Α. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ι:38 «Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει εκ πίστεως και εάν
τις συρθή οπίσω, η ψυχή μου δεν ευαρεστείται εις αυτόν»
Αυτό το κεφάλαιο
είναι πάρα πολύ σημαντικό. Κάθε Χριστιανός πρέπει να το μελετήσει πολύ καλά
εξαιτίας της σπουδαιότητας που έχει για την πίστη στην προσωπική του ζωή. Είναι
γνωστό σαν «το κεφάλαιο της πίστης».
Η έκθεση και
επεξήγηση πάνω στο θέμα της πίστης έχει να κάνει με την δήλωση που έγινε πριν
στο Εβρ.ι:38 «Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει εκ
πίστεως». Αυτό είναι παραπομπή απ’ το βιβλίο του Αβακκούμ β:4 της Π.Δ. Μπορούμε
να καταλάβουμε τη σπουδαιότητα αυτού του εδαφίου, όταν θυμηθούμε ότι ήταν αυτή
η αλήθεια που ο Θεός αποκάλυψε στο Μαρτίνο Λούθηρο κι έτσι ξεκίνησε η
Μεταρρύθμιση. Ο Παύλος αναφέρεται στην ίδια αλήθεια σε δύο περιπτώσεις:
Ρωμ.α:17 «Διότι
δι’ αυτού αποκαλύπτεται η δικαιοσύνη του Θεού εκ πίστεως εις πίστην, καθώς
είναι γεγραμμένον, Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει εκ πίστεως»
Γαλ.γ:11 «Ότι δε ουδείς
δικαιούται διά του νόμου ενώπιον του Θεού, είναι φανερόν διότι ο δίκαιος θέλει
ζήσει εκ πίστεως»
Έχει υποστηριχτεί
ότι ο Παύλος έδωσε έμφαση στην επιστολή προς Ρωμαίους στη δικαιοσύνη, στους
Γαλάτες στην πίστη σε αντίθεση με το Νόμο και στην προς Εβραίους στο ρήμα
«θέλει ζήσει».
Β. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ
ια:1-3
Αυτό το κεφάλαιο ξεκινά
με μια περιγραφή της πίστης. Πίστη είναι να έχεις εμπιστοσύνη στα μη βλεπόμενα,
όχι σε κάτι άγνωστο. Η λέξη «υπόστασις»
που χρησιμοποιεί το κριτικό κείμενο και ο Βάμβας ερμηνεύει «πεποίθησις», είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η πίστη
μας. Δεν είναι κάτι στο οποίο πιστεύουμε, αλλά μάλλον Κάποιος στον Οποίο
πιστεύουμε. Η πίστη εμπιστεύεται το θεμέλιο, που είναι ο Λόγος του Θεού. Είναι
μια σαφής εμπιστοσύνη στις υποσχέσεις του Θεού. Αυτά που πιστεύουμε μπορεί να
μην φαίνονται, αλλά δεν είναι άγνωστα. Με την πίστη μπορούμε να διεκδικούμε
λογικά αυτά που δεν φαίνονται. Είναι το μάτι της ψυχής που βλέπει τα μη
βλεπόμενα και μαρτυρεί για το ότι είναι αληθινά. Είναι ακόμα το χέρι της ψυχής
που απλώνει για να πιάσει αυτές τις πραγματικότητες.
Πρέπει πάντα να
θυμόμαστε ότι η πίστη δεν είναι παθητική αλλά μάλλον ενεργητική. Σ’ όλα τα
παραδείγματα που αναφέρονται σ’ αυτό το κεφάλαιο, αυτή η αλήθεια τονίζεται. Η
πίστη δεν είναι κάτι αδρανές, αλλά μάλλον μια ζωντανή ενεργητική δύναμη.
Το σύμπαν δεν δημιουργήθηκε
δια πίστεως, αλλά το πώς καταλαβαίνουμε τη δημιουργία είναι θέμα πίστης. Η
πίστη μας δεν στηρίζεται στις αναπόδεικτες ψεύτικες θεωρίες της εξέλιξης, αλλά
μάλλον στο Λόγο του Θεού. Η πίστη μας επιτρέπει να καταλάβουμε πώς ήρθε στην
ύπαρξη το σύμπαν. Ο Θεός είπε και έγινε! Το ορατό σύμπαν ήρθε στην ύπαρξη από
μη βλεπόμενα. Ο Θεός μίλησε κι έλαβε χώρα η δημιουργία. Αυτό δείχνει το πόσο
σημαντικό είναι να εμπιστεύεται κανείς το Λόγο του Θεού που είναι το θεμέλιο
της ελπίδας μας και η βεβαιότητα των μη βλεπομένων.
Γ. ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟ
ια:4,5,7
Σ’ αυτό το κεφάλαιο
της πίστης μας δίδεται μια λίστα 16 χαρακτήρων που επέδειξαν νικηφόρα πίστη.
Ακόμα αναφέρονται τα κατορθώματα της πίστης πολλών άλλων. Όλοι αυτοί έζησαν σε
διαφορετικές οικονομίες της Παλαιάς Διαθήκης, γεγονός που μας φανερώνει τη
σπουδαιότητα της πίστης σε κάθε γενιά. Τρεις απ’ αυτούς τους ανθρώπους πίστης
έζησαν πριν τον κατακλυσμό:
1. Άβελ
Ο Άβελ φανέρωσε την
πίστη του στη λατρεία. Προσέφερε «πλείονα θυσίαν» από τον Κάιν. Χωρίς
αμφιβολία, ο Αδάμ θα είχε καθοδηγήσει και τα δύο παιδιά. Ο Άβελ υπάκουσε και
πρόσφερε θυσία αίματος δια πίστεως. Η υπακοή και η πίστη έκαναν τη θυσία του
ευπρόσδεκτη στο Θεό. Ο Κάιν απέρριψε την ανάγκη έκχυσης αίματος για την κάλυψη
των αμαρτιών του, συνεπώς η προσφορά του χαρακτηριζόταν από απιστία και
ανυπακοή.
Ο Άβελ δολοφονήθηκε
για την πίστη του, αλλά μετά από τόσα χρόνια ο Άβελ ακόμα μιλάει. Η πίστη, η
υπακοή και ο αντικαταστατικός θάνατος είναι ακόμα αναγκαία για τη σωτηρία.
2. Ενώχ
Ο Ενώχ φανέρωσε την
πίστη του με τη στενή σχέση που είχε με το Θεό. Ο Θεός κι ο Ενώχ ήταν αχώριστοι
σύντροφοι. Είχε μια όμορφη ομολογία που ευαρεστούσε το Θεό και γι’ αυτό το λόγο
δεν γεύθηκε θάνατο. Είναι τύπος της εκκλησίας της Καινής Διαθήκης που θα
αρπαχτεί.
3. Νώε
Η πίστη του Νώε
έχει να κάνει με τα έργα της υπακοής του. Όπως ο μεγάλος παππούς του, ο Ενώχ,
ήταν κήρυκας και εργάτης δικαιοσύνης. Κινήθηκε με φόβο για τη σωτηρία του οίκου
του. Ποτέ δεν είχε δει κατακλυσμό, αλλά εμπιστεύθηκε τα λόγια και την προειδοποίηση
του Θεού. Υπάκουσε το Θεό, κι Αυτός τον ονόμασε δίκαιο εξαιτίας της πίστης του.
Το παράδειγμα του
Νώε έχει να μας πει πολλά, ιδιαίτερα σήμερα. Δεν έχουμε δει την κρίση που έχει
εξαγγελθεί γι’ αυτό τον κόσμο. Δεν έχουμε εμπειρίες απ’ την αιώνια κόλαση, όμως
ο Θεός έχει μιλήσει γι’ αυτά κι εμείς πρέπει να βαδίσουμε με φόβο για τη
σωτηρία του οίκου μας.
Δ. ΕΥΑΡΕΣΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΘΕΟ
ια:6
Υπάρχουν τρία
απαραίτητα και αναγκαία πράγματα που ονομάζονται στην επιστολή που εξετάζουμε:
1.
Το
αίμα - Εβρ.θ:22
2.
Η
πίστη - Εβρ.ια:6
3.
Ο
αγιασμός - Εβρ.ιβ:14
Χωρίς να χυθεί αίμα
δεν υπάρχει άφεση αμαρτιών. Χωρίς τον αγιασμό κανείς δεν μπορεί να δει τον
Ιησού όταν επιστρέψει για να παραλάβει την εκκλησία Του. Χωρίς πίστη δεν
μπορούμε να ευαρεστήσουμε το Θεό. Για να ευαρεστήσει κανείς το Θεό πρέπει να
πιστεύει ότι είναι (ενεστώτας). Δεν
είναι κάποιος Θεός του παρελθόντος και του άγνωστου μέλλοντος, αλλά είναι ο
Θεός του αιώνιου παρόντος. Πρέπει να πιστεύουμε ότι είναι ο «Μέγας ΕΓΩ ΕΙΜΙ».
Αν προσευχόμαστε με επιμέλεια, θ’ απαντήσει τις ανάγκες μας τώρα. Χωρίς
αυτή την πίστη δεν ευαρεστούμε το Θεό.
Ε. ΟΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ
ια:8-22
1. Αβραάμ
Το έθνος Ισραήλ
ήρθε στην ύπαρξη από ένα θαύμα, αποτέλεσμα της πίστης του Αβραάμ και της Σάρας.
Η πίστη τους δεν εξαρτήθηκε από ανθρώπινους συλλογισμούς, ούτε από φυσικούς
νόμους. Ο Θεός τους είχε υποσχεθεί, κι ακριβώς αυτό ήταν το θεμέλιο της
εμπιστοσύνης τους. Ο Λόγος του Θεού ήταν αρκετός. Για 25 χρόνια περίμεναν, αλλά
η πίστη τους παρέμεινε στερεή. Αν και δεν υπήρχαν ορατά γεγονότα όλα αυτά τα
χρόνια που να ενίσχυαν ή να αντάμειβαν την πίστη τους, παρόλα αυτά συνέχισαν να
πιστεύουν στο Θεό.
Όταν ο Αβραάμ
καλέστηκε, αμέσως υπάκουσε. Δεν ήξερε που θα πήγαινε, το μόνο που είχε ήταν η
υπόσχεση ότι θα κληρονομούσε ένα τόπο. Πίστεψε στο Θεό κι ευχαρίστως άρχισε να
ζει σε σκηνές. Δεν έβλεπε μόνο την επίγεια Χαναάν, αλλά και την πόλη της οποίας
τεχνίτης και δημιουργός ήταν ο Θεός.
Η μεγαλύτερη
δοκιμασία για τον Αβραάμ ήρθε όταν έπρεπε να θυσιάσει τον Ισαάκ. Τότε, η πίστη
και η υπακοή του βάδισαν χέρι - χέρι. Πίστεψε και υπάκουσε, γιατί αφού ο Θεός
του είχε υποσχεθεί τον Ισαάκ, πίστευε ότι μπορεί να τον αναστήσει κι απ’ τους
νεκρούς. Αυτή είναι μια αξιοσημείωτη ομολογία της πίστης του πατριάρχη, γιατί
μέχρι τότε δεν είχε συμβεί ανάσταση απ’ τους νεκρούς. Για άλλη μια φορά, ήταν
πίστη στα μη βλεπόμενα.
2. Ισαάκ
Ο Ισαάκ απόδειξε
την πίστη του πιστεύοντας στο Θεό για το μέλλον κι ευλογώντας τα παιδιά του
ανάλογα.
3. Ιακώβ
Ο Ιακώβ πίστεψε ότι
ο Θεός θα εκπληρώσει την υπόσχεσή Του σχετικά με τη γη Χαναάν. Έδωσε οδηγίες
σχετικά με την ταφή του κι ευλόγησε τα δύο εγγόνια του δίδοντάς τους κληρονομιά.
4. Ιωσήφ
Οι προφητείες του
σχετικά με την αναχώρηση του λαού Ισραήλ απ’ την Αίγυπτο δεν είχαν άλλη βάση
εκτός απ’ την πίστη. Δια πίστεως έδωσε οδηγίες για τα οστά του.
Ζ. Η ΠΙΣΤΗ ΤΟΥ ΜΩΥΣΗ
ια:23-29
Οι γονείς του
Μωυσή, Αμράμ και Ιωχαβέθ, φανέρωσαν την πίστη τους κρύβοντας το μωρό τους για
τρεις μήνες. Ο Θεός τους αντάμειψε δίδοντας πίσω στη μητέρα του το Μωϋσή η
οποία τον δίδαξε για το Θεό και σίγουρα έκανε καλά τη δουλειά της, βλέποντας
αργότερα την πίστη του.
Ο Μωυσής απέδειξε
την πίστη του με τις αποφάσεις που πήρε. Περίμενε μέχρι που έφτασε σε ηλικία 40
χρονών και τότε έκανε γνωστές τις αποφάσεις του:
1.
Αρνήθηκε
να είναι Αιγύπτιος πρίγκιπας
2.
Προτίμησε
να υποφέρει θλίψεις παρά να χαίρεται την αμαρτία
3.
Διάλεξε
τον ονειδισμό του Χριστού παρά τους θησαυρούς της Αιγύπτου
4.
Εγκατέλειψε
την Αίγυπτο και δεν φοβήθηκε το θυμό του Φαραώ. Μπόρεσε να το κάνει μόνο δια
πίστεως βλέποντας Τον αόρατο. Δια πίστεως έκανε το Πάσχα αναγνωρίζοντας τη
λύτρωση δια του αίματος και πέρασε την Ερυθρά θάλασσα ως δια ξηράς. Αντίθετα,
οι Αιγύπτιοι πνίγηκαν λόγω απιστίας.
Η. ΑΛΛΟΙ ΗΡΩΕΣ ΠΙΣΤΗΣ
ια:30-38
Εδώ βρίσκουμε κι
άλλους ήρωες, καθώς και την εκπλήρωση της πίστης τους. Σε πολλές απ’ αυτές τις
περιπτώσεις, ξέρουμε από τη Γραφή σε ποιον αναφέρονται, αλλά ας δούμε μερικές:
1.
Ραάβ
- Έσωσε τους κατασκόπους και μετά σώθηκε κι η ίδια βάζοντας ένα κόκκινο πανί
στο παράθυρο.
2.
Γεδεών
- γενναίος μαχητής
3.
Βαράκ
- υπέταξε βασιλείες
4.
Σαμψών
- Από αδύνατος έγινε δυνατός
5.
Ιεφθάε
- Νίκησε στρατεύματα
6.
Δαβίδ
- πέτυχε τις υποσχέσεις
7.
Δανιήλ
- έκλεισε το στόμα των λιονταριών
8.
Ηλίας
- ανάστησε νεκρούς