ΕΡΩΤΗΣΗ 3
Εάν ο Θεός
είναι αγαθός, πώς επέτρεψε, κατά πρώτο λόγο, να εισέλθει η αμαρτία στον κόσμο;
Εφόσον ο Θεός
είναι αγαθός, πρέπει να υπάρχει λόγος για να πιστεύουμε ότι ήταν η αγάπη Του
που έδωσε την ευκαιρία στον άνθρωπο να εκλέξει το κακό. Πρέπει να είμαστε σε
θέση να πιστεύουμε ότι ήταν καλύτερο για το Θεό της Βίβλου να μας αφήσει να
εκλέξουμε μεταξύ καλού και κακού, παρά να μη μας δώσει καθόλου την ευκαιρία να
εκλέξουμε.
Το να
επιτρέπει κανείς το κακό για χάρη του καλού, μπορεί να αποτελεί, βέβαια,
ενδιαφέρον θέμα για ακαδημαϊκή συζήτηση. Στο κρεβάτι, όμως, του πόνου, η σκέψη
ότι ο Θεός επιτρέπει να υποφέρουν τόσο πολύ αυτοί που αγαπά, αποτελεί,
αναμφίβολα, φοβερή δοκιμασία για την πίστη μας. Μια συντριμμένη μητέρα σίγουρα
θα διερωτάται: «Πώς είναι δυνατόν, η γέννηση του διανοητικά καθυστερημένου
παιδιού μου, να είναι για τη δόξα τού Θεού και για το δικό μου
καλό;». Το ίδιο θα σκέφτεται και η αφοσιωμένη και στοργική εκείνη
κόρη, που βλέπει τη μητέρα της να υποφέρει τόσον καιρό από κάποια ανίατη
ασθένεια. Άνθρωποι, επίσης, που ζουν σε απερίγραπτη φτώχεια, χωρίς καμιά
ελπίδα για κάποια αλλαγή, θα διερωτούνται, σίγουρα, για ποιον λόγο ο Θεός
θεωρεί ότι η ανθρώπινη στέρηση τον τιμά ή ότι στο τέλος η δυσπραγία τους αυτή,
θα αποβεί προς όφελός τους.
Η εναλλακτική
λύση
Όλα αυτά είναι
δύσκολα ερωτήματα, και ίσως ο καλύτερος τρόπος να τα απαντήσουμε θα ήταν να
εξετάσουμε την εναλλακτική λύση – έναν κόσμο, δηλαδή, στον οποίο κανένας να μη
είχε τη δυνατότητα να κάνει οποιαδήποτε ηθική επιλογή. Θα ήμασταν,
άραγε, ευτυχισμένοι; Πιθανόν. Κάτι, όμως, θα έλειπε από την αγάπη
μας. Κάτι θα έλειπε από το έργο μας. Κάτι θα έλειπε από τη λατρεία μας. Ίσως να
μη μπορούσαμε καν να προσδιορίσουμε αυτό που, ενδεχομένως, θα μας έλειπε. Όμως,
λέξεις όπως: τιμή, κουράγιο, πιστότητα, ελπίδα, αγάπη και
χαρακτήρας, δεν θα σήμαιναν αυτό που σημαίνουν για μας σήμερα.
Η μεγάλη αξία
της δυνατότητας να επιλέγουμε μεταξύ καλού και κακού, δεν είναι εύκολο να γίνει
αντιληπτή. Και, όμως, είναι η αιτία της υγιούς ανάπτυξης τού χαρακτήρα και η
πηγή τού ενθουσιασμού στη ζωή μας.
Αναλογιστείτε
και πάλι τα γεγονότα που περιγράφονται στα τρία πρώτα κεφάλαια του βιβλίου της
Γένεσης. Χωρίς καμιά αμφιβολία, θα αποφεύγαμε πολύ πόνο και θλίψη, εάν οι
προπάτορές μας δεν αμάρταναν ποτέ. Και, κατά κάποιον τρόπο, όλοι θα
ωφελούμασταν από την καλή εκλογή που θα έκαναν ο Αδάμ και η Εύα, να μη φάνε,
δηλαδή, από το απαγορευμένο δέντρο. Αλλά, είναι ανώφελο να κάνουμε εικασίες για
το τι θα μπορούσαμε να είχαμε. Το γεγονός είναι ότι ένας στοργικός και πάνσοφος
Θεός έδωσε στους προπάτορές μας μια «ηθική επιλογή», παρά το γεγονός
ότι ήξερε ότι δεν θα τα κατάφερναν, και ότι διαμέσου της δικής τους αποτυχίας,
θα μπορούσε να δώσει τη μέγιστη δόξα στο όνομά Του αλλά και το μέγιστο αγαθό σε
μας.
Η
ελευθερία εκλογής
Ας κάνουμε ένα
βήμα προς τα πίσω, και ας κοιτάξουμε την εικόνα συνολικά. Σύμφωνα με την Παλαιά
Διαθήκη, ο Σατανάς έλεγε τη μισή αλήθεια, όταν είπε στην Εύα ότι, αν έτρωγαν
αυτή και ο Αδάμ από το απαγορευμένο δέντρο, θα γίνονταν «σαν θεοί, γνωρίζοντας
το καλό και το κακό» (Γέν.γ:5). Τι σημαίνει αυτό; Πώς μπορεί ο Θεός,
όντας αγαθός, να «γνωρίζει» το κακό;
Θα πρέπει να
συμπεράνουμε ότι ο Θεός «γνώριζε» το κακό υπό την έννοια ότι προείδε την
προϊστορική αμαρτία ορισμένων αγγέλων (αυτό υπαινίσσονται τα εδάφια Ησ.ιδ:12-15
και Ιεζ.κη:11-17), όπως επίσης και την αμαρτία τού ανθρώπινου γένους. Η
πρόγνωση αυτή τού είχε δώσει εμπειρική γνώση της διαφοράς μεταξύ καλού και
κακού. Παρά το ότι Αυτός ποτέ δεν αμάρτησε, είδε και γνώρισε, στην αιωνιότητα,
όλα όσα επρόκειτο να επακολουθήσουν. Έτσι, προτού αρχίσει ο χρόνος, ο Θεός
γνώριζε τι σήμαινε θυμός, απογοήτευση, θλίψη, επειδή τα πλάσματα που αγαπούσε
θα επέλεγαν την οδό της επανάστασης και της αμαρτίας.
Εκείνο που ο
Σατανάς δεν είπε στην Εύα είναι ότι, η από μέρους του ανθρώπου γνώση του καλού
και του κακού, θα είχε διαφορετικές συνέπειες από τη γνώση αυτή από μέρους τού
Θεού. Ο αντίδικος δεν προειδοποίησε τους προπάτορες μας ότι το βάρος
της γνώσης που ο Θεός μπορούσε να βαστάξει μέσα στη σοφία Του, θα απέβαινε
φοβερά αβάστακτο για τον άνθρωπο, που έπρεπε να το σηκώνει μέσα στην ανοησία
του.
Ήταν ηθικό από
μέρους του Θεού να διακινδυνεύσει κάτι τέτοιο; Ήταν σωστό να αφήσει
τους πρωτόπλαστους σε τόση άγνοια για κάτι που, αν είχαν καλύτερη γνώση, ποτέ
δεν θα έκαναν; Αυτό που γνωρίζουμε, χωρίς αμφιβολία, είναι ότι το
έκανε για να μας δώσει την ελευθερία να εκλέξουμε. Και στην πορεία,
χρησιμοποίησε την ανοησία μας, για να μας δείξει κάτι θαυμάσιο για τον Εαυτό
Του.
Η χορήγηση της
χάρης
Ο Θεός
χρησιμοποίησε την πτώση μας για να μας δείξει κάτι πολύτιμο για τον Εαυτό Του,
δηλαδή, το έλεος και τη χάρη Του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα μπορούσε να
δείξει την αγαθότητα και την αγάπη Του και σ’ έναν κόσμο χωρίς αμαρτία, όχι
όμως στον βαθμό που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο στον δικό μας πεσμένο κόσμο. Ο
Θεός άδραξε την ευκαιρία της ηθικής επανάστασής μας, για να μας δείξει κάτι το
οποίο μονάχα από τα βάθη της ενοχής και της ανάγκης μας μπορούμε να το δούμε.
Ποιοι άλλοι θα μπορούσαν να εκτιμήσουν περισσότερο το μέγεθος της αγαθότητας
και της ευσπλαχνίας Του, παρά εκείνοι που γνωρίζουν ότι έχουν καταδικαστεί από
την ίδια τους την αμαρτία; Ποιοι άλλοι θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν
την αξία της αυτοθυσίας Του περισσότερο, παρά εκείνοι που αντιλαμβάνονται ότι,
αν δεν υπήρχε η προσφορά του σταυρού του Χριστού από μέρους του Θεού, δεν θα είχαν καμιά ελπίδα;
Εάν ο Θεός της
Παλαιάς Διαθήκης δεν συμβιβαζόταν με το Θεό της Καινής Διαθήκης, τότε οι
συγγραφείς της δεύτερης, θα αμφισβητούσαν έναν τέτοιο Θεό, που επιτρέπει την
ύπαρξη τόσων κακών στον κόσμο μας. Όμως, τόσο τα Ευαγγέλια όσο και οι
Επιστολές, δεν αφήνουν κανέναν υπαινιγμό για την απόλυτη αγαθότητα του Θεού του Μωυσή. Απεναντίας, η Καινή Διαθήκη περιγράφει με ποιον τρόπο δύναται ο Θεός να
πάρει ακόμη και αυτό που είναι αποκρουστικό και να το μετατρέψει σε καλό και
ωφέλιμο.
«Αφού,
λοιπόν, ανακηρυχθήκαμε δίκαιοι με την πίστη, έχουμε ειρήνη με τον Θεό διαμέσου
του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, διαμέσου του οποίου πήραμε και την είσοδο με την
πίστη σε τούτη τη χάρη, στην οποία στεκόμαστε και έχουμε καύχηση στην
ελπίδα της δόξας τού Θεού. Και όχι μονάχα τούτο, αλλά και καυχόμαστε στις
θλίψεις γνωρίζοντας ότι η θλίψη εργάζεται υπομονή, η δε υπομονή δοκιμή, η
δε υπομονή ελπίδα, η δε ελπίδα δεν ντροπιάζει, επειδή η αγάπη τού Θεού είναι
ξεχυμένη μέσα στις καρδιές μας διαμέσου τού Αγίου Πνεύματος, που δόθηκε σε μας» (Ρωμ.ε:1-5).
Εδώ, για να
αναφέρουμε μια μονάχα περικοπή, ο Παύλος περιγράφει έναν Θεό, που έχει την
ικανότητα να συνυφαίνει τα δεινά ενός πεσμένου κόσμου, μέσα στο ύφασμα της ζωής
μας. Χρησιμοποιεί τον πόνο και τη θλίψη, για να κτίσει μέσα μας ηθικές και
πνευματικές αρετές, οι οποίες θα
έχουν για μας αιώνιο όφελος. Και εντωμεταξύ συμμετέχει στη θλίψη και στη
μιζέρια μας.
