ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟ
Ο ΤΙΤΛΟΣ
Ο Εβραϊκός τίτλος είναι «έλλλε χαντεβαρίμ» που θα πει «Ούτοι
είναι οι λόγοι», από το 1ο κεφάλαιο και τις πρώτες τρεις λέξεις του
βιβλίου.
Ο Ελληνικός τίτλος «Δευτερονόμιο», αναφέρεται στην επανάληψη
του νόμου από τον Μωυσή στην καινούργια γενιά. Δεν είναι απλά μια επανάληψη,
αλλά μάλλον επεξήγηση και διευκρίνηση του νόμου, έχοντας σαν βάση το παράδειγμα
της παρακοής της παλιάς γενιάς και της τιμωρίας που υπέστη. Καταρτίζει τη νέα γενιά δείχνοντας τη νέα ζωή στην γη της επαγγελίας και τους κινδύνους που
μπορεί να παρουσιαστούν εάν δεν υπακούσουν στον Κύριο. Ο θάνατος της παλιάς γενιάς ήταν μια ζωντανή υπενθύμιση υπακοής
για την καινούργια (Β' Πέτρ.α:12-15).
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΡΑΤΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
Συγγραφέας είναι ο Μωυσής. Αυτός έγραψε όλο το βιβλίο εκτός από το τελευταίο κεφάλαιο, το λς, που αναφέρεται στον θάνατό του.
Το βιβλίο γράφτηκε κατά την διάρκεια των τελευταίων 40 χρόνων μετά την Έξοδο, δηλαδή το 1605 π.Χ., στις πεδιάδες του Μωάβ λίγο πριν οι Ισραηλίτες μπουν στην γη Χαναάν. Είναι ο αποχαιρετιστήριος λόγος του Μωυσή προς τον Ισραήλ. Καλύπτει 21/2 περίπου μήνες συμπεριλαμβανομένου και του Ι. Ναυή α-ε:10 (Δευτ.α:13).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ.
Ανάδρομη στο παρελθόν. (κεφ.α-ια)
1. Ανασκόπηση του ταξιδιού από το Σινά (κεφ.α-γ)
2. Ανασκόπηση του νόμου από το Σινά (κεφ.ς-ια)
Βλέποντας στο μέλλον (κεφ.ιβ-λδ).
1. Τελευταίοι νόμοι και προειδοποιήσεις στον
Ισραήλ, πριν μπουν στην γη Χαναάν (κεφ.ιβ-λ).
2. Τελευταία λόγια και έργα του Μωυσή πριν πεθάνει
(κεφ.λα-λς).
ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ.
Η βάση της φύσης του Θεού.
Δευτ.ς:4,5 Άκουε, Ισραήλ· Κύριος ο Θεός ημών είναι εις Κύριος. Και θέλεις αγαπά Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου.
Την ίδια διακήρυξη έκανε και ο Κύριος Ιησούς στο Μάρκ.ιβ:29.
Η θεμελιώδης αλήθεια.
Δευτ.ς:23 και εξήγαγεν ημάς εκείθεν, διά να εισαγάγη ημάς και να δώση εις ημάς την γην, την οποίαν ώμοσε προς τους πατέρας ημών·
1. Ιστορικό γεγονός: «και εξήγαγεν ημάς». Φανερώθηκε η δύναμη του Θεού.
2. Σκοπός: «διά
να εισαγάγη ημάς» Φανερώθηκε η χάρη του Θεού.
3. Αιτία: «ώμοσε
προς τους πατέρας ημών» Φανερώθηκε η πιστότητα του Θεού.
Η βασική προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η ΥΠΑΚΟΗ (Δευτ.ι:12-13). Η λέξη αυτή επαναλαμβάνεται σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου (Ιάκ.α:22-25).
ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ.
Η διαθήκη που έκανε ο Θεός με τον Αβραάμ, στέκεται έξω και πάνω από τον Μωσαϊκό νόμο και μάλιστα πάει πέρα από αυτόν.
Ο Ισραήλ παραβίασε τον νόμο του Μωυσή και τους όρους της διαθήκης του Μωσαϊκού νόμου, αλλά η διαθήκη με τον Αβραάμ συνεχίζει πέρα από τον νόμο, και είναι το μέσο δια του οποίου ο Θεός θα φέρει πίσω στην υπακοή τον λαό Ισραήλ (Λευιτ.κς:33 & Δευτ.δ:21-31, λ:20, Ιερεμ.λα:31-34.
ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ.
Στο βιβλίο αυτό βλέπουμε την μεγάλη αγάπη του Θεού για τον Ισραήλ (α:1,21,42, δ:37, ς:10-11, ζ:7-8, κγ:5).
Βλέπουμε πως ο Θεός μιλάει στις καρδιές και στην ελεύθερη θέληση των ανθρώπων. Δεν είναι ένα ξερό σετ από νόμους, αλλά μια ζωντανή επικοινωνία αγάπης.
Βλέπουμε ακόμη το εσωτερικό βάθος των σχέσεων του Θεού με τον Ισραήλ. Στο η:2-5 τους πέρασε από την έρημο για να τους ταπεινώσει και να τους δοκιμάσει. Στο ι:16 & λ:6, μας διδάσκει την αληθινή έννοια της περιτομής. Στο θ:5 & Γέν.ιε:16 βλέπουμε γιατί τους έδωσε την γη αυτή.
Κάθε απάντηση που έδωσε ο Κύριος Ιησούς στον Σατανά όταν τον πείραζε στην έρημο, βρίσκεται μέσα στο Δευτερονόμιο (Μάρκ.α, Ματθ.δ, Λουκ.δ).
