση μέσα στη Γραφή και χαίρουν
μεγάλης εκτίμησης. Εδώ τώρα βλέπουμε μια σύγκριση ανάμεσα στους αγγέλους και
τον Ιησού Χριστό. Αυτό δεν γίνεται για ν’ αφαιρεθεί ο σεβασμός και η τιμή προς
τους αγγέλους, αλλά μάλλον για να δοθεί έμφαση, με τη σύγκριση, στη
μεγαλειότητα του Ιησού. Αυτή η υπεροχή του Ιησού ως προς τους αγγέλους φαίνεται
σε πέντε σημεία:
1. Οι άγγελοι είναι υπηρέτες, ο Ιησούς είναι ο μονογενής Υιός
(Εβρ.α:5,7,14).
2. Οι άγγελοι διατάσσονται να Τον λατρεύουν, ο Ιησούς είναι το αντικείμενο
της λατρείας (α:6).
3. Οι άγγελοι είναι κτίσματα, Αυτός είναι ο δημιουργός (α:7-12).
4. Αυτοί είναι υπηρέτες ως προς τη σωτηρία, ο Ιησούς είναι ο Σωτήρας
(α:13,14).
5. Ο Ιησούς είναι ο κυβερνήτης του μέλλοντα αιώνα ενώ οι άγγελοι είναι
υποκείμενοι (β:5).
Ο ρόλος των αγγέλων μας δίδεται στο εδάφιο 14. Είναι υπηρέτες σ’ αυτούς
που πρόκειται να κληρονομήσουν τη σωτηρία. Είναι υπηρέτες Θεού. Έχουν κάποιο
μήνυμα που είναι αληθινό, αλλά περιορισμένο. Είναι κατώτεροι κι απ’ τον Ιησού
κι απ’ αυτούς που πρόκειται να κληρονομήσουν τη σωτηρία.
Οι άγγελοι είναι ένδοξοι και δυνατοί, αλλά ο Ιησούς είναι ακόμα πιο ένδοξος
και Παντοδύναμος. Είναι τόσο ανώτερος απ’ τους αγγέλους (α:4).
