Α. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Β’Κορ.ζ:10 “Διότι η κατά Θεόν λύπη γεννά μετάνοιαν προς σωτηρίαν αμεταμέλητον.”
Μετάνοια είναι η κατά Θεό λύπη για την αμαρτία. Ωστόσο, η λύπη για την αμαρτία από μόνη της δεν είναι μετάνοια, αν και μπορεί να εργαστεί μετάνοια. Μετάνοια δεν είναι μόνο η λύπη αλλά κι ο θάνατος ως προς την αμαρτία καθώς κι η ολοκληρωτική μεταστροφή που πρέπει να ακολουθήσει. Ένα μικρό αγόρι είπε, “Είναι το να λυπηθείς τόσο ώστε να μην το ξανακάνεις.”
Β. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Λουκ.ιγ:3 “Ουχί σας λέγω, αλλ’ εάν δεν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή.”
Πρ.ιζ:30 “Τους καιρούς λοιπόν της αγνοίας παραβλέψας ο Θεός, τώρα παραγγέλλει εις πάντας τους ανθρώπους πανταχού να μετανοώσι.”
Β’ Πέτρ.γ:9 “Αλλά μακροθυμεί εις ημάς, μη θέλων να απολεσθώσι τινές, αλλά πάντες να έλθωσιν εις μετάνοιαν.”
Αυτά τα εδάφια φανερώνουν τη σπουδαιότητα της μετάνοιας. Ο άνθρωπος που δεν μετανοεί θα χαθεί. Αυτό δείχνει ότι η μετάνοια είναι απολύτως αναγκαία.
Η σπουδαιότητα της μετάνοιας φαίνεται επίσης απ’ την κυρίαρχη θέση που είχε στη διακονία των εργατών της Καινής Διαθήκης:
1. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής κήρυξε μετάνοια (Ματθ.γ:1-2).
2. Ο Ιησούς κήρυξε μετάνοια (Ματθ.δ:17).
3. Ο Ιησούς έδωσε εντολή στους δώδεκα να την κηρύττουν (Λουκ.κδ:47).
4. Ο Ιησούς έδωσε εντολή στους εβδομήκοντα να την κηρύττουν (Λουκ.ι:9).
5. Ο Πέτρος κήρυξε μετάνοια (Πρ.β:38).
6. Ο Παύλος κήρυξε μετάνοια (Πρ.κ:21).
Γ. Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
1. Η μετάνοια είναι αλλαγή του νου (Ματθ.κα:29). Αυτό αφορά στο νου του ανθρώπου. Στη σωτηρία ο άνθρωπος αλλάζει εντελώς. Αυτή η αλλαγή κι η μεταμόρφωση πρέπει να περιλαμβάνει και το νου του.
2. Η μετάνοια είναι λύπη κατά Θεό (Β’Κορ.ζ:7-11). Αυτό αφορά στα συναισθήματα του ανθρώπου. Ο τελώνης χτυπούσε το στήθος του, εκφράζοντας έτσι τη θλίψη του (Λουκ.ιη:13). Πρέπει να υπάρχει κάποια θλίψη στην καρδιά ακόμα κι αν φαίνεται ελάχιστα εξωτερικά. Μία καρδιά δεν είναι συντριμμένη μόνο εξαιτίας της αμαρτίας αλλά είναι και συντριμμένη απ’ την αμαρτία.
3. Η μετάνοια είναι απόφαση (Λουκ.ιε:17-18). Αυτό αφορά στη βούληση του ανθρώπου. Είναι μία απόφαση τέλειας μεταστροφής, μία απόφαση να στραφείς απ’ την αμαρτία στον Ιησού. Ο άσωτος υιός δεν λυπήθηκε μόνο αλλά σηκώθηκε κι άρχισε να βαδίζει τον δρόμο της επιστροφής. Ο άνθρωπος πρέπει να ξεχάσει όλα αυτά που θέλει να του συγχωρέσει ο Θεός.
4. Η μετάνοια είναι ομολογία της αμαρτίας (Λουκ.ιε:21). Είναι τελείως αδύνατο να μετανοήσει ο άνθρωπος αν προσπαθεί να καλύψει την αμαρτία του. Η αναγνώριση της αμαρτίας είναι απαραίτητη για την αληθινή μετάνοια (Λουκ.ιη:13).
5. Η μετάνοια είναι εγκατάλειψη της αμαρτίας (Παρ.κη:13). Για να μετανοήσει ο άνθρωπος πρέπει να εγκαταλείψει την αμαρτία. Είναι αδύνατο να μετανοήσει αν προσπαθεί να μένει προσκολλημένος στην αμαρτία μέσα στη ζωή του.
6. Η μετάνοια είναι επιστροφή στο Θεό (Πρ.κς:18). Δεν αρκεί ο άνθρωπος να εγκαταλείψει την αμαρτία αλλά πρέπει και να στραφεί στο Θεό (Α’Θεσ.α:9).
7. Η μετάνοια είναι θάνατος (Ρωμ.ς:3). Στη σωτηρία ο άνθρωπος ταυτίζεται με τον Ιησού στο θάνατο, την ταφή και την ανάσταση. Όταν μετανοεί, ταυτίζεται με τον Ιησού στο θάνατο.
Η μετάνοια είναι ένας πραγματικός θάνατος απέναντι στην αμαρτία, τον εαυτό μας και τον κόσμο. Ο θάνατος δεν είναι ποτέ ευχάριστος και φέρνει θλίψη. Έτσι κι ένας άν-θρωπος μπορεί να υποφέρει και να πονέσει πολύ καθώς πεθαίνει για τον κόσμο.
Δ. ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ
1. Η μετάνοια είναι δώρο απ’ το Θεό.
Πρ.ια:18 “Και εις τα έθνη λοιπόν έδωκεν ο Θεός την μετάνοιαν εις ζωήν.”
Πρ.ε:31 “...Διά να δώση μετάνοιαν εις τον Ισραήλ και άφεσιν αμαρτιών.”
Β’ Τιμ.β:25 “...Μήποτε δώση εις αυτούς ο Θεός μετάνοιαν ώστε να γνωρίσωσι την αλήθειαν.”
Η μετάνοια δεν έχει την καταγωγή της μέσα στον άνθρωπο αλλά έρχεται απ’ τον Ιησού. Η μετάνοια εις ζωή είναι δωρεά του Θεού.
2. Η μετάνοια δημιουργείται με συγκεκριμένα μέσα.
Ρωμ.β:4 “Αγνοών ότι η χρηστότης του Θεού σε φέρει εις μετάνοιαν;”
Αποκ.γ:19 “Εγώ όσους αγαπώ, ελέγχω και παιδεύω, γενού λοιπόν ζηλωτής και μετανόησον.”
Η μετάνοια δημιουργείται από διάφορους παράγοντες. Παρακάτω αναφέρονται μερικοί απ’ αυτούς:
α. Το κήρυγμα του Ευαγγελίου φέρνει μετάνοια - όχι οποιοδήποτε κήρυγμα, αλλά το κήρυγμα του αληθινού Ευαγγελίου με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος (Ιωνάς γ:5-10, Α’ Θεσ.α:5-10).
β. Η αγαθότητα του Θεού φέρνει μετάνοια (Ρωμ. β:4).
γ. Η παιδεία του Θεού φέρνει μετάνοια (Εβρ.ιβ:6-11).
δ. Η Χριστιανική επίπληξη φέρνει μετάνοια (Β’ Τιμ.β:24-25).
Ε. ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Λουκ.ιε:10 “Ούτω, σας λέγω, χαρά γίνεται ενώπιον των αγγέλων του Θεού διά ένα αμαρτωλόν μετανοούντα.”
Πρ.β:38 “Και ο Πέτρος είπε προς αυτούς, Μετανοήσατε, και ας βαπτισθή έκαστος υμών εις το όνομα του Ιησού Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών...”
Πρ.γ:19 “Μετανοήσατε λοιπόν και επιστρέψατε, διά να εξαλειφθώσιν αι αμαρτίαι σας.”
Υπάρχουν πολλά αποτελέσματα που ακολουθούν τη μετάνοια. Ας δούμε μερικά απ’ αυτά:
α. Γίνεται χαρά στον ουρανό. Οι άγγελοι παρακολουθούν με ενδιαφέρον όταν ένας αμαρτωλός μετανοεί. Καταλαβαίνουν τί συμβαίνει όταν ένας αμαρτωλός μετανοεί και χαίρονται.
β. Η μετάνοια φέρνει άφεση και συγχώρεση των αμαρτιών. Η μετάνοια δεν αξίζει τη συγχώρεση αλλά είναι μια προϋπόθεση γι’ αυτήν. Είναι αυτή που παρέχει την απα-ραίτητη προϋπόθεση στον άνθρωπο για τη συγχώρεση αλλά δεν του δίνει το δικαίωμα να την απαιτεί.
γ. Η μετάνοια παρέχει την δυνατότητα στον άνθρωπο για την αναγέννηση - για το βάπτισμα στο νερό και τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Η μετάνοια είναι απαραίτητη πριν τη βάπτιση στο νερό.
Ζ. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Λουκ.ιθ:8 “Ιδού, τα ημίση των υπαρχόντων μου, Κύριε, δίδω εις τους πτωχούς και εάν εσυκοφάντησά τινά εις τι, αποδίδω τετραπλούν.”
Ματθ.ε:24 “Αφες εκεί το δώρον σου έμπροσθεν του θυσιαστηρίου, και ύπαγε, πρώτον φιλιώθητι με τον αδελφόν σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου”.
Σε ποιο βαθμό η αποκατάσταση συνδέεται με τη μετάνοια; Οι ηθικές αρχές και ο σεβασμός απέναντι στους άλλους κάνουν αναγκαία την αποκατάσταση στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Ο Κύριος δεν θα κάνει για λογαριασμό μας αυτά που εμείς μπορούμε να κάνουμε από μόνοι μας.
Αυτός που μετανοεί θα προσπαθήσει να υπακούσει τον Κύριο διορθώνοντας τα λάθη του. Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα απολύτως για τις πε-ρισσότερες απ’ τις αμαρτίες που διαπράξαμε, εκτός απ’ το να τις ομολογήσουμε ώστε να εξαλειφθούν με το αίμα του Αμνού.
