Ποιος είναι ο αληθινός χριστιανός

Ποιος είναι ο αληθινός χριστιανός, ή, αλλιώτικα, ποια είναι η ολοκληρωμένη εικόνα ενός αληθινού χριστιανού; Να ένα ερώτημα όπου έχουν δοθεί κι εξακολουθούν να δίνονται του κόσμου οι απαντήσεις.

«Όσοι δε εδέχθησαν Αυτόν (τον Χριστόν) εις αυτούς έδωκεν εξουσίαν να γίνωσιν τέκνα Θεού, εις τους πιστεύοντας εις το όνομα Αυτού», μας λέει ο λόγος του Θεού (Ιωάν.α:4).

Ναι, αλλά ποιοι είναι αυτοί που Τον «εδέχθησαν» στην πραγματικότητα; μπορούμε άραγε να είμαστε βέβαιοι για κάποιους ότι είναι πραγματικοί χριστιανοί; Έχουμε το δικαίωμα για μια τέτοια έρευνα, για μια τέτοια ταξινόμηση; «Ο Πέτρος είναι αληθινός χριστιανός, για το Θόδωρο έχω κάποιες αμφιβολίες, η Μαρία σίγουρα βρίσκεται απέξω…».

Από πού βγάζουμε άραγε τέτοια σίγουρα συμπεράσματα; από το ποιος δηλώνει «αναγεννημένος» χριστιανός; μάλλον αμφίβολο κριτήριο, αν αναλογιστούμε τα κατορθώματα κάποιων «αναγεννημένων», σε διάφορα μέρη του κόσμου, κι ίσως και στο δικό μας περιβάλλον. 

Ακόμη πιο αβέβαιο το κριτήριο, ότι κάποιος αποτελεί κοινωνό μέλος της εκκλησίας. Πρέπει κάποτε να το πάρουμε απόφαση ότι οι αληθινοί χριστιανοί είναι διάσπαρτοι σ’ όλες τις εκκλησίες, σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ίσως υπάρχουν σε αρκετά μεγάλο ποσοστό –μεγαλύτερο από αλλού- σε τόπους όπου η Βίβλος, Παλιά και Καινή Διαθήκη, αποτελεί την τακτική και σχεδόν αποκλειστική πνευματική τροφή.

Τότε λοιπόν ποιος είναι χριστιανός; αυτός που αγαπά τους συνανθρώπους του και θυσιάζεται γι’ αυτούς, όπως υποστηρίζουν μερικοί;

Θα μπορούσαμε να ξοδέψουμε πολλές σελίδες μιλώντας για ιδιότητες και γνωρίσματα χριστιανικά μεν, αλλά που από μόνα τους δε δίνουν ολοκληρωμένη την εικόνα ενός αληθινού χριστιανού. Ο Κύριος μας είπε, για να αναφέρουμε ένα ακόμα παράδειγμα, πως δε θα μπει στη βασιλεία των ουρανών αυτός που από το πρωί μέχρι το βράδυ επικαλείται τ’ όνομά Του –«Κύριε, Κύριε»- αλλά αυτός που εκτελεί το θέλημα του Θεού (Ματθ.ζ:21).

Είναι της μόδας σήμερα ο εκστασιασμός, τα πεσίματα, χοροπηδητά και ποικίλες ακραίες εκδηλώσεις σε ώρες ομαδικής λατρείας σε διάφορες ομάδες και μέσα σε πολλές συναθροίσεις. Δεν έχω τίποτε ενάντια σε τέτοιου είδους ξεχειλίσματα του περισσεύματος της καρδιάς, φτάνει να μην ξεπερνούν τα όρια της ευπρέπειας και της στοιχειώδους σοβαρότητας, και ν’ αποτελούν ειλικρινείς εκδηλώσεις  πίστης κι όχι απλή μίμηση ξένων προτύπων.

Αναρωτιέμαι όμως τι είδους χριστιανισμός είναι αυτός, όταν –όπου συμβαίνει αυτό, δε μιλώ για όλες τις περιπτώσεις- ο γνήσιος καρπός του Πνεύματος απουσιάζει σχεδόν τελείως. Όταν μικροψυχίες, κακίες, φθόνοι, χωρίζουν αδελφούς για μηδαμινές αιτίες, κι όταν ο εγωισμός πως εμείς τάχα είμαστε οι «πνευματικοί» και οι υπόλοιποι χριστιανοί είναι δεύτερης ποιότητας καταστρέφει και την παραμικρή ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Μήπως έχουμε ξεχάσει τι είναι ο πραγματικός, ο ολοκληρωμένος χριστιανισμός, και επειδή η εποχή μας είναι δύσκολη και πολύ μεγάλο το στρες της καθημερινής ζωής «ξεδίνουμε» με τέτοιου είδους εκδηλώσεις;

Ασφαλώς μέσα στον περιορισμένο μας χώρο δεν πρόκειται να περιγράψουμε με όλες τις λεπτομέρειες την εικόνα ενός ολοκληρωμένου χριστιανού. Άλλωστε χρόνια και χρόνια ακούμε πολλά και πολύ σημαντικά πάνω σ’ αυτό το θέμα.

Και φυσικά ξέρουμε όλοι πως ολοκληρωμένος χριστιανός είναι αυτός που έχει κάνει τα βήματα της πίστης όπως είναι γραμμένα μέσα στο λόγο του Θεού – μετάνοια, βάπτισμα στο όνομα του Ιησού Χριστού, λήψη του Αγίου Πνεύματος με το σημείο της γλωσσολαλιάς - ζει καθημερινά σε επαφή με τον Κύριό του μέσα από την προσευχή και τη μελέτη του λόγου του Θεού, παρουσιάζει μια αρμονία ανάμεσα στον εσωτερικό του κόσμο και στις εξωτερικές του εκδηλώσεις και κυρίως στην προσωπική του ηθική –αυτό που λέμε αλλιώς «καλή μαρτυρία»- κι ακόμη βρίσκεται σε αγαθή σχέση με τους αδελφούς του και τους υπόλοιπους συνανθρώπους του, βοηθώντας και συντρέχοντας όσο του είναι δυνατόν, και δείχνοντας καλή πίστη και αγάπη απέναντι σε όλους.

Για την αγάπη, έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες κι έχουν ακουστεί αμέτρητα λόγια κι αμέτρητες περιγραφές. Βρήκα όμως κάπου κάποιον ορισμό γι’ αυτήν που πολύ μου άρεσε, που μπορεί να μη δίνει ολοκληρωμένη την εικόνα της, ωστόσο όμως θα πρέπει πολύ να μας προβληματίσει.

«Αγάπη, σημαίνει ότι ποτέ δε θα χρειαστεί να ζητήσεις συγνώμη». Πόσο άραγε μας βαραίνουν διαφόρων ειδών τύψεις απέναντι σε αδελφούς, σε συζύγους, σε γονείς, σε παιδιά, σε γείτονες,; Μακάρι να μη χρειαζόταν να ζητήσουμε συγνώμη από κανέναν. Αυτό θα ήταν το τέλειο. Όταν όμως πρέπει να το κάνουμε, τι περιμένουμε; δεν αναλογιζόμαστε άραγε πως δε θάχουμε αιωνίως τη δυνατότητα για κάτι τέτοιο, και πως μπορεί κάποτε που θα το αποφασίσουμε νάναι πια πολύ αργά;

                «Θυμάσαι τη μέρα που δανείστηκα

                 το καινούργιο σου αυτοκίνητο και το τρακάρισα;

                 Νόμισα πως θα με σκότωνες, μα δεν το έκανες.

                 Και θυμάσαι τη φορά που επέμενα να πάμε στη θάλασσα

                 κι εσύ έλεγες ότι θα βρέξει, και έβρεξε;

                 Νόμιζα πως θα μου ’λεγες «Στο είχα πει». Μα δεν το έκανες.

                 Θυμάσαι τη φορά που φλερτάρισα με όλους τους άντρες

                 για να σε κάνω να ζηλέψεις, και συ ζήλεψες;

                 Νόμισα πως θα με παρατούσες, μα δεν το έκανες.

                 Θυμάσαι τη φορά που λέρωσα την ταπετσαρία

                 του αυτοκινήτου σου με κρέμα φράουλα;

                 Νόμιζα πως θα με χτυπούσες, μα δεν το έκανες.

                 Και θυμάσαι τη φορά που ξέχασα να σου πω πως

                 ο χορός ήταν επίσημος και ήρθες με το μπλουτζίν;

                 Νόμιζα πως θα ’φευγες, αλλά δεν το έκανες.

                 Ναι, υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που δεν τα έκανες.

                 Αλλά με δέχτηκες και μ’ αγάπησες και με προστάτεψες.

                 Υπήρχαν χιλιάδες πράγματα που ήθελα να σου ανταποδώσω

                 όταν θα γύριζες από το Βιετνάμ, αλλά δε γύρισες».

Προσπαθήσαμε πιο πριν να δώσουμε με πολύ λίγες λέξεις την ολοκληρωμένη εικόνα του χριστιανού: στενή επαφή και τακτική επικοινωνία με το Θεό –και φυσικά υπακοή στο θέλημά Του- καλή μαρτυρία στην προσωπική καθημερινή ζωή, αγαθές σχέσεις με τους αδελφούς και τους υπόλοιπους συνανθρώπους, και πνεύμα αγάπης και θυσίας, κάτι πολύ πιο υψηλό –και πιο δύσκολο- από την απλή καλή σχέση. Κι είναι σε όλα αυτά όπου καθημερινά δίνουμε εξετάσεις –όχι βέβαια απλά για να μας βλέπουν και να μας βαθμολογούν οι άλλοι γύρω μας. Ο καθένας «εις τον ίδιον αυτού Κύριον ίσταται ή πίπτει» (Ρωμ.ιδ:4), κι αυτό είναι που μετρά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Κανείς από μας δεν είναι τέλειος. Ο καθένας μας παρουσιάζει ελλείψεις και αποτυχίες σε διάφορους τομείς. «Εις πολλά πταίομεν άπαντες» (Ιάκ.γ:2), -ένα εδάφιο ιδιαίτερα προσφιλές.

Άλλος έχει να παλέψει μ’ έναν δύστροπο και δύσκολο χαρακτήρα, κι είναι συγκινητικός ο αγώνας που κάνουν αρκετοί χριστιανοί κουβαλώντας έναν τέτοιο σταυρό, γιατί αληθινά ένας δύσκολος χαρακτήρας που έχει τρυπώσει μέσα στα γονίδιά σου –για να πούμε και τη λέξη της μόδας- αποτελεί αληθινό σταυρό. Και κανένας απ’ όλους μας, που από τη φύση του δεν κρύβει μέσα του τέτοιες αντιθέσεις, δυσκολίες και στρεβλώσεις, δεν έχει το δικαίωμα να μέμφεται τον αδελφό του που –το βλέπει- αγωνίζεται να γίνει καλύτερος. Ή μήπως έχουμε την εντύπωση ότι του είναι ευχάριστο που τον αποφεύγουμε όταν δεν είναι «στις καλές του», για να μην υποστούμε την ξινή του παρατήρηση και τον πικρό του λόγο;

Μόνο εκείνος που δεν προσπαθεί, δεν αγωνίζεται, δε ζητά χάρη από το Θεό, δε βελτιώθηκε ύστερα από χρόνια, είναι αξιόμεμπτος. Ποιος όμως μπορεί να ξέρει τον εσωτερικό αγώνα του αδελφού του σ’ όλες του τις φάσεις;

Σκέψου κι αυτό που μπορεί να σου πει κάποιος: «Αν τον έβλεπες πώς ήταν προτού πιστέψει, τότε θα καταλάβαινες τη διαφορά»… Αυτό είναι το πραγματικό έργο του Αγίου Πνεύματος, κι αξίζει το θαυμασμό κι όχι την κατάκρισή μας. Όλοι μας έχουμε ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου. Σε κάποιον τομέα άλλος ξεκινάει πολύ πιο μπροστά, άλλος πολύ πιο πίσω. Ίσως αυτός που ξεκίνησε πίσω, που έχει καλύψει μια σημαντική διαφορά από τον μπροστινό, να έχει πολύ μεγαλύτερη αξία στα μάτια του Θεού απ’ όσο το βλέπουμε εμείς, που μπορεί να έχουμε να διανύσουμε πιο εύκολο δρόμο, έχοντας γεννηθεί σε χριστιανική οικογένεια ή και από ιδιοσυγκρασία.

Σε άλλον οι σαρκικοί πειρασμοί είναι πιο έντονοι, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και βασανιστικοί, άλλοι είναι ψυχροί και σχεδόν αδιάφοροι, κι αυτό δε σημαίνει ότι είναι καλύτεροι χριστιανοί, κι ασφαλώς ο Κύριος εκτιμά πολύ περισσότερο εκείνον που αγωνίζεται.

Αν δεν σου αρέσει καθόλου το αλκοόλ, φυσικά δεν σου είναι καθόλου δύσκολο να μην κάνεις κατάχρησή του. Σου δίνει όμως άραγε το γεγονός αυτό το δικαίωμα να καυχιέσαι και να βλέπεις τον αδελφό σου, που έχει διαφορετικές ροπές και διαφορετικές τάσεις από σένα και αγωνίζεται τον καλό αγώνα, σαν κατώτερο από σένα πνευματικά;

«Εις πάντα εις τον οποίον εδόθη πολύ, πολύ θέλει ζητηθεί παρ’ αυτού˙ και εις όντινα ενεπιστεύθη πολύ, περισσότερον θέλουσιν απαιτήσει παρ’ αυτού» (Λουκ.ιβ:48).

Ας θυμόμαστε πάντα την παραβολή των ταλάντων που είναι το κλειδί για όλα αυτά τα τόσο σημαντικά. Κι ας μην ξεχνάμε, πως τάλαντο δεν είναι μονάχα το ταλέντο ή το χάρισμα, παρά και οι δυσκολίες ή οι ευκολίες που σου δόθηκαν στο χαρακτήρα σου, ή οι επιδράσεις που έχεις από το περιβάλλον σου, ή και η καλή διδασκαλία που σε διευκολύνει και η κακή που σε εμποδίζει να δεις μερικά πράγματα. Κι είναι αυτός ο λόγος που δεν δικαιούμαστε να κρίνουμε κανέναν, γιατί τις πιο πολλές φορές θα πέσουμε έξω στην κρίση μας.

Και για να πούμε και «του στραβού το δίκιο», κατηγορούσαμε πρόσφατα τους αμερικανούς χριστιανούς –και πολύ σωστά- γιατί υποστήριζαν τους «δίκαιους» τάχα πολέμους. Πόσοι όμως από μας αν βρίσκονταν στο ίδιο περιβάλλον και βομβαρδίζονταν καθημερινά με μια τέτοια διδασκαλία, θα είχαν το σθένος, την παλικαριά, κι αν θέλετε και την εξυπνάδα και την ορθή κρίση να σηκωθούν πάνω από το πλήθος και να πουν «όχι, δεν είναι έτσι όπως τα λέτε. Είναι αμαρτία να υποστηρίζουμε και ν’ ανεχόμαστε το φόνο ανθρώπων, γιατί αυτό μας έχει διδάξει ο Χριστός»; Και για πόσα άλλα που συμβαίνουν στο περιβάλλον μας δεν τολμούμε να μιλήσουμε γιατί έτσι τα ξέρουμε από μικροί, ή, επειδή «έτσι τα βρήκαμε»;

Απέραντο λοιπόν –και ίσως και δύσκολο από αρκετές πλευρές- το κεφάλαιο της ολοκληρωμένης εικόνας του αληθινού χριστιανού. Κι είπαμε αρκετά μέχρι τώρα, χωρίς φυσικά να εξαντλήσουμε το θέμα μας ούτε καν σε κάποιες του πλευρές. Δε θάθελα όμως να κλείσω, προτού αναφέρω τρεις ιδιότητες του χριστιανού, ή και των χριστιανικών ομάδων, που νομίζω πως -αν και βασικές- αρκετά σπάνια ακούγονται.

Η πρώτη ιδιότητα, ή μάλλον η πρώτη αρετή απ’ αυτές, είναι η ανώτερη ποιότητα. Κάτι που είναι δύσκολο να ορισθεί με ακρίβεια, γιατί δεν υπάρχουν πάντα ξεκάθαρα όρια γι’ αυτήν, που πολύ συχνά όμως διακρίνεται με την πρώτη ματιά. Πώς μπορούμε άραγε να δώσουμε τον ορισμό της ποιότητας;

Ίσως το καλύτερο είναι να την προσδιορίσουμε με αρνητικό τρόπο. Να πούμε δηλαδή ότι ποιότητα είναι η απουσία της φτήνιας και της ευτέλειας. Ζούμε σ’ ένα περιβάλλον όπου φαινόμενα φτήνιας και ευτέλειας αποτελούν τον κανόνα σε όλους τους τομείς. Κι αυτό επηρεάζει τους περισσότερους από μας. Κι έχει διαμορφώσει τη νοοτροπία μας και τα γούστα μας, κι έχει εισχωρήσει ακόμη και μέσα στις εκκλησίες.

Με αποτέλεσμα να μη θέλουμε ν’ ακούσουμε κάτι που απαιτεί κάποια διανοητική προσπάθεια, να διαβάσουμε κάτι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και τετριμμένα, να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση για σοβαρά θέματα του καιρού μας.

Χρόνια και χρόνια συνδέεται η χαμηλή ποιότητα και η φτήνια με την πνευματικότητα, μια έννοια του λόγου του Θεού πολύ υψηλή –η πνευματικότητα- που όμως έχει υποστεί φοβερή κακοποίηση και κατάχρηση.

Ας μάθουμε να μη φοβόμαστε την ποιότητα και το υψηλό επίπεδο σ’ όλους τους τομείς της ζωής μας. Σε ό,τι ακούμε, σε ό,τι βλέπουμε, σε ό,τι συζητούμε, σε ό,τι επιδιώκουμε. Ας μην παρασυρόμαστε από το πνεύμα του κόσμου.

Η δεύτερη ιδιότητα που πρέπει να μας χαρακτηρίζει σαν χριστιανούς, και που συνδέεται άμεσα με την ποιότητα, είναι η σεμνότητα και η αίσθηση του μέτρου.

Όταν ο εσωτερικός σου κόσμος χαρακτηρίζεται από ποιότητα –κι αυτό συμβαίνει στους αληθινούς χριστιανούς, όπως είδαμε και πιο πριν- η ποιότητα αυτή γίνεται φανερή σ’ όλες τις εκδηλώσεις σου, και στην εξωτερική σου εμφάνιση, και στην έλλειψη φτηνής επίδειξης, και στην αίσθηση του μέτρου, και σε πολλά άλλα.

Όταν ένα μεγάλο ποσοστό από τους ανθρώπους του πλανήτη μας δεν έχει ούτε τα στοιχειώδη για να ζήσει, το κυνήγι της υπερβολικής πολυτέλειας, η αλαζονεία του βίου, η αποκλειστική επιδίωξη της καλοπέρασης αποτελούν καρκινώματα που δε θάπρεπε να ονομάζονται καν σε χριστιανικές ομάδες.

Είναι ανεπίτρεπτο για ένα χριστιανό να προσπαθεί να θεραπεύσει τα διάφορα συμπλέγματα που τον βασανίζουν με κακόγουστη επίδειξη πολυτέλειας, και δυστυχώς τέτοια φαινόμενα δεν είναι καθόλου ασυνήθιστα σ’ όλες τις εποχές και σ’ όλους τους τόπους.

Η τρίτη και τελευταία από τις ιδιότητες, είναι η άνεση στο χαρακτήρα και στη νοοτροπία. Κι αυτό περιλαμβάνει τη συγχωρητικότητα, τη μεγαλοψυχία, την πλατιά καρδιά και το ευρύ πνεύμα. Δεν είναι δυνατόν να ήρθε ο Χριστός στη γη, να υπέφερε όσα υπέφερε για να διαμορφώσει ανθρώπους με τη στενόμυαλη και μίζερη νοοτροπία ενός γραφειοκράτη, ανθρώπους εκδικητικούς, μικρόψυχους, συμπλεγματικούς.

Τι συμπεράσματα λοιπόν μπορούμε να βγάλουμε απ’ όλα όσα είπαμε; πως αληθινοί χριστιανοί, με τη σωστή σημασία της λέξης, δεν υπάρχουν σ’ αυτόν τον κόσμο;

Θα πρέπει λοιπόν ν’ απελπιστούμε και να εγκαταλείψουμε τον αγώνα; Εντελώς το αντίθετο! Η χριστιανική ζωή είναι η πιο ευγενική κι η πιο συναρπαστική πρόκληση για να αγωνιζόμαστε.

Ο καθένας μας έχει τις αδύνατες πλευρές του. Σ’ άλλα παίρνουμε άριστα, σ’ άλλα είμαστε απλώς ανεκτοί, σ’ άλλα παίρνουμε τη βάση και σ’ άλλα είμαστε κάτω από τη βάση.

Άλλοι είμαστε πολύ ορθολογιστές και υστερούμε στον τομέα της πίστης, και πολύ μας ταιριάζει η παράκληση των μαθητών στον Ιησού: «Κύριε, αύξησον εις ημάς την πίστην»…

Άλλοι δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην προσωπική ηθική –και καλά κάνουμε- ξεχνάμε όμως πως ο Θεός δεν είναι μονάχα ηθική και δικαιοσύνη, αλλά και αγάπη, και πως η αγάπη είναι πάνω απ’ όλα. Κι είναι πολύ σωστή η παρατήρηση πως «ο θρησκόληπτος ηθικολόγος βρίσκεται το ίδιο μακριά από το μήνυμα του Χριστού, όσο κι ο άνθρωπος χωρίς ηθικές αρχές».

Αν ανήκουμε σ’ αυτήν την κατηγορία, ας ζητούμε από τον Κύριο δίπλα στην ακεραιότητα και την άμεμπτη ηθική ζωή να μας δίνει και καρδιά και «σπλάχνα οικτιρμών».

Άλλοι ακόμη υστερούμε στην προσωπική μας μαρτυρία για το Χριστό, και ξεχνάμε πως ο Θεός μάς φέρνει στο δρόμο μας ανθρώπους για να μαρτυρήσουμε γι’ Αυτόν.

Αγωνιζόμαστε λοιπόν ο καθένας το δικό του δύσκολο αγώνα με τη βοήθεια του Θεού, με την έμπνευση και καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος. Κανένας μας δεν είναι τέλειος, και τέλειο είναι μονάχα το πρότυπό μας, ο Ιησούς Χριστός που χρωστούμε να του μοιάσουμε σε όλα, όπως το τονίζει ο λόγος του Θεού.

Ωστόσο μέσα στις ατέλειές μας, μέσα στις ελλείψεις μας, μέσα στις αποτυχίες μας, υπάρχει κάτι ανεκτίμητο. Είναι η χάρη του Θεού που σκεπάζει τις ατέλειες και τις αποτυχίες μας, όταν μας βλέπει ν’ αγωνιζόμαστε και νάχουμε την καλή θέληση και την καλή διάθεση. Θυμάστε την παραβολή του ασώτου. Μόλις είχε φανεί στη γωνιά του δρόμου ο άσωτος γιος βρώμικος, ελεεινός, μα ταπεινός και μετανιωμένος, κι έτρεξε ο πατέρας και τον αγκάλιασε.

Ένα βήμα κάνουμε εμείς προς το Θεό, άπειρα βήματα κάνει Εκείνος προς εμάς. Αυτή ακριβώς είναι η χάρη το Θεού. Χωρίς μικροψυχίες, χωρίς «μια σου και μια μου», χωρίς μικροϋπολογισμούς και πλάστιγγες φαρμακείου…

Χριστιανός τέλειος με ολοκληρωμένη την εικόνα δεν υπάρχει σ’ αυτόν τον κόσμο. Κι αλίμονο σ’ όλους μας αν δεν υπήρχε η θεϊκή χάρη, που λογαριάζει αλλιώτικα, που μας κάνει και μπορούμε να στεκόμαστε μπροστά στο Θεό, που μας δίνει αξία και αξιοπρέπεια, που μας βλέπει ολοκληρωμένα εμάς τους μισούς και λειψούς και σε πολλά αποτυχημένους.