Κατά άλλους (κυρίως καθολικούς συγγραφείς) η ονομασία τους πιθανόν να προέρχεται από την διδασκαλία του Θεόδοτου Σκητέα (190 μΧ).
Δεν πρέπει να τους συγχέουμε με την αίρεση των υιοθετιστών (δυναμικούς) όπως κάνουν σκόπιμα οι τριαδικοί,γιατί οι "υιοθετιστές" αρνούνται την θεία φύση του Χριστού , την γέννηση εκ Πνεύματος Αγίου και θεωρούν οτι ήταν ένας θεόπνευστος άνθρωπος.
Δεν πρέπει ακόμα να συγχέουμε τους θεοδοτιανούς με μια μεταγενέστερη θεολογική μερίδα που πιστεύει οτι η Θεότητα κατοίκησε στον Κύριο μετά την ανάστασή του.
Οι θεοδοτιανοί αποσχίστηκαν από την εκκλησία της Ρώμης το 210 μΧ, δημιουργώντας ρήγμα και χωριστές συναθροίσεις την στιγμή που η αποστολική μερίδα είχε να αντιμετωπίσει τους γνωστικούς και τους πρώιμους τριαδικούς. Χρημάτισαν μάλιστα τον πρεσβύτερο Νατάλιο για να γίνει επίσκοπός τους.
Ο Νατάλιος μεταμεληθείς επιχείρησε να επιστρέψει τους σχισματικούς στην εκκλησία ,και να ενωθεί ξανά η μονοθειστική κοινότητα όταν πρωεστός της εκκλησίας μας στην Ρώμη ήταν ο Ζεφυρίνος (199-217 μΧ).
Το σχίσμα διατηρήθηκε έως το 270 με τελευταίο ποιμένα τον Αρτεμά, αφου προηγουμένως διέρηξε την ενότητα και αποδυνάμωσε τους μονοθειστές τήν πιο κρίσιμη ιστορικά περίοδο.
Σήμερα αναβιώνουν(και στην χώρα μας) ομάδες που αναπαράγουν(άλλες ξεκάθαρα και άλλες συγκαλυμένα) την διδασκαλία της θεοδοσίας κυριως στις τάξεις των χαρισματικών. Προσπαθώντας να διαχωρίσουν το σώμα της εκκλησίας, μας ονομάζουν πατροπασχίτες (παραπλανητικός όρος επινοημένος από τους μοντανούς), και "Jesus only" (όρος δημιουργημένος από τους πεντηκοστιανούς που στην πραγματικότητα σημαίνει αυτούς που βαπτίζουν στο Ονομα του Ιησού μόνο. Το οξύμωρο σε αυτή την περίπτωση είναι οτι και οι θεοδοτιανοί βαπτίζουν στο όνομα του Κυρίου όπως εμείς).
