Μάθημα 3
ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ
Α. Η ΓΗ ΧΑΝΑΑΝ
Η γη Χαναάν ήταν μια περιοχή που απαρτιζόταν από πόλεις - βασίλεια. Δεν υπήρχε μια κεντρική κυβέρνηση, αλλά πολλές πόλεις μαζί με αυτόνομους βασιλείς η κάθε μια. Η κατάκτηση της γης σήμαινε να νικήσουν κάθε πόλη χωριστά. Η Αίγυπτος ήταν η νόμιμη κυρίαρχος πάνω σ’ αυτές τις πόλεις, αλλά ο τότε υπάρχων Φαραώ δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για επεκτατικές κατακτήσεις και έτσι άφησε τις ανεξάρτητες πόλεις της Χαναάν ελεύθερες σαν βραβείο κατάκτησης στον Ισραήλ.
Αυτό βέβαια δεν σήμαινε ότι ήταν μια εύκολη δουλειά για τον Ισραήλ. Τριάντα εννιά χρόνια πριν, οι κατάσκοποι είχαν δώσει μια αληθινή αναφορά για τους αιμοχαρείς Χαναναίους και για τις καλά περιτοιχισμένες πόλεις τους. Οι συχνοί πόλεμοι μεταξύ τους αλλά και με εξωτερικούς εχθρούς, κρατούσαν τους κατοίκους της Χαναάν καλά εξοπλισμένους και σε καλή πολεμική φόρμα. Οι πόλεις είχαν οικοδομηθεί για να κρατούν σε μακροχρόνιες πολιορκίες. Μερικές φορές όλες αυτές οι πόλεις ενώνονταν μαζί εναντίον ενός κοινού εχθρού - καθώς αργότερα έκαναν εναντίον του Ιησού με μια νότια και βόρεια ομοσπονδία. Εκτός απ’ αυτό, η γη ήταν γεμάτη βουνά. Ήταν μια τραχιά περιοχή, που δημιουργούσε δυσκολία να την ταξιδέψει κανείς αλλά και να κάνει πολέμους.
Η Χαναάν ήταν ανεπτυγμένη σε υλικό πολιτισμό. Οι πόλεις ήταν ανεπτυγμένες. Υπήρχαν καλά ειδικευμένοι εργάτες και η αγγειοπλαστική τους ήταν μια από τις καλύτερες τέχνες στον κόσμο. Εκτεταμένο εμπόριο γινόταν με ξένες χώρες. Σε τεχνικές γνώσεις, οι κάτοικοι ήταν πολύ πιο εξελιγμένοι απ’ τους Ισραηλίτες οι οποίοι είχαν ξοδέψει τα προηγούμενα 40 χρόνια στην έρημο. Αυτό αργότερα υπήρξε θανατηφόρο χτύπημα για τον Ισραήλ. Η προηγμένη γνώση των Χαναανιτών επηρέασε τους Ισραηλίτες και τελικά τους οδήγησε να δεχτούν τη λατρεία του Βάαλ.
Προφανώς η στρατηγική του Μωυσή ήταν αποκεκαλυμμένη απ’ το Θεό. Θα έκαναν επίθεση στη γη από το κέντρο της, ερχόμενοι από ανατολικά, και θα την χώριζαν σε νότιο και βόρειο τμήμα. Μετά κάθε μια από τις δύο μεριές θα κατακτιόταν ξεχωριστά. Πολύ πιθανόν ο Μωυσής να είχε μοιραστεί αυτό το σχέδιο με τον Ιησού, ο οποίος τώρα ετοιμάζεται να το εκτελέσει.
Β. Η ΙΕΡΙΧΩ
Η αρχαία πόλη της Ιεριχώ βρισκόταν ακριβώς μπροστά στο λαό Ισραήλ όταν πέρασαν τον Ιορδάνη. Βρισκόταν περίπου 8 χλμ. δυτικά απ’ τον Ιορδάνη και 11 χλμ. βόρεια από τη Νεκρά Θάλασσα. Ήταν μια μεγάλη πόλη σε σχέση με τις τότε πόλεις και κάλυπτε μια περιοχή 33.000 τ.μ. Το τεράστιο τείχος το οποίο περικύκλωνε την πόλη ήταν τόσο ισχυρό και μεγάλο, που είχαν χτιστεί σπίτια πάνω του. Αυτά τα τείχη ήταν 12-15 μ. ψηλά.
Μια μέρα που ο Ιησούς εξέταζε την πόλη, ο Κύριος φάνηκε σ’ αυτόν σαν ένας άνδρας με μια ρομφαία στο χέρι. Είπε στον Ιησού ότι ήταν ο αρχιστράτηγος των δυνάμεων του Κυρίου. Ο Κύριος έδωσε στον Ιησού λεπτομερείς οδηγίες για το πώς θα κατακτήσουν την Ιεριχώ. Το σχέδιο ήταν οι άνδρες πολέμου να οδηγούνται από 7 ιερείς που θα κρατούσαν την κιβωτό και θα περπατούσαν γύρω απ’ την πόλη μια φορά κάθε μέρα για έξη ημέρες, και εφτά φορές την έβδομη ημέρα. Στο τέλος και των 13 κύκλων οι ιερείς θα έπρεπε να υψώσουν τις τρομπέτες και ο λαός να κράξει με δυνατή φωνή. Όταν θα το έκαναν, τα τείχη της πόλεως θα κατέρρεαν και οι πολεμιστές θα έμπαιναν μέσα να την κυριεύσουν.
Το σχέδιο εκπληρώθηκε όπως ακριβώς είχε δοθεί απ’ τον Κύριο. Δεκατρείς φορές περικυκλώθηκε η πόλη και τα τείχη έπεσαν όταν ήχησαν οι σάλπιγγες και ο λαός αλάλαξε. Ο στρατός κατέλαβε με ευκολία την πόλη, όλοι οι κάτοικοι φονεύθηκαν εκτός τη Ραάβ και την οικογένειά της και η πόλη καταστράφηκε από φωτιά. Κανείς Ισραηλίτης δεν έπρεπε να αγγίξει τίποτα γιατί ο Κύριος το είχε απαγορεύσει, λέγοντας ότι η πόλη ήταν ένα είδος πρώτου καρπού για Εκείνον. Πολύτιμοι λίθοι, χρυσός, ασήμι, χαλκός τοποθετήθηκαν στο θησαυροφυλάκιο του Κυρίου. Ο ίδιος ο Ιησούς πρόφερε κατάρα για εκείνον που θα ανοικοδομούσε την πόλη.
Γ. Ο ΑΧΑΝ
Η νίκη του έθνους στηριζόταν στην προσωπική υπακοή. Ο Θεός φανέρωσε τη δυσαρέσκειά Του εξαιτίας της ανυπακοής, με την ήττα του Ισραήλ στη Γαι.
Η πόλη της Γαι ήταν το επόμενο αντικείμενο κατάκτησης του Ισραήλ. Μια μικρή ομάδα στάλθηκε από τον Ιησού για να ερευνήσουν την πόλη. Δεν εντυπωσιάστηκαν από τη δύναμη της Γαι και είπαν ότι μόνο δύο ή τρεις χιλιάδες άνδρες θα ήταν αρκετοί για να πάρουν την πόλη. Ο Ιησούς έστειλε 3.000, αλλά νικήθηκαν από τους άνδρες της Γαι, που σκότωσαν 36 άνδρες και διέλυσαν το στρατό του Ισραήλ.
Ο λόγος της ήττας ήταν η ύπαρξη αμαρτίας μέσα στο στρατόπεδο. Ο Αχάν, από τη φυλή του Ιούδα, είχε αμαρτήσει παρακούοντας την απαγόρευση του Θεού και είχε πάρει από την Ιεριχώ μια Βαβυλωνιακή στολή και 40 σίκλους χρυσού. Ο Θεός αποκάλυψε στον Ιησού αυτή την αμαρτία και του είπε να ζητήσει να φανερωθεί ο ένοχος. Το σφάλμα βρέθηκε στον Αχάν, ο οποίος είχε κρύψει αυτά τα πράγματα στη σκηνή του. Αφού τα πήραν πίσω, ο Αχάν και η οικογένειά του λιθοβολήθηκαν και όλα του τα υπάρχοντα κάηκαν.
Ο Ιησούς μετά ετοιμάστηκε να επιτεθεί για δεύτερη φορά στη Γαι. Έστειλε μια ομάδα, σαν ενέδρα, που κρύφτηκε στην κοιλάδα μεταξύ Γαι και Βαιθήλ. Την επόμενη ημέρα ο Ιησούς οδήγησε άλλη ομάδα κρούσης σαν εμπροσθοφυλακή. Όταν ο στρατός της Γαι βγήκε απ’ την πόλη, η δύναμη του Ιησού προσποιήθηκε ότι είχε νικηθεί και οπισθοχώρησε. Τότε εμφανίστηκε η πρώτη ομάδα κι επιτέθηκε στο στρατό της Γαι από πίσω. Η δύναμη του Ιησού που είχε οπισθοχωρήσει γύρισε πάλι και ο εχθρός βρέθηκε παγιδευμένος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι και οι 12.000 άνδρες της πόλης σκοτώθηκαν, ο βασιλιάς της κρεμάστηκε και η πόλη κατακάηκε. Αυτή τη φορά ο Θεός επέτρεψε στον Ισραήλ να πάρει από τα λάφυρα. Ο Θεός δίδαξε τους Ισραηλίτες τρία μαθήματα: τη σοβαρότητα της αμαρτίας, ότι ο Θεός ασχολείται με προσωπικές αμαρτίες και το λάθος της υπέρ αυτοπεποίθησης.
Δ. ΟΙ ΓΑΒΑΩΝΙΤΕΣ
Ο καθένας μπορεί ν’ απατηθεί αν δεν ζητήσει συμβουλή απ’ τον Κύριο. Δεν θα πρέπει να αναπαυόμαστε σε παρελθοντική μας εμπειρία αλλά να ζητάμε την οδηγία του Θεού σε κάθε θέμα. Ακριβώς επειδή ο Ιησούς δεν το έκανε, ξεγελάστηκε κι έκανε ειρήνη με τους Γαβαωνίτες.
Οι Γαβαωνίτες άκουσαν για τις προηγούμενες επιτυχίες του Ισραήλ κι έδειξαν σοφία με το να κάνουν ειρήνη μαζί του. Επινόησαν ένα κόλπο. Φόρεσαν σκισμένα ρούχα και κρατώντας μουχλιασμένο ψωμί για να φαίνονται ότι έρχονται από μακριά κι ότι είναι κουρασμένοι, ζήτησαν απ’ τον Ισραήλ να κάνει συνθήκη ειρήνης μαζί τους, όπως κι έγινε. Αυτό ήταν αντίθετο με τις οδηγίες του Θεού, ωστόσο, κι οι Ισραηλίτες θεωρήθηκαν υπεύθυνοι γιατί δεν ζήτησαν συμβουλή απ’ τον Κύριο (Ιησ.Ναυή θ:14). Όταν ο Ιησούς έμαθε ότι εξαπατήθηκαν, αυτός και οι πρεσβύτεροι κράτησαν την συνθήκη αλλά υποχρέωσαν τους Γαβαωνίτες να είναι ξυλοκόποι και υδροφόροι για όλο το λαό. Ένα καλό που επιτεύχθηκε ήταν ότι ο Ισραήλ απέκτησε έλεγχο σε μερικές πόλεις στο κεντρικό μέρος της γης χωρίς να χρειαστεί να πολεμήσει.
Ε. Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΠΡΟΣ ΝΟΤΟ
Όταν τα νέα από την συνθηκολόγηση της Γαβαών έφτασαν στις άλλες πόλεις του νότου, δημιουργήθηκε μια συμμαχία για ν’ αντισταθούν στον Ισραήλ με πρώτο στόχο τη Γαβαών. Πέντε βασιλιάδες συμμάχησαν και προέλαυναν ενάντια στη Γαβαών. Ήταν η Ιερουσαλήμ, η Χεβρών, η Ιαρμούθ, η Λαχείς και η Εγλών.
Οι Γαβαωνίτες ζήτησαν βοήθεια απ’ τον Ιησού, κι αυτός έφερε τους πολεμιστές του με στρατιωτικό βηματισμό μέσα σε μια νύχτα διανύοντας μια απόσταση 39 χλμ. μέχρι τη Γαβαών. Ξάφνιασε τους εχθρούς, και τους κυνήγησε. Ο στρατός των βασιλέων του νότου σκόρπισε στα βουνά κι ο Θεός έβρεξε χαλάζι πάνω τους. Πιο πολλοί πέθαναν απ’ αυτό το χαλάζι παρά από τα σπαθιά των Ισραηλιτών. Οι πέντε βασιλείς αιχμαλωτίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν.
Μ’ αυτή τη μάχη κερδισμένη, ο Ιησούς συνέχισε νότια για να καταλάβει όλο το νοτιότερο τμήμα της χώρας. Ο στρατός του έφτασε μέχρι την Κάδης - Βαρνή. Τελικά, ο Ιησούς γύρισε στη Γαβαών απ’ όπου είχε αρχίσει η επιχείρηση. Αυτή η εκτεταμένη εκστρατεία πρέπει να κράτησε μερικούς μήνες. Οι πόλεις έπεφταν με χαρακτηριστική ευκολία. Ωστόσο, μια πόλη δεν είχε πέσει μέχρι εκείνη τη στιγμή κι αυτή ήταν η Ιερουσαλήμ. Δεν κατακτήθηκε μέχρις ότου ο Δαβίδ την κατέκτησε πολύ αργότερα και την έκανε πρωτεύουσα.
Ζ. Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ
Ιησ.ι:12-14
Καθώς ο Ιησούς στάθηκε σε ένα λόφο και παρατηρούσε τον εχθρό να τρέπεται σε φυγή μπροστά απ’ τους στρατιώτες του, φοβήθηκε ότι οι Χαναναίοι μπορεί να ξέφευγαν. Γι’ αυτό διέταξε τον ήλιο και το φεγγάρι να σταθούν. Υπάκουσαν μέχρι να τελειώσει η μάχη. Το ρήμα «στήθι» βασικά σημαίνει «μείνε σιωπηλός». Με κάποιο τρόπο ο Θεός χειρίστηκε το φως και επέτρεψε στον Ιησού να έχει μια μακρύτερη ημέρα.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι λέει «έως μιας ολοκλήρου ημέρας». Θεωρείται ότι το θαύμα, που η σκιά του ηλιακού ρολογιού γύρισε πίσω δέκα βαθμούς για τον Εζεκία, όπως καταγράφεται στην Β’ Βασ.κ, κράτησε 40 λεπτά και η πιο μεγάλη ημέρα του Ιησού κράτησε επιπλέον 23 ώρες και είκοσι λεπτά. Αν είναι έτσι, τότε τα δύο θαύματα πήραν 24 ώρες ή μια ολόκληρη μέρα. Η επιστήμη επιβεβαιώνει το γεγονός ότι υπάρχει μία ημέρα που δεν μπορεί να μετρηθεί παρά μόνο με τα θαύματα που έλαβαν χώρα για τον Ιησού και τον Εζεκία.
Η. Η ΗΤΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ
Η βόρεια περιοχή της Γαλιλαίας δεν είχε κατακτηθεί ακόμα. Τα νέα για τις θαυμαστές νίκες του Ιησού στον νότο ταξίδεψαν βόρεια και έφτασαν στα αυτιά του Ιαβείν, δυνατού βασιλιά της Ασώρ. Αυτός, φοβούμενος μια επίθεση στην περιοχή του, δημιούργησε μια ομοσπονδία. Σχεδίαζε να τα καταφέρει καλλίτερα από τη νότια συμμαχία συγκεντρώνοντας μεγαλύτερες δυνάμεις. Αυτή η ομοσπονδία συγκέντρωσε τις δυνάμεις της κοντά στα νερά της Μερώμ και το πλήθος αριθμούσε σαν την άμμο της θαλάσσης που απλώνεται στην ακτή (Ιησ.ια:4). Ο Ιησούς κινήθηκε βόρεια, τους επιτέθηκε και τους ξάφνιασε. Το τεράστιο πλήθος των στρατιωτών κυνηγήθηκε απ’ τον Ιησού και κατέφυγε μακριά στη δύση. Ο Ιησούς τους ακολούθησε και τέλειωσε αυτός ο θρίαμβος με το να τους θανατώσει όλους εν στόματι μαχαίρας. Μετά επέστρεψε στην Ασώρ και την έκαψε, κάτι που δεν έκανε στις άλλες πόλεις.
Με την ήττα της βόρειας ομοσπονδίας ολοκληρώθηκε η κατάκτηση της Χαναάν, παρόλο που πολλές περιοχές προσπεράστηκαν και η αντίσταση τους συνέχισε μέχρι την εποχή του Δαβίδ. Η κύρια περιοχή που ξέφυγε από τις δυνάμεις του Ιησού ήταν η Μεσογειακή ακτή. Το μεγαλύτερο μέρος της έμεινε ανέγγιχτο και δεν κατακτήθηκε παρά μόνο στις μέρες του Δαβίδ.
