ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ

 

Είναι γνωστή σε όλους η μεγάλη και σύν­θετη αμαρτία του Δαβίδ, ώστε δε χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομερή εξιστόρησή της. (Το πε­ριστατικό αναφέρεται στο Β' Σαμ.ιβ για όσους θα ήθελαν να το διαβάσουν).

Μια ιδέα της μεγάλης ενοχής που ένιωσε ο Προφήτης-Βασιλιάς, μετά τη μετάνοιά του, μπορούμε να αντιληφθούμε από τα λόγια του να Ψαλμού, στην επικεφαλίδα του οποίου διαβάζουμε:

Η ανάγκη μας

 

Αυτό που έχουμε ανάγκη τώρα δεν είναι τα καλύτερα κηρύγματα ή καλύτερη μουσική.

Χρειαζόμαστε μία θεία μετάνοια, που θα επιδιορθώσει τα χαλάσματα της καρδιάς μας.

Τις τελευταίες μέρες το Πνεύμα του Θεού θα κράξει μέσα στο λαό: "Πλησιάσατε προς εμέ..." (Α' Βασ.ιη:30).

Θα είναι ένα κάλεσμα μετάνοιας και συντριβής.

Θα είναι μία πρόσκληση για να πλησιάσουμε στο θρόνο του Θεού να δούμε το πρόσωπό Του, ν’ αγγίξουμε την καρδιά Του και να ξεχυθεί ένα χρίσμα μέσα στο οποίο θα "βουτήξουμε" και το χρίσμα αυτό θα είναι σε θέση να πλησιάσει τη χαμένη γενιά γύρω μας και να την επιστρέψει στο Θεό "...και πας ο λαός επλησίασε προς αυτόν" (Α' Βασ.ιη:30).

Ο Χριστιανός και η Μετάνοια.

Αν μετά που θα αναγεννηθούμε αμαρτήσουμε, υπάρχει ακόμα μια λεωφόρος συγχώρεσης όταν ομολογούμε τις αμαρτίες μας στον Ιησού:

Α’ Ιωάν.α:8,9 Εάν είπωμεν ότι αμαρτίαν δεν έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια δεν είναι εν ημίν. Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, είναι πιστός και δίκαιος, ώστε να συγχωρήση εις ημάς τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας.

Α’ Ιωάν.β:1 Τεκνία μου, ταύτα σας γράφω διά να μη αμαρτήσητε. Και εάν τις αμαρτήση, έχομεν παράκλητον προς τον Πατέρα, τον Ιησούν Χριστόν τον δίκαιον·

Δεν χρειάζεται να ξαναβαπτιστούμε, γιατί υπάρχει μόνο ένα βάπτισμα, το οποίο είναι αποτελεσματικό για όλες τις αμαρτίες που έχουν ομολογηθεί, όποτε κι αν έγιναν, πριν ή μετά το βάπτισμα. Δεν υπάρχουν όρια στη συγχωρητικότητα του Θεού σ’ αυτή τη ζωή, εφόσον μετανοούμε γνήσια.

Πως πρέπει να λειτουργούμε όταν προσευχόμαστε για ψυχές που θέλουν να μετανοήσουν.

Είναι πολύ σημαντικό, αυτοί που ασχολούνται μ’ αυτό το θέμα, να έχουν κατανοήσει πολύ καλά, τι σημαίνει μετάνοια.

Πρέπει να δίνουμε έμφαση στην κίνηση του Πνεύματος του Θεού κι όχι σε κόλπα και τεχνικές. Κάποιες παπαγαλίστικες εκφράσεις τυποποιημένα λόγια και κινήσεις δεν αντικαθιστούν το έργο του Αγίου Πνεύματος για μετάνοια.

Πρέπει να προσπαθούμε να διακρίνουμε πότε το άτομο βρίσκεται σε πραγματική πνευματική κατάσταση. Αν δεν έχει μετανοήσει πλήρως, δεν πρέπει να το πιέζουμε πρόωρα να εκφράσει χαρά ή ν’ αρχίσει να ζητά το Άγιο Πνεύμα. Μόλις μετανοήσει, τότε μπορούμε να το ενθαρρύνουμε ν’ αρχίσει να δοξάζει το Θεό και να περιμένει το δώρο του Αγίου Πνεύματος.

Τι σχέση έχει η μετάνοια με το βάπτισμα στο νερό και στο Άγιο Πνεύμα.

Σαν ένα πρώτο βήμα προς το Θεό, η μετάνοια από μόνη της δεν σώζει τον άνθρωπο, αν και δημιουργεί θετικά συναισθήματα, συγκίνηση και μια περιορισμένη, προσωρινή δύναμη αποστροφής από την αμαρτία. Το βάπτισμα στο νερό και το βάπτισμα με Άγιο Πνεύμα είναι απαραίτητα για να ολοκληρωθεί το έργο που η μετάνοια ξεκίνησε.

Η μετάνοια και το βάπτισμα στο νερό ολοκληρώνουν το έργο της συγχώρεσης. Στο βάπτισμα ο Θεός ξεπλένει την αμαρτία, απομακρύνοντας το αμαρτωλό παρελθόν καθώς και το μισθό της αμαρτίας.

Σε μερικούς, αρέσει να λένε ότι στη μετάνοια ο Θεός συγχωρεί τις αμαρτίες και στο βάπτισμα τις αφίει. Όμως, το κριτικό κείμενο δεν μας δίνει αυτό το δικαίωμα να ξεχωρίζουμε τις έννοιες των δύο ρημάτων.

Παραδείγματα μετάνοιας

Η παραβολή του άσωτου γιου απεικονίζει όλα τα στοιχεία της μετάνοιας (Λουκ.ιε:11-32).

Στην ιστορία αυτή, ο πλανεμένος γιος κάποια στιγμή αναγνωρίζει την αμαρτία του και την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκεται:

«Ελθών δέ εις έαυτόν» (Λουκ.ιε:17).

Μετά πήρε την απόφαση να επιστρέψει στο σπίτι και να ζητήσει συγχώρεση:

«Σηκωθείς θέλω υπάγει πρός τόν πατέρα μου καί θέλω ειπεί πρός αυτόν· Πάτερ, ήμαρτον εις τόν ουρανόν καί ενώπιόν σου· καί δέν είμαι πλέον άξιος νά ονομασθώ υιός σου· κάμε με ως ένα τών μισθωτών σου» (Λουκ.ιε:18-19).

Αναγνώριση της αμαρτίας.

Πριν μπορέσει κάποιος να μετανοήσει από την αμαρτία, πρέπει να αναγνωρίσει ότι είναι αμαρτωλός.

Ο Ιησούς είπε: «δεν ήλθον δια να καλέσω δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» (Μάρκ.β:17  Λουκ.ε:32).

Αφού όλοι οι άνθρωποι έχουν αμαρτήσει, ο Ιησούς στην πραγματικότητα ήρθε για όλο τον κόσμο. Παρόλα αυτά, τα λόγια του Κυρίου υποδηλώνουν ότι θα σώσει μόνο αυτούς που αναγνωρίζουν τις αμαρτίες τους.

«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι διότι αυτών είναι η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ.ε:3).

ΜΕΤΑΝΟΙΑ

 

«Ουχί, σάς λέγω, αλλ' εάν δέν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή» (Λουκ.ιγ:3).

«Καί ο Πέτρος είπε πρός αυτούς· Μετανοήσατε…..» (Πράξ.β:38).

Περιγράψαμε τη μετάνοια σαν θάνατο ως προς την αμαρτία και την παλιά φύση. Εξηγήσαμε ότι η μετάνοια είναι απαραίτητη για τη νέα γέννηση κι ότι πρέπει να συνοδεύει το βάπτισμα στο νερό και τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος (Πράξ.β:38). Ο θάνατος είναι απαραίτητος πριν από την αναγέννηση. Αυτό επιβεβαιώνει τη θέση μας ότι μετάνοια σημαίνει θάνατο και ακόμα ότι αναγέννηση σημαίνει βάπτισμα στο νερό και το Άγιο Πνεύμα.

Μετάνοια, βάπτισμα στο νερό και έργα

  

Μπορούμε να πούμε ότι η μετάνοια και το βάπτισμα στο νερό είναι έργα; Δεν είναι έργα με την έννοια ενεργειών που ο άνθρωπος πρέπει να κάνει προκειμένου να κερδίσει ή να βοηθήσει στη σωτηρία.

Είναι όμως έργα που φανερώνουν την ύπαρξη σώζουσας πίστης, η οποία εκφράζεται με τη μετάνοια, το βάπτισμα στο νερό και τη λήψη του Αγίου Πνεύματος.

Ο άνθρωπος από μόνος του δεν έχει δύναμη να στραφεί από την αμαρτία. Ο Θεός είναι που τον οδηγεί σε μετάνοια και του χορηγεί τη δύναμη για να μετανοήσει. Ο Θεός εργάζεται τη μετάνοια στον άνθρωπο, αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και την πορεία που ακολουθεί.

Ψέματα σχετικά με τον Ιησού: Ντροπή και ενοχή

Γίνεται όλο και πιο δημοφιλές να ισχυρίζονται κάποιοι, ότι ο Ιησούς πάντα επικροτούσε την συμπεριφορά των ανθρώπων, χωρίς ποτέ να τους κάνει να αισθάνονται ντροπή ή ενοχή.

Αυτό, δεν είναι αλήθεια.

Ιωάν.ζ:7 Δεν δύναται ο κόσμος να μισή εσάς· εμέ όμως μισεί, διότι εγώ μαρτυρώ περί αυτού ότι τα έργα αυτού είναι πονηρά.

Φανέρωσε το σκοτάδι που υπήρχε στις ψυχές των ανθρώπων:

Ιωάν.γ:19 Και αύτη είναι η κρίσις, ότι το φως ήλθεν εις τον κόσμον, και οι άνθρωποι ηγάπησαν το σκότος μάλλον παρά το φώς· διότι ήσαν πονηρά τα έργα αυτών.

Οι περισσότεροι άνθρωποι απέρριψαν τον Ιησού κατά την διάρκεια της ζωής του, και οι περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν τους μαθητές Του σήμερα.

Είναι ανάγκη να δίνουμε έμφαση στη Μετάνοια.

Πολλές συναθροίσεις στις μέρες μας, παραμελούν την διδασκαλία και την πρακτική εφαρμογή της μετάνοιας. Αν θέλουμε να σωθούν οι άνθρωποι, πρέπει να κηρύττουμε και να διδάσκουμε την μετάνοια με το χρίσμα του Αγίου Πνεύματος.

Οι κήρυκες πρέπει να φανερώνουν την αμαρτία με το όνομά της και να εξηγούν τι σημαίνει μετάνοια. Οι εργάτες πρέπει να ασχολούνται αρκετά μ’ αυτούς που θέλουν να βαπτιστούν ώστε να βεβαιωθούν ότι πραγματικά έχουν μετανοήσει, αφού χωρίς μετάνοια, το βάπτισμα είναι ένα κενό σύμβολο.

Όταν προσευχόμαστε για Πνεύμα Άγιο, πρέπει να οδηγούμε τα άτομα σε μετάνοια, γιατί χωρίς πραγματική μετάνοια δεν μπορεί να βαπτιστεί κάποιος.

Εξωβιβλικές μέθοδοι δεν φέρνουν το Άγιο Πνεύμα. Πρώτα πρέπει να συμβεί η μετάνοια «του παλιού καιρού»!

Πως πρέπει να λειτουργούμε όταν προσευχόμαστε για ψυχές που θέλουν να μετανοήσουν.

Είναι πολύ σημαντικό, αυτοί που ασχολούνται μ’ αυτό το θέμα, να έχουν κατανοήσει πολύ καλά, τι σημαίνει μετάνοια.

Πρέπει να δίνουμε έμφαση στην κίνηση του Πνεύματος του Θεού κι όχι σε κόλπα και τεχνικές. Κάποιες παπαγαλίστικες εκφράσεις τυποποιημένα λόγια και κινήσεις δεν αντικαθιστούν το έργο του Αγίου Πνεύματος για μετάνοια.

Πρέπει να προσπαθούμε να διακρίνουμε πότε το άτομο βρίσκεται σε πραγματική πνευματική κατάσταση. Αν δεν έχει μετανοήσει πλήρως, δεν πρέπει να το πιέζουμε πρόωρα να εκφράσει χαρά ή ν’ αρχίσει να ζητά το Άγιο Πνεύμα. Μόλις μετανοήσει, τότε μπορούμε να το ενθαρρύνουμε ν’ αρχίσει να δοξάζει τον Θεό και να περιμένει το δώρο του Αγίου Πνεύματος.

Μπορούμε να βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση του, και να προσευχηθούμε μαζί του. Αυτό βοηθά την δική του προσευχή, αλλά κι εμάς ώστε να προσευχηθούμε με βάρος.

Τι συμβαίνει στη Μετάνοια;

Την στιγμή της μετάνοιας, ο άνθρωπος ξεκινά ν’ αφήνει τον Θεό να εργαστεί στην ζωή του. Αποφασίζει να αποστραφεί την αμαρτία και να στραφεί στον Θεό κι έτσι επιτρέπει στον Θεό να στραφεί σ’ αυτόν.

Ένα μέρος αυτής της απόφασης να αποστραφεί την αμαρτία, είναι το γεγονός ότι ο Θεός τον ικανώνει να ξεκόψει από αμαρτωλές συνήθειες κι επιθυμίες (τσιγάρο, βλασφημία κτλ).

Ένα μέρος της απόφασης να στραφεί στον Θεό, είναι το γεγονός ότι ο Θεός επιτρέπει στον άνθρωπο να έχει προσωπική κοινωνία μαζί Του.

Από τότε που ο Αδάμ και η Εύα αμάρτησαν, η αμαρτία έχει αποχωρίσει τον άνθρωπο από τον Θεό, γιατί αμαρτωλός άνθρωπος δεν μπορεί να έχει κοινωνία με τον Άγιο Θεό.

Όταν ο άνθρωπος μετανοεί από την αμαρτία, μπορεί να έχει και πάλι κοινωνία με τον Θεό, στη βάση του αντικαταστατικού θανάτου του Ιησού Χριστού.

Η εντολή για μετάνοια.

Η μετάνοια είναι απόλυτα αναγκαία για την σωτηρία. Η Βίβλος λέει ότι όλοι πρέπει να μετανοήσουν. Όταν αμάρτησε ο Αδάμ, ο Θεός τον ρώτησε και περίμενε κάποια ομολογία (Γέν.γ:9-13).

Στις μέρες του Νώε, ο Θεός κατέστρεψε τους πάντες και τα πάντα εκτός από οχτώ ψυχές, επειδή οι άνθρωποι δεν μετανοούσαν. Λυπήθηκε όμως κι έκανε έλεος στην αμαρτωλή Νινευή μόνο και μόνο επειδή οι κάτοικοί της μετανόησαν όταν τους κήρυξε ο Ιωνάς.

Στον Ιεζεκιήλ, ο Θεός ικετεύει τον Ισραήλ για μετάνοια (Ιεζ.ιη:30-32, λγ:11).

Σ’ αυτά τα εδάφια φαίνεται η συμπόνια του Θεού, η ανάγκη για μετάνοια και ο ορισμός της μετάνοιας, ότι είναι η επιστροφή από την αμαρτία στον Θεό.

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής κήρυξε δυναμικά την μετάνοια (Ματθ.γ:1-11  Μάρκ.α:4-5  Λουκ.γ:3-9) και το ίδιο έκανε ο Ιησούς λέγοντας:

«Μετανοείτε διότι επλησίασεν η βασιλεία τών ουρανών» (Ματθ.δ:17).

«μετανοείτε καί πιστεύετε εις τό ευαγγέλιον» (Μάρκ.α:15).

«Ουχί, σάς λέγω, αλλ' εάν δέν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή» (Λουκ.ιγ:3, 5). 

Παραδείγματα μετάνοιας

Η παραβολή του άσωτου γιου απεικονίζει όλα τα στοιχεία της μετάνοιας (Λουκ.ιε:11-32).

Στην ιστορία αυτή, ο πλανεμένος γιος κάποια στιγμή αναγνωρίζει την αμαρτία του και την απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκεται:

«Ελθών δέ εις έαυτόν» (Λουκ.ιε:17).

Μετά πήρε την απόφαση να επιστρέψει στο σπίτι και να ζητήσει συγχώρεση:

«Σηκωθείς θέλω υπάγει πρός τόν πατέρα μου καί θέλω ειπεί πρός αυτόν· Πάτερ, ήμαρτον εις τόν ουρανόν καί ενώπιόν σου· καί δέν είμαι πλέον άξιος νά ονομασθώ υιός σου· κάμε με ως ένα τών μισθωτών σου» (Λουκ.ιε:18-19).

Τελικά, όντως άφησε το μέρος που βρισκόταν, επίστρεψε στο σπίτι του πατέρα του και συντριμμένος ομολόγησε την αμαρτία του (Λουκ.ιε:20-21).

Αποκατάσταση

Σαν μέρος της εγκατάλειψης των αμαρτιών, το άτομο που ειλικρινά μετανοεί, θα προσπαθήσει να διορθώσει τις επιπτώσεις των προηγούμενων αμαρτιών του, όσο αυτό είναι δυνατόν.

Αυτή η πράξη ονομάζεται αποκατάσταση. Για παράδειγμα, αν είχε κλέψει χρήματα, να τα επιστρέψει (Λουκ.ιθ:8). Αν είχε αδικήσει κάποιους να πάει και να τους ζητήσει συγνώμη. Αν είχε βλάψει κάποιον λέγοντας ψέματα ή με κουτσομπολιό, καλό είναι να αποκαταστήσει την αλήθεια.

Ο Ιησούς δίδαξε: «Εάν λοιπόν προσφέρης τό δώρόν σου εις τό θυσιαστήριον καί εκεί ενθυμηθής ότι ο αδελφός σου έχει τι κατά σού, άφες εκεί τό δώρόν σου έμπροσθεν τού θυσιαστηρίου, καί ύπαγε πρώτον φιλιώθητι μέ τόν αδελφόν σου, καί τότε ελθών πρόσφερε τό δώρόν σου» (Ματθ.ε:23-24).

Όταν ο Θεός μας συγχωρεί, δεν μας επιτρέπει να συνεχίσουμε ν’ απολαμβάνουμε τα γήινα οφέλη των αμαρτιών μας χωρίς αποκατάσταση, ούτε αυτό εξαλείφει την ανάγκη να ζητήσουμε συγνώμη από κάποιον που αδικήσαμε.

Συντριβή και μεταμέλεια για την αμαρτία.

Ειλικρινής μετάνοια σημαίνει συντριβή. Αυτό σημαίνει γνήσια λύπη για ότι έχει να κάνει με αμαρτίες. Ο αμαρτωλός αισθάνεται συντριμμένος για κάθε λάθος και κάθε αμαρτία που έκανε και η καρδιά του είναι σπασμένη γι’ αυτό (Ψαλμ.να:17). Είναι καλό αν μπορέσει να αισθανθεί με κάποιο τρόπο την δυσαρέσκεια του Θεού, για να μην είναι η μετάνοιά του κατά τα ανθρώπινα πρότυπα (Β’ Κορ.ζ:10).

Πολλοί άνθρωποι μπορεί να λυπούνται για τις αμαρτίες που έχουν κάνει, αλλά ποτέ δεν έχουν γνήσια μετανιώσει γι’ αυτές. Λυπούνται για τις συνέπειες της αμαρτίας, αλλά δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τις αμαρτίες τους. Πολλές φορές η αμαρτία τους περιπλέκει σε τρομερές καταστάσεις και λυπούνται που μπλέχτηκαν. Παρόλα αυτά, όταν τους δοθεί η ευκαιρία να ξεφύγουν απ’ αυτές τις τρομερές καταστάσεις, συνεχίζουν να ζουν στην αμαρτία.

ΜΕΤΑΝΟΙΑ

«Ουχί, σάς λέγω, αλλ' εάν δέν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή» (Λουκ.ιγ:3).

«Καί ο Πέτρος είπε πρός αυτούς· Μετανοήσατε…..» (Πράξ.β:38).

Έχουμε δει την μετάνοια σαν θάνατο ως προς την αμαρτία και την παλιά φύση. Εξηγήσαμε ότι η μετάνοια είναι απαραίτητη για την νέα γέννηση κι ότι πρέπει να συνοδεύει το βάπτισμα στο νερό και την δωρεά του Αγίου Πνεύματος (Πράξ.β:38). 

Ο θάνατος είναι απαραίτητος πριν από την αναγέννηση. Αυτό επιβεβαιώνει την θέση μας ότι μετάνοια σημαίνει θάνατο και ακόμα ότι αναγέννηση σημαίνει βάπτισμα στο νερό και το Άγιο Πνεύμα.

Πίστη και μετάνοια

Ας δούμε τώρα αναλυτικά, τι παράγει η πίστη στον Ιησού. Η πίστη και η μετάνοια συνεργάζονται στην σωτηρία. Ο Ιησούς κήρυξε: «Μετανοείτε, και πιστεύετε εις το ευαγγέλιον» (Μάρκ.α:15). Ο άνθρωπος πρέπει να έχει λίγη πίστη για να μετανοήσει, γιατί κανείς δεν μπορεί να το κάνει, αν δεν πιστεύει ότι η αμαρτία είναι κάτι κακό, και ότι πρέπει καθώς και ότι μπορεί να μετανοήσει.

Ο λόγος του Θεού ξεκαθαρίζει ότι όλοι θα χαθούν αν δεν μετανοήσουν, καθώς και ότι όλοι οι άνθρωποι, πρέπει να μετανοήσουν (Λουκ.ιγ:3  Πράξ.ιζ:30). Σίγουρα, λοιπόν, η πίστη στον λόγο του Θεού θα οδηγήσει σε μετάνοια.

Κάποιοι συζητούν το θέμα, αν η μετάνοια προηγείται ή ακολουθεί την πίστη. Οι Λουθηρανοί θεολόγοι, παραδοσιακά, βλέπουν ότι η μετάνοια προηγείται της πίστης, ενώ οι Καλβινιστές την θεωρούν σαν αποτέλεσμα της πίστης. Όλα εξαρτώνται από τη χρήση του όρου πίστη.

ΜΕΤΑΝΟΙΑ

Α.  ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

 

Β’ Κορ.ζ:10 “Διότι η κατά Θεόν λύπη γεννά μετάνοιαν προς σωτηρίαν αμεταμέλητον.”

Μετάνοια είναι η κατά Θεό λύπη για την αμαρτία. Ωστόσο, η λύπη για την αμαρτία από μόνη της δεν είναι μετάνοια, αν και μπορεί να εργαστεί μετάνοια. Μετάνοια δεν είναι  μόνο η λύπη αλλά κι ο θάνατος ως προς την αμαρτία  καθώς κι η ολοκληρωτική μεταστροφή που πρέπει να ακολουθήσει. Ένα μικρό αγόρι είπε, “Είναι το να λυπηθείς τόσο ώστε να μην το ξανακάνεις.”

 

Β.  Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

 

Λουκ.ιγ:3 “Ουχί σας λέγω, αλλ’ εάν δεν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή.”

Πρ.ιζ:30  “Τους καιρούς λοιπόν της αγνοίας παραβλέψας ο Θεός, τώρα παραγγέλλει εις πάντας τους ανθρώπους πανταχού να μετανοώσι.”

Β’ Πέτρ.γ:9 “Αλλά μακροθυμεί εις ημάς, μη θέλων να απολεσθώσι τινές, αλλά πάντες να έλθωσιν εις μετάνοιαν.”