Αποσπάσματα απο τον πρόλογο του βιβλιου "The Search for the Christian Doctrine of God: The Arian Controversy, 318-381", του προτεστάντη επισκοπου και τριαδιστή συγγραφέα R.P.C. Hanson που διετέλεσε καθηγητής θεολογίας σε διάφορα βρετανικά πανεπιστήμια και το συγκεκριμένο βιβλίο (των 900 και πλέον σελίδων) θεωρείται από πολλούς ως το καλύτερο του είδους του :
"...Ενα σημαντικό σημείο που πρέπει να συνειδητοποιήσει κανείς για την περίοδο που διαμορφώνει το θέμα της συνόδου της Νίκαιας είναι ότι δεν επρόκειτο για την ιστορία της υπεράσπισης ενός συμβόλου πίστεως και μιας κατασταλαγμένης ορθοδοξίας ενάντια στις επιθέσεις της απροκάλυπτης αίρεσης.
Σε σχέση με το θέμα που ήταν κυρίως υπό συζήτηση, δεν υπήρχε ακόμη καμιά ορθόδοξη διδασκαλία. Οι εξιστορήσεις των γεγονότων οι οποίες έφτασαν σε εμάς γράφτηκαν ως επί το πλείστον από όσους ανήκαν στη σχολή σκέψης που τελικά επικράτησε και φανερώνουν μεγάλη προκατάληψη εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Οι υπερασπιστές αυτής της άποψης θέλουν οι αναγνώστες τους να νομίζουν ότι η ορθοδοξία του υπό συζήτηση θέματος υπήρχε ανέκαθεν και ότι η περίοδος αποτελούσε απλώς την ιστορία της υπεράσπισης αυτής της ορθοδοξίας κατά της αίρεσης και του σφάλματος.
Αλλά πρέπει να καταστεί σαφές πως δεν θα μπορούσαν να έχουν έτσι τα πράγματα. Αν η λύση του προβλήματος ήταν ξεκάθαρη από την αρχή, γιατί κράτησε η διαμάχη εξήντα χρόνια; Γιατί έγινε αιτία να εμπλακούν αρκετοί Ρωμαίοι αυτοκράτορες στη σειρά και οδήγησε στη διεξαγωγή τουλάχιστον είκοσι συνόδων; Προς τι οι πολεμικές πραγματείες, οι καθαιρέσεις των επισκόπων όλων των απόψεων, οι εξεγέρσεις, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους λατινόφωνους της Δύσης και τους ελληνόφωνους της Ανατολής; Η υπεράσπιση ενός καλά εδραιωμένου και ευρέως γνωστού δόγματος πιθανότατα δεν θα μπορούσε να προξενήσει τόσο εκτεταμένες και μακρόχρονες αναταραχές.
Αμφότερες οι παρατάξεις-στην πραγματικότητα όλες οι παρατάξεις, διότι υπήρχαν παραπάνω από δύο-για την υποστήριξή τους επικαλούνταν με πεποίθηση την παράδοση. Όλες οι παρατάξεις πίστευαν ότι είχαν την εξουσία της Βίβλου με το μέρος τους. Η καθεμιά από τη μεριά της χαρακτήριζε τις άλλες ως μη ορθόδοξες, μη παραδοσιακές και μη βιβλικές...
... Μερικοί από τους Ανατολικούς είχαν πράγματι ξαναδεχθεί τον 'Αρειο σε κοινωνία...οι θεολόγοι της Ανατολής πίστευαν ότι ο Υιός ήταν υπό κάποια έννοια υποταγμένος στον Πατέρα πριν από την Ενσάρκωση.
Τότε οι Δυτικοί, στη Σερδική το 343, προχώρησαν στη διατύπωση μιας θεολογικής δήλωσης που φαινόταν να έχει σαβελλιανιστική(σ.σ μονοθειστική) φύση στον πλέον "ανησυχητικό" βαθμό, και ο Αθανάσιος είχε σίγουρα υποστηρίξει αυτή τη δήλωση, αν και μεταγενέστερα αρνήθηκε την ύπαρξή της.
Ο Μάρκελλος Αγκύρας είχε διαμορφώσει μια θεολογία η οποία ήταν μεγαλοφυής και σε ορισμένες πτυχές διορατική, αλλά αυτή θα μπορούσε κατάλληλα να χαρακτηριστεί ως σαβελλιανιστική (σ.σ μονοθειστική)και για πολλά χρόνια ο Αθανάσιος και ο Πάπας αρνήθηκαν να αποκηρύξουν τον Μάρκελλο....
...η δοξασία της υποταγής θα μπορούσε κάλλιστα, μέχρι την έκβαση της διαμάχης, να χαρακτηριστεί ως η αποδεκτή "ορθοδοξία". Ο Ιλάριος, προκειμένου να υποστηρίξει την τριαδιστική θεολογία του, βυθίζεται βαθιά στον δοκητισμό. Ο Πάπας Λιβέριος υπογράφει μια δογματική διατύπωση που τη θεωρούσαν ευρέως στη Δύση ως οργιαστικά αρειανική και σίγουρα δεν βρισκόταν σε συμφωνία με την προνικαϊκή ορθοδοξία.
Ο Αμβρόσιος υποστηρίζει τον απολλιναρίζοντα Βιταλιανό για κάποιο διάστημα αφότου η ανορθοδοξία του γίνει φανερή στους θεολόγους της Ανατολής, και ο Δαμάσος υποστηρίζει τον σαβελλιανίζοντα (σ.σ μονοθειστή) Παυλίνο Αντιοχείας.
Αυτό δεν είναι η ιστορία της υπεράσπισης της ορθοδοξίας, αλλά η αναζήτηση για την ορθοδοξία, μια αναζήτηση που έλαβε χώρα με τη μέθοδο της δοκιμής και του σφάλματος..."
Εξ ιδίων λοιπόν τα βέλη..Σε όλο το βιβλίο παρέχονται πλήθος πληροφοριών που δείχνουν οτι η σημερινή δογματική κάστα προέκυψε μετά από πλήθος συμβιβασμών και βέβαια ουδέποτε ύπήρξε πίστη της πρώτης εκκλησίας.
Το τελικό συμπέρασμα είναι οτι όσο και να θάψουν τα γεγονότα, ψύγματα αλήθειας θα δραπετεύουν για να εκθέτουν τους εκκλησιαστικούς πλαστογράφους ..
