ΟΙ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΕΣ
Οι γενεαλογίες του Ιησού
αναφέρονται μέσα στις σύντομες αφηγήσεις των Ευαγγελίων και έχουν σκοπό να
φανερώσουν τη βασιλική καταγωγή Του από το Δαβίδ σαν τον Μεσσία των Εβραϊκών
προφητειών και την ευρύτερη ανθρώπινη σχέση Του με όλο το ανθρώπινο γένος. Είναι
αξιόλογο να συγκρίνουμε τις γενεαλογίες που καταγράφονται από το Ματθαίο και το
Λουκά.
Γράφοντας για τους Εβραίους,
φυσικό ήταν ο Ματθαίος να ενδιαφέρεται να παραθέσει το γεγονός ότι ο Ιησούς
ήταν από το βασιλικό σπέρμα. Έτσι, εντόπισε το οικογενειακό δένδρο από τον
Ιωσήφ, το σύζυγο της Μαριάμ, στο Δαβίδ και πίσω στον Αβραάμ, τον πατέρα της Εβραϊκής
φυλής. Ο Ματθαίος χρησιμοποίησε την καταγωγή του Ιωσήφ γιατί η βασιλική
καταγωγή ήταν πάντα από τη μεριά του πατέρα.
Η γενεαλογία στο Ματθαίο
βρίσκεται στην αρχή του Ευαγγελίου για να θεσπίσει την ισχύ της βασιλικής Εβραϊκής
καταγωγής του Ιησού, πριν αναφερθούν οποιαδήποτε άλλα γεγονότα της ζωής Του. Ο
Ματθαίος έδωσε τις διαδοχικές γεννήσεις όπως έγιναν. Όμως, δεν κατέγραψε ακριβώς
τα στοιχεία, αλλά διάλεξε τα ονόματα γιατί είχε κάποιο σκοπό. Κατά τον ίδιο
τρόπο, αντίθετα με τα Εβραϊκά έθιμα, ονόμασε 4 γυναίκες (Θάμαρ, Ραχάβ, Ρούθ και
Βήθ-σαβεέ). Τρεις απ’ αυτές τις γυναίκες ήταν ένοχες για αισχρή αμαρτία και δυο
ήταν ξένες. Τα ονόματα αυτών των γυναικών φανερώνουν το Χριστό με το φύλο και
τις εθνικές διακρίσεις της γενιάς καθώς και με την αμαρτωλή ανθρωπότητα, σαν το
Σωτήρα τους. Μερικοί από τους άνδρες που αναφέρονται ήταν επίσης περιβόητοι
αμαρτωλοί.
Η κληρονομικότητα του Ιησού
είναι ένας δεσμός ελπίδας για την αμαρτωλή γενιά. Έζησε χωρίς αμαρτία σε πείσμα
της κληρονομιάς Του. Σαν άνθρωπος, έπρεπε να αγωνιστεί ενάντια στις τάσεις του
κακού όπως κάθε άλλος άνθρωπος. Και βγήκε νικητής! Η αφηγηματική και επιλεκτική
γενεαλογία του Ματθαίου ξεφούσκωσε την υπερηφάνεια των Εβραίων αδελφών Του -
αυτοί οι περήφανοι Φαρισαίοι αδελφοί είχαν πρόσφατα διακηρύξει για τον Ιησού ότι
ήταν ανάξιος και άξιος θανάτου. Όμως, Αυτός ήταν ανώτερος απ’ τους καλύτερους
των πατέρων, και ακόμα ήταν από τη βασιλική γραμμή.
Ο Λουκάς φανέρωσε ότι ο Ιησούς
ανήκε σ’ όλη την ανθρώπινη φυλή. Παρόλο που νόμιζαν ότι ο Ιησούς ήταν γιός του
Ιωσήφ, όμως δεν ήταν. Έτσι ο Λουκάς εντοπίζει τη γενεαλογία μέσα από τη Μαριάμ.
Γράφοντας για τους εθνικούς, ο Λουκάς τόνισε ότι ο Ιησούς ήταν ο ιδανικός άνθρωπος,
ένας γιός του Αδάμ, δημιουργημένος από το Θεό.
Η γενεαλογία στο Λουκά έρχεται
σαν ένα διάλειμμα μετά την καταγραφή της γέννησης και της νηπιακής ηλικίας του
Ιησού και τη διακονία του Ιωάννη, που ήταν ένας πρόλογος για το σωτήριο έργο
του Χριστού. Ο Λουκάς επικεντρώνει την προσοχή μας πάνω στον Ιησού, το πρόσωπο
της ύψιστης σημασίας της αφήγησης και το Σωτήρα όλου του ανθρώπινου γένους.
Δίνει τη φυσική σειρά αίματος του Ιησού μέσω της Μαριάμ και του πατέρα της Ηλί,
μέχρι το βασιλιά Δαβίδ - μέσω του γιού του Νάθαν - μέχρι τον Αδάμ, το γιό του Θεού.
Και στις δυο γενεαλογίες, η
παρθενογέννηση φυλάσσεται με προσοχή. Ο Ματθαίος λέει: «Ιακώβ δε εγέννησε τον Ιωσήφ τον άνδρα της Μαρίας, εξ ής εγεννήθη Ιησούς
ο λεγόμενος Χριστός» (Ματθ.α:16).
Ο Λουκάς γράφει: «και αυτός ο Ιησούς ων (καθώς ενομίζετο) υιός
Ιωσήφ» (Λουκ.γ:23).
Μια ενδιαφέρουσα πλευρά
βρίσκεται στο Ματθ.α:12 και στον Ιερ.κβ:28-30. Μια από τις κρίσεις που
προφέρθηκαν πάνω στο βασιλιά Ιωακείμ (Ιεχωνίας) ήταν «διότι δεν θέλει εκ του σπέρματος αυτού άνθρωπος καθήμενος επι του
θρόνου του Δαβίδ, και εξουσιάζων πλέον επι του Ιούδα». Η φράση «Ιεχωνίας εγέννησε Εαλαθιήλ», απλά
σημαίνει ότι ο προηγούμενος βασιλιάς κληροδότησε το δικαίωμα της κυβέρνησης
στον Εαλαθιήλ. Προσέξτε ότι στο Λουκ.γ:27 ο Εαλαθιήλ αναφέρεται σαν γιός του
Νηρί απο τον οίκο του Νάθαν. Στο θάνατο του Ιωακείμ, το νόμιμο δικαίωμα του
θρόνου του Δαβίδ προφανώς πέρασε από τους κληρονόμους του Σολομώντα στους
κληρονόμους του Νάθαν.
Αντίθετα με το Ματθαίο και το
Λουκά, ο Μάρκος δεν δίνει μεγάλη σημασία στο γενεαλογικό δένδρο του Μεσσία.
Κυρίως ενδιαφερόταν για το πρακτικό αποτέλεσμα της ζωής του Ιησού καθότι ο
Ρωμαίος αναγνώστης δεν θα θεωρούσε και τόσο σημαντική τη γενεαλογία. Τα
σπουδαία έργα του Ιησού θα Τον φανέρωναν σαν τον Παντοδύναμο Θεό, τον Γιό του Θεού,
και αυτό ήταν το βασικό θέμα. Ο Ματθαίος απ’ την άλλη μεριά, καθορίζει το ποιός
είναι σε σχέση με το Εβραϊκό έθνος και την Μεσσιανική ελπίδα ευρύτερα. Ο
Ιωάννης ασχολήθηκε με τον φιλοσοφικό κόσμο και φανέρωσε ποιός είναι ο Ιησούς
στην κοσμική σκηνή, γυρνώντας πίσω στους αιώνες έγραψε ποιός ήταν, πώς ήταν και
ότι είναι ο Δημιουργός και Λυτρωτής. Ο Λουκάς Τον συνέδεσε με ολόκληρο το γένος
άσχετα με φυλετικές, εθνικές, κοινωνικές διαιρέσεις και διαφορές φύλου.
Ο προορισμός της γυναίκας είναι
να τεκνογονεί (Α’ Τιμ.ε:14) γιατί έτσι μας λέει ο λόγος του Θεού ότι θα σωθεί η
γυναίκα (Α’ Τιμ.β:15) και εδώ με τη γέννηση του Ιησού ισοφαρίστηκε η ζημιά που
έγινε στον κήπο της Εδέμ (Ψαλμ.ρκζ:3-5).
Η Μαριάμ λοιπόν αφού γέννησε
τον Ιησού, έκανε κι άλλα παιδιά και το βλέπουμε στο Ματθ.ιγ:54, Πράξ.α:14, Α΄Κορ.ιε:7.
