ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - Διαζύγιο (1)

Όπως καταλαβαίνετε από τον τίτλο του άρθρου μας, το θέμα είναι σοβαρό και απασχολεί πολλούς. Στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε το τι ακριβώς λέει η Αγία Γραφή για το θέμα αυτό.

Υπάρχουν στοιχεία για το θέμα αυτό και από την Ιστορία και την Κοινωνιολογία, τη μελέτη των πολιτισμών, των θρησκειών, τις παραδόσεις και πολλά άλλα. Επιλέξαμε να μην ασχοληθούμε με αυτά τα στοιχεία, δεδομένου ότι δεν έχουν τη θεοπνευστία και την εγκυρότητα της Αγίας Γραφής.

Από το σημείο αυτό και πέρα ανοίγεται ο μεγάλος δρόμος  της καρδιάς και των επιλογών της. 

Ο καθένας κρίνει και αποφασίζει για τη ζωή του και την αιωνιότητα. Εδώ, ποτέ δεν πιέσαμε κανέναν ούτε πρόκειται να το κάνουμε ποτέ. Δηλώνουμε όμως καθαρά ότι συντασσόμαστε απόλυτα με τις θέσεις της Αγίας Γραφής, όπως άλλωστε σε όλα τα θέματα της ζωής μας.

Πρόκειται για ένα θέμα πολύ σοβαρό. Στις μέρες μας έχει τις διαστάσεις μάστιγας. Κάποιος έβαλε αυτό το πρόβλημα δίπλα στις πανδημίες, στις ανίκητες αρρώστιες, στις μεγάλες και αδάμαστες κρίσεις που μαστίζουν την ανθρωπότητα. Έτσι ακριβώς είναι τα πράγματα. Υπάρχει όμως κάτι πολύ σοβαρό στο σημείο αυτό. Είναι η άγνοια και η σύγχυση των ανθρώπων. Άγνοια επειδή την προτιμούν ίσως, άγνοια που βολεύει καταστάσεις, άγνοια γιατί δεν ερεύνησαν, δεν επέμειναν, δεν ασχολήθηκαν σοβαρά.

Ο κόσμος λέει ότι η άγνοια σκοτώνει και ίσως έτσι είναι κάποιες φορές. Η άγνοια και η αγνόηση του νόμου του Θεού, όπως στην περίπτωση αυτή, οδηγούν σε αιώνιο θάνατο τις ψυχές και αυτό πρέπει να το γνωρίζουν όλοι.

Όλα όσα πούμε παρακάτω, αφορούν μόνο ανθρώπους που αγαπούν και πιστεύουν στο ζωντανό Θεό της Αγίας Γραφής και θέλουν να ζήσουν σύμφωνα με το άγιο θέλημά Του.

Μόνον η αναγέννηση μπορεί να παρέχει στον άνθρωπο τη δύναμη να ζήσει τη ζωή που αρέσει στο Θεό, που Τον τιμά και Τον δοξάζει και που είναι εντελώς διαφορετική από όσα υπαγορεύει το πνεύμα του κόσμου στις μέρες μας. Ο δρόμος του νόμου του Άγιου Θεού από τη μία και ο δρόμος της λογικής, των συναισθημάτων, της παράδοσης, των ανθρωπίνων μέτρων από την άλλη. Και ανάμεσά τους η καρδιά μας, που επιλέγει και αποφασίζει. Οι προεκτάσεις είναι σοβαρές και αιώνιες και πρέπει να το προσέξουμε πολύ σοβαρά.

Υπάρχει κάτι, που πραγματικά πρέπει να προβληματίσει όλους μας. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις θέσεις, τις απόψεις, τις ερμηνείες που υιοθετούμε και μεταφέρουμε στους ανθρώπους γύρω μας. Εάν δεν είναι σύμφωνες με το νόμο του Κυρίου, θα οδηγήσουμε τις ψυχές σε ασυγχώρητη αμαρτία, αλλά το «αίμα τους» θα το ζητήσει από εμάς ο Κύριος εκείνη την ημέρα μπροστά στο άγιο Βήμα Του και θα είμαστε αναπολόγητοι. Να γιατί χρειάζεται να σκύψουμε με προσοχή και σεβασμό, με φόβο Θεού στο ξεχωριστό αυτό θέμα.

Πριν μιλήσουμε για τη διάλυση του γάμου, το διαζύγιο και το δεύτερο γάμο, είναι απαραίτητο, πιστεύω, να ασχοληθούμε με τον ίδιο το γάμο.

Στις μέρες μας φαίνεται ότι έχουμε απομακρυνθεί αρκετά από τη βιβλική θεώρηση του γάμου. Οι άνθρωποι δείχνουν ότι δεν γνωρίζουν ή δεν λογαριάζουν τις θέσεις και τη γνώμη του Θεού για το τι είναι ο γάμος και το πώς τον βλέπει ο Ίδιος ο Δημιουργός του. Ίσως αυτή είναι μία από τις κύριες αιτίες που τόσο εύκολα και αβασάνιστα προχωράμε στο δεύτερο βήμα, που είναι η διάλυσή του, και στο επόμενο, που είναι ο άλλος γάμος.

Πραγματικό φως στο σημείο αυτό έρχεται όταν μελετήσουμε το 5ο κεφάλαιο της προς Εφεσίους επιστολής. Από την πρώτη στιγμή, ξεχωρίζουν δυο ιδιαίτερα σημεία.

1. Στο γάμο, και μόνο στο γάμο, συμβαίνει κάτι ξεχωριστό και ανεπανάληπτο στη ζωή του ανθρώπου: «και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν» (εδ.31). Πουθενά και κάτω από καμία προϋπόθεση ή συνθή-κη δεν θα βρεθεί ο άνδρας και η γυναίκα σε όμοια ή παρόμοια κατάσταση, οι δύο να είναι μία σάρκα (Ματθ.ιθ:6). Είναι η αγάπη, η πίστη, η αγάπη της μητέρας προς το παιδί της, ο αλληλοσεβασμός, η υπακοή και τόσα άλλα που διαβάζουμε, ακούμε και ζούμε μεταξύ μας οι άνθρωποι. Όμως αυτή η τέλεια ένωση σε μία σάρκα του ανδρό-γυνου με το γάμο είναι μοναδική και όμοιά της ούτε ζητά ο Κύριος αλλά ούτε μπορεί να υπάρξει έξω από το γάμο.

Ας μη ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο Θεός είναι ο Δημιουργός του γάμου και ο Νομοθέτης του πλαισίου λειτουργίας του κι εμείς σκύβουμε με σεβα-σμό και ταπείνωση μπροστά   Του.

2. Το δεύτερο στοιχείο της ανάλυσης στην Εφες.ε που πραγματικά εντυπωσιάζει είναι η παράλληλη πορεία και σχεδόν ταύτιση σε πολλά σημεία του γάμου με την Εκκλησία του Ιησού Χριστού και της λειτουργίας της Εκκλησίας με τη λειτουργία του γάμου. Αμέσως μας δημιουρ-γείται η εικόνα μιας πολύ σοβαρής προσέγγισης στο θέμα του γάμου.

Η Εκκλησία του Ιησού Χριστού, όλοι γνωρίζουμε πόσο σοβαρό και μοναδικό θέμα είναι για τον Κύριο. Με το να παραλληλίζεις ένα άλλο θέμα, να το τοποθετείς δίπλα σ’ αυτό και να μιλάς γι’ αυτό όπως μιλάς για την Εκκλησία του Ιησού Χριστού, στέλνεις ένα πολύ δυνατό μήνυμα. Αυτό κάνει ο Θεός στο θέμα του γάμου. Ο ίδιος ο Κύριος δείχνει το μέτρο της σοβαρότητας και της μοναδικότητας στο θέμα του γάμου, έτσι όπως το θεσμοθέτησε, με τις φράσεις: «καθώς και ο Χριστός κεφαλή της εκκλησίας, και αυτός είναι σωτήρ του σώματος, αλλά καθώς η εκκλησία υποτάσσεται εις τον Χριστόν… καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησίαν και παρέδωκεν εαυτόν υπέρ αυτής, καθαρίσας, διά να παραστήση αυτήν εις εαυτόν, καθώς και ο Κύριος την εκκλησίαν…»

Αν διαβάσετε αυτό το κομμάτι προσεκτικά, θα διαπιστώσετε ότι υπάρχει μία συνεχής αντιστοίχιση του γάμου με την Εκκλησία, σχεδόν φράση-φράση και βήμα-βήμα. Αυτό είναι το θέλημα του Κυρίου για το γάμο και θα πρέπει απ’ αυτά να ξεκινήσουμε όταν σκεφτόμαστε ή αποφασίζουμε για το διαζύγιο ή το δεύτερο γάμο.

Όταν απομακρυνθούμε από τις θέσεις και τις αρχές του Κυρίου για το τι είναι ο γάμος και πώς λειτουργεί για τον ίδιο, τότε τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα και πρόσφορα για το διαζύγιο και τους άλλους γάμους που ακολουθούν. Είναι όμως αυτός ο στόχος μας; Να αμβλύνουμε αντιλήψεις, να διευκολύνουμε αποφάσεις, να αποσιωπήσουμε αλήθειες και να χαμηλώσουμε τον πήχη των απαιτήσεων του Κυρίου; Πιστεύω πως όχι, τουλάχιστον  ανάμεσα στους γνήσιους, τους αναγεννημένους πιστούς του Χριστού.

Υπάρχουν συγκεκριμένα εδάφια που φανερώνουν ότι ο Θεός δεν επιτρέπει το δεύτερο γάμο και ποια είναι αυτά;

Πριν να απαντήσουμε στην ερώτηση αυτή, πρέπει να τη διορθώσουμε σε κάποια σημεία της. Ο Θεός επιτρέπει το δεύτερο γάμο κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, που είναι με πολύ σαφή τρόπο δοσμένες μέσα στον άγιο λόγο Του.

Πρέπει όμως και κάτι άλλο να προσθέσουμε στο σημείο αυτό. Ο δεύτερος γάμος δεν είναι το πρώτο θέμα το οποίο πρέπει να γνωρίζει ο άνθρωπος που ερευνά σοβαρά και με σεβασμό αυτό το ζήτημα. Το πρώτο θέμα είναι το αδιάλυτο του γάμου.

Πριν αναρωτηθούμε εάν επιτρέπεται η όχι  ο δεύτερος γάμος, θα πρέπει να εξετάσουμε πρώτα εάν επιτρέπεται η διάλυση ή η ακύρωση του γάμου και κάτω από ποιες συνθήκες ή προϋποθέσεις αποδέχεται κάτι τέτοιο ο Θεός. Ίσως έχουμε στο μυαλό μας κάποια ή κάποιες περιπτώσεις που ο γάμος τους διαλύθηκε και ρωτιόμαστε αν επιτρέπεται να ξαναπαντρευτούν. Δεν προσεγγίζουμε σωστά το θέμα και αυτός είναι ίσως ο λόγος που οδηγούμαστε σε λάθη και αμαρτία μπροστά στο Θεό. Το πρώτο που πρέπει να ρωτήσουμε ή να εξετάσουμε  είναι αν αυτός ο γάμος έπρεπε να έχει διαλυθεί ή πιο σωστά αν έχει διαλυθεί μπροστά στον Κύριο ή μήπως ακόμα ισχύει για τον Κύριο.

Μερικά εδάφια, τα πιο χαρακτηριστικά ίσως, για το αδιάλυτο του γάμου:

«…ο πλάσας απ’ αρχής άρσεν και θήλυ έπλασεν αυτούς ... και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν, ώστε δεν είναι πλέον δύο, αλλά μία σάρξ. Εκείνο λοιπόν το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη». (Ματθ.ιθ:4,5,6)         

«Ο Μωυσής συνεχώρησε να γράψη έγγραφον διαζυγίου, και να χωρισθή αυτήν… απ’ αρχής όμως της κτίσεως, άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς ο Θεός …Εκείνο λοιπόν το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζη» (Μάρκ.ι:4-9)

Και τώρα τα εδάφια που απαντούν στο ερώτημα μας:

«Όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού, και νυμφευθή άλλην, πράττει μοι-χείαν εις αυτήν. Και εάν γυνή χωρισθή τον άνδρα αυτής και συζευχθή με άλλον, μοιχεύεται». (Μάρκ.ι:11)

«Πας όστις χωρίζεται την γυναίκα αυτού και νυμφεύεται άλλην, μοιχεύει, και πας όστις νυμφεύεται κεχωρισμένην από ανδρός, μοιχεύει» (Λουκ.ις:18).

«Εις δε τους νενυμφευμένους παραγγέλλω, ουχί εγώ αλλά ο Κύριος, να μη χωρισθή η γυνή από του ανδρός αυτής. Αλλ’ εάν και χωρισθή, ας μένη άγαμος, ή ας συνδιαλλαγή με τον άνδρα, και ο ανήρ να μη αφήνη την εαυτού γυναίκα» (Α΄Κορ.ζ:10 – 11).

Διαζύγιο στην πραγματικότητα σημαίνει διάλυση ή πιο σωστά λύση του γάμου. Και το ερώτημα είναι, σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπει ο Κύριος στο νόμο Του να λύεται ο γάμος; Η απάντηση είναι εύκολη και απλή. Οι περιπτώσεις είναι δύο και πολύ ευδιάκριτα δοσμένες μέσα στην Αγία Γραφή:

1. Η περίπτωση του φυσικού θανάτου. Όταν ένας από τους δύο συζύγους φύγει απ’ αυτή τη ζωή και μείνει ο άλλος χήρος ή χήρα. Ο γάμος στην περίπτωση αυτή λύεται αυτόματα και το άτομο που παραμένει στη ζωή, αν θέλει, μπορεί να κάνει δεύτερο γάμο και να έχει την ευλογία του Κυρίου στη ζωή του.

«Ή αγνοείτε, αδελφοί,… ότι ο νόμος έχει κυριότητα επί του ανθρώπου εφ’ όσον χρόνον ζη; Διότι η ύπανδρος γυνή είναι δεδεμένη διά του νόμου με τον άνδρα ζώντα, εάν δε αποθάνη ο ανήρ, απαλλάττεται από του νόμου του ανδρός.  Άρα λοιπόν, εάν, ζώντος του ανδρός, συζευχθή με άλλον άνδρα, θέλει είσθαι μοιχαλίς, εάν όμως αποθάνη ο ανήρ, είναι ελευθέρα από του νόμου, ώστε να μη είναι μοιχαλίς, εάν συζευχθή με άλλον άνδρα» (Ρωμ.ζ:1-3).

«Η γυνή είναι δεδεμένη διά του νόμου εφ’ όσον καιρόν ζη ο ανήρ αυτής, εάν δε ο ανήρ αυτής αποθάνη, είναι ελευθέρα να υπανδρευθή με όντινα θέλει, μόνον να γίνεται τούτο εν Κυρίω» (Α΄Κορ.ζ:39).

Στο σημείο αυτό πρέπει να προσέξουμε μια παγίδα, που ορισμένοι προσπαθούν να «περάσουν» με μια «ερμηνευτική ταχυδακτυλουργία», που στοχεύει να βολέψει καταστάσεις και να καθησυχάσει συνειδήσεις ανθρώπων, που βρίσκονται στην αμαρτία και δεν θέλουν να βγουν από αυτήν. Η Καινή Διαθήκη είναι γραμμένη στα ελληνικά και είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ακριβές νόημα των λέξεων του λόγου του Κυρίου. Οι ερμηνευτικές αλχημείες, στις οποίες συχνά καταφεύγουν κάποιοι, φανερώνουν καρδιά, που μάλλον δεν έχει διάθεση «να εκζητήσει και να εκτελέσει» το αληθινό θέλημα του Κυρίου,  (Έσδρας ζ:10).

Η περίπτωση που μελετάμε μιλάει μόνο για το φυσικό, το βιολογικό θάνατο του σώματος και όχι για πνευματικό θάνατο, που, αλήθεια, ποιος μπορεί να τον ορίσει, να τον περιγράψει τι ακριβώς είναι, πότε επέρχεται και πότε οριστικοποιείται;

2. Η περίπτωση, που θα υπάρξει η αμαρτία της μοιχείας ή της πορνείας ανάμεσα στο ζευγάρι. Ο γάμος τους έχει μολυνθεί, η σχέση τους έχει τραυματισθεί σκληρά, η ένωσή τους δεν υφίσταται πλέον, αφού η αμαρτία έχει μπει ανάμεσά τους. Στην περίπτωση αυτή ο γάμος μπορεί να διαλυθεί, αλλά αυτή η διάλυση δεν παρέχει την ελευθερία στο μέλος που δεν αμάρτησε να συνάψει αυτοδικαίως δεύτερο, τρίτο ή τέταρτο γάμο….

«Ερρέθη προς τούτοις, ότι όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού, ας δώση εις αυτήν διαζύγιον. Εγώ όμως σας λέγω, ότι όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού, παρεκτός λόγου πορνείας, κάμνει αυτήν να μοιχεύηται, και όστις λάβη γυναίκα κεχωρισμένην, γίνεται μοιχός» (Ματθ.ε:31,32).

«Σας λέγω δε, ότι όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού, εκτός δια πορνείαν, και νυμφευθή  άλλην, γίνεται μοιχός. Και όστις νυμφευθή γυναίκα κεχωρισμένην, γίνεται μοιχός» (Ματθ.ιθ:9).

Πολλοί έχουν την άποψη ότι ο δεύτερος γάμος μετά  από το διαζύγιο επιτρέπεται  σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση της επίμονης μοιχείας. Ονομάζουν «αθώα πλευρά» την άλλη πλευρά και ακολουθώντας τα μονοπάτια της λογικής και των συναισθημάτων επιτρέπουν το δεύτερο γάμο. Διαβάζοντας όμως το Ευαγγέλιο του Λουκά βλέπουμε ότι ο Ιησούς Χριστός έχει άλλη άποψη. Η Καινή Διαθήκη απαγορεύει το δεύτερο γάμο σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός από την περίπτωση του φυσικού θανάτου του / της συζύγου.

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να προσέξουμε ιδιαίτερα. Πρώτα πρέπει να τονίσουμε, ότι δεν υπάρχουν παρόμοια εδάφια μέσα στην Καινή Διαθήκη, παρά μόνο αυτά τα δύο που αναφέρονται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Αλλά και σ’ αυτά τα εδάφια δεν υπάρχει καθαρή και ξεκάθαρη διατύπωση ότι «η αθώα πλευρά» μπορεί να ξαναπαντρευτεί. Πουθενά στην Αγία Γραφή δεν αναφέρεται ότι μπορεί να γίνει δεύτερος γάμος, εκτός από όσα αναφέραμε πιο πάνω.

Πρέπει ακόμα να φέρουμε στη σκέψη μας το βασικό αξίωμα της ερμηνευτικής του λόγου του Θεού, ότι δηλαδή τα εδάφια μεταξύ τους ούτε συγκρούονται, ούτε αλληλοαναιρούνται. Δεν επιστρατεύουμε εδάφια «εναντίον» άλλων εδαφίων για να αλλάξουμε ή να  αλλοιώσουμε την ερμηνεία τους.

Χρειάζεται λοιπόν να διαβάσουμε προσεκτικά και με αυτό το πνεύμα το κείμενο που περιστοιχίζει αυτά τα δύο εδάφια. Το ερώτημα, που τέθηκε στον Ιησού από τους Φαρισαίους και στο οποίο κλήθηκε να απαντήσει, ήταν εάν «συγχωρείται εις τον άνθρωπον να χωρισθή την γυναίκα αυτού διά πάσαν αιτίαν;» (Ματθ.ιθ:3). Ο Κύριος απαντάει σ’ αυτό το συγκεκριμένο ερώτημα και όχι στο εάν μπορεί  ο άνδρας ή η γυναίκα που έχει χωρίσει να ξαναπαντρευτεί.

«Πας όστις χωρίζεται τη γυναίκα αυτού και νυμφεύεται άλλην, μοιχεύει. και πας όστις νυμφεύεται κεχωρισμένην από ανδρός, μοιχεύει» (Λουκ.ις:18).

«Όστις χωρισθή την γυναίκα αυτού, και νυμφευθή άλλην, πράττει μοιχείαν εις αυτήν. Και εάν γυνή χωρισθή τον άνδρα αυτής και συζευχθή με άλλον, μοιχεύεται.» (Μάρκ.ι:11,12).

Αν διαβάσουμε προσεκτικά το Λουκ.ις:18, καταλαβαίνουμε απόλυτα ότι ο δεύτερος γάμος μετά από διαζύγιο είναι μοιχεία χωρίς ελαφρυντικά για το Θεό. Αυτό το εδάφιο φανερώνει ότι ο Ιησούς Χριστός δεν αναγνωρίζει ότι το διαζύγιο λύνει το γάμο μπροστά στα μάτια του Θεού.

Ο δεύτερος γάμος ονομάζεται μοιχεία, γιατί ο πρώτος γάμος είναι ακόμα έγκυρος και υφίσταται μπροστά στο Θεό. Είναι καθαρό ότι ο Ιησούς Χριστός παίρνει θέση αντίθετη από εκείνη που επικρατούσε τότε, αλλά και σήμερα, ότι το διαζύγιο έχει μέσα του και το δικαίωμα του δεύτερου γάμου (Ματθ.ε:31,32).

Μάρκ.ι:2-9 και Ματθ.ιθ:3-8. Ο Ιησούς απορρίπτει τη δικαιολογία των Φαρισαίων βασισμένη στο Δευτ.κδ:1 και επαναλαμβάνει το θέλημα του Θεού ο άνθρωπος να μη χωρίζει με διαζύγιο.

Και στις δυο περιπτώσεις οι Φαρισαίοι θέλησαν να δοκιμάσουν τον Ιησού ρωτώντας Τον αν είναι νόμιμο το διαζύγιο. Το εδάφιο όμως που είχαν σαν πάτημα (Δευτ.κδ:1), δε δικαιολογεί το διαζύγιο, απλώς το περιγράφει σαν γεγονός. Η καθαρή θέση του Κυρίου ήταν:

«Διότι ο Μωυσής δια την σκληροκαρδίαν σας συνεχώρησεν εις εσάς να χωρίζησθε τας γυναίκας σας, απ’ αρχής όμως δεν έγινεν ούτω» (Ματ-θ.ιθ:8).

Έχει ιδιαίτερη σημασία η παραπομπή των Φαρισαίων από τον ίδιο τον Ιησού στο απ’ αρχής σχέδιο του Θεού για το γάμο, όπως αποτυπώνεται αρχικά στη Γέν.α:27, β:24.

Για τα σημεία αυτά της Γένεσης ο Ιησούς Χριστός κάνει μια ανακεφα-λαίωση σε μία πολύ σημαντική φράση: «Ώστε δεν είναι πλέον δύο, αλλά μία σαρξ».

Στα δύο αυτά μέρη της Καινής Διαθήκης ο Ιησούς Χριστός ουσιαστικά απορρίπτει τη χρήση του χωρισμού διά του διαζυγίου όπως την έκαναν οι Φαρισαίοι και ανεβάζει τον πήχη στον αρχικό σκοπό του Θεού, όπως εκφράστηκε στη δημιουργία του ανθρώπου. Ο Θεός μέσα στο γάμο βλέπει ένωση, έναν άνθρωπο, μία σάρκα. Είναι πολύ ισχυρά και δυνατά αυτά τα δεσμά, όπως αναφέραμε πιο πάνω, από κάποια γεγονότα που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε διαζύγιο. Αλλά και σ’ αυτό το σημείο να φτάσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, δεν είναι ελεύθεροι να ξαναπαντρευτούν με τρίτους, αφού και για το χωρισμό τους ακόμα η αρχική θέληση του Θεού ήταν «εκείνο λοιπόν το οποίον ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος ας μη χωρίζει».

Υπάρχουν όμως κι άλλες εξίσου οδυνηρές καταστάσεις μέσα στο σπίτι, ανάμεσα στο ζευγάρι, όπως ο ξυλοδαρμός, η άσκηση βίας, η απειλή, η ταπείνωση, η απαξίωση, η ασωτία. Πόσο μπορεί ν’ αντέξει η μία από τις δύο πλευρές τέτοιες καταστάσεις;

Πριν προχωρήσουμε στην αντιμετώπιση αυτού του ιδιαίτερα πονεμένου και ευαίσθητου θέματος, πρέπει να πούμε ότι κάποτε οι καταστάσεις αυτές είναι ασύλληπτο σε τι ακρότητες μπορεί να φτάσουν και πόσο πόνο μπορούν να προκαλέσουν. Το γνωρίζουμε εμείς οι άνθρωποι, αλλά πολύ περισσότερο το γνωρίζει και το «βλέπει» ο Θεός.

Κάποιοι γάμοι θα βιώνουν την ντροπή, τον εξευτελισμό, την ταπείνωση, τη στέρηση, αλλά κανένας από αυτούς τους λόγους δεν μπορεί να αποτελέσει αιτία ούτε χωρισμού, ούτε σύναψης άλλου γάμου, σύμφωνα με το λόγο του Θεού. Είναι τραγικές καταστάσεις, γεμάτες πόνο, κάποτε γεμάτες κίνδυνο, αλλά ο Κύριος σ’ αυτές τις καταστάσεις χαρίζει υπομονή, αγάπη, δυνάμεις συγχώρησης, και όχι έναν άλλο γάμο στη θέση του πρώτου, που δεν πήγε καλά.

Αν θέλουμε να κάνουμε το θέλημα του Θεού, που είναι σοφό και τέλειο, πρέπει να ξέρουμε ότι ο Κύριος δεν αναγνωρίζει καμία από αυτές τις αιτίες, όσο τραγικές κι αν είναι, σαν αιτία διαζυγίου, πολύ δε περισσότερο σαν αιτία που δίνει το ελεύθερο για άλλο γάμο.

Την ίδια ώρα ο κόσμος γύρω προσφέρει άλλες λύσεις, που είναι γεμάτες συμπόνια, ανθρώπινη δικαιοσύνη, πλούσια συναισθήματα, ανθρώπινη λογική. Σύμφωνα μ’ αυτές, επιτρέπεται και ίσως σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται το διαζύγιο.

Η επιλογή - όπως  σε όλα - εξαρτάται από την καρδιά του ανθρώπου. Ποιον αγαπάει περισσότερο, ποιον θέλει να υπακούσει, ποιον θέλει να ευαρεστήσει και σε ποιον θέλει ν’ ανήκει.

Η διδασκαλία της Καινής Διαθήκης στα θέματα αυτά είναι πλήρης και καλύπτει όλες τις περιπτώσεις και τις σύγχρονες ανάγκες. Είναι βασισμένη στη χαρακτηριστική φράση του Ιησού Χριστού «Εγώ δε σας λέγω» (Ματθ.ε:32). Με τη φράση αυτή ο Ίδιος ο Ιησούς Χριστός «εγκαινιάζει» μία Νέα Οικονομία στο θέμα αυτό, που δεν είναι ενδοτική στη «σκληροκαρδία» κανενός ανθρώπου ή λαού, ούτε δεσμεύεται από όσα είπε ή έκανε ο Μωυσής στην εποχή του για τους συγχρόνους του.

Στα στοιχεία της Παλαιάς Διαθήκης ανατρέχουμε για ιστορικούς λόγους, για να μελετήσουμε την εποχή και τους ανθρώπους, για να ιχνηλατήσουμε την πορεία, τις ζυμώσεις που προηγήθηκαν μέχρι να φτάσουμε στα όσα ισχύουν στην Καινή Διαθήκη.

Ο Ιησούς Χριστός ασχολήθηκε ο Ίδιος προσωπικά με το θέμα του διαζυγίου και του δεύτερου γάμου και έδωσε τη δική Του εντολή, καταργώντας ουσιαστικά όλα όσα ίσχυαν μέχρι τότε. Και, ας το προσέξουμε, ούτε ανέβασε τον πήχη, ούτε τον κατέβασε, αλλά γύρισε σελίδα. Μας έδωσε με ακρίβεια και σαφήνεια το τι θέλει από το δικό Του παιδί να ζήσει και να πράξει, με πληρότητα που δεν χρειάζεται αναφορές και αναδρομές στην Παλαιά Οικονομία.

Όμως, είναι δύσκολο μέχρι αδύνατο να δεχτούμε ότι ένας νέος άνθρωπος θα περάσει την υπόλοιπη ζωή του μόνος, ανάμεσα σε πειρασμούς και παγίδες του διαβόλου και της σάρκας, χωρίς να έχει το δικαίωμα ή την ελπίδα να ξαναφτιάξει τη ζωή του. Αυτή είναι η θέση της Καινής Δι-αθήκης;

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πριν από την απάντηση στη δικαιολογημένη αυτή ερώτηση, για ποιον άνθρωπο μιλάμε. Μιλάμε για τον πιστό του Χριστού, ο οποίος έχει το Άγιο Πνεύμα να τον οδηγεί και να τον κα-τευθύνει και μέσα από την καρδιά του ζητά η ζωή του να είναι «ευάρεστη» στον Κύριό του (Ψαλμ.ιθ:14).

Για τον άνθρωπο που θέλει από καρδιάς να κάνει το θέλημα του Κυρίου του με αγάπη και πίστη σ’ Αυτόν και να αρέσει στον Κύριό του δεν υπάρχουν περιθώρια.

Θα τον οπλίσει ο Κύριος με υπομονή, θα τον θωρακίσει με δύναμη εναντίον των πειρασμών, θα του δώσει ιδιαίτερη χάρη, αλλά θα περιμένει απ’ αυτόν υποταγή και συμμόρφωση με το νόμο Του.

Μπορεί να ακούγεται δύσκολο έως αδύνατο, αλλά υπήρξαν και υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, που έκαναν το θέλημα του Κυρίου με απόλυτο τρόπο και ο Κύριος τους ευλόγησε. «Παρά ανθρώποις  τούτο αδύνατον είναι, παρά τω Θεώ όμως τα πάντα είναι δυνατά», (Ματθ.ιθ:26).

Το χειρότερο σ’ αυτή την περίπτωση είναι ότι ακόμα και στον κόσμο της αμαρτίας, τον χωρίς Θεό, υπήρξαν άνθρωποι, που στερήθηκαν τα πάντα δίπλα στην κατάκοιτη γυναίκα τους 20 και 30 χρόνια. Έζησαν την απόλυτη στέρηση χωρίς επιλογές ή άλλες διεξόδους. Τι θα πούμε για αυτές τις περιπτώσεις; Τι έκαναν αυτοί οι άνθρωποι με τις άγριες επιθέσεις του σατανά και των επιθυμιών της σάρκας; Πώς αντιμετώπισαν ακόμα και το ίδιο τους το περιβάλλον, που πολλές φορές τους προκαλούσε άσοφα και επιπόλαια; Πώς μπόρεσαν να σταθούν πιστοί, ακέραιοι και να νικήσουν;

Στο σημείο αυτό υπάρχει ακόμα κάτι, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Πολύ εύκολα βγάζουμε συμπεράσματα και διατυπώνουμε αφορισμούς  του τύπου  «αυτός φταίει ή φταίει εκείνη». Μήπως όμως είναι πρωταρχική ανάγκη να ξεκινήσουμε την «ανάγνωση» των όσων συνέβησαν στη ζωή μας από εμάς τους ίδιους, από τις επιλογές μας, από τα λάθη μας;

Μήπως για τα όσα συνέβησαν έχουμε κι εμείς ευθύνη, μήπως είναι θε-ρισμός σποράς αμαρτίας στη ζωή μας; Μήπως βαραίνει κι εμάς η δημιουργία κλίματος,  που ώθησε κάποιον στην αμαρτία; Μήπως έχουμε κι εμείς συμμετοχή στο ότι ο γάμος μας δεν ήταν ευλογημένος από τον Κύριο;

Το να διαλύσουμε ένα γάμο και να στήσουμε έναν καινούργιο, είναι ίσως το ευκολότερο των πραγμάτων. Το να παραδεχτούμε με μετάνοια και ταπείνωση το δικό μας μέρος ευθύνης, είναι ίσως το πιο σοβαρό, αλλά και δύσκολο βήμα, που όμως ευαρεστεί το Θεό όπου το συναντά και κινητοποιεί τις δυνάμεις Του, ώστε το κακό να αποτραπεί και να αναστραφεί η πορεία και η εξέλιξη της αμαρτίας.

Τι γίνεται όταν κάποιος επιστρέφει με μετάνοια και ταπείνωση στον Ιησού Χριστό, όμως στη ζωή του έχει και γάμο που διαλύθηκε και δεύτερο γάμο που ακολούθησε;

Η περίπτωση αυτή, όπως και πολλές άλλες της ζωής του ανθρώπου χωρίς φως και αλήθεια, ανήκουν στην περιοχή που ορίζει η φράση του αποστόλου Παύλου «αγνοών έπραξα εν απιστία» (Α΄ Τιμ.α:13).

Κανένας δεν μπορεί να κατηγορήσει έναν άνθρωπο, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο σκοτάδι. Άλλωστε στη εκκλησία των λυτρωμένων του Ιησού Χριστού η προέλευση όλων είναι η ίδια, τα δεσμά της αμαρτίας, το ψέμα,  το σκοτάδι, και όλοι τους είναι καρπός αγάπης, χάριτος και ελέους Θεού.

Τι γίνεται όταν ο ένας από τους δύο συζύγους κακοποιείται συνεχώς; Και αν αυτός που κακοποιείται είναι ο πιστός άνθρωπος του Θεού και η κακοποίηση είναι συνεχής, μέχρι πού μπορεί να φτάσει η υπομονή, η ανοχή, η συνέχιση του γάμου; Μπορεί να διαλυθεί ένας γάμος από μια τέτοια ή παρόμοια αιτία; Σε περίπτωση που ο γάμος διαλύεται, είναι αμαρτία, μπροστά στα μάτια του Θεού, ο άλλος γάμος;

Θα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά για να χτίσουμε την απάντησή μας. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να διευκρινίσουμε τι θα πει η λέξη «κακοποιείται». Σχεδόν πάντα, με τον όρο αυτό, εννοούμε τη γυναίκα, που σαν ασθενέστερη από πλευράς σωματικών δυνάμεων, ο άντρας της κάποιες φορές φτάνει στο σημείο να την χτυπάει στο πρόσωπο ή στο σώμα. Κάποιες φορές μάλιστα μπορεί να είναι τόσο βίαιος, που μπορεί να κινδυνέψει η υγεία της γυναίκας ή η σωματική της ακεραιότητα.

Σίγουρα τέτοιες καταστάσεις είναι λυπηρές, γιατί πρόκειται για τραγικές, τραυματικές εμπειρίες, γεμάτες πόνο, ταπείνωση, ατίμωση, εξευτελισμό. Πρέπει όμως να προχωρήσουμε λίγο πιο βαθιά, αν θέλουμε να καταλήξουμε στην αλήθεια. Και το πρώτο που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι, μόνο αυτή η κακοποίηση υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους; Είναι αυτή η χειρότερη μορφή ή υπάρχουν και άλλες μορφές κακοποίησης ακόμα πιο τραυματικές; Ακόμα κάτι, είναι μόνο ο άνδρας που μπορεί να κακοποιήσει τη γυναίκα του, επειδή έχει πιο αναπτυγμένο μυϊκό σύστημα;

Το να τρώει ξύλο μια γυναίκα από τον άντρα της είναι οδυνηρό. Το να γυρίζει όμως ο άντρας από τη δουλειά του το μεσημέρι και να βρίσκει ένα σπίτι άθλιο, μια γυναίκα που ούτε γυρίζει να τον κοιτάξει…, δεν υπάρχει φαγητό, δεν υπάρχει ζεστασιά, ενδιαφέρον, αγάπη, θαλπωρή, αλλά στη θέση τους υπάρχει αδιαφορία, εμπαιγμός, εκμετάλλευση…, δεν είναι κακοποίηση, όχι του σώματος πλέον, αλλά της ψυχής του συζύγου; Και όχι μία ημέρα και δύο, αλλά συνέχεια και σε μόνιμη βάση.

Μπορεί η γυναίκα να μην έχει άγρια, μεγάλη παλάμη και μυϊκό σύστημα ανάλογο για να χτυπήσει, έχει όμως τρόπο που μπορεί να πληγώνει, ακόμα και να σκοτώνει.

Κάποιος, με φανερό πόνο διηγείται ότι μόλις μπαίνει στο σπίτι από τη δουλειά του, βρίσκει μονίμως τη γυναίκα του να μιλάει στο τηλέφωνο με τις φίλες της. Τηλεφωνήματα που κρατούν δυο και τρεις ώρες. Μόνος του ανοίγει το ψυγείο και ψάχνει να βρει αν υπάρχει κάτι να φάει, με τη μοναξιά του να τη διακόπτουν τα ηχηρά γέλια της στο τηλέφωνο.

Δεν ξέρω, αν είχαμε να συγκρίνουμε ανάμεσα στα είδη κακοποίησης, ποιο θα χαρακτηρίζαμε χειρότερο.  Επομένως ό,τι ισχύει για τη μια μορφή κακοποίησης, θα πρέπει να ισχύει και για την άλλη. Η σωματική κακοποίηση μπορεί να καταλήξει στο νοσοκομείο, αλλά η ψυχική κακοποίηση στο ψυχιατρείο…

Είναι όμως και κάτι ακόμα, που πρέπει να προσέξουμε. Κάποια απελπισμένη σύζυγος ζήτησε βοήθεια επειδή την «κακοποιούσε» ο σύζυγός της, ζητώντας της να έχουν πιο συχνά σχέσεις απ’ όσο εκείνη άντεχε…

Κάποιες φορές την ξυπνούσε νωρίς το πρωί, την ώρα που εκείνη ήθελε να κοιμηθεί, και της έκοβε τον πιο όμορφο ύπνο…

Κακοποίηση κι αυτή, καμία αντίρρηση. Όμως, είναι γνωστή και η πρακτική πολλών συζύγων, που αποστερούν τους συζύγους τους, με σκοπό να αποσπάσουν υποσχέσεις, ανταλλάγματα, εκμεταλλευόμενες τις ανάγκες του συζύγου τους για να επωφεληθούν οι ίδιες.

Και το ερώτημα είναι, ποιος θα ορίσει τι είναι κακοποίηση, ποιος θα μας πει πότε και από ποιο σημείο αρχίζει η κακοποίηση, ποιος θα βαθμολογήσει την κακοποίηση, ποιος θα μοιράσει ακριβοδίκαια τις ευθύνες;

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο γάμος ανάμεσα σε δυο ανθρώπους είναι δώρο του Θεού, πηγή χαράς και ευλογία στη ζωή τους. Κάποιες φορές όμως τα πράγματα δυσκολεύουν ή γίνονται ακραία. Το δημιούργημα του Θεού χτυπιέται από την αμαρτία και το διάβολο. Τότε δεν είναι πηγή χαράς, τουλάχιστον προσωρινά.

Δεν είναι πηγή χαράς όμως ούτε όταν ο άνθρωπός σου είναι παραπληγικός στο κρεβάτι, και θα είναι έτσι τα επόμενα 40 χρόνια… μέχρι να πεθάνει. Δεν είναι ο γάμος που ονειρεύτηκες ούτε όταν μπαινοβγαίνετε στα νοσοκομεία, στις χημειοθεραπείες, όταν χτυπά την πόρτα του σπιτιού η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας…  Τι ισχύει τότε; Ο κόσμος έχει εύκολη τη λύση. Ο γάμος διαλύεται και προχωράμε στον επόμενο. Τι λέει η Αγία Γραφή, ο λόγος του Θεού;

Ο γάμος λύεται μόνο με το φυσικό θάνατο του ενός από τους δύο συζύγους και αυτή είναι η μοναδική περίπτωση που επιτρέπεται από τον Ίδιο τον Κύριο του γάμου να προχωρήσει αυτός που ζει σε άλλο γάμο. Η άλλη περίπτωση είναι όταν μολυνθεί ο γάμος από την αμαρτία της πορνείας ή της μοιχείας από τον ένα σύζυγο, αλλά στην περίπτωση αυτή, πουθενά μέσα στην Αγία Γραφή, δεν φαίνεται καθαρά ότι ο Κύριος επιτρέπει τη σύναψη ενός άλλου γάμου, ούτε από την πλευρά που φαίνεται ότι φταίει, ούτε από την άλλη πλευρά.

Η κακοποίηση, όποιας μορφής και βαρύτητας κι αν είναι, πουθενά μέσα στην Αγία Γραφή, δεν δίνει «το πράσινο φως» για τον άλλο γάμο, αλλά αντιμετωπίζεται διαφορετικά και σύμφωνα με τον Κύριο.

Υπάρχουν γόνατα προσευχής, υπάρχουν δυνάμεις υπομονής Πνεύματος Αγίου, υπάρχουν οι μάχες της πίστης, οι δυνάμεις του Ουρανού, υπάρχουν τα υψωμένα χέρια των αγίων του Κυρίου, που ο Ίδιος μας διαβεβαιώνει ότι «πολύ ισχύει η δέησις του δικαίου ενθέρμως γενομένη», (Ιακ.ε:16) και «όπου είναι δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το όνομά Μου είμαι και Εγώ ανάμεσά τους», (Ματθ.ιη:20) και «εάν συμφωνήσωσι δύο περί παντός πράγματος….» (Ματθ.ιη:19).

Υπάρχουν δύο εδάφια στην πρώτη επιστολή προς Κορινθίους που μας βάζουν σε σκέψεις:

Α΄Κορ.ζ:10 Εις δε τους νενυμφευμένους παραγγέλλω, ουχί εγώ αλλ' ο Κύριος, να μη χωρισθή η γυνή από του ανδρός αυτής

Α΄Κορ.ζ:11 αλλ' εάν και χωρισθή, ας μένη άγαμος ή ας συνδιαλλαγή με τον άνδρα και ο ανήρ να μη αφίνη την εαυτού γυναίκα.

Εδώ δεν αναφέρει ότι ο χωρισμός έχει αιτία την πορνεία ή τη μοιχεία. Επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι δεν πρέπει να χωρίζει το αντρόγυνο, λέει όμως: αλλ' εάν και χωρισθή…. Δηλαδή, αν γίνει….. τότε αυτός που χωρίζει πρέπει να μείνει άγαμος, όπως και ο άλλος αφού και ο ανήρ να μη αφίνη την εαυτού γυναίκα.

Μοιάζει σαν να μην μας καλύπτουν οι υποσχέσεις του Κυρίου για τις σκληρές ώρες της δοκιμασίας που θα περάσουμε στη ζωή μας. Μοιά-ζει σαν να μην έχουν δύναμη τα λόγια του Κυρίου, σα να μην έχουν ισχύ ή αποτελέσματα, και αναζητούμε άλλους τρόπους μόνοι μας. Μοιάζει σα να πιστεύουμε σ’ ένα Κύριο αμέτοχο, απόμακρο, που δεν γνωρίζει τι συμβαίνει στη ζωή μας, και πρέπει μόνοι μας να βγάλουμε «τα κάρβουνα από τη φωτιά». Μοιάζει σαν οι δυνάμεις του Θεού δια της πίστεως να μην επαρκούν, και δανειζόμαστε συστήματα από τον ειδωλολατρικό κόσμο της αμαρτίας, για να λύσουμε τα θέματα μας.

Εδώ πρέπει να προσθέσουμε και ένα ακόμα στοιχείο. Υπάρχει μεγάλη ευθύνη από την πλευρά των γονιών. Τα σημερινά παιδιά έχουν μεγα-λώσει απαλά, καλοφροντισμένα, εθισμένα σε μια ζωή εύκολη, με μικρό έως καθόλου κόστος. Έχουν από το σπίτι των γονιών τους αποκτήσει τη νοοτροπία της άνεσης, της καλοπέρασης, με μικρές ανοχές και αντοχές στις δοκιμασίες, στους κλυδωνισμούς, στα χτυπήματα της ζωής. Με την πρώτη ή δεύτερη δοκιμασία, αυτά τα παιδιά, θα καταφύγουν στον «εύκολο δρόμο», στη γρήγορη λύση, που θα τα φέρει στην πολυπόθητη, γι’ αυτά, ζωή των ευκολιών, του μη-κόστους, της μη-δοκιμασίας.

Στην επιλογή αυτού του δρόμου συμβάλλουν αποφασιστικά και οι συμβουλές των γονιών, που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους πρέπει να περνούν μόνο καλά, μόνο πλούσια, μόνο άνετα… Έτσι, και με τις ευλο-γίες των γονιών, τα σπίτια στις μέρες μας διαλύονται εύκολα, γρήγορα και ανεπανόρθωτα πολλές φορές. Γνωρίζουμε όμως, πολύ καλά, ότι ο Κύριος δεν «φτιάχνει» πιστούς για να τους κλείσει σε μια γυάλα καλοπέρασης μιας απαλής και άνετης ζωής.

Στην Καινή Διαθήκη έχουμε δεκάδες σημεία, που μας προετοιμάζει ο Ιησούς για δοκιμασίες, για πειρασμούς, για καθαρισμό, για συσταύρωση, για παιδεία, για παθήματα, για θλίψεις.

Κάποτε επέτρεπε οι πιστοί Του να λαμπαδιάζουν και να καούν ζωντανοί μέσα σε λίγα λεπτά στην Εγνατία οδό για να φωτίζεται ο δρόμος των Ρωμαίων κατακτητών… ή να τους τρώνε τα άγρια θηρία για να διασκεδάζει ο λαός στις αρένες… Δεν είναι πάντα απαλή ή βολική η ζωή του πιστού του Χριστού. Οι αναγεννημένοι του Κυρίου, όταν είναι γνήσιοι, αντέχουν στη σκληρή δοκιμασία της πίστης τους, νικούν και θριαμβεύουν με τον Κύριό τους και απολαμβάνουν τα θαύματα της αγάπης Του καθημερινά στη ζωή τους.  

Ίσως πρέπει να σκεφτούμε ξανά το θέμα της πίστης στο ζωντανό Θεό της Αγίας Γραφής. Να Του δώσουμε με την πίστη μας τη θέση που πραγματικά Του ανήκει. Να μη σκεφτόμαστε μόνο σαν φυσικοί λογικοί άνθρωποι, αλλά να φέρουμε το υπερφυσικό της παντοδυναμίας του Κυρίου στη ζωή μας, στην περίπτωσή μας. Τότε μπορούν να αλλάξουν όλα. Τότε και μόνο τότε θα δούμε ζωντανά θαύματα του Θεού στη ζωή μας, τα θαύματα της πίστης.