Η φιλανθρωπία είναι η άλλη όψη της έκπτωσης από τη φυσική
κατάσταση ισότητας. Πριν γίνουμε «φιλάνθρωποι», έχουμε αποδεχθεί το γεγονός ότι
κάποιοι άνθρωποι είναι κατώτεροι από μας, έχουν χάσει ωφελήματα που για μας
είναι αυτονόητα ή φυσικά: το σπίτι τους, μια πατρίδα, ένα αξιοπρεπές εισόδημα,
μια δουλειά. Έχουμε, δηλαδή, αποδεχθεί μια αφύσικη κατάσταση ανισότητας. Στην
οποία μπορεί και να έχουμε συμβάλει. Με την απληστία μας, την ανοχή μας ή τη
σιωπή μας.
Κάποιοι, με τον οβολό τους, θαρρούν ότι διαγράφουν μια από
τις αμαρτίες τους και κερδίζουν ένα μέτρο στον μαραθώνιο προς τον παράδεισο.
Είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας. Διόλου αθώα και ανιδιοτελής, πρέπει να
ομολογήσω.
Αλλά η οργανωμένη βιομηχανία φιλανθρωπίας, στην οποία
συνωθούνται θύτες και θύματα, είναι απεχθής. Είναι μια κολοσσιαία απάτη.
Ανοίγεις το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, την εφημερίδα κι είσαι μπροστά σε μια
παρέλαση δημίων που περιθάλπουν τα θύματά τους λίγο πριν τα καρατομήσουν. Ή και
έπειτα απ’ αυτό. Άλλος μαζεύει ρούχα, άλλος λεφτά, άλλος φάρμακα, άλλος
τρόφιμα, αφού πρώτα έγδυσε, ξάφρισε, αρρώστησε και άφησε νηστικό τον αποδέκτη
της αλληλεγγύης του.
«Όλοι μαζί μπορούμε», «κανείς μόνος του στην κρίση». Γιατί
δεν επεδείκνυαν προληπτικά την αλληλεγγύη τους, πριν η κρίση ξεβράσει τα θύματά
της στο περιθώριο;
Αλλά η βιομηχανία της φιλανθρωπίας προτιμά ακριβώς αυτό: να
καταστήσει τους ανθρώπους, ακόμη και τους φτωχότερους και δυστυχέστερους,
συνενόχους της φτώχειας και της δυστυχίας τους. Να τους πείσει ότι οι
αναξιοπαθούντες πλησίον τους είναι θύματα μιας «φυσικής ανισότητας», εξίσου
ακατανίκητης με τις θεομηνίες ή τις φυσικές καταστροφές. Έτσι, δεν αγαπούν τον
πλησίον τους ως σεαυτόν. Απλά, τον οικτίρουν και τον απομακρύνουν σε απόσταση
ασφαλείας. Τον αντιμετωπίζουν σαν απειλή που πρέπει να εξευμενιστεί. Στην ουσία
τον μισούν γιατί υπάρχει, παρ’ ότι η εξαθλίωση του άλλου είναι προϋπόθεση της
δικής τους -υπαρκτής ή φανταστικής- ευδαιμονίας, καθιστώντας τη φιλανθρωπία μια
αυθεντική μισανθρωπία.
