Ορισμένοι άνθρωποι ρωτούν: Ο Ιησούς είχε
μακριά μαλλιά, γιατί όχι κι εγώ; Όμως δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη ότι ο
Ιησούς είχε μακριά μαλλιά. Πράγματι ήταν Ιουδαϊκό έθιμο, όχι μόνο για τους Ιουδαίους,
αλλά και για τους Έλληνες και για τους Ρωμαίους που ζούσαν στις μέρες του
Χριστού, να έχουν τα μαλλιά τους πολύ κοντά κομμένα. Ο μεγάλος και διάσημος
σχολιαστής της Γραφής Albert Barnes λέει:
Μεταξύ των Ιουδαίων, εθεωρείτο ατιμία για ένα
άντρα να έχει μακριά μαλλιά, εκτός εάν είχε την ευχή του Ναζηραίου. Έτσι για
λόγους επίδειξης ή για να ξεχωρίζει κάποιος, περιπτωσιακά επιτρεπόταν τα μακριά
μαλλιά, όπως στην περίπτωση του Αβεσσαλώμ. Όμως ο πατροπαράδοτος νόμος των
Ιουδαίων σχετικά μ’ αυτό το θέμα ήταν αυστηρός.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Αβεσσαλώμ που
είχε μακριά μαλλιά ήταν επαναστάτης και ματαιόδοξος (Β’ Σαμ.ιδ:25,26 και
ιε:1-6) παρασύροντας τον λαό Ισραήλ με το μέρος του, και κάνοντάς τον να
στραφεί εναντίον του βασιλιά Δαβίδ.
Ένας αξιοσημείωτος σχολιαστής της Βίβλου
τονίζει: «Το ότι επετράπη στον Αβεσσαλώμ να τρέφει αυτή την πολυτελή κόμη η
οποία είχε τόσο μάκρος ώστε κάθε χρόνο ζύγιζε τα μαλλιά του, αυτό δείχνει την
υπερηφάνεια και την θηλυπρέπεια του ανδρός» (Matthew Henry, John Gill, and
Arthur Pink).
Το «Pulpit Commentary» σωστά συμπεραίνει ότι
«ήταν εκπρόσωπος της ματαιοδοξίας και της αυταπάτης»! Εάν οι Ιουδαίοι είχαν
πάντα μακριά μαλλιά, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστέψουμε ότι ο Ιησούς αντέδρασε
και επαναστάτησε, και εσκεμμένα άφησε τα μαλλιά του μακριά. Ας εξετάσουμε το
εξής:
Ο Irving Vollmer στο βιβλίο του The Modern
Student’s Life of Christ λέει: «Οι αρχαιολόγοι αντιτίθενται και επικρίνουν τις
συμβατικές εικόνες του Χριστού γιατί δεν είναι αληθινές και δεν ανταποκρίνονται
με την ιστορία».
Ο Δόκτωρ Jack Hyles στο εξαιρετικό βιβλίο του
«Ο Ιησούς είχε κοντά μαλλιά» λέει: Οι παλαιότερες εικόνες και σύμβολα των
πρώτων χριστιανικών αιώνων που βρέθηκαν κυρίως μέσα στις κατακόμβες της Ρώμης,
όλες εικονίζουν τον Χριστό χωρίς γενειάδα. Όλες οι εικόνες του Χριστού του
πρώτου αιώνα είναι αυτού του είδους. Όλοι οι σπουδαστές των πρώτων αιώνων και η
Ρωμαϊκή ιστορία αναφέρουν το γεγονός ότι ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα της
εποχής του Χριστού για τους άντρες να έχουν κοντά μαλλιά. Ο Ιησούς είχε το στυλ
μαλλιών της εποχής του, και αυτός αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Ιούδας
έπρεπε να Τον φιλήσει για να Τον φανερώσει στους στρατιώτες γιατί δεν ξεχώριζε
από τους άλλους.
Οι πίνακες και τα αγάλματα που εικονίζουν τον
Χριστό των περιόδων του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, είναι που φέρουν
την μεγαλύτερη ευθύνη για την εντύπωση που έχει δημιουργηθεί ότι ο Χριστός είχε
μακριά μαλλιά και ήταν θηλυπρεπής. Τα πορτραίτα που φιλοτεχνήσαν οι διάφοροι
καλλιτέχνες, προέρχονται από την φαντασία τους και από τα μοντέλα που
χρησιμοποίησαν, τα οποία είχαν μακριά μαλλιά. Ο Μιχαήλ Άγγελος διάλεξε ένα
ακόλαστο ζητιάνο με μακριά μαλλιά σαν μοντέλο για να ζωγραφίσει τον Χριστό την
ώρα της αγωνίας Του πάνω στον Γολγοθά. Όμως πρόκειται για τέχνη την εποχή της
Αναγέννησης και όχι για αληθινό γεγονός.
Οι περισσότερες σύγχρονες εικόνες του
Χριστού, των αποστόλων και όλων των αγίων της Παλαιάς Διαθήκης είναι
δανεισμένες από φανταστικές και συχνά αντιγραφικές εικόνες του Μεσαίωνα. Όπως
όλοι οι σπουδαστές της ιστορίας της τέχνης γνωρίζουν, αυτοί οι πίνακες αντιπροσωπεύουν
τον πολιτισμό και την ενδυμασία της Ευρώπης του Μεσαίωνα. Έτσι έχουμε
κληρονομήσει την εσφαλμένη εντύπωση ότι οι προφήτες και οι άγιοι του Θεού είχαν
μακριά μαλλιά. Το επιχείρημα λοιπόν ότι ο Ιησούς είχε μακριά μαλλιά, πρέπει να
απορριφθεί τελείως.
Επίσης υπήρχε μεγάλη σύγχυση στο νου ορισμένων
καθολικών ζωγράφων, όσον αφορά τους όρους «Ναζηραίος» και «Ναζαρινός». Ναζηραίος
ήταν κάποιος Ιουδαίος ο οποίος είχε δώσει ευχή στον Θεό ότι θα αποχωρισθεί από
τον κόσμο και θα αφιερωθεί στον Κύριο. Ποτέ δεν θα έπινε οίνο και σίκερα, ούτε
θα έκοβε τα μαλλιά του, ούτε θα άγγιζε νεκρό (Αριθ.ς:2-4 σύγκρινε με
Μαρκ.ε:41). Ναζωραίος ή Ναζαρηνός ήταν καθ’ ένας που καταγόταν από την πόλη της
Γαλιλαίας την Ναζαρέτ. Νομίζοντας τώρα ότι ο Ιησούς ήταν Ναζηραίος, οι ζωγράφοι
αυτοί τον απεικόνισαν με μακριά μαλλιά. Όμως είναι ολοφάνερο ότι ο Ιησούς δεν
ήταν Ναζηραίος αλλά ήταν ένας Ναζωραίος. Καταγόταν από την Ναζαρέτ. Ακόμη κι αν
είχε κάποτε την ευχή του Ναζηραίου, θα είχε κόψει τα μαλλιά του, γιατί η ευχή
του Ναζηραίου ήταν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα (Αριθ.ς:5,6,13). Μετά τις
μέρες της ευχής, ο Ναζηραίος έπρεπε να ξυρίσει το κεφάλι του (Αριθ.ς:18).
Α’Κορ.ια:3,7 και 14-16 Θέλω δε να εξεύρητε, ότι η κεφαλή παντός ανδρός είναι ο Χριστός, κεφαλή
δε της γυναικός, ο ανήρ, κεφαλή δε του Χριστού, ο Θεός. Διότι ο μεν ανήρ δεν
χρεωστεί να καλύπτει την κεφαλήν αυτού, επειδή είναι εικών και δόξα του Θεού, η
δε γυνή είναι δόξα του ανδρός.
Ουδέ
αυτή η φύσις δεν σας διδάσκει ότι ανήρ μεν εάν έχει κόμην, είναι εις αυτόν ατιμία;
Γυνή δε εάν έχει κόμην, είναι δόξα εις αυτήν, διότι η κόμη εδόθει εις αυτή αντί
καλύμματος. Εάν τις όμως φαίνηται ότι είναι φιλόνεικος, ημείς τοιαύτην
συνήθειαν δεν έχομεν, ουδέ αι εκκλησίαι του Θεού.
Οι αποδείξεις από την αρχαιολογία και την
ιστορία δείχνουν ότι οι χριστιανοί ακολούθησαν αυτή την παραίνεση και προτροπή.
Στην αρχαία εποχή, ο λαός της περιοχής της
Αχαΐας στην οποία ανήκε και η Κόρινθος και όλοι οι Έλληνες γενικά, είχαν μακριά
μαλλιά. Τα μακριά μαλλιά όμως οι Ιουδαίοι δεν τα είχαν σε καλή εκτίμηση. Μόνο αυτοί
που είχαν την ευχή του Ναζηραίου άφηναν τα μαλλιά τους μακριά, όμως αυτό ήταν
δείγμα υποταγής και ταπείνωσης στον Θεό. (Σχόλια του Adam Clarke)
Ανάμεσα στους Ιουδαίους εθεωρείτο ατιμία για
ένα άντρα να έχει μακριά μαλλιά, εκτός αν είχε την ευχή του Ναζηραίου. Ο
πατροπαράδοτος νόμος των Ιουδαίων σχετικά με αυτό το θέμα ήταν αυστηρός. Κατά
τους πρώτους αιώνες οι χριστιανοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους μέλη αυτής της
Ιουδαϊκής κοινότητας. Δεν υπάρχει κανείς απολύτως λόγος να υποθέσουμε ότι οι
πρώτοι χριστιανοί είχαν ξεκλίνει από αυτό το Ιουδαϊκό έθιμο.
Οι μαρτυρίες του Τερτυλλιανού και του
Χρυσόστομου δείχνουν ότι οι παραινέσεις του Παύλου τελικά επικράτησαν και
εφαρμόσθηκαν από τις διάφορες εκκλησίες. Στις γλυπτές εικόνες επικράτησαν και
εφαρμόσθηκαν από τις διάφορες εκκλησίες. Στις γλυπτές εικόνες που υπήρχαν στις
κατακόμβες, οι άντρες παριστάνονταν με τα μαλλιά κοντά. (Μελέτες στις λέξεις
της Κ.Δ. του Marvin Vincent)
Στην Α’ Κορ.ια:16 ο Παύλος επικαλείται το
έθιμο των εκκλησιών όσον αφορά ποιο είναι το κριτήριο για τα μακριά μαλλιά. Η
συνήθεια των εκκλησιών ήταν να μην έχουν οι άντρες μακριά μαλλιά και οι
γυναίκες κοντά. Είναι σαν να λέει ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από αυτόν
για να λατρεύουμε το Θεό. Δεν είχαν τη συνήθεια οι γυναίκες να είναι ασκεπείς,
και οι άντρες να έχουν κάλυμμα στο κεφάλι τους.
