Ερωτήματα που υποβάλλουν οι σκεπτικιστές για τον Θεό της Παλαιάς Διαθήκης (7)

ΕΡΩΤΗΣΗ  6

Γιατί ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης φαίνεται να τιμωρεί πιο αυστηρά τις παραβάσεις του τελετουργικού νόμου, παρά τις σοβαρές ηθικές παρεκτροπές;

Η ερώτηση αυτή θα μπορούσε να διευρυνθεί έτσι: «Ο Θεός της Π.Δ. φαίνεται ότι οργιζόταν περισσότερο, όταν οι άνθρωποι παράβαιναν τους νόμους του Σαββάτου ή τις τελετουργικές απαγορεύσεις, παρά όταν αυτοί ήσαν ένοχοι πολύ σοβαρών ηθικών παρεκτροπών. Για παράδειγμα, δεν τιμώρησε τον Λωτ, που ενεπλάκη σε αιμομιξία (Γεν.ιθ:30-38) και ούτε αφαίρεσε από τον Δαβίδ το βασιλικό αξίωμα, παρά το γεγονός ότι διέπραξε μοιχεία και φόνο (Β’ Σαμ.ια), ενώ διέταξε τον άμεσο λιθοβολισμό ενός ανθρώπου, που μάζευε ξύλα το Σάββατο (Αριθ.ιε:32-36) και πάταξε επί τόπου τον Ουζά με θάνατο, επειδή άγγιξε την Κιβωτό της Διαθήκης, που μεταφερόταν με άμαξα (Β’ Σαμ.ς:1-10).   

Όσο δύσκολα κι αν φαίνονται αυτά τα ερωτήματα, υπάρχουν, εντούτοις, απαντήσεις. Ας εξετάσουμε μερικές από αυτές: Για παράδειγμα, ένας τρόπος να απαντήσουμε αυτά τα ερωτήματα, που σχετίζονται με την «ανομοιομορφία» της κρίσης του Θεού, είναι να κάνουμε το λάθος να θεωρήσουμε την άμεση αντίδραση του Θεού προς μια αμαρτία, ένδειξη του πόσο πολύ αυτή Τον προσβάλλει. Ή, ακόμη, μπορεί να κάνουμε το λάθος να νομίζουμε ότι, οι άμεσες αντιδράσεις του Θεού, αποτελούν ένδειξη του τρόπου με τον οποίο θα ενεργήσει αργότερα. Ο συγγραφέας του «Εκκλησιαστή» έκανε αυτή την παρατήρηση:  «Επειδή, η απόφαση στο πονηρό έργο δεν εκτελείται γρήγορα, γι’ αυτό η καρδιά των γιων των ανθρώπων είναι ολόκληρη έκδοτη στο να πράττει το κακό» (Εκκλ.η:11). Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις, ο Θεός καθυστερεί τις συνέπειες της αμαρτίας, ενώ σε άλλες, εκδηλώνει αμέσως την κρίση Του, για να δείξει κάτι που, διαφορετικά, δεν θα το προσέχαμε (όπως στις περιπτώσεις τελετουργικών ζητημάτων, που δήλωναν κάτι για το Θεό).  

Αφανείς συνέπειες

Μετά τη μοιχεία του με τη Βηθσαβεέ, ο Δαβίδ έδειχνε, εξωτερικά τουλάχιστον, να συνεχίζει τη ζωή του όπως και προηγουμένως. Οι λίγοι που γνώριζαν τι είχε κάνει, θα νόμιζαν ότι ο Θεός δεν θα τιμωρούσε την αμαρτία του. Ο 32^ος όμως ψαλμός, δείχνει ότι ο Δαβίδ είχε περάσει από μια περίοδο πολύ έντονης ψυχικής στενοχώριας. Στο κεφ.ιβ του βιβλίου του Σαμουήλ περιγράφεται η μετάνοιά του, ενώ στους ψαλμούς 32 και 51, τον βλέπουμε να δοξολογεί το Θεό για τη συγχώρεσή Του.

Επί πολλούς μήνες, ο Δαβίδ ζούσε σε μεγάλη ψυχική ταλαιπωρία, για την οποία τίποτε δεν θα γνωρίζαμε, αν δεν υπήρχαν οι πιο πάνω βιβλικές αναφορές. Επιπλέον, ο επιπόλαιος παρατηρητής δεν θα μπορούσε να δει το χέρι του Θεού στη ζωή του Δαβίδ, στα χρόνια που ακολούθησαν. Αντίθετα, ο προσεκτικός αναγνώστης των κεφ. ιγ-ιη του Β’ Σαμουήλ, θα έβλεπε μέσα στο μίσος, στη δολοπλοκία, στη σεξουαλική αμαρτία, στο φόνο και στην επανάσταση, που έλαβαν χώρα στα κατοπινά χρόνια της ζωής του, ότι ο Δαβίδ δεν απέφυγε τις συνέπειες της διπλής εκείνης αμαρτίας του.

Επίσης, στον Ψαλμό ογ, βλέπουμε τον ψαλμωδό να είναι σε μεγάλη αμηχανία, επειδή του φαινόταν ότι, οι άνθρωποι που εμπιστεύονταν τον Θεό, είχαν περισσότερα προβλήματα στη ζωή τους, παρά εκείνοι που εμπιστεύονταν τον εαυτό τους. Τον ενοχλούσε το γεγονός ότι οι ασεβείς συχνά ευημερούσαν ίσαμε το τέλος το ζωής τους.

Η δυσαρέσκεια αυτή του ψαλμωδού συνεχιζόταν ως τη στιγμή που εισήλθε στο «αγιαστήριο» του Θεού. Τότε, με μια φευγαλέα ματιά, του έδωσε ο Θεός να δει την τελική κατάσταση εκείνων που ζήλευε. Τότε έγραψε, ανάμεσα σε άλλα, και τα εξής:

«Και στοχάστηκα να το καταλάβω, εντούτοις μου φάνηκε δύσκολο μέχρις ότου, καθώς μπήκα μέσα στο αγιαστήριο του Θεού, κατάλαβα τα τέλη τους. Εσύ, βέβαια, τους έβαλες σε ολισθηρούς τόπους  τους έριξες σε γκρεμό. Πώς με μιας κατάντησαν σε ερήμωση! Αφανίστηκαν, απολέστηκαν από ξαφνικό όλεθρο. Σαν όνειρο κάποιου που ξυπνάει, Κύριε, όταν σηκωθείς επάνω, θα αφανίσεις την εικόνα τους. Έτσι καιγόταν η καρδιά μου, και βασανίζονταν τα νεφρά μου  κι εγώ ήμουν ανόητος, και δεν γνώριζα  κτήνος ήμουν μπροστά σου. Εγώ, όμως, είμαι πάντοτε μαζί σου  εσύ με έπιασες από το δεξί μου χέρι. Με τη συμβουλή σου θα με οδηγήσεις, και ύστερα απ’ αυτά θα με πάρεις κοντά σου μέσα σε δόξα. Ποιον άλλον έχω στον ουρανό; Κι επάνω στη γη δεν θέλω άλλον, παρά εσένα. Ατόνησε η σάρκα μου και η καρδιά μου ο Θεός, όμως, είναι η δύναμη της καρδιάς  μου, και η μερίδα μου στον αιώνα»  (Ψαλμ.ογ:16-26).

Όταν ο Θεός χτυπάει κάποιον με θάνατο τη στιγμή που αμαρτάνει, προκαλεί κατάπληξη στους ανθρώπους που παρακολουθούν και τους βοηθά να δουν τη στάση Του κατά της αμαρτίας. Όσον αφορά, όμως, το πρόσωπο που αμαρτάνει, η μετά θάνατον τιμωρία του έχει πολύ πιο μεγάλη σημασία. Και επειδή ο Θεός είναι παντοδύναμος, είναι σε θέση να περιμένει μέχρι την αιωνιότητα, για να απονέμει πλήρη δικαιοσύνη.

Θείες επιλογές

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, ανέχτηκε υπομονετικά την πεισματική συμπεριφορά του λαού Του, δίνοντάς του αμέτρητες ευκαιρίες για αλλαγή καρδιάς. Σε άλλες περιπτώσεις, ενέργησε αμέσως, όπως στην περίπτωση του Αχάν, που πήρε λάφυρα από την Ιεριχώ, ή του Ουζά, που άπλωσε το χέρι του και άγγιξε την Κιβωτό της Διαθήκης, η οποία δεν μεταφερόταν σύμφωνα με τις ακριβείς οδηγίες του Θεού προς τον Μωυσή (Αριθ.δ:1-20).

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο Θεός δεν οφείλει τίποτε σε κανέναν, διατήρησε με συνέπεια το δικαίωμά Του να ασκήσει το έλεος Του σύμφωνα με τους δικούς Του όρους. Έτσι, είπε στον Μωυσή: «Θα ελεήσω όποιον ελεώ …»  (Ρωμ.θ:15). Ο Θεός έχει πάντοτε το δικαίωμα να δείξει περισσότερο μακρόθυμο έλεος σε ορισμένους παρά σε άλλους. Έχει το δικαίωμα να εκλέξει ανάμεσα στο παρατεινόμενο έλεος και στην άμεση απονομή δικαιοσύνης.

Η προοπτική της αιωνιότητας

Αν μπορούσαμε να δούμε τις περιπτώσεις αυτές ξαφνικού θανάτου, από την προοπτική του Θεού, δεν θα μας προκαλούσαν ενόχληση. Εάν οι δύο άνθρωποι,  που αναφέραμε πριν από λίγο, ήσαν γνήσιοι πιστοί της Παλαιάς Διαθήκης, σήμερα βρίσκονται στον ουρανό. Το πώς και σε ποια ηλικία πέθαναν, δεν έχει καμιά σημασία τώρα γι’ αυτούς. Εάν πάλι δεν ήσαν πιστοί, ο θάνατος τους, τη δεδομένη στιγμή, δεν τους άφησε να προσθέτουν καθημερινά στο φορτίο των αμαρτιών τους, για το οποίο θα λογοδοτήσουν την ημέρα εκείνη (Ρωμ.β:5-6), κάνοντας έτσι ελαφρότερη την τιμωρία τους. Ο Θεός το είδε αυτό καθαρά, όταν εφάρμοζε άμεση δικαιοσύνη. Από την σκοπιά της αιωνιότητας, ο χρόνος και ο τρόπος του θανάτου ενός ανθρώπου, φαίνεται πολύ διαφορετικός, παρά από το σημείο που εμείς το βλέπουμε.