Η ΠΑΝΑΓΙΑ
1. Τι πιστεύει σήμερα ο κόσμος για την Παναγία;
Η Παναγία θεωρείται ότι έχει θεϊκή δύναμη και εξουσία.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι “μετά Θεόν Θεός” σύμφωνα με τα λόγια κάποιου Πατέρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, γι’ αυτό λατρεύεται και προσκυνείται όπως ο Θεός.
Είναι βαθιά χαραγμένη στο λαό η πίστη, ότι η Παναγία είναι πολύ κοντά σε κάθε πονεμένο, το μοναδικό καταφύγιο, η μοναδική ελπίδα των αμαρτωλών και κάθε δυστυχισμένου και ότι ακατάπαυστα μεσιτεύει εις τον Υιό της για σωτηρία και βοήθεια των ανθρώπων.
Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα από τον Ακάθιστο Ύμνο και το μικρό Παρακλητικό Κανόνα για να δούμε πιο συγκεκριμένα ποια είναι η πίστη των ανθρώπων για την Παναγία:
“Ιλαστήριο του κόσμου... χαίρε, η γέφυρα όντως η μετάγουσα εκ θανάτου πάντας προς ζωήν τους υμνούντας σε... το φυλακτήριο πάντων... και ιερόν καταφύγιον.. άμπελος αληθινή.. δι ής...ζωήν κληρονομούμεν.. βροτών η σωτηρία.. σκέπη, τείχος και οχύρωμα.. ρύσαι ημάς πειρασμού.. παντός του κόσμου εξίλασμα.. παραδείσου θυρών ανοικτήριο..φλογός παθών απαλλάτουσα.. πέτρα η ποτίσασα τους διψώντας την ζωήν..ψυχής της εμής σωτηρία.. της μελλούσης λυτρώσαι κολάσεως τους συμβοούντας... η των απηλπισμένων μόνη ελπίς.. διά της σης μεσιτείας και αντιλήψεως.. προσάγαγε την ημετέραν προσευχήν τω Υιώ σου.. την πάσαν ελπίδα μου εις σε ανατίθημι, Μήτηρ του Θεού, φύλαξόν με υπό την σκέπη σου.. προς σε καταφεύγω, σωτηρίαν επιζητών.. διάσωσον από κινδύνων τους δούλους σου.. ελέους πηγή του κόσμου καταφύγιον, η μόνη ταχέως προστατεύουσα.. σκέπην σου κέκτημαι και παραμυθίαν ουκ έχω πλην σου.. η μόνη προστασία των πιστών.. γενού μεσήτρια.. άλαλα τα χείλη των ασεβών των μη προσκυνούντων την εικόνα σου την σεπτήν, την οδηγήτριαν.. άλλην γαρ ουκ έχουμεν προς Θεόν μεσιτείαν όθεν σοι προσπί-πτομεν”.
2. Τι λέει ο λόγος του Θεού για τις αντιλήψεις αυτές;
Ο λόγος του Θεού μας λέει, ότι όλες αυτές τις ιδιότητες που αποδίδουν οι άνθρωποι στην Παναγία, τις έχει ο Χριστός σαν ο Υιός του Θεού, που σταυρώθηκε για μας και αναστήθηκε. Είναι λάθος να τις αποδίδουμε στην Παναγία.
Συγκεκριμένα, η Καινή Διαθήκη, που είναι ο λόγος του Θεού και η παράδοση των αποστόλων, γράφει ότι:
Ο Χριστός είναι το ιλαστήριο του κόσμου (Α’Ιωαν.δ:10)
Ο Χριστός είναι η οδός που φέρνει στη ζωή (Ιωαν.ιδ:6)
Ο Χριστός είναι η άμπελος η αληθινή (Ιωαν.ιε:1)
Ο Χριστός είναι η σωτηρία των θνητών (Πράξ.ιγ:23)
Ο Θεός είναι σκέπη, τείχος και οχύρωμα (Δευτ.λγ:27), Ψαλ.91:1,2) και σ’ Αυτόν πρέπει να προσευχόμαστε για να μας ελευθερώσει από τον πονηρό (“ρύσαι ημάς από του πονηρού” Λουκ.ια:2-4).
Ο Χριστός είναι παντός κόσμου εξίλασμα (Α’ Ιωαν.β:1,2) και παραδείσου θυρών ανοικτήριο (Ιωαν.ι:9, Εβρ.ι:19,20)
Ο Χριστός είναι η πέτρα που ποτίζει όσους διψάνε τη ζωή (Α’ Κορ.ι:4)
Ο Χριστός λυτρώνει από τη μέλλουσα κόλαση (Α’ Θεσ.α:10)
Ο Χριστός είναι η μόνη ελπίδα των απελπισμένων (Ματθ.ια:28)
Ο Χριστός είναι ο μόνος μεσίτης μας προς το Θεό (Α’ Τιμ. β:5) και η μόνη πηγή ελέους και χάριτος (Ιωαν.α:17, Εβρ.γ:14-16)
Δεν υπάρχει εκτός του Θεού άλλη σκέπη και παρηγοριά (Ψαλμ.μς:1)
Μάλιστα ο Θεός αποκαλεί “επικατάρατο” όποιον απομακρύνεται από τον Κύριο και ελπίζει στους ανθρώπους για βοήθεια (Ιερ.ιζ:5)
Τέλος απαγορεύει την προσκύνηση την Παναγίας και της εικόνας της (Ματθ.δ:10)
3. Τι λέει η Καινή Διαθήκη για την Παναγία;
Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι η Παναγία ονομάζεται “Μαριάμ” ή Μαρία (η λέξη Παναγία δεν είναι όνομα αλλά ένας τιμητικός τίτλος που της έδωσαν οι άνθρωποι πολλούς αιώνες μετά) και ότι έμενε σε ένα χωριό της Γαλιλαίας, τη Ναζαρέτ. Ήταν μια αγνή και άγια νέα, αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ. Μια μέρα, ενώ ήταν στο σπίτι της στη Ναζαρέτ, της παρουσιάστηκε ο άγγελος του Κυρίου Γαβριήλ και της έφερε την ευχάριστη είδηση, ότι ο Θεός τη διάλεξε για να φέρει στον κόσμο το Σωτήρα Χριστό, τον Υιό Του. Της εξήγησε ότι αυτό δε θα γίνει με ανθρώπινο τρόπο, αλλά με υπερφυσικό. Χωρίς να μεσολαβήσει άνδρας, θα την επισκιάσει η δύναμη του Αγίου Πνεύματος και με θαύμα που θα γίνει, θα μείνει έγκυος. Το παιδί που θα γεννηθεί θα είναι ο Υιός του Θεού. Η Μαριάμ δέχτηκε με ταπείνωση την τιμή που της έκανε ο Θεός και έφερε στον κόσμο το Σωτήρα. Μετά από αυτό παρέμεινε πάντα ταπεινή, άγια γυναίκα, υπάκουη στο Θεό και ευσεβής. Τη συναντούμε πολλές φορές μέσα στην Καινή Διαθήκη, κοντά στο Χριστό και μαζί με άλλες γυναίκες, στη σταύρωση και στις συνπροσευχές των μαθητών μετά την ανάληψη, να προσμένει μαζί τους το Πνεύμα το Άγιο.
Για την ιερή αυτή αποστολή που της εμπιστεύτηκε ο Θεός, να φέρει στον κόσμο το Σωτήρα, νιώθει μεγάλη ταπείνωση και ευγνωμοσύνη στο Θεό και ομολογεί ότι όλες οι γενιές θα τη μακαρίζουν και επαινούν. Εκτός από αυτά, δεν αναφέρει τίποτε από όλα όσα οι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν γι’ αυτήν. Διάβασε: Λουκάς α:26-56, β:22-40, Ιωαν.ιθ:25-27, Πραξ.α:1-14.
4. Γιατί λέγεται Παναγία;
Πολλά χρόνια μετά τους αποστολικούς χρόνους, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να στρέφουν την προσοχή τους στους αγίους και να τους προσκυνούν, ξεχώρισαν από ανάμεσά τους τη μητέρα του Χριστού και της απέδωσαν ιδιαίτερη τιμή. Για να ξεχωρίζει από τους άλλους αγίους την ονόμασαν Παναγία, δηλαδή ανώτερη από αγία.
5. Είναι σωστό αυτό;
Αυτό είναι αποτέλεσμα λαθεμένης ανθρώπινης σκέψης και δεν είναι σωστό σύμφωνα με τη Γραφή. Η λέξη “άγιος” είναι ο ανώτερος χαρακτηρισμός που μπορεί να λάβει κανείς. Δεν υπάρχει κάτι ανώτερο από το “άγιος”. Ο ίδιος ο Θεός ονομάζει τον εαυτό του “ο Άγιος” και είναι ο ανώτερος τίτλος που παίρνει ο Θεός (Ησ.νζ:15). Ο Χριστός ονομάζεται μ’ αυτόν τον ανώτερο τίτλο (Αποκ.γ:7).
Ότι δεν είναι σωστό, φαίνεται και από τη δοξολογία που ψέλνεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία και η οποία λέει μέσα στα άλλα και τα εξής: “ότι συ ει (είσαι) μόνος Άγιος, συ ει μόνος Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός, Αμήν”.
Εάν ο Χριστός είναι ο μόνος Άγιος, δε μπορεί να είναι ένας άνθρωπος Πανάγιος, δηλαδή πιο άγιος απ’ το Χριστό. Είναι αρκετό να είναι σαν το Χριστό άγιος. Η λέξη λοιπόν “αγία” είναι η ανώτερη που υπάρχει για να χαρακτηριστεί η μητέρα του Χριστού. Αυτή την τιμά απόλυτα και δε χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτ’ άλλο.
6. Πώς εκφράζεται η μητέρα του Κυρίου μέσα στην Καινή Διαθήκη;
Η Μαριάμ με ευγνωμοσύνη και ταπείνωση μεγαλύνει το Θεό και τον αποκαλεί σωτήρα της (Λουκάς α:46-47). Δεν έχει καμιά διακονία στο έργο του Χριστού για τη σωτηρία των ανθρώπων, γι’ αυτό δε συμμετέχει σε καμιά πνευματική αποστολή του Κυρίου. Το μόνο που τόνισε στους υπηρέτες στο γάμο στην Κανά ήταν αυτά τα λόγια, “ό,τι σας πει να το κάνετε” (Ιωαν.β:5). Αυτό λέγει και σ’ όλους μας, να κάνουμε ό,τι πει ο Χριστός. Αν υπακούσουμε σ’ αυτό της δίνουμε τη μεγαλύτερη τιμή και χαρά που μπορούμε.
7. Τι είπε ο Χριστός για την μητέρα του;
Ο Χριστός σαν παιδί και νέος, μεγάλωσε με απόλυτη υπακοή και σεβασμό στη μητέρα του (Λουκ.β:51). Όταν όμως ήρθε σε ηλικία και άρχισε τη διακονία του, μετά το βάπτισμα στον Ιορδάνη, έδειξε φανερά ότι έπρεπε να υπακούει μονάχα στο Θεό, τον Πατέρα Του, και από αυτόν να εξαρτάται τελείως. Δε δέχτηκε ποτέ η μητέρα του να του υποδείξει να κάνει κάτι ή να μεσολαβήσει για οποιοδήποτε ζήτημα. Τόνισε πολλές φορές, ότι η ανθρώπινη συγγένειά Του, δεν ίσχυε πια. Στο έργο του Θεού και στα πνευματικά δεν έπαιζε κανένα ρόλο. Τώρα ενεργούσε σαν Υιός Θεού, υπακούοντας μόνο στον Πατέρα Του που τον έστειλε.
Για παράδειγμα διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο:
Ιωαν.β:3,4 “Και επειδή έλειψεν ο οίνος, λέγει η μήτηρ του Ιησού προς αυτόν, Οίνον δεν έχουσι. Λέγει προς αυτήν ο Ιησούς, Τι είναι μεταξύ εμού και σου γύναι; δεν ήλθεν έτι η ώρα μου”.
Ματθ.ιβ:46-50 “.......Τις είναι η μήτηρ μου και τίνες είναι οι αδελφοί μου; Και εκτείνας την χείρα αυτού προς τους μαθητάς αυτού, είπεν, Ιδού η μήτηρ μου και οι α-δελφοί μου διότι όστις κάμη το θέλημα του Πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου είναι αδελφός και αδελφή και μήτηρ”.
Λούκ.ια:27,28 “Και ενώ αυτός έλεγε ταύτα, γυνή τις εκ του όχλου υψώσασα φωνήν, είπε προς αυτόν, Μακαρία η κοιλία ήτις σε εβάστασε, και οι μαστοί τους οποίους εθήλασας. Αυτός δε είπε, Μακάριοι μάλλον οι ακούοντες τον λόγον του Θεού και φυλάττοντες αυτόν”.
8. Ο Χριστός είναι:
• Ο μοναδικός Σωτήρας. Η μητέρα του όχι.
Πράξ.ι:42,43 “ ...Ότι αυτός είναι ο ορισμένος υπό του Θεού κριτής ζώντων και νεκρών εις τούτον πάντες οι προφήται μαρτυρούσιν, ότι διά του ονόματος αυτού θέλει λάβει άφεσιν αμαρτιών πας ο πιστεύων εις αυτόν.
Πραξ.δ:12 “Και δεν υπάρχει δι’ ουδενός άλλου η σωτηρία διότι ούτε όνομα άλλο είναι υπό τον ουρανόν δεδομένον μεταξύ των ανθρώπων, διά του οποίου πρέπει να σωθώμεν”.
• Η μοναδική οδός. Η μητέρα του όχι.
Ιωάν.ιδ:6 “Λέγει προς αυτόν ο Ιησούς. Εγώ είμαι η οδός, και η αλήθεια, και η ζωή ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα, ειμή δι’ εμού”.
• Η μοναδική θύρα. Η μητέρα του όχι.
Ιωαν.ι:9 “Εγώ είμαι η θύρα δι’ εμού εάν τις εισέλθη, θέλει σωθή, και θέλει εισέλθει και εξέλθει, και θέλει ευρεί βοσκήν”.
• Ο μοναδικός μεσίτης. Η μητέρα του δεν μεσιτεύει.
Α’Τιμ.β:5 “Διότι είναι εις Θεός εις και μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς, όστις έδωκεν εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων...”.
Α’Ιωαν.β:1 “Τεκνία μου, ταύτα σας γράφω, διά να μη αμαρτήσητε και εάν τις αμαρτήση, έχομεν παράκλητον προς τον Πατέρα, τον Ιησού Χριστόν τον Δίκαιον”.
• Ο μοναδικός αρχιερέας που μας σπλαχνίζεται. Η μητέρα του όχι.
Εβρ.δ:14-16 “Έχοντες λοιπόν αρχιερέα μέγαν, όστις διήλθε τους ουρανούς, Ιησούν τον Υιόν του Θεού...Ας πλησιάζωμεν λοιπόν μετά παρρησίας εις τον θρόνον της χάριτος, διά να λάβωμεν έλεος, και να εύρωμεν χάριν προς βοήθειαν εν καιρώ χρείας”.
• Ο μοναδικός που δίνει χάρη. Η μητέρα του όχι.
Ιωαν.α:17 “Διότι και ο νόμος εδόθη διά του Μωυσέως η δε χάρις και η αλήθεια έγεινε διά Ιησού Χριστού”.
• Το μοναδικό καταφύγιο των ανθρώπων για ανάπαυση. Η μητέρα του όχι.
Ματθ.ια:28 “Έλθετε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, και εγώ θέλω σας αναπαύσει”.
• Ο Μόνος που πρέπει να ακούμε.
Ματθ.ιζ:5 “Ενώ αυτός ελάλει έτι, ιδού, νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς και ιδού φωνή εκ της νεφέλης λέγουσα, Ούτος είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, εις τον οποίον ευηρεστήθην αυτού ακούετε”.
Πραξ.γ:22 “Διότι ο Μωυσής είπε προς τους πατέρας, “ότι Κύριος ο Θεός σας θέλει αναστήσει εις εσάς προφήτην εκ των αδελφών σας, ως εμέ αυτού θέλετε ακούει κατά πάντα όσα αν λαλήση προς εσάς”.
Η μητέρα του δεν είπε ν’ ακούμε αυτήν, αλλά το Χριστό.
Ιωαν.β:5 “Λέγει η μήτηρ αυτού προς τους υπηρέτας, Ο,τι σας λέγει κάμετε”.
9. Εάν αυτή είναι η αλήθεια που αναφέρει ο λόγος του Θεού για το Χριστό και τη μητέρα Του, πώς οι άνθρωποι σήμερα πιστεύουν ότι η Παναγία μπορεί να τους σώσει, να τους βοηθήσει και να μεσιτεύσει γι’ αυτούς; Γιατί την επικαλούνται συνέχεια σε κάθε στιγμή ανάγκης, πιο πολύ κι από το Χριστό;
Αυτό συμβαίνει γιατί, μετά τους αποστολικούς χρόνους, οι άνθρωποι άφησαν την αλήθεια του λόγου του Θεού κι έδωσαν προσοχή σε ανθρώπινες παραδόσεις, τελείως αντίθετες με το θέλημα του Θεού.
Μέχρι τον 4ο αιώνα, στην Εκκλησία προεξέχουσα θέση είχε, όπως έπρεπε, ο Χριστός. Όταν όμως μετά άρχισαν οι άνθρωποι να δίνουν προσοχή και να τιμούν τους αγίους, τότε ιδιαίτερη έμφαση δώσανε στη μητέρα του Κυρίου. Στην αρχή έδειξαν προς αυτή υπέρμετρο σεβασμό και την ξεχώρισαν από τους άλλους, αργότερα άρχισαν να την προσκυνούν, να την λατρεύουν και να την επικαλούνται σαν ισότιμη με το Θεό.
Η εκκλησία επισήμως απαγόρεψε την προσκύνηση της Μαρίας κατά τον 4ο αιώνα, σαν διδασκαλία αντίθετη με το θέλημα του Θεού και χαρακτήρισε σαν αιρετικούς όσους την προσκυνούσαν.
Μετά τον 4ο όμως αιώνα, η λατρεία της Μαρίας πήρε μεγάλες διαστάσεις καθ’ όλη την επικράτεια του Βυζαντίου.
Σ’ αυτό συντέλεσαν δυο λόγοι:
Ο πρώτος λόγος ήταν ότι τότε άρχισαν να κυκλοφορούν κάτι ψευδεπίγραφα ευαγγέλια και βιβλία που έκαναν λόγο για την μητέρα του Κυρίου κι ανέφεραν φανταστικές αφηγήσεις σχετικές με το θάνατό της, την συγκέντρωση των αποστόλων στην κηδεία της, την ανάστασή της, την ανάληψή της στους ουρανούς σαν μεσίτριας δίπλα στον Υιό της. Αυτά τα βιβλία γράφτηκαν τον 4ο και 5ο αιώνα, αλλά για να κυκλοφορήσουν και να γίνουν πιστευτά στο λαό, οι συγγραφείς τους, τους έδωσαν τίτλους με τα ονόματα των αποστόλων. Τα ονόμασαν, για παράδειγμα, “πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου”, “Ευαγγέλιο του Θωμά”, “Ευαγγέλιο του Πέτρου” και άλλα. Δεν ήταν πραγματικά των αποστόλων, αλλά έφεραν για παραπλάνηση τα ονόματά τους. Γι’ αυτό είναι γνωστά σαν ψευδεπίγραφα (που φέρνουν δηλαδή, ψευδή επιγραφή, τίτλο) ή σαν “απόκρυφα” (λέγονται έτσι γιατί απαγορευόταν η ανάγνωσή τους στις Εκκλησίες). Ανάμεσα σ’ αυτά ξεχωρίζουν τα λεγόμενα “Συγγράμματα Διονυσίου του Αρεοπαγίτου” που γράφτηκαν τον 5ο αιώνα μ.Χ. (Στεφανίδης σελ. 464). Άγνωστοι τα έγραψαν για να διαδώσουν φαντασιώδεις διδασκαλίες, ξένες προς το λόγο του Θεού, και χρησιμοποίησαν το όνομα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου για να γίνουν πιστευτά στο λαό. Και πράγματι αυτό έγινε. Οι αφηγήσεις των βιβλίων αυτών έγιναν πιστευτές με το χρόνο και διαδόθηκαν πλατιά.
Ένα παράδειγμα τέτοιων ψευδών αφηγήσεων είναι και τα γνωστά “Εισόδια της Θεοτόκου” που εορτάζονται σαν μεγάλη εορτή. Η παράδοση αυτή είναι παρμένη από το Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιακώβου, που γράφει ότι οι γονείς της Θεοτόκου, Ιωακείμ και Άννα, προσέφεραν την κόρη τους στο ναό όταν ήταν τριών ετών. Εκεί ο αρχιερέας Ζαχαρίας κατά θεία αποκάλυψη την εισήγαγε στα άγια των αγίων, όπου κανείς δεν επιτρεπόταν να μπει παρά μόνο ο αρχιερέας μια φορά μόνο το χρόνο. Εκεί η παρθένος παρέμεινε για δώδεκα χρόνια, όπου τρεφόταν με τροφή που της έφερνε κάποιος Άγγελος. Μετά βγήκε για να γίνει μητέρα του Χριστού.
Ότι όλα αυτά είναι φανταστικές επινοήσεις και ξένα προς την αλήθεια είναι γνωστό και φανερό σε όλους, αφού προέρχονται από Απόκρυφο Ευαγγέλιο που η ίδια η Εκκλησία το καταδίκασε σαν ψευδές και απαγόρεψε την ανάγνωσή του από άμβωνα.
Ο δεύτερος λόγος ήταν οι αποφάσεις που πήρε η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος για τη μητέρα του Κυρίου, το 431 μ.Χ. στην Έφεσο. Η Σύνοδος αυτή καθιέρωσε το δόγμα του “αειπάρθενου” της Παναγίας, τον όρο “Θεοτόκος” και ενθάρρυνε την τιμή και προσκύνησή της. Έτσι ο λαός, που είχε άγνοια του λόγου του Θεού, ενθαρρύνθηκε από τις επίσημες αποφάσεις της Εκκλησίας και κατέληξε στην λατρεία της Παναγίας. Με τον καιρό καθιερώθηκαν και ειδικές γιορτές για τιμή της, που υπάρχουν μέχρι σήμερα. (Εκκλησιαστική ιστορία Στεφανίδη, σελίδα 316, 317).
10. Είναι δυνατό να έκανε λάθος η Σύνοδος αυτή που καθιέρωσε τα δόγματα περί Παναγίας; Οι αρχηγοί της Εκκλησίας δεν καθοδηγούνται από το Πνεύμα το Άγιο στις αποφάσεις τους;
Οι αποφάσεις της Συνόδου δεν καθοδηγήθηκαν από το Άγιο Πνεύμα, αλλά από τον Κύριλλο Πατριάρχη της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Αυτός παρουσιάστηκε στη Σύνοδο με ένα πλήθος οπλισμένων ναυτικών και δούλων και πριν έρθουν όλοι οι επίσκοποι, επέβαλε με τη βία τις απόψεις του, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί αντίδραση και να χυθεί αίμα στην Έφεσο (Εκκλ. Ιστορία Στεφανίδη σελ.186 σημ. & 217).
Είναι φανερό λοιπόν, γιατί τέτοιες αποφάσεις, που πάρθηκαν με τη βία, είχαν σαν αποτέλεσμα να ξεφύγει ο λαός από το θέλημα του Θεού και ν’ αρχίσει να λατρεύει το δημιούργημα αντί το Δημιουργό.
11. Πότε καθιερώθηκαν οι γιορτές προς τιμή της Παναγίας;
Πρώτη μνεία για γιορτή της Παναγίας βρίσκουμε το 430 μ.Χ. Η εορτή της Θεοτόκου, της 15ης Αυγούστου, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 460 μ.Χ. και ορίστηκε να γιορτάζεται επίσημα τον 6ο αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα του Βυ-ζαντίου Μαυρίκιο. Αργότερα θεσπίστηκαν κι άλλες γιορτές για τιμή της (Εκκλ. Ιστ. Στεφανίδη, σελ. 317).
12. Επιτρέπεται η προσκύνηση την Παναγίας και της εικόνας της σύμφωνα με το λόγο του Θεού;
Η προσκύνηση οποιουδήποτε άλλου προσώπου, πλην του Θεού, δεν επιτρέπεται από το λόγο του Θεού. Απαγορεύεται και η προσκύνηση των εικόνων σαν ειδωλολατρία.
Ματθ.δ:10 “Τότε ο Ιησούς λέγει προς αυτόν, Υπαγε, Σατανά διότι είναι γεγραμμένον, Κύριον τον Θεόν σου θέλεις προσκυνήσει, και αυτόν μόνον θέλεις λατρεύσει”.
Δευτ.δ:15,16,23 “Φυλάττετε λοιπόν καλώς τας ψυχάς σας ..... μήπως διαφθαρήτε, και κάμητε εις εαυτούς είδωλον, εικόνα τινός μορφής, ομοίωμα αρσενικού ή θηλυ-κού, Προσέχετε εις εαυτούς, μήποτε λησμονήσητε την διαθήκην Κυρίου του Θεού σας, την οποίαν έκαμε προς εσάς, και κάμητε εις εαυτούς είδωλον, εικόνα τινός, το οποίον απηγόρευσε Κύριος ο Θεός σου”.
Ψαλμ.ριε:4-8 “Τα είδωλα αυτών είναι αργύριον και χρυσίον, έργα χειρών ανθρώπων.....δεν λαλούσιν.... δεν βλέπουσιν.... δεν ακούουσι..... όμοιοι αυτών ας γείνωσιν οι ποιούντες αυτά, πας ο ελπίζων επ’ αυτά”.
Πραξ.ι:25-26 Ο Πέτρος αρνήθηκε προσκύνηση από τον Κορνήλιο.
Αποκ.κβ:8-9 Ο άγγελος αρνήθηκε κατηγορηματικά προσκύνηση από τον Ιωάννη.
13. Στέκεται ο ισχυρισμός πως η προσκύνηση προς την Παναγία δεν είναι λατρευτική αλλά τιμητική σαν κι αυτή που συναντάς στην Παλαιά Διαθήκη μεταξύ των ευσεβών ανθρώπων του Θεού;
Όχι, δεν στέκεται:
Πρώτα: Γιατί στην Παλαιά Διαθήκη, σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, η προσκύνηση που δίνεται σε άλλους ανθρώπους, δεν είναι θρησκευτική προσκύνηση, αλλά ένας χαιρετισμός για λόγους τιμής σεβασμού και υποταγής. Είναι έθιμο κοινωνικό και γενικό, όχι θρησκευτικό. Αυτό το είδος της προσκύνησης στην Καινή Διαθήκη καταργήθηκε και δεν το δέχτηκαν ούτε οι απόστολοι ούτε οι άγγελοι, όπως αναφέραμε παραπάνω. Αφού καταργήθηκε, δεν επιτρέπεται να το χρησιμοποιούμε εμείς. Δε χαιρετάμε εμείς σήμερα κανένα πρόσωπο με προσκύνηση κι αν ένας άγιος σωματικά φανερωνόταν, θα τον χαιρετούσαμε με άλλο τρόπο.
Δεύτερο: Δεν στέκεται ο ισχυρισμός αυτός, γιατί η προσκύνηση που δίνεται σήμερα στην Παναγία και στους αγίους δεν είναι τιμητική αλλά λατρευτική και θρησκευτική, πράγμα που ρητά το απαγορεύει ο λόγος του Θεού.
Προσκυνώ σημαίνει, σκύβω μπροστά με ευλάβεια, σεβασμό και καρδιά που ευλογεί, ευχαριστεί ή ζητάει χάρη.
Αυτή είναι η προσκύνηση, η λατρευτική που κάθε μέρα αποδίδεται στην Παναγία. Παρόμοια προσκύνηση οι πιστοί δίνουν στο Θεό. Δε διαφέρει η μια από την άλλη. Είναι η ίδια προσκύνηση, αυτή που απαγορεύει ο λόγος του Θεού.
14. Κάνει θαύματα η Παναγία;
Πολλά και αλληλοσυγκρουόμενα ακούγονται για το θέμα αυτό. Η αλήθεια είναι ότι η Μαρία είναι μακριά μας στη δόξα του Θεού και δεν βλέπει τι γίνεται στη γη. Δεν ακούει προσευχές, γιατί δεν είναι πανταχού παρούσα και δεν έχει αποστολή να βοηθάει τους ανθρώπους. Αυτή την αποστολή και την εξουσία την έχει μόνο ο Χριστός. Κατά κανόνα τέτοια θαύματα δε γίνονται. Έχει αποδειχθεί ξανά και ξανά, ότι πρόκειται για τεχνάσματα και απάτες, που γίνονται για λόγους εκμε-τάλλευσης. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που κάποιο θαύμα με εικόνες γίνεται με τη δύναμη του Σατανά για να πλανηθούν οι άνθρωποι. Ο Θεός που απαγορεύει τις εικόνες δε μπορεί να συνεργάζεται μαζί τους κάνοντας θαύματα. Διάβασε στη Γραφή:
Δευτ.ιγ:1-5 “Εάν εγερθή εν μέσω σου προφήτης, ή ενυπνιαζόμενος ενύπνια, και δώση εις σε σημείον, ή τεράστιον, και αληθεύση το σημείον, ή το τεράστιον, περί του οποίου ελάλησε προς σε, λέγων, Ας υπάγωμεν κατόπιν άλλων θεών, τους οποίους δεν εγνώρισας, και ας λατρεύσωμεν αυτούς, δεν θέλεις δώσει ακρόασιν εις τους λόγους του προφήτου εκείνου, ή εκείνου του ενυπνιαζομένου ενύπνια διότι δοκιμάζει εσάς Κύριος ο Θεός σας, διά να γνωρίση εάν αγαπάτε Κύριον τον Θεόν σας, εξ όλης της καρδίας σας, και εξ όλης της ψυχής σας, Κύριον τον Θεόν σας θέλετε ακολουθεί, και αυτόν θέλετε φοβείσθαι, και τας εντολάς αυτού θέλετε φυλάττει, και εις την φωνήν αυτού θέλετε υπακούει, και αυτόν θέλετε λατρεύει, και εις αυτόν θέλετε είσθαι προσκεκολημένοι...”.
Β’ Κορ.ια:14 “Kαι ουδέν θαυμαστόν διότι αυτός ο Σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός”.
Β’ Θεσ.β:9-12 “όστις θέλει ελθεί κατ’ ενέργειαν του Σατανά εν πάση δυνάμει και σημείοις και τέρασι ψεύδους, και εν πάση απάτη της αδικίας, μεταξύ των απολλυ-μένων διότι δεν εδέχθησαν την αγάπην της αληθείας διά να σωθώσι, Και διά τούτο θέλει πέμψει επ’ αυτούς ο Θεός ενέργειαν πλάνης, ώστε να πιστεύσωσιν εις το ψεύδος διά να κατακριθώσι πάντες οι μη πιστεύσαντες εις την αλήθειαν, αλλ’ ευα-ρεστηθέντες εις την αδικίαν”.
Αποκ.ιγ:14-17 “Και επλάνα τους κατοικούντας επί της γης, διά τα σημεία τα οποία εδόθησαν εις αυτό να κάμη ενώπιον του θηρίου, λέγον προς τους κατοικούντας επί της γης να κάμωσιν εικόνα εις το θηρίον, το οποίον έχει την πληγήν της μαχαίρας και έζησε. Και εδόθη εις αυτό να δώση πνεύμα εις την εικόνα του θηρίου, ώστε και να κάμη, όσοι δεν προσκυνήσωσι την εικόνα του θηρίου να θανατωθώσι. Και έκαμνε πάντας, τους μικρούς και τους μεγάλους, και τους πλουσίους και τους πτωχούς και τους ελευθέρους και τους δούλους, να λάβωσι χάραγμα επί της χειρός αυτών της δεξιάς, ή επί των μετώπων αυτών.....”.
Συμπέρασμα
Η αντίληψη ότι η Παναγία προστατεύει, βοηθά και σώζει όσους την επικαλούνται, είναι ξένη προς την αποστολική Παράδοση και αντίθετη προς το λόγο του Θεού. Προέρχεται από ανθρώπινες παραδόσεις, που παρουσιάστηκαν πολλούς αιώνες μετά.
Σωτήρας και βοηθός σε κάθε θλίψη είναι ο Κύριός μας ο άνθρωπος Ιησούς, που είναι μαζί μας πάντοτε, γιατί αναστήθηκε και ζει. Αυτός μόνο μεσιτεύει προς τον Πατέρα για τη σωτηρία μας. Σ’ Αυτόν μόνο ανήκει η τιμή και η προσκύνηση και όχι σε κανένα άλλο άνθρωπο.
