Α.
ΤΙΤΛΟΣ
Ο
τίτλος Εκκλησιαστής σημαίνει «ο κήρυκας».
Β.
ΘΕΜΑ
Μετά
την απομάκρυνση του από το Θεό (Α΄Βασ.ια:1-8), ο Σολομώντας διατήρησε τα πλούτη
του και τη σοφία του. Έχοντας τα αυτά άρχισε να αναρωτιέται για την αλήθεια και
την ευτυχία μακριά από το Θεό. Το αποτέλεσμα αυτής της αναζήτησης του
εκφράζεται με τη φράση που επαναλαμβάνεται συχνά μέσα στο βιβλίο «τα πάντα
ματαιότης». (Η λέξη ματαιότητα εδώ σημαίνει «το κενό κάτι που δεν αξίζει
τίποτε».) Ο Σολομώντας έμαθε την παρακάτω αλήθεια η οποία συνοψίζει το θέμα του
βιβλίου: Χωρίς την ευλογία του Θεού η σοφία, η υψηλή θέση και τα πλούτη δεν
μπορούν να ικανοποιήσουν τον άνθρωπο αλλά μάλλον προκαλούν ανησυχία και
απογοήτευση. Αυτό το γεγονός φανερώνει την αξία του Εκκλησιαστή, ενός βιβλίου
που το γενικό του πνεύμα είναι πεσιμιστικό, απαισιόδοξο.
Γ.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ο
Σολομών αρχίζει το βιβλίο του με μια αναφορά στη ματαιότητα της ανθρώπινης
απόλαυσης και σοφίας (κεφ. α΄και β΄) μετά συνεχίζει για να αναφερθεί στα εμπόδια
και στους τρόπους της απόκτησης γήινης ευτυχίας (γ΄- ε΄). Στο ς:1 - η:15 ο
ανόητος αυτός βασιλιάς συλλογίζεται πάνω στην πραγματική πρακτική σοφία. Η αληθινή
σοφία δεν επιμένει στο να κυνηγάει όλες τις γήινες πηγές ευτυχίας (ς:1-12),
γιατί ακόμα κι’ αυτοί οι οποίοι έχουν τον πλούτο δεν μπορούν να τον ευχαριστηθούν
σε μια μεγάλη διάρκεια. Η πραγματική σοφία συνίσταται σε μια περιφρόνηση του
κόσμου και των ανόητων γειτόνων (ζ:1-7), σε ένα υπομονετικό, ήρεμο και υποταγμένο
πνεύμα (ζ:8-14) και σ’ ένα ευσεβή φόβο του Θεού και σε μια ειλικρινή αναγνώριση
της αμαρτίας (ζ:15-22). Μετά ο Σολομώντας ασχολείται και συλλογίζεται πάνω στις
σχέσεις της αληθινής σοφίας με την ζωή του ανθρώπου (η:16-κ:20) οι σχέσεις του
Θεού με τον άνθρωπο πολλές φορές είναι μυστηριώδεις (η:16-θ:6), αλλά αυτό δεν
πρέπει να αποθαρρύνει το σοφό απ’ το να έχει ένα ενεργό μέρος στη ζωή. Παρ’ όλο
που τα αποτελέσματα μερικές φορές είναι αβέβαιο ο άνθρωπος δεν πρέπει να
αποθαρρύνεται στην αναζήτηση του της σοφίας (θ:11-16).
Μετά
απ’ όλες αυτές τις σκέψεις και τα επιχειρήματα του τα οποία είναι μερικά σωστά
και μερικά λάθος, ο Σολομώντας φθάνει στα συμπεράσματά του. Αυτά αντιπροσωπεύουν
ότι καλύτερο μπορεί να κάνει ο φυσικός άνθρωπος ο οποίος δεν έχει αποκάλυψη
προκειμένου να αποκτήσει την ευτυχία και να έρθει σε μια σχέση με το Θεό. Αυτά
περιλαμβάνουν:
- Η πιστότητα στην καλωσύνη και στην κλήση του καθενός (ια:1-6)
- Μια ήρεμη και αυτάρκης απόλαυση της ζωής (ια:7-10)
- Ο φόβος του Θεού για τους νέους και για τους γέρους στο φως της ερχόμενης κρίσεις (ια:1-7)
- Ο φόβος του Θεού και η φύλαξη των εντολών Του (ια:13,14).
Ο
Εκκλησιαστής αντανακλά την υπόλοιπη ματαιότητα - το κενό και την ασημαντότητα -
της ζωής χωρίς το Θεό. Ότι κι αν δοκίμασε ή κι αν γεύτηκε ο Σολομώντας τίποτα
δεν πήρε τη θέση της αγάπης και των ευλογιών που είχε γνωρίσει υπηρετώντας το
Θεό. Πόσο λυπηρό είναι όταν μια ψυχή απομακρύνεται από το δρόμο του Θεού.
