Ένα κίνημα που στις μέρες μας αποκτά μεγάλη δύναμη, είναι αυτό για τα δικαιώματα των ζώων. Είναι ενδιαφέρον ότι οι υποστηρικτές του δεν ενδιαφέρονται μόνο για την καλή μεταχείριση των ζώων, κάτι που ο καθένας θα συμφωνούσε, αλλά δίνουν στον αγώνα τους μια «βαθιά ηθική διάσταση» προβάλλοντας τη θεμελιακή τους τοποθέτηση, πως οποιαδήποτε χρήση των ζώων από τους ανθρώπους είναι ανήθικη. Τέτοιες αντιλήψεις, όπως θα δούμε στη συνέχεια, είναι εντελώς έξω από το πνεύμα των Γραφών.
Η ηθική αυτή προέρχεται από μη χριστιανικές πηγές, από τη φιλοσοφία και προφανώς, από τις ανατολικές θρησκείες. Ένας απ’ τους κύριους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων είναι ο Αυστραλός φιλόσοφος Peter Singer, ο οποίος λέει πως τα ζώα έχουν ίσα δικαιώματα με τους ανθρώπους επειδή πονούν όπως κι εκείνοι.
Αυτή η θέση οδηγεί σε απόλυτα συμπεράσματα: έτσι η χρήση των ζώων για τροφή ή ένδυση ή σαν υποζύγια, γίνεται αυτόματα ανήθικη. Η αρχή της ισότητας ανάμεσα στα ζώα και τους ανθρώπους αποτελεί τη βάση του συνθήματος της Ingrid L. Newkirk, διευθύντριας της ομάδας «Άνθρωποι για την ηθική μεταχείριση των ζώων», που λέει ότι «Ένα ποντίκι ίσον ένα γουρούνι ίσον ένα αγόρι». Τέτοιες δηλώσεις μπορούν να γίνονται μόνο από οπαδούς ανατολικών θρησκειών! Όμως οι Χριστιανοί απαντούν πως, αν και ο άνθρωπος και το ζώο έχουν ψυχή, τα ανθρώπινα όντα δεν είναι ισοδύναμα ηθικά με τα ζώα.
Αυτό που θέλουμε, είναι να δούμε, στο φως των Γραφών, τι ο Θεός έχει να πει αναφορικά με την ισότητα ανθρώπων και ζώων καθώς και για τη χρήση των ζώων από τους ανθρώπους.
Έχουν τα ζώα ψυχή;
Τα ζώα είναι έμψυχα, αλλά ο Θεός δεν ενεφύσησε εις τους μυκτήρας αυτών πνοήν ζωής. Η Γραφή μας λέει για τα ζώα: «Και εποίησεν ο Θεός τα κήτη τα μεγάλα, και παν έμψυχον κινούμενον, τα οποία εγέννησαν εν αφθονία τα ύδατα κατά το είδος αυτών, και πάν πετεινόν πτερωτόν κατά το είδος αυτού. Και είδεν ο Θεός ότι ήτο καλόν». «Και είπεν ο Θεός, Ας γεννήση η γή ζώα έμψυχα κατά το είδος αυτών, κτήνη, και ερπετά, και ζώα της γής κατά το είδος αυτών. Και έγεινεν ούτω». (Γεν.α:21,24).
Αντίθετα, για τον άνθρωπο, λέει: «Και έπλασε Κύριος ο Θεός τον άνθρωπον από χώματος εκ της γης και ενεφύσησεν εις τους μυκτήρας αυτού πνοήν ζωής και έγεινεν ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν.β:7).
Ο Θεός, για τη δημιουργία του ανθρώπου - της εικόνας Του - δεν έδωσε διαταγές εξ αποστάσεως σε άλλα στοιχεία (ύδατα, γη), όπως έκανε για τη δημιουργία των ζώων, αλλά ενήργησε αυτοπροσώπως και ιδιοχείρως κατά τη βιβλική ζωντανή αφήγηση. Έπλασε δηλαδή πρώτα από χώμα της γής - από υλικά στοιχεία της χημείας θα λέγαμε σήμερα - το σώμα του ανθρώπου και κατόπιν ενεφύσησε από τον ίδιο Του τον Εαυτό όχι απλώς πνοή αλλά πνοή ζωής, δηλαδή πνοή που έφερε εν εαυτή ζωή, περιείχε ζωή πριν εισέλθει στο σώμα.
Τι είδους ζωή τώρα ήταν αυτή; Ασφαλώς δεν ήταν ζωή σαν εκείνη που βγήκε από τα ύδατα ή από τη γη και δόθηκε στα άλογα ζώα. Ήταν ζωή που βγήκε από την προσωπική ζωή του Θεού και μπήκε στο σώμα. Το σώμα δεν λέγεται σώμα ζωής διότι ήταν νεκρό, αλλά η πνοή του Θεού λέγεται “πνοή ζωής” γιατί αυτή περιείχε μέσα της ζωή. Δεν ήταν το σώμα που δημιούργησε τη ζωή, αλλά αυτό που τη δέχθηκε και την εκδήλωσε εξωτερικά. Αυτή η εξωτερίκευση της ζωής δια του σώματος, γίνεται με την αναπνοή των πνευμόνων και την κίνηση των μελών του. Όταν φεύγει η πνοή απ’ τον άνθρωπο, φεύγει και η ζωή και η ψυχή για μας τους ανθρώπους. Όμως συνεχίζει να υπάρχει για το Θεό.
Υπάρχει στον Εκκλ.γ:19 ένα εδάφιο που λέγει: «Η αυτή πνοή είναι εις πάντας» (ανθρώπους και κτήνη). Η φράση «πνοή ζωής» (Εβρ.νισμάθ χαγίμ) αναφέρεται πρώτα απ’ όλα στο Θεό, γιατί εξήλθε από το Θεό και εμφυσήθηκε στο χωρίς ζωή σώμα του ανθρώπου, οπότε και δημιούργησε τον άνθρωπο. Τέτοια απ’ ευθείας εμφύσηση δεν αναφέρεται στη Γραφή να δόθηκε στα ζώα από το Θεό παρά μόνο στον άνθρωπο.
Η λέξη “πνοή” (νεσαμά) αποδίδεται στον άνθρωπο και τα ζώα σαν λειτουργία της αναπνοής τους μετά τη δημιουργία τους. Το εδάφιο τώρα του Εκκλ.γ:19 δεν χρησιμοποιεί (στα Εβραϊκά) τη λέξη “νεσαμά” αλλά τη λέξη “ρουάχ” που σημαίνει την εκδήλωση της ζωής των ζώων και του ανθρώπου στο αναπνευστικό τους σύστημα και μ’ αυτή την έννοια, πραγματικά η πνοή του ανθρώπου και του ζώου είναι ίδια, δηλαδή εισπνέει ατμοσφαιρικό αέρα (οξυγόνο) και εκπνέει ανθρακικό οξύ.
Η φράση “ψυχή ζώσα” όπως είδαμε δεν αποδίδεται μόνο στον άνθρωπο, αλλά και στα ζώα πριν τη δημιουργία του ανθρώπου. Για τα ζώα αυτή η φράση σημαίνει το υλικό σώμα που αναπνέει και κινείται από την ώθηση εσωτερικής ζωής που έχει μέσα του.
Η φράση αυτή δεν περιγράφει την εσωτερική ζωή του όντος, αλλά χαρακτηρίζει μόνο το εξωτερικό φαινόμενο.
Το δικαίωμα του ανθρώπου να χρησιμοποιεί τα ζώα
Ο Θεός έδωσε στην ανθρωπότητα το δικαίωμα να χρησιμοποιεί κάθε είδους ζώο, λέγοντας: «Γεμίσατε την γήν, και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης, και επί των πετεινών του ουρανού, και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γής» (Γεν.α:28). Συνεπώς, ο λόγος του Θεού είναι αντίθετος με τις διδασκαλίες των ζωόφιλων, που θέλουν «να παύσει κάθε χρήση των ζώων από την ανθρώπινη κοινωνία - όχι μόνο στις βιοϊατρικές έρευνες, αλλά και για τροφή, ένδυση, αθλητικά γεγονότα και το σπίτι». Φυσικά, το δικαίωμα της χρήσης των ζώων απαιτεί και υπευθυνότητα , ώστε σαν καλοί διαχειριστές της δημιουργίας του Θεού, όσο είναι δυνατό, να τους δείχνουμε ανθρωπιά και η χρήση αυτή να μην φτάνει στην κακομεταχείριση.
Ζώα για τροφή
Μια διαφήμιση της ομάδας ΡΕΤΑ κατά της κρεοφαγίας, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Newsweek, έλεγε: «Αν ξέρατε πώς παρασκευάζετε το κρέας, μάλλον θα χάνατε την όρεξή σας..... Εγώ γι’ αυτό έγινα χορτοφάγος».
Η άποψή τους είναι ότι να σκοτώσεις ένα ζώο για τροφή, είναι πράξη σκληρή και ανήθικη. Το πνεύμα του Θεού μας προειδοποιεί ότι «εν υστέροις καιροίς θέλουσιν αποστατήσει τινές από της πίστεως, προσέχοντες εις πνεύματα πλάνης, και εις διδασκαλίας δαιμονίων» και θα φτάσουν να «επιβάλλουν αποχή από φαγητά που τα δημιούργησε ο Θεός για να τα τρώνε» (Α’ Τιμ.α:1-5).
Όμως ο Θεός έχει πει στους ανθρώπους ότι μπορούν να τρώνε τα ζώα όπως και τα φυτά: «πάν κινούμενον, το οποίον ζη, θέλει είσθαι εις εσάς προς τροφήν, ως τον χλωρόν χόρτον έδωκα τα πάντα εις εσάς» (Γεν.θ:3). Ο ίδιος ο Ιησούς έτρωγε το αρνί του Πάσχα, πολλαπλασίασε τους πέντε άρτους και τα δύο ψάρια για να φάνε 5.000 άνδρες και μετά την ανάσταση έφαγε ο ίδιος κι έδωσε και στους μαθητές να φάνε ψάρια (Ιωάν.κα:9-13).
Ζώα για ένδυση
Οι ζωόφιλοι προσπαθούν να δημιουργήσουν ηθικό πρόβλημα και για τη χρήση του δέρματος των ζώων για ρουχισμό. Όμως τα πρώτα ρούχα που ο Θεός ετοίμασε για τους πρωτόπλαστους ήταν «δερμάτινοι χιτώνες», προφανώς με τη γούνα τους, (Γεν.γ:21). Φυσικά ο Θεός δεν είχε κατά νου ότι οι άνθρωποι έπρεπε να κυνηγούν τα ζώα μέχρι να εξαφανιστούν απ’ τη γη, προκειμένου να ντύνονται με σπάνια γουναρικά, ή για να στολίζονται με ελεφαντόδοντο. Αυτή η τακτική είναι ασφαλώς λάθος και παραβιάζει τις οδηγίες του Θεού για καλή διαχείριση της δημιουργίας. Όμως δεν είναι αμαρτία να παράγουμε και να καταναλώνουμε υλικά που προέρχονται από ζώα, όπως είναι τα γουναρικά και τα δέρματα.
Οικιακά ζώα
Οι ζωόφιλοι στρέφοντα ακόμα κατά της διατήρησης οικιακών ζώων. Πουθενά στις Γραφές δεν υπάρχει λέξη ενάντια στην κοινή συνήθεια να διατηρεί κάποιος ζώα στο σπίτι, ή κοπάδια ή υποζύγια. Ο ίδιος ο Ιησούς χρησιμοποίησε σαν μεταφορικό μέσο την όνο και το μικρό της και μάλιστα για να εκπληρωθεί προφητεία (Ματθ.κα:1-7).
Ζώα σαν αντικείμενα επιστημονικών ερευνών
Όταν οι άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα πειράματα πάνω σε ζώα, ανατριχιάζουν λιγάκι όταν κάποιος τους περιγράψει τις συνθήκες που γίνονται κι αμέσως αρχίζουν να συμμερίζονται τις προσπάθειες εκείνων που ενδιαφέρονται για να πάψουν οι έρευνες πάνω σε ζώα. Αν αυτό γινόταν, λένε οι ειδικοί, αμέσως θα σταματούσαν όλες οι έρευνες σε θέματα βιοϊατρικής, συμπεριφοράς και φαρμακολογίας. Ύστερα οι έρευνες θα πρέπει να γίνονται πάνω σε ανθρώπους, όμως αυτό είναι χωρίς σημασία για τους ζωόφιλους εκείνους που όπως είδαμε θεωρούν «ένα ποντίκι = ένα γουρούνι = ένα αγόρι».
Σύμφωνα με τη χριστιανική άποψη, οι άνθρωποι και τα ζώα δεν είναι ίσα και η ανθρωπότητα έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τα ζώα για να εξασφαλίσει το αγαθό των ανθρώπων, την προστασία τους από ασθένειες ή την απαλλαγή τους από πόνους κτλ.
