Μετάνοια, βάπτισμα στο νερό και έργα

  

Μπορούμε να πούμε ότι η μετάνοια και το βάπτισμα στο νερό είναι έργα; Δεν είναι έργα με την έννοια ενεργειών που ο άνθρωπος πρέπει να κάνει προκειμένου να κερδίσει ή να βοηθήσει στη σωτηρία.

Είναι όμως έργα που φανερώνουν την ύπαρξη σώζουσας πίστης, η οποία εκφράζεται με τη μετάνοια, το βάπτισμα στο νερό και τη λήψη του Αγίου Πνεύματος.

Ο άνθρωπος από μόνος του δεν έχει δύναμη να στραφεί από την αμαρτία. Ο Θεός είναι που τον οδηγεί σε μετάνοια και του χορηγεί τη δύναμη για να μετανοήσει. Ο Θεός εργάζεται τη μετάνοια στον άνθρωπο, αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης και την πορεία που ακολουθεί.

Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Θεός συγχωρεί τις αμαρτίες στο βάπτισμα. Χωρίς το έργο του Θεού και πίστη πάνω σ’ αυτό το έργο, το βάπτισμα είναι ένα τελετουργικό χωρίς κανένα νόημα. Τελικά, το να λάβει κανείς το Άγιο Πνεύμα, σίγουρα δεν είναι ανθρώπινο έργο, είναι δώρο από το Θεό, που το παίρνει δια πίστεως.

Το μέρος του ανθρώπου σ’ όλα αυτά, είναι απλά να υπακούσει στο ευαγγέλιο - να μετανοήσει, να βαπτιστεί στο νερό και ν’ αφήσει το Θεό να τον γεμίσει με το Πνεύμα Του.

Αυτά τα βήματα είναι μέρος της οικειοποίησης, ανταπόκρισης, δέσμευσης, εξάρτησης και υπακοής που απαραίτητα περιλαμβάνει η σώζουσα πίστη.

Αυτή η «ανταπόκριση πίστης» απ’ τη μεριά του ανθρώπου δεν είναι ότι κερδίζει ή ότι πληρώνει για τη σωτηρία, αλλά είναι η απαραίτητη ανταπόκριση για να σωθεί.

Ο Θεός προσφέρει τη σωτηρία σ’ όλους τους ανθρώπους δωρεάν, επειδή ο Χριστός πλήρωσε γι’ αυτήν, αλλά μόνο όσοι πιστέψουν σ’ αυτό το έργο σώζονται. Ο άνθρωπος μπορεί ν’ αφήσει το Θεό να εκπληρώσει το έργο της σωτηρίας (πιστεύοντας και υπακούοντας), ή να Του αρνηθεί αυτό το έργο (με την απιστία και την ανυπακοή).

Ο Θεός καλεί κάποιον, τον οδηγεί στον Εαυτό Του, του αλλάζει το νου και την κατεύθυνση της ζωής του (μετάνοια), τον πλένει από τις αμαρτίες του (βάπτισμα στο νερό), τον γεμίζει με το Πνεύμα Του, τον διατηρεί στη χάρη Του και τον ικανώνει να ζήσει μια άγια ζωή. Αυτή η ενέργεια απ’ τη μεριά του Θεού, συνιστά τη σωτηρία του ανθρώπου στην οικονομία που ζούμε.

 

Ομολογία, πίστη και σωτηρία.

 

Μήπως αυτά που έχουμε πει για τη σώζουσα πίστη αντικρούουν τα εδάφια Ρωμ.ι:8-10 όπου διαβάζουμε:

«Αλλά τι λέγει; Πλησίον σου είναι ο λόγος, εν τω στόματί σου, και εν τη καρδία σου τουτέστιν ο λόγος της πίστεως τον οποίον κηρύττομεν ότι εάν ομολογήσης δια του στόματός σου τον Κύριον Ιησούν, και πιστεύσης εν τη καρδία σου ότι ο Θεός ανέστησε αυτόν εκ νεκρών, θέλεις σωθεί διότι με την καρδίαν πιστεύει τις προς δικαιοσύνην, και με το στόμα γίνεται ομολογία προς σωτηρίαν».

Μερικοί ερμηνεύουν αυτά τα εδάφια έτσι, ώστε να σημαίνουν ότι η σωτηρία έρχεται αυτόματα μόλις κάποιος αποδεχτεί διανοητικά ότι ο Ιησούς αναστήθηκε απ’ τους νεκρούς και ομολογήσει με το στόμα του ότι είναι Κύριος.

Όμως, αυτή η ερμηνεία αντιφάσκει με την αλήθεια ότι η σώζουσα πίστη περιλαμβάνει την οικειοποίηση και την υπακοή. Σύμφωνα μ’ αυτή την άποψη, πολλοί που ούτε καν υποστηρίζουν ότι ζουν για το Θεό, είναι σωσμένοι.

Ακόμα και τα δαιμόνια πρέπει να σώζονται αφού ξέρουν ότι ο Ιησούς είναι ζωντανός, Τον ομολογούν με το στόμα τους και πιστεύουν σε ένα Θεό (Ματθ.η:29  Ιάκ.β:19). Σίγουρα, αυτή η επιπόλαιη ερμηνεία του Ρωμ.ι:8-10 είναι ανεπαρκής.

Αυτό γίνεται ακόμα πιο πολύ φανερό, καθώς συνεχίζουμε να διαβάζουμε το Ρωμ.ι. Στο εδάφιο 13 λέει: «Διότι πας όστις επικαλεσθή το όνομα του Κυρίου, θέλει σωθή». Μήπως αυτό σημαίνει ότι όποιος προφέρει το όνομα Ιησούς, είναι σωσμένος; Σίγουρα όχι, γιατί διαφορετικά, το όνομα αυτό θα ήταν σαν μια μαγική συνταγή. Επιπλέον, το εδάφιο 16 μας διδάσκει ότι έλλειψη υπακοής φανερώνει έλλειψη πίστης: «Αλλά δεν υπήκουσαν πάντες εις το ευαγγέλιον διότι ο Ησαΐας λέγει, Κύριε, τις επίστευσεν εις το κήρυγμα ημών;».

Πολλοί θα ομολογήσουν με το στόμα τους τον Ιησού σαν Κύριο, θα επικαλεστούν το όνομά Του, αλλά μόνο όσοι πραγματικά κάνουν το θέλημα του Θεού θα σωθούν (Ματθ.ζ:21-23). Ανεξάρτητα απ’ την ομολογία πίστης κάποιου, αν αρνηθεί να υπακούσει το ευαγγέλιο, δεν έχει την πίστη που σώζει.

Αν είναι έτσι, τότε ποια είναι η σωστή ερμηνεία του Ρωμ.ι:8-10;

Πρώτα, πρέπει να καταλάβουμε ότι ο Παύλος γράφει σε Χριστιανούς. Ο σκοπός του ήταν να τους υπενθυμίσει πόσο προσιτή είναι η σωτηρία (εδ.8). Δεν σκοπεύει να τους εξηγήσει με λεπτομέρειες την αναγέννηση γιατί οι αναγνώστες της επιστολής είναι ήδη αναγεννημένοι. Τους υπενθυμίζει απλά ότι το θεμέλιο της σωτηρίας παραμένει η πίστη στον Ιησού Χριστό και το ευαγγέλιό Του, καθώς και η δημόσια ομολογία αυτής της πίστης στους ανθρώπους ανάμεσα στους οποίους ζουν.

Δεύτερο, πρέπει να διαβάσουμε το Δευτ.λ:14, γιατί αυτό είναι το εδάφιο που ο Παύλος χρησιμοποιεί στους Ρωμ.ι:8: «Αλλά πολύ πλησίον σου είναι ο λόγος, εν τω στόματί σου, και εν τη καρδία σου, δια να  εκτελής αυτόν». Βλέπουμε λοιπόν ότι η ομολογία και η πίστη απαραίτητα περιλαμβάνει υπακοή στο λόγο του Θεού.

Τρίτο, το να «ομολογήσης δια του στόματός σου τον Κύριον Ιησούν» σημαίνει να δώσεις μια ειλικρινή προφορική ομολογία ότι Αυτός είναι Κύριος. Όμως, για να είναι αυτή η ομολογία ειλικρινής, πρέπει να έχεις υποτάξει τη ζωή σου σ’ Αυτόν σαν Κύριο και να Τον υπακούς.

Πότε ομολογούμε για πρώτη φορά τον Ιησού σαν Κύριο; Προφορική ομολογία γίνεται όταν επικαλούμαστε το όνομά Του στο βάπτισμα στο νερό (Πράξ.κβ:16) και όταν μιλάμε με γλώσσες κατά τη βάπτιση του Αγίου Πνεύματος (Πράξ.β:4). Μετά απ’ όλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να ομολογήσει ότι ο Ιησούς είναι Κύριος, εκτός δια Πνεύματος Αγίου (Α’ Κορ.ιβ:3).

Βλέποντας λοιπόν αυτό το εδάφιο ολοκληρωμένα, κανείς δεν μπορεί να ομολογήσει ειλικρινά ότι ο Ιησούς είναι Κύριος της ζωής του μέχρι να λάβει το Άγιο Πνεύμα και να ζήσει με τη δύναμη του Πνεύματος.

Τέταρτο, το να πιστέψεις στην καρδιά σου ότι ο Θεός ανέστησε τον Χριστό από τους νεκρούς, σημαίνει μια αληθινή πίστη που περιλαμβάνει εμπιστοσύνη, πεποίθηση, εξάρτηση. Πρέπει να πιστέψουμε στην ανάσταση και ν’ αναπαυτούμε πάνω σ’ αυτό το υπερφυσικό γεγονός για να σωθούμε. Βασιζόμαστε στην ανάσταση για να έχει αποτελέσματα ο εξιλεωτικός θάνατος του Χριστού (Ρωμ.δ:25) και να μας δώσει νέα ζωή δια του Πνεύματος του αναστημένου Χριστού (Ρωμ.ε:10  ς:4-5  η:9-11). Η αληθινή πίστη στην ανάσταση του Χριστού, θα μας οδηγήσει να εφαρμόσουμε την εξιλέωση στη ζωή μας και μετά να λάβουμε το Πνεύμα Του.

 

Επίκληση του ονόματος του Κυρίου

 

Όταν λέει στους Ρωμ.ι:13 «Διότι πάς όστις επικαλεσθή το όνομα του Κυρίου, θέλει σωθεί», εννοεί πολύ περισσότερα από μια απλή, προφορική επίκληση του ονόματος Ιησούς.

Διαφορετικά, η πίστη δεν θα ήταν απαραίτητη! Αντίθετα, η σώζουσα πίστη έχει να κάνει με περισσότερα πράγματα από μια απλή προφορική ομολογία του Χριστού, γιατί αυτή η πράξη από μόνη της δεν είναι αρκετή (Ματθ.ζ:21).

Προφανώς το Ρωμ.ι:13 περιγράφει την ειλικρινή κραυγή της καρδιάς κάποιου που πιστεύει στον Ιησού. Η προφορική ομολογία είναι ένα βήμα σ’ αυτή την κατεύθυνση, αλλά η ζωντανή πίστη και η υπακοή είναι απαραίτητα στοιχεία για να νομιμοποιηθεί αυτή η ομολογία.

Ο κύριος στόχος του Ρωμ.ι:13 δεν είναι να δώσει μια συνταγή σωτηρίας, αλλά να διδάξει ότι ο καθένας μπορεί να σωθεί. Η έμφαση είναι στο «πάς όστις». Ο Παύλος σύνδεσε αυτό το εδάφιο για να υποστηρίξει τη θέση του ότι «δεν είναι διαφορά Ιουδαίου τε και Έλληνος διότι ο αυτός Κύριος είναι πάντων, πλούσιος προς πάντας τους επικαλουμένους αυτόν» (Ρωμ.ι:12).

Η παραπομπή μας οδηγεί στον Ιωήλ β:32, τη συνέχεια της προφητείας σχετικά με την έκχυση του Αγίου Πνεύματος επί πάσαν σάρκαν στις τελευταίες μέρες (β:28-29) και την κρίση του Θεού των εσχάτων ημερών (β:30-31). Το εδάφιο Ιωήλ β:32 εξηγεί ότι «πάς όστις» επικαλεσθή το όνομα του Γιάχβε θα γλυτώσει απ’ αυτή την κρίση.

Ο Πέτρος χρησιμοποίησε αυτό το εδάφιο στην έκχυση του Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής (Πράξ.β:21). Ο Ανανίας, διέταξε τον Παύλο (τον συγγραφέα της επιστολής προς Ρωμαίους) να επικαλεστεί το όνομα του Κυρίου καθώς θα βαπτίζεται στο νερό (Πράξ.κβ:16).

 

Υπάρχει μόνο ένα σχέδιο σωτηρίας

 

Πιστεύουμε, ότι ο Θεός έχει μόνο ένα σχέδιο για να προμηθεύει τη σωτηρία στο ανθρώπινο γένος και συγκεκριμένα με τη χάρη δια της πίστεως που βασίζεται στον απολυτρωτικό θάνατο του Χριστού.

Ο Θεός έχει διαδικαστεί με τον άνθρωπο με διάφορους τρόπους δια μέσου των αιώνων, αλλά τελικά όλοι αυτοί οι τρόποι στηρίζονται σ’ αυτό το μοναδικό σχέδιο σωτηρίας.

Αν και ο αιώνας μας έχει δει την πληρότητα της χάρης του Θεού, σε σημείο που μπορούμε να μιλάμε για περίοδο χάρης (Ιωάν.α:17), η σωτηρία σ’ όλες τις περιόδους ήταν αποτέλεσμα της χάρης του Θεού κι όχι ανθρώπινων έργων. Αν ποτέ ο άνθρωπος μπορούσε να σωθεί από μόνος του, θα μπορούσε να το κάνει και τώρα, αλλά ο λόγος του Θεού το ξεκαθαρίζει, ότι αυτό δεν γίνεται.

Κατά τον ίδιο τρόπο, η αρχή της πίστης έχει αποσαφηνιστεί τόσο πολύ στον καιρό μας, που μπορούμε να τον ονομάζουμε περίοδο πίστης (Γαλ.γ:23-25), αν και ο Θεός πάντοτε απαιτούσε πίστη. Ο Αβραάμ δικαιώθηκε δια πίστεως (Γαλ.γ:6). Αν και μερικοί Εβραίοι νόμιζαν ότι η σωτηρία τους στηρίζεται στα έργα του νόμου, ακόμα κι αυτό δεν είχε αξία χωρίς πίστη (Ματθ.κγ:23  Ρωμ.β:29  δ:11-16  θ:30-33).

Φυσικά, η πίστη περιλαμβάνει πάντοτε την υπακοή. Σαν μέρος της πίστης του στο Θεό, ο Αβραάμ υπάκουσε και άφησε τη γη του - εμπιστευόμενος τις υποσχέσεις του Θεού - και πρόσφερε τον γιο του Ισαάκ (Ρωμ.δ:16-22  Εβρ.ια:8-10,  17-18  Ιάκ.β:20-24).

Σαν μέρος της πίστης τους στο Θεό, οι Εβραίοι προσκολλήθηκαν στο νόμο, όπως αποκαλύφθηκε στο Μωυσή, συμπεριλαμβανομένων και των αιματηρών θυσιών (Εβρ.ια:28-29).

Μέρος της πίστης μας είναι η υπακοή στο ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Αυτή η υπακοή ήταν και είναι απαραίτητη, αν και η σωτηρία σε κάθε περίπτωση είναι δια πίστεως και όχι με έργα.

Τελικά, σε κάθε περίπτωση, η σωτηρία στηρίζεται στο λυτρωτικό θάνατο του Χριστού. Ήταν η μόνη θυσία που μπορούσε να συγχωρέσει αμαρτίες (Εβρ.θ:22  ι:1-18). Ο θάνατος του Χριστού κάλυψε τις αμαρτίες όλων των εποχών.

«τον οποίον ο Θεός προέθετο μέσον εξιλεώσεως διά της πίστεως εν τω αίματι αυτού, προς φανέρωσιν της δικαιοσύνης αυτού, διά την άφεσιν των προγενομένων αμαρτημάτων, διά της μακροθυμίας του Θεού» (Ρωμ.γ:25).

Οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης σώζονταν δια της πίστεως στο μελλοντικό απολυτρωτικό σχέδιο του Θεού και την εκφράζανε - χωρίς να καταλαβαίνουν ακριβώς - με την υπακοή στο σύστημα των θυσιών που ο Θεός είχε ορίσει.

Οι άγιοι της Καινής Διαθήκης σώζονται δια πίστεως στο απολυτρωτικό σχέδιο του Θεού και εκφράζουν αυτή την πίστη τους υπακούοντας στο ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Οι απαιτήσεις υπακοής της Π.Δ. όπως η περιτομή και οι αιματηρές θυσίες, συνιστούσαν την αρχή της δικαίωσης δια πίστεως. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι απαιτήσεις υπακοής της Κ.Δ. όπως η μετάνοια και το βάπτισμα στο νερό, συνιστούν τη δικαίωση δια πίστεως.

 

Σώζουσα πίστη

 

Βασιζόμενοι σε ό,τι έχουμε πει σ’ αυτό το κεφάλαιο, μπορούμε να πούμε τώρα τι εννοούμε με τον όρο σώζουσα πίστη στον καιρό μας:

Σώζουσα πίστη είναι η αποδοχή του ευαγγελίου του Ιησού Χριστού σαν του μόνου μέσου σωτηρίας και εφαρμογή αυτού του ευαγγελίου στην ζωή μας υπακούοντας στις απαιτήσεις του. Η σώζουσα πίστη στηρίζεται στον Ιησού Χριστό, στο σταυρικό Του θάνατο, στην ανάστασή Του και στη διδασκαλία του λόγου Του.

Η σώζουσα πίστη εκφράζεται καθώς υπακούμε στο ευαγγέλιο του Χριστού και ταυτιζόμαστε μαζί Του. Είναι μια ζωντανή πίστη που έχει έργα.

Το ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού είναι ο θάνατος, η ταφή και η ανάστασή Του (Α’ Κορ.ιε:1-4).

Εφαρμόζουμε το ευαγγέλιο στη ζωή μας - ταυτιζόμαστε με το Χριστό και το έργο της σωτηρίας - με την μετάνοια, το βάπτισμα στο νερό στο όνομα του Ιησού Χριστού και την λήψη της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος (Ρωμ.ς:3-5). Άσχετα με το πως το αναλύουμε, η σώζουσα πίστη εκφράζεται, οδηγεί προς, παράγει και περιλαμβάνει αυτά τα τρία στοιχεία.

 

Η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη χάρη και την πίστη

 

Με το παρακάτω παράδειγμα, ίσως καταλάβουμε καλύτερα τι έχουμε πει μέχρι εδώ:

Ας πούμε ότι ο Γιώργος λέει στον Γιάννη, «Έλα αύριο το πρωί στις 10.00 στην τράπεζα και θα σου δώσω 1.000.000 €» (αυτός είναι ο όρος για να πάρει τα χρήματα). Αν ο Γιάννης πιστέψει πραγματικά τον Γιώργο, τότε θα πάει στο ραντεβού στο συγκεκριμένο μέρος και την ορισμένη ώρα. (Η πίστη δημιουργεί απαραίτητα εμπιστοσύνη, και ανταπόκριση).

Αν ο Γιάννης πάει, αυτό σημαίνει ότι κέρδισε αυτά τα χρήματα; Όχι βέβαια, γιατί το ποσό αυτό είναι δώρο. Όμως, η εμφάνισή του είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να πάρει αυτό το δώρο. (Χάρη απ’ τη μεριά του Γιώργου, πίστη απ’ τη μεριά του Γιάννη). Αν ο Γιάννης δεν εμφανιστεί, δεν θα πάρει τα χρήματα και το φταίξιμο θα είναι αποκλειστικά δικό του. (Έλλειψη πίστης στην υπόσχεση).

Κατά τον ίδιο τρόπο, πρέπει ν’ ανταποκριθούμε στην κλήση του Θεού δια πίστεως, μετανοώντας, βαπτιζόμενοι στο νερό εις άφεση αμαρτιών και παίρνοντας τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος.

Αν το κάνουμε, ο Θεός με χαρά θα ικανοποιήσει το αίτημά μας και θα λάβουμε πλήρη σωτηρία σαν δώρο κι όχι σαν δικαίωμα. Αν δεν ανταποκριθούμε με υπακοή στο λόγο του Θεού, δεν θα σωθούμε και το φταίξιμο θα είναι αποκλειστικά δικό μας.

 

Χάρη, πίστη και αναγέννηση

 

Οι διδασκαλίες για τη χάρη και την πίστη δεν ελαττώνουν την ανάγκη της αναγέννησης, απλά επεξηγούν πως γίνεται. Η διδασκαλία της χάρης μας φανερώνει ότι η αναγέννηση είναι ένα δώρο από το Θεό που δεν το κερδίζουμε ούτε το αξίζουμε.

Η διδασκαλία της πίστης μας εξηγεί ότι αναγεννιόμαστε εμπιστευόμενοι ολοκληρωτικά και αποκλειστικά το Χριστό και το ευαγγέλιό Του. Η πίστη είναι το μέσο που οικειοποιούμαστε τη χάρη του Θεού και Του επιτρέπουμε να εργαστεί τη σωτηρία στη ζωή μας.

Η γνήσια πίστη στο Θεό, περιλαμβάνει πάντοτε υπακοή στο λόγο Του. Αν πιστεύουμε στον Ιησού, τότε πρέπει να υπακούσουμε τις εντολές Του, να μετανοήσουμε και να βαπτιστούμε. Αν πιστεύουμε στο Χριστό και το λυτρωτικό Του θάνατο, θα βαπτιστούμε στο νερό εις άφεση αμαρτιών, διαφορετικά απλά βρεχόμαστε στο βάπτισμα. Αν πιστεύουμε στον Ιησού σύμφωνα με τις Γραφές, Αυτός θα μας πληρώσει με το Πνεύμα Του. Μετά, η πίστη θα κρατήσει τον αναγεννημένο πιστό σε μια συνεχή κοινωνία με το Χριστό που σημαίνει συνεχή υπακοή και άγια ζωή με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί μέσα του.