Η Χριστιανική ισορροπία στην πνευματική ζωή και διακονία
Σαν χριστιανοί δεν είμαστε υπάλληλοι, υδραυλικοί, δικηγόροι,
μπακάληδες, γιατροί, πρώτα, αλλά είμαστε πρώτα χριστιανοί. Αυτή είναι η πρώτη
μας κλίση που θα πρέπει να της δίνουμε προτεραιότητα (Α’ Πέτρ.β:9, Πράξ.β:38-39,
Β’ Θεσ.β:14, Α’ Κορ.α:9, Κολ.γ:15, Α’ Θεσ.β:12, Α’ Τιμ.ς:12, Εβρ.θ:15).
Αυτό σημαίνει ότι είμαστε μέλη της εκκλησίας Του,
προικισμένοι με χαρίσματα για να Τον υπηρετούμε (Μάρκ.γ:13-19, Πράξ.ιγ:2-3, ις:6-10,
Εφεσ.δ:11-16 κ.λπ.) και ειδικές κλήσεις να εκπληρώσουμε (Ησ.ς:1-10, Αμώς ζ:15,
Αριθμ.ιη:1-7, Α’ Κορ.α:1, Β’ Τιμ.α:11, Πράξ.ις:10, Α’ Κορ.ιβ:28).
Αν η εργασία μας δε μας αφήνει χρόνο για λατρεία, μελέτη του
λόγου του Θεού, προσευχή, κοινωνία με τους αδελφούς ή χριστιανική υπηρεσία,
έχουμε πρόβλημα, πρόβλημα προτεραιοτήτων. Ας θυμηθούμε ότι ο Κύριος ζητάει να
είναι απόλυτα πρώτος στη ζωή μας, αυτό σημαίνει και στη δουλειά μας και στο
σπίτι μας, και στο χρόνο μας και παντού! (Ματθ.ς:24, Λουκ.ιδ:26-33 κ.λπ.). Ας
μην ξεχνάμε την πρώτη και μεγαλύτερη εντολή:
Ματθ.κβ:37-39 Και ο Ιησούς είπε προς αυτόν· Θέλεις αγαπά
Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ
όλης της διανοίας σου. Αύτη είναι πρώτη και μεγάλη εντολή. Δευτέρα δε ομοία
αυτής· Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν.
Η Χριστιανική ισορροπία στην ανάπαυση και στην απόλαυση.
Ο Θεός δεν έπλασε ασώματους ανθρώπους, ούτε ενδιαφέρεται
μόνο για τις ψυχές. Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο σώμα και πνεύμα και ενδιαφέρεται
και για τα δύο. Αυτό όχι μόνο μας βοηθάει να ξεπεράσουμε την πλατωνική ιεραρχία
που θέλει τα επαγγέλματα του «πνεύματος» υψηλότερα από τα χειρωνακτικά, αλλά
επίσης έχει επιπτώσεις στην ανάπαυσή μας. Στην Αγία Γραφή ο Θεός αναπαύθηκε από
το έργο Του:
Γέν.β:1-3 Και συνετελέσθησαν ο ουρανός και η γη και
πάσα η στρατιά αυτών. Και είχε συντετελεσμένα ο Θεός εν τη ημέρα τη εβδόμη τα
έργα αυτού, τα οποία έκαμε· και ανεπαύθη την ημέραν την εβδόμην από πάντων των
έργων αυτού, τα οποία έκαμε. Και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και
ηγίασεν αυτήν· διότι εν αυτή ανεπαύθη από πάντων των έργων αυτού, τα οποία
έκτισε και έκαμεν ο Θεός.
Ο Θεός διέταξε την ανάπαυση (Έξοδ.κ:8-11) για την άγια μέρα
του Σαββάτου. Ακόμα και τα ζώα και η γη έπρεπε να αναπαύονται (Λευιτ.κε). Στην
Καινή Διαθήκη, ο Κύριός μας φροντίζει για την ανάπαυση των μαθητών Του (Μάρκ.ς:30-32).
Ο πιστός, λοιπόν, πρέπει να μπορεί να σταματήσει τη δουλειά
του και να αναπαυθεί βασισμένος στη φροντίδα του Θεού για τις ανάγκες του και
για το αύριο (Ματθ.ς:25- 34).
Ο λόγος του Θεού για να έχουμε μια ισορροπημένη ζωή, μας
ζητάει όχι μόνο να αναπαυόμαστε, αλλά και να ανακαλύψουμε τη χαρά και την
απόλαυση της ζωής που μας χαρίζει (Εκκλ.β:24-26, γ:11-13, ε:18-19, θ:7-9, ια:7):
Ο Θεός μας είναι Θεός απόλαυσης, χαράς, γιορτής. Ο λαός
έπρεπε να πάει στα Ιεροσόλυμα, όχι μόνο να λατρεύσει αλλά και να γιορτάσει
(Δευτ.ις:16). Σε όλο το δρόμο ξεφάντωναν με τραγούδια, που έχουμε ως Ψαλμούς
των Αναβαθμών (120-134) για την πρόνοια του Θεού, για την εθνική ασφάλεια, για
την αγροτική ζωή, για τη σοδειά, για την οικογένεια, για την κοινωνική ζωή. Δεν
είναι τυχαίο ότι όλες οι θρησκευτικές γιορτές τελείωναν μ’ ένα τρικούβερτο
«γλέντι», που πολλές φορές κρατούσε για επτά μέρες (Νεεμίας η:17-18, Εσθήρ θ:17,
19).
Όμως και στην Κ.Δ. υπάρχει μεγάλη έμφαση στην απόλαυση των
δώρων του Θεού (Α Τιμ.ς:17). Άλλωστε και ο Κύριός μας συμμετείχε στις
κοινωνικές και θρησκευτικές γιορτές που ήταν διακοπές από εργασία και ανάπαυση
(π.χ. Ιωάν.β:1-11).
Ένα άλλο βιβλικό θέμα που τονίζει τη χριστιανική διδασκαλία
της αναψυχής είναι η ομορφιά και η αισθητική ωραιότητα της δημιουργίας και της
ζωής (Ψαλμός ιθ). Αν υπάρχει αξία αισθητική σε πράγματα και δραστηριότητες που
δεν είναι χρήσιμα, σημαίνει ότι ο Θεός δεν ενδιαφέρεται μόνο για τη δουλειά και
τη χρησιμότητα των πραγμάτων, όσο και για την ανάπαυση και την απόλαυση (Ψαλμός
ις:6, 11, λς:8, πα:2).
Η Χριστιανική ισορροπία στην οικογενειακή ζωή
· Πατέρας είσαι εσύ; Τι έκανες για μας;
· Εγώ τι έκανα, αχάριστα παιδιά; Για ποιον
ξημερωνοβραδυαζόμουνα στη δουλειά; Για ποιους θυσίασα τη ζωή μου για να μη σας λείψει
τίποτα; Για ποιους δε γνώρισα ούτε διακοπές, ούτε γιορτές, ούτε Σαββατοκύριακα,
για να τα έχετε όλα;
· Και ποιος σου είπε ότι εμείς τα θέλαμε όλα αυτά,
εμείς θέλαμε εσένα! Πού ήσουν; Πού ήσουν όταν μεγαλώναμε; Πότε έπαιξες μαζί
μας; Πότε είχες καθαρό μυαλό να μιλήσεις μαζί μας;
Έχουμε ακούσει πολλές φορές για το δείκτη της οικογενειακής
υγείας που λέγεται, οικογενειακή λατρεία. Υπάρχει όμως και ένας άλλος δείκτης:
το παιχνίδι. Ένα χαρακτηριστικό της ισορροπίας στην οικογένεια, είναι το
παιχνίδι. Το παιχνίδι μπορεί να πάρει πολλές μορφές - άλλοτε είναι κάτω στο
πάτωμα με αυτοκινητάκια ή κούκλες και άλλοτε είναι η εκδρομή ή η βόλτα, η
αγκαλιά ή το χάδι και το φιλί, το χιούμορ και τα αστεία, η χαρά και η γιορτή.
Είναι φοβερή απώλεια για την οικογένεια να μην ξοδεύει χρόνο μαζί, επειδή ο
πατέρας ή η μητέρα είναι απορροφημένοι από τη δουλειά τους.
Η αμαρτία επιβάρυνε την εργασία
Γέν.γ:17-19 Προς δε τον Αδάμ είπεν, Επειδή υπήκουσας εις
τον λόγον της γυναικός σου, και έφαγες από του δένδρου, από του οποίου
προσέταξα εις σε λέγων, Μη φάγης απ' αυτού, κατηραμένη να ήναι η γη εξ αιτίας
σου· με λύπας θέλεις τρώγει τους καρπούς αυτής πάσας τας ημέρας της ζωής σου·
και ακάνθας και τριβόλους θέλει βλαστάνει εις σέ· και θέλεις τρώγει τον χόρτον
του αγρού· εν τω ιδρώτι του προσώπου σου θέλεις τρώγει τον άρτον σου, εωσού
επιστρέψης εις την γην, εκ της οποίας ελήφθης· επειδή γη είσαι, και εις γην
θέλεις επιστρέψει.
Η αμαρτία επιβαρύνει την εργασία, αλλά δεν άλλαξε τη φύση
της εργασίας σαν ευθύνη μας δοσμένη από τον Θεό, και σαν αποστολή μας μέσα στον
κόσμο. Το νέο στοιχείο είναι η έλλειψη της αρχικής ομορφιάς και τελειότητας της
εργασίας καθώς το εργασιακό περιβάλλον - η γη - γίνεται εχθρικό προς τον εργάτη
- άνθρωπο. Ενώ δηλαδή ο Θεός ήθελε τον άνθρωπο κηπουρό, η αμαρτία τον έκανε
γεωργό, τον έκανε αγρότη. Έτσι σήμερα μια πικρή γεύση ματαιότητας μένει τώρα
στην καρδιά του εργάτη όταν στην εικόνα δε συμπεριλαμβάνεται και ο Θεός (Εκκλ.β:1-11,
18, 22-23). Ο κύριος λόγος λοιπόν του ανικανοποίητου του ανθρώπου από την
εργασία του είναι η διαταραχή της σχέσης του με τον Θεό και η εξάλειψη της
θείας προοπτικής από την εργασία του.
5. Κάθε (τίμια) δουλειά είναι κλήση από τον
Θεό
Αντίθετα με την παράδοση που βλέπει την «κοσμική» εργασία σαν
εμπόδιο για την πνευματική ζωή και τη «θέωση», και που οδηγεί στο μοναστισμό, η
Αγία Γραφή όχι μόνο δε θεωρεί την εργασία σαν εμπόδιο, αλλά τη βλέπει σαν
αναγκαίο εφόδιο (Β’ Θεσ.γ:7-12, Τιτ.γ:1, А’ Коρ.θ:3-18). Ο Θεός πάντα
χρησιμοποιεί εργάτες: το γεωργό (Α’ Σαμ.ια:3, Σαούλ), το βοσκό (Ψαλμ.οη:70-72,
Δαβίδ) κ.λπ. Μάλιστα η Παλαιά Διαθήκη τονίζει ότι ο Θεός έχει δώσει στους
ανθρώπους μεγάλα χαρίσματα και ικανότητες για να εργάζονται (Έξοδ.λα:1-3,
Κριτές γ:10, Ησ.με) και να Τον υπηρετούν.
Όμως, και η Καινή Διαθήκη παρουσιάζει τον Θεό να καλεί όλους
τους ανθρώπους να εργάζονται σε διάφορες θέσεις μέσα στη ζωή, με τις οποίες
στην πραγματικότητα υπηρετούν τον Θεό (Εφεσ.ς, А’ Τιμ.ς:1-2, Φιλήμονα κ.λπ.).
Στο λόγο του Θεού βλέπουμε ότι οι διάφορες θέσεις κι επαγγέλματα αποτελούν
κλήσεις του Θεού για υπηρεσία (Έξοδ.γ:4, А’ Σαμ.ιε:17, Έξοδ.λε:30-35 κ.λπ.). Ο
απόστολος Παύλος το λέει καθαρά:
Α’ Κορ.ζ:17 Αλλά καθώς ο Θεός εμοίρασεν εις έκαστον, και
καθώς ο Κύριος προσεκάλεσεν έκαστον, ούτως ας περιπατή. Και ούτω διατάττω εις
πάσας τας εκκλησίας.
Η χριστιανική πίστη δεν αλλάζει τις περιστάσεις του γάμου (Α’
Κορ.ζ:10-16), της εθνικότητας (ζ:18-19) ή του επαγγέλματος (ζ:21-24, 30-31),
αλλά δίνει νέα ηθική και πνευματική αξία στη δουλειά μας, την οποία τώρα
εξασκούμε πιο σωστά.
Λουκ.γ:12-14 Ήλθον δε και τελώναι διά να βαπτισθώσι, και
είπον προς αυτόν· Διδάσκαλε, τι θέλομεν κάμει; Ο δε είπε προς αυτούς· Μη
εισπράττετε μηδέν περισσότερον παρά το διατεταγμένον εις εσάς. Ηρώτων δε αυτόν
και στρατιωτικοί, λέγοντες· Και ημείς τι θέλομεν κάμει; Και είπε προς αυτούς·
Μη βιάσητε μηδένα μηδέ συκοφαντήσητε, και αρκείσθε εις τα σιτηρέσιά σας.
Αντίθετα, λοιπόν, με την πλατωνική διχοτόμηση, κατά την
οποία η χειρωνακτική εργασία είναι τιποτένια, ο Σωτήρας του κόσμου, ο Βασιλιάς
των βασιλιάδων, δεν ντράπηκε τη δουλειά και απασχολήθηκε σε μια τόσο ταπεινή
δουλειά (ήταν ξυλουργός, «τέκτων»). Έτσι αγίασε όλα τα επαγγέλματα».
Η δουλειά μας δοξάζει τον Θεό!
Όμως, παρόλα τα χαρίσματα του Θεού, ο άνθρωπος παραμένει
ανικανοποίητος από τη δουλεία του, μέχρι να καταλάβει ότι ο κύριος προορισμός
της δουλειάς μας είναι να δοξάσει τον Θεό. Για μας τους χριστιανούς που έχουμε
γνωρίσει την αλήθεια του ευαγγελίου, είναι δυστύχημα να μη βλέπουμε το πώς η
εργασία μας είναι ένα μέρος από τα πάντα που πρέπει να κάνουμε «εις δόξα Θεού»!
(Α’ Κορ.ι:31). Ο καθένας μας πρέπει να δει τη δουλειά του σαν θεία αποστολή και
κλήση, την οποία εκπληρώνοντας, υπηρετεί και δοξάζει τον Θεό.
Κολ.γ:23,24 Και παν ό,τι αν πράττητε, εκ ψυχής
εργάζεσθε, ως εις τον Κύριον και ουχί εις ανθρώπους, εξεύροντες ότι από του
Κυρίου θέλετε λάβει την ανταπόδοσιν της κληρονομίας· διότι εις τον Κύριον
Χριστόν δουλεύετε.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η εργασία είναι μέρος της χριστιανικής
μας υπηρεσίας στον Θεό που με αυτήν ο Θεός δοξάζεται αλλά κι εμείς ευλογούμαστε
(Ματθ.κε:14-30, Κολ.γ:23-24). Ο πραγματικός σκοπός της ζωής μας είναι να
υπηρετήσουμε τον Θεό υπηρετώντας τον άνθρωπο.
Υπάρχουν «δουλειές» που δε δοξάζουν τον Θεό
Όλα αυτά φυσικά δε σημαίνουν ότι δεν υπάρχουν εργασίες
ακατάλληλες για τους χριστιανούς. Οι παράνομες εργασίες, όπως το λαθρεμπόριο,
νόμιμες αλλά ανήθικες εργασίες, όπως η πορνεία και ο τζόγος, ηθικές αλλά
άχρηστες ή επιβλαβείς υπηρεσίες π.χ. αργομισθία ή καλλιέργεια ναρκωτικών, είναι
σίγουρα έξω από το θέλημα του Θεού. Στην Αγία Γραφή υπάρχουν παραδείγματα
τέτοιων εργασιών βασισμένα στην ειδωλολατρία (Πράξ.ιθ:19-27), την εκμετάλλευση
(προφήτες κ.λπ.), την ατιμία (Λουκ.γ:12-14).
Η δουλειά μας έχει αιώνιες αξίες
Το θέλημα του Θεού είναι δουλεύοντας να Τον υπηρετούμε, να
φέρνουμε δόξα στο όνομά Του, να εκπληρώνουμε τον προορισμό μας σαν οικονόμοι
και συνεργάτες του Θεού στον κόσμο, να καλύπτουμε τις ανάγκες τις δικές μας και
της οικογένειάς μας με τον τρόπο που Εκείνος θέλει, και να υπηρετούμε τους
άλλους καλύπτοντας τις ανάγκες τους. Έτσι θα πρέπει να βλέπουμε ότι με ό,τι
κάνουμε, είτε δουλεύουμε με κασμά ή πένα, με πινέλο ή με νυστέρι, με κατσαβίδι
ή με μυστρί, δοξάζουμε τον Θεό, τιμούμε την πλάση μας, εκπληρώνουμε τη θεία
αποστολή μας.
Η αιώνια αξία της εργασίας μαρτυρείται από το ότι στον
ουρανό δε «θα αναπαυθούμε μόνο από τους κόπους μας» αλλά «και τα έργα μας θα
ακολουθούν κατόπιν μας» (Αποκ.ιδ:13).
Η αιώνια αξία της εργασίας φαίνεται από το ότι στη Νέα
Ιερουσαλήμ δε θα σταματήσουμε να εργαζόμαστε, αλλά θα αλλάξουμε εργασία! Όχι
μόνο θα λατρεύουμε το Αρνίο βλέποντας το πρόσωπό Του, «και θα τον λατρέψουν οι
δούλοι του...» (Αποκ.κβ:3), αλλά και «θα βασιλέψουν στους αιώνες των
αιώνων...!» (Αποκ.κβ:5). Η αιώνια αξία της εργασίας φανερώνεται από το ότι η
εργασία μας συμβάλλει στην αιώνια αξία του Θεού!
Σημειώσεις
1. Η εργασία ως σκοπός της πλάσης του ανθρώπου: Γέν.α:26-28,
Ψαλμ.η:3-4, 6
2. Η εργασία στην πτώση: Γέν.γ:19
3. Η τεμπελιά σαν κακό: Παρ.ς:6-11, ιβ:24, 27, ιγ:4,
ιη:9, ιθ:15, κα:25, κ:4, 13, κδ:30-33, Β’ Θεσ.γ:6-8α, Εκκλ.ι:18
4. Ανάγκη της επιμέλειας στην εργασία: Β’ Θεσ.γ:8β-10,
Εκκλ.θ:10, Β’ Τιμ.β:15, Εκκλ.θ:10, Κολ.γ:23
5. Τα κίνητρά μας στην εργασία μας: Κολ.γ:22-24, Β’
Θεσ.γ:10-12, Εφεσ.δ:28, Ψαλμ.ρκη:1-2, Φιλιπ.β:4-5, 7
6. Ο
σκοπός της εργασίας μας: Ψαλμ.ρκη:1-2, Εκκλ.β:24,
γ:13, ε:12, ε:18-19, Παρ.κη:19,
ις:26, ι:4, ιβ:24, ιγ:4, κ
