Ήταν ο άνθρωπος, πού έκανε ένα ενδιαφέρον πείραμα, αλλά το πείραμα απέτυχε. Ήταν ο άνθρωπος, που προσπάθησε να κερδίσει και τους δυο κόσμους και τους έχασε και τους δυο.
Δεν ανήκε στο λαό του Θεού, ήταν έξω από τον κύκλο της διαθήκης του Κυρίου. Είχε όμως μια στενή, ζωντανή επαφή με τον κόσμο του Θεού. Στη Μεσοποταμία, όπου κατοικούσε, μέσα σε μια θάλασσα ειδωλολατρών, το σπίτι του Βαλαάμ ήταν ένα νησάκι της λατρείας του ενός και αληθινού Θεού. Ο κόσμος του Θεού με κάθε τρόπο έδειχνε την εύνοιά του στον Βαλαάμ.
Φορέας των αγγελμάτων του ουρανού έγινε ο Βαλαάμ και στα δικά του τα χείλη δόθηκε το προνόμιο να προφέρουν μια από τις πιο ωραίες προφητείες για την έλευση του Χριστού: «θα τον δω, αλλά όχι τώρα. Θα τον θεωρήσω, άλλα όχι από κοντά. Άστρο θ’ ανατείλει από τον Ιακώβ και σκήπτρο θα αναστηθεί στον Ισραήλ» (κδ:17). Το τονίζουμε αυτό, για να πάρουμε την αρμόζουσα προοπτική της θλιβερής ιστορίας αυτού του ανθρώπου.
Η ιστορία του συνδέεται με την ιστορία του λαού Ισραήλ. Είχαν συμπληρωθεί πια τα σαράντα χρόνια των περιπλανήσεων στην έρημο και είχε αρχίσει η προέλαση του λαού προς τη χώρα της θείας υπόσχεσης. Ακάθεκτο το νικηφόρο ποτάμι ξεχείλισε στις πεδιάδες του Μωάβ. Δυο βασιλιάδες, του Μωάβ και της Εδώμ, περνούν τώρα μέρες αγωνίας. Πως να το αναχαιτίσουν το ποτάμι; Κάποια εξωτερική βοήθεια τους χρειαζόταν. Αντί τη βοήθεια κάποιας κοσμικής δύναμης, ο βασιλιάς της Μωάβ, ο Βαλάκ, σοφίστηκε να προσεταιριστούν την επικουρία υπερφυσικών δυνάμεων. Εδώ μπαίνει τώρα στην ιστορία μας ο Βαλαάμ, που η φήμη του φαίνεται ότι ήταν γνωστή σε μεγάλη ακτίνα. Όποιον καταριόταν ο Βαλαάμ καταραμένος ήταν, κι όποιον ευλογούσε, ήταν ευλογημένος. Τις μυστηριώδεις αυτές δυνάμεις, που διέθετε ο Βαλαάμ, σκέφτηκε ο Βαλάκ να μισθώσει.
ΜΙΣΘΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ;
Έφτασαν λοιπόν μια μέρα στο σπίτι του Βαλαάμ πρέσβεις κομίζοντας πλούσια δώρα και την πρόσκληση του Βαλάκ, να έρθει και να καταραστεί το λαό Ισραήλ. Άκαρπη έμεινε αυτή η πρώτη επίσκεψη, γιατί ο Βαλαάμ αρνήθηκε να δεχτεί την πρόσκληση. Έκρυβε όμως μέσα της τα σπέρματα της καταστροφής, γιατί ακούστε τι απάντηση δίνει ο άνθρωπος του Θεού στους πρέσβεις του Βαλάκ: «Μείνετε μαζί μου απόψε και το πρωί θα σας ανακοινώσω τι μου είπε ο Θεός» (κβ:8). Επισκέφτηκε πράγματι εκείνη τη νύχτα τον προφήτη Του ο Θεός και του είπε: «Να μην πας μαζί τους. Το λαό Ισραήλ δεν θα τον καταραστείς, γιατί είναι ευλογημένος» (κβ:12). Το πρωί όμως ο Βαλαάμ, αντί να ανακοινώσει στους πρέσβεις ολόκληρη την απάντηση του Θεού, όπως τους είχε υποσχεθεί, περιορίστηκε να τους πει: «Πηγαίνετε, γιατί δεν μου επιτρέπει ο Θεός να έρθω μαζί σας» (κβ:13), αφήνοντας να υπονοηθεί ότι ο ίδιος ευχαρίστως θα πήγαινε, αλλά δυστυχώς δεν του το επέτρεπε ο Θεός.
Αυτό πάντως ήταν το νόημα, που αποκόμισε ο Βαλάκ, όταν οι πρέσβεις του επέστρεψαν άπρακτοι και προσπάθησε να βρει τα ελατήρια εκείνης της πλαδαρής απάντησης του Βαλαάμ. Άνθρωπος του κόσμου καθώς ήταν, δε δυσκολεύτηκε πολύ να τα βρει.
Κάθε άνθρωπος, σκέφτηκε, έχει ένα ορισμένο τίμημα, με το όποίο μπορείς να τον αγοράσεις. Απέτυχα ν’ αγοράσω τις υπηρεσίες του Βαλαάμ, γιατί δεν πρόσφερα το σωστό τίμημα. Νέοι πρέσβεις λοιπόν έφτασαν στο σπίτι του προφήτη με πλουσιότερα δώρα. Τώρα, η προσπάθεια του Βαλαάμ με το ένα χέρι ν’ αγγίξει τον κόσμο του Θεού και με το άλλο τον κόσμο της αμαρτίας, έγινε πιο συνειδητή. Δελεαστικές οι προτάσεις του Βαλάκ, άλλα και πόσο υπερήφανη κι ευθεία η απάντηση του Βαλαάμ. «Κι αν ακόμα το σπίτι του γεμάτο χρυσάφι και ασημί μου προσφέρει ο Βαλάκ, εγώ το λόγο του Κυρίου δεν μπορώ τον παραβώ» (κβ:18).
Μεγάλος λόγος αυτός, που βγήκε από τα χείλη του Βαλαάμ. Να σταματούσε όμως εκεί ! Να έβαζε εκεί τέλεια! Αλλά δεν έβαλε. Ένα κόμμα έβαλε, για να πάρει μια ανάσα, και συνέχισε: «Όμως μείνετε απόψε εδώ, να δω μήπως έχει τίποτε περισσότερο να μου πει ο Κύριος» (κβ:19). Εκδήλωση της πάλης, που γινόταν μέσα στην καρδιά του. Το θέλημα του Κυρίου το ήξερε ο Βαλαάμ, γατί του το είχε αποκαλύψει ο Κύριος με ξεκάθαρη σαφήνεια. Αλλά κι εκείνο το σπίτι το γεμάτο χρυσάφι και ασήμι!... Το ήθελε το σπίτι, δεν ήθελε όμως η απόκτησή του να εκθέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις του με τον κόσμο του Θεού κι έτσι του γεννήθηκε η αφελής ελπίδα ότι ίσως θα κατόρθωνε ν' αποσπάσει από το Θεό την έγκρισή Του να πάει με τους πρέσβεις και να καταραστεί τον Ισραήλ. Κι εκείνη τη νύχτα ο Θεός του είπε: «Πήγαινε, άλλά τον Ισραήλ δεν θα τον καταραστείς» (κβ:20).
ΠΡΟΣΕΧΕ ΜΗΠΩΣ ΓΙΝΕΙ ΔΕΚΤΗ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΟΥ
Πέτυχε λοιπόν ο Βαλαάμ να πείσει το Θεό να του δώσει την έγκριση Του; Όχι, βέβαια. Αλλά ο Θεός ποτέ δεν επιβάλλει με τη βία το θέλημά Του και αν ένα παιδί Του επιμένει να εφαρμοστεί ένα δικό του σχέδιο, τελικά θα του το επιτρέψει και το παιδί αυτό θα υποστεί τις συνέπειες. Πόσο τρομερό μήνύμα έχει για μας αυτό το «Πήγαινε» του Θεού! Αντιμετωπίζοντας κάποιο ζήτημά σου ειλικρινά θες να έχεις την οδηγία του Θεού. Εφόσον είσαι παιδί Του, ο Θεός δεν θα σ’ αφήσει στα σκοτεινά. Πρόσεξε όμως! Αν θέλεις να έχεις την ολοκληρωμένη οδηγία του Θεού, φανού πιστός σ’ εκείνα τα στάδια του θελήματός Του, που σου έχουν ήδη αποκαλυφθεί. Κάνε τα πρώτα βήματα πάνω στο δρόμο, πού ξέρεις ότι είναι ο δρόμος του Θεού, κι Εκείνος θα σου δώσει την οδηγία Του για τα παραπέρα. Αν αυτό δεν το κάνεις, μην υπολογίζεις στην οδηγία του Θεού.
Αν τραβήξεις το χέρι σου από το χέρι του Θεού, το τι θα βρεις από κει και πέρα είναι δική σου αποκλειστικά υπόθεση.
Ο καλύτερος τρόπος για ν’ αποφύγεις τον πειρασμό είναι από την αρχή να του δώσεις ένα κατηγορηματικό και ανυποχώρητο «όχι». Γιατί να προσκαλέσεις τους πρέσβεις του εχθρού να διανυκτερεύσουν κάτω από τη στέγη σου; Γιατί ν’ αφήσεις την πόρτα σου μισάνοιχτη; Κάποιος άλλος θα τη χρησιμοποιήσει και θα διολισθήσουν από κει μέσα στη ζωή σου πράγματα, που σαν Χριστιανός ποτέ δεν θα φανταζόσουν ότι θα σου ήταν δυνατόν να τα φιλοξενήσεις. Από πικρή του πείρα ανακάλυψε ο Βαλαάμ ότι όταν προχωρήσει κανείς πέρα από ένα σημείο στο δρόμο του συμβιβασμού με την αμαρτία, η επάνοδος στο δρόμο του Θεού γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Και φτάνει ένα σημείο, που ο άνθρωπος, που θέλει να κερδίσει και τους δύο κόσμους, εξαπατά σε τέτοιο βαθμό τον εαυτό του, ώστε – φρικτό αυτό – νομίζει ότι μπορεί να εξαπατήσει και το Θεό.
Έφτασε ο Βαλαάμ στο στρατόπεδο του Βαλάκ κι αυτός τον οδήγησε στην πλαγιά ενός βουνού από κει να καταραστεί τον Ισραήλ (κγ:1). Έτοιμος ο Βαλαάμ να το κάνει, άλλα δεν ξεχνάει βέβαια ότι είναι προφήτης του Κυρίου και πριν κάνει τίποτε άλλο πρέπει να προσφέρει θυσία στον Κύριο, και χτίζει θυσιαστήριο. Εφτά θυσιαστήρια χτίζει στην πλαγιά του βουνού. Γιατί εφτά θυσιαστήρια; Ως τώρα ένα θυσιαστήριο ήταν αρκετό. Εφτά, διότι δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες. Αυτή είναι κρίσιμη μέρα. Πολλά εξαρτώνται για τον Βαλαάμ από το τι θα γίνει εδώ στην πλαγιά του βουνού. Αν από εφτά θυσιαστήρια σύγχρονα αρχίσει ν’ ανεβαίνει ο καπνός της θυσίας, ίσως καμφθεί ο Θεός και δώσει την έγκρισή Του για την αμαρτωλή πράξη, που σχεδιάζει ο Βαλαάμ να κάνει. Αποπειράθηκε δηλαδή ο Βαλαάμ να δωροδοκήσει το Θεό. Κάποιο κάλυμμα μας χρειάζεται για την αμαρτία μας και ποιο κάλυμμα πιο βολικό από το κάλυμμα το θρησκευτικό; Αν ανάψεις και τα εφτά θυσιαστήρια, αν προσφέρεις στο Θεό κάποιο θρησκευτικό σου έργο, ίσως Αυτός θα παραβλέψει τη λοξοδρόμηση.
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΜΕΝΑΝΕ ΤΑ ΧΕΙΛΗ ΜΑΣ ΚΛΕΙΣΤΑ
Τέλος, στην προσπάθεια να κρατηθεί κανείς κι από τους δύο κόσμους ανοίγεται μπροστά του ο δρόμος της υποκρισίας. Ακούστε τον Βαλαάμ πόσο όμορφα τα λέει: «Δεν είναι άνθρωπος ο Θεός για να πει ψέματα, ούτε γιος άνθρώπου για ν’ αλλάξει γνώμη» (κγ:19). Μεγάλη αλήθεια αυτή, άλλα πως να την τοποθετήσουμε πλάι σ’ εκείνα τα εφτά θυσιαστήρια, που ο σκοπός τους αυτός ακριβώς ήταν, να κάνουν το Θεό ν’ αλλάξει γνώμη; Πόσο εύκολα βγαίνουν οι μεγάλες αλήθειες από τα χείλη μας, χωρίς όμως να αναρωτηθούμε αν ή ζωή μας είναι σύμφωνη μ' αυτές.
Ποιος είναι ο πιο ύπουλος εχθρός του Ευαγγελίου; Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στον ευαγγελισμό των ψυχών; Το μεγαλύτερο εμπόδιο πολλές φορές θα πρέπει να το αναζητήσουμε κάτω από τη στέγη της Εκκλησίας. Είναι η απρόσεκτη και ασυνεπής ζωή των Χριστιανών, που δίνει στους γύρω μας την εντύπωση της υποκρισίας και του θρησκευτικού ψεύδους. Καλύτερα να μένανε τα χείλη μας κλειστά. Μικρότερη θα ήταν η ζημιά.
Να καταραστεί τον Ισραήλ ο Βαλαάμ δεν το κατόρθωσε. Αλλά δεν έφυγε άπρακτος από το στρατόπεδο του Βαλάκ. Έκανε κάτι χειρότερο. Γιατί, σκέφτηκε, δεν μπορούσε να καταραστεί αυτό το λαό και να εισπράξει την αμοιβή του; Διότι ή σκέπη του Κυρίου ήταν πάνω σ' αυτό το λαό. Αύτη τη σκέπη λοιπόν μηχανεύτηκε ο Βαλαάμ να αχρηστεύσει. Αυτό - πολύ σωστά σκέφτηκε - θα μπορούσε να γίνει μόνο αν ο λαός Ισραήλ παρασυρόταν στην αμαρτία. Αποσύρθηκαν λοιπόν οι δυο τους σε κάποια απόμερη μεριά του στρατοπέδου, μακριά από περίεργα μάτια και αδιάκριτα αυτιά. Έσκυψε ο προφήτης του Θεού και ψιθύρισε στον Βαλάκ την απαίσια συμβουλή του - να χρησιμοποιήσει τα κορίτσια του λαού του, για να παρασύρει το λαό Ισραήλ στην αμαρτία (λα:16 & Αποκ.β:14). Έπεσε έτσι η κατάρα του Θεού στο στρατόπεδο του Ισραήλ.
Ο άνθρωπος που αποπειράθηκε να κερδίσει και τους δύο κόσμους, τους έχασε και τους δύο. Το νησάκι της λατρείας του αληθινού Θεού μέσα στη θάλασσα των ειδωλολατρών στη Μεσοποταμία εξαφανίστηκε. Έχασε ο Βαλαάμ τη συντροφιά και τη φιλία του Θεού. Εισέπραξε τουλάχιστον την αμοιβή του; Την εισέπραξε, άλλα δεν τη χάρηκε. Σύντομα μετά την αμαρτωλή εκείνη συναλλαγή, όταν ο Ισραήλ μετανόησε, δόθηκε μια μάχη, που είχε ολέθρια αποτελέσματα για τους εχθρούς του Ισραήλ. Σωροί οι νεκροί στο πεδίο της μάχης. Ανάμεσα στους νεκρούς το μάτι μας πέφτει σε μια γνώριμη φυσιογνωμία. Βρέθηκε στο στρατόπεδο του εχθρού και συμμερίστηκε την τύχη του. Πολύ φτηνά την πούλησε την ψυχή του ο Βαλαάμ ! Έμεινε όμως μνημείο ή εμπειρία του στη βασική αλήθεια ότι κανενός τα χέρια δεν είναι τόσο μεγάλα, ώστε ν’ αγγίζουν σύγχρονα και του Θεού τον κόσμο και τον κόσμο της αμαρτίας. Μήνυμα πολύ σοβαρό αυτό, που δεν μας συμφέρει να το αγνοήσουμε.
