Α.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο
Ιώβ είναι το πρώτο από τα πέντε ποιητικά βιβλία. Τα άλλα είναι οι Ψαλμοί, οι
Παροιμίες, ο Εκκλησιαστής και το Άσμα Ασμάτων.
Β.
ΘΕΜΑ
Ο
Ιώβ είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο στη σφαίρα της φιλοσοφίας με το πρόβλημα των
ανθρώπινων παθημάτων σαν θέμα του. Ασχολείται και προσπαθεί να δώσει απάντηση
πάνω στο θέμα της ζωής και του ανθρώπου και στις απαντήσεις που δίνονται σ’
αυτό το βιβλίο αξίζει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή γιατί ερευνά διάφορα θέματα
τα οποία έχουν απασχολήσει το νου του ανθρώπου μέσα στους αιώνες. Δεν ερευνά
μόνο αλλά παράλληλα δίνει και τις απαντήσεις σε πολλά προβλήματα - ιδιαίτερα
στην ερώτηση γιατί υποφέρει ο δίκαιος;
Στο τέλος του βιβλίου ο Ελιού εξηγεί ότι ο
Θεός έχει έναν ιδιαίτερο σκοπό όταν επιτρέπει να υποφέρει ο άνθρωπος γιατί τον
παιδεύει με σκοπό να τον φέρει περισσότερο κοντά Του. Ο Θεός χρησιμοποίησε τα
παθήματα σαν δοκιμή του χαρακτήρα του Ιώβ και σαν ένα μέσο για να αποκαλύψει
στον ίδιο την αμαρτία της αυτοδικαίωσης, την οποία δεν είχε συνειδητοποιήσει.
Γ.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Ο
συγγραφέας του βιβλίου αυτού είναι άγνωστος.
Δ.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ
Η
χρονολόγηση του βιβλίου του Ιώβ είναι ένα θέμα που έχει συζητηθεί πολύ.
Εξαιτίας της έλλειψης αναφορών στο Μωσαϊκό νόμο θεωρείτε από κάποιους ερευνητές
ότι είναι το αρχαιότερο βιβλίο μέσα στη Βίβλο. Κάποιοι άλλοι τοποθετούν το βιβλίο
γύρω στα χρόνια της εξορίας.
Ε.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Η
επίθεση του Σατανά στον Ιώβ (Κεφ. α:1 - β:10)
Ο
Ιώβ ήταν ένας πολύ ευσεβής άνθρωπος ο οποίος θυσίαζε στο Θεό και προσευχόταν
καθημερινά για την οικογένεια του. Ήταν ευθύς και τον εκτιμούσαν πολύ οι
συντοπίτες του. Ήταν επίσης ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Ανατολή.
Ο Σατανάς παρουσιάστηκε μπροστά στο Θεό κατηγορώντας άδικα τον Ιώβ και πήρε την
άδεια να τον πειράξει. Παρ’ όλο που ο Σατανάς παραδέχτηκε ότι ο Ιώβ ήταν ένας
άνθρωπος που φοβόταν το Θεό ισχυρίστηκε ότι ο Ιώβ υπηρετεί το Θεό μόνο επειδή
τον ευλογεί. Ακόμα ο Σατανάς υπαινίχθηκε ότι ο Θεός δεν μπορούσε να κερδίσει
την αφιλοκερδή αγάπη του ανθρώπου. Έτσι ο Θεός επέτρεψε να δοκιμαστεί ο Ιώβ για
να φανεί ο χαρακτήρας Του και ο χαρακτήρας του δούλου Του. Μέσα σε πολύ λίγο
χρονικό διάστημα ο Ιώβ γεύτηκε την απώλεια των παιδιών του, των δούλων, των
ζώων και της περιουσίας του αλλά συνέχισε να ευλογεί το Θεό και να Τον
λατρεύει. Ο Σατανάς τότε ανέβηκε πάλι μπροστά στο Θεό και πήρε την άδεια να τον
δοκιμάσει ακόμα περισσότερο κτυπώντας τον ίδιο με έλκος κακό.
2. Ο
Ιώβ και οι φίλοι του
(κεφ. β:1 - λα:40)
Ενώ
βρισκόταν σε απόγνωση ο Ιώβ, τον επισκέφτηκαν τρεις φίλοι του, ο Ελιφάς ο
Θαιμανίτης, ο Βιλδάδ ο Σαυχίτης και ο Σωφάρ ο Νααμαθίτης. Σοκαρίστηκαν τόσο
πολύ από την κατάσταση στην οποία τον βρήκαν που κάθισαν και τον κοιτούσαν
κατάπληκτοι χωρίς να λένε ούτε μία λέξη για εφτά ολόκληρες ημέρες. Όταν μίλησαν
κατέληξαν ότι αυτή η συμφορά του Ιώβ ήταν το αποτέλεσμα αμαρτίας. Ισχυρίστηκαν
ότι εφόσον ο Ιώβ κτυπήθηκε περισσότερο απ’ όλους τους ανθρώπους πάνω στη γη
πρέπει να είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός. Του είπαν ότι εάν μετανοήσει από τις
αμαρτίες του ο Θεός θα τον επαναφέρει στην αρχική κατάσταση της ευτυχίας που
είχε. Τον προειδοποίησαν ότι το να προσπαθήσει να δικαιώσει τον εαυτό του θα
έχει σαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει την αποκατάσταση του. Παραδέχτηκαν οι ίδιοι
ότι μερικές φορές οι άδικοι ευημερούν αλλά η ευημερία τους περνάει και η
καταστροφή τους κτυπάει ξαφνικά.
Πρέπει
να θυμηθούμε ότι παρ’ όλο που τα λόγια των φίλων του Ιώβ καταγράφτηκαν και
υπάρχουν μέσα στο Λόγο του Θεού, ωστόσο αυτά τα ίδια τα λόγια δεν ήταν
θεόπνευστα. Ο Θεός κατηγόρησε τους τρεις φίλους του ότι έσφαλαν στο μβ:8.
Ο
Ιώβ θεωρούσε ότι ήταν δυνατό για τον δίκαιο να κτυπηθεί με κάποια συμφορά.
Θεωρούσε ότι οι φίλοι του ήταν σκληροί με το να τον κατηγορούν ότι έχει
αμαρτήσει εξαιτίας των συμφορών που τον βρήκαν. Επειδή δεν καταλάβαινε το σκοπό
του Θεού μέσα σ’ όλη αυτή την κατάσταση ο Ιώβ κατέληξε ότι ο Θεός ενέργησε έτσι
σύμφωνα με την Παντοδυναμία Του και Αυτός είναι που έχει τη δυνατότητα να
μοιράζει το κακό και το καλό όχι σύμφωνα με την ενοχή ή την αθωότητα. Πίστευε
ότι υπήρχαν φορές που κάποιος που υποφέρει έχει δικαίωμα να δικαιώσει τον εαυτό
του μέχρι κάποιο σημείο μπροστά στο Θεό. Ο Ιώβ αργότερα ανασκεύασε κάποιες από
τις απόψεις του και παραδέχτηκε ότι ο Θεός γενικά επιτρέπει να παθαίνουν οι
διεστραμμένοι και ευλογεί τους δίκαιους. Ωστόσο υπάρχουν εξαιρέσεις σ’ αυτό το
γενικό κανόνα και ο Ιώβ κατέληξε ότι ήταν άδικο να θεωρείται ένας άνθρωπος
αμαρτωλός μόνο και μόνο επειδή περνάει δύσκολες και άσχημες καταστάσεις. Ο
ίδιος ο Ιώβ πίστευε ότι ήταν καθήκον του ανθρώπου να λατρεύει το Θεό ακόμα και
αν τον βρίσκουν συμφορές οι οποίες δεν αξίζει να του συμβούν. Ωστόσο πρέπει
κανείς ν’ αποφεύγει να κρίνει έντονα αυτούς οι οποίοι παραπονιούνται ενάντια
στο Θεό όταν βρίσκονται σε δοκιμασία.
3. Το
μήνυμα του Ελιού
(Κεφ.λβ΄-λζ΄)
Ο
Ελιού ήταν ο τέταρτος και νεότερος επισκέπτης. Εξαιτίας της ηλικίας του έκατσε
πίσω και άκουγε ήσυχα όλα όσα είχαν να πουν οι τρεις φίλοι του Ιώβ. Τελικά είπε
στον Ιώβ ότι έσφαλε όταν καυχιόταν για την ακεραιότητα του γιατί ο Θεός δεν
οφείλει τίποτα σε κανέναν άνθρωπο. Μετά ο Ελιού αποδοκίμασε τους τρεις φίλους
για τις σκληρές κατηγορίες ενάντια στον Ιώβ. Είπε λοιπόν ότι το να υποφέρει
κανείς μπορεί να είναι για πειθαρχεία ή για την βελτίωση και ανάπτυξη του
χαρακτήρα.
4. Η
απάντηση του Γιάχβε στον Ιώβ (λη:1 -μβ:16)
Ο
Θεός απάντησε λεπτομερειακά στα παράπονα του Ιώβ. Μιλώντας μέσα απ’ έναν
ανεμοστρόβιλο αναφέρθηκε στην άγνοια, στην αδυναμία στην ανικανότητα και στην
πεπερασμένη μικρότητα του ανθρώπου όταν συγκρίνεται με το Θεό. Ο Ιώβ οδηγήθηκε
σε πλήρη μετάνοια. Η γνώση που είχε για το Θεό ήταν μόνο εξ ακοής αλλά τώρα Τον
είχε γευτεί, Τον είχε γνωρίσει από κοντά. Είδε το Θεό όπως πραγματικά ήταν (και
είναι) και κάνοντας το αυτό είδε και τον ίδιο του τον εαυτό όπως πραγματικά ήταν.
4.
Συμπέρασμα
(μβ:7-17)
Αφού
ο Ιώβ προσευχήθηκε για τους φίλους του ο Θεός αποκατέστησε την υγεία του και
την περιουσία του με μεγάλες ανταμοιβές.
Απ’
αυτό το βιβλίο μπορούμε να δούμε ότι καλοί άνθρωποι υπόκεινται σε δοκιμασίες.
Αυτές οι δοκιμασίες μπορεί περιοδικά να φέρουν τον άνθρωπο σε μια χαμηλή κατάσταση,
αλλά δεν είναι απαραίτητα η τιμωρία για κάποια αμαρτία. Ο Ιώβ φανερώνει ότι ο
πραγματικός χριστιανικός χαρακτήρας μπορεί να διατηρείται και ν’ αντέχει παρ’
όλες τις δύσκολες καταστάσεις. Το τέλος κάθε δοκιμασίας είναι κάτι που θα
αποφέρει καλό. Κι είναι η βελτίωση του ανθρώπινου χαρακτήρα και για τη δόξα του
Θεού (Ρωμ.η:28,29).
Ο
Ιώβ είπε, «Γνωρίζει όμως την οδόν μου, με
εδοκίμασε, θέλω εξέλθει ως χρυσίον». (κγ:10) Ο Ιώβ ήξερε ότι η δοκιμασία
του ήταν μόνο μια παροδική κατάσταση. Λαχταρούσε να δει την ώρα κατά την οποία
θα δικαιωνόταν και όλα θα τελείωναν αλλά μέσα απ’ όλα αυτά «Εν πάσι τούτοις δεν ημάρτησεν ο Ιώβ, και δεν έδωκεν αφροσύνην εις τον
Θεόν». (α:22)
