ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΟΠΛΑ - ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ (2)

Το Αντικείμενο του Τρόμου

Τι είναι ακριβώς το βιολογικό όπλο;

Ως τέτοιο θεωρείται ό,τι περιλαμβάνει χρήση οργανισμού που έχει παθογόνο δράση στον άνθρωπο, σε οικόσιτα ζώα και σε καλλιέργειες. Περιλαμβάνεται ακόμα και η χρήση κάθε οργανικής ουσίας που παράγεται από οργανισμούς και  έχει παθογόνο δράση.

Οι μικροοργανισμοί που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα βιολογικό πόλεμο είναι τα βακτήρια, οι ιοί, οι ρικέτσιες και οι μύκητες. Τα βακτήρια προκαλούν ασθένειες κυρίως με την παραγωγή τοξινών, χημικών ουσιών που προκαλούν στους του ξενιστή. Οι ουσίες αυτές μπορεί να έχουν ειδική δράση και να επηρεάζουν συγκεκριμένο σημείο της λειτουργίας του ξενιστή τους. Η τοξίνη της αλλαντίασης π.χ. εμποδίζει τα νεύρα να ενεργοποιήσουν τους μύες με αποτέλεσμα την παράλυση και το θάνατο.

Η παθογόνος δράση των ιών οφείλεται στη σχέση με τα κύτταρα του ξενιστή. Ο ιός δεν μπορεί να αναπαραχθεί καθώς δε διαθέτει κανέναν ανάλογο μηχανισμό. Έτσι, εξαρτάται από την ικανότητά του να προσβάλλει ένα κύτταρο και να το χρησιμοποιήσει για να αναπαραχθεί. Μετά την αναπαραγωγή από το προσβεβλημένο κύτταρο πολλών αντιτύπων του ιού ακολουθεί ο θάνατός του και οι ιοί διασκορπίζονται στο περιβάλλον αναζητώντας νέους στόχους. Οι ιοί παρουσιάζουν μεγάλη εξειδίκευση και προσβάλλουν πολλές φορές συγκεκριμένα όργανα.

Οι ρικέτσιες είναι ενδοκυτταρικά παράσιτα και μεταδίδονται στον άνθρωπο είτε από τσίμπημα εντόμων είτε από δάγκωμα άλλων θηλαστικών που έχουν επαφή με τα έντομα. π.χ. στον άνθρωπο ο επιδημικός τύφος μεταφέρεται με την ψείρα, ο κηλιδωτός πυρετός από τα τσιμπούρια, η ρικετσιακή ευλογιά από δάγκωμα  μολυσμένου ποντικού.

Οι μύκητες προκαλούν συνήθως αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Στον άνθρωπο επικίνδυνη είναι κυρίως η επαφή με τοξίνες που παράγουν οι μύκητες (μυκοτοξίνες) με κλασικό παράδειγμα τα δηλητηριώδη μανιτάρια.

Η μόλυνση με οποιοδήποτε παθογόνο οργανισμό ή ουσία χρειάζεται μια μέθοδο με την οποία θα γίνει η είσοδος στο ξενιστή. Έτσι έχουμε μόλυνση μέσω αέρα είτε από αιωρούμενους μικροοργανισμούς  είτε από τις τοξίνες τους. Η γρίπη, οι πνευμονίες και η διφθερίτιδα είναι γνωστές ασθένειες όπου ένα μόνο άτομο είναι δυνατό να μολύνει μια ολόκληρη πόλη μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Μόλυνση γίνεται ακόμα μέσω άμεσης επαφής  μεταξύ δύο ξενιστών. Άλλες μεθοδολογίες μόλυνσης είναι η κατανάλωση τροφής και υγρών που έχουν μολυνθεί με τοξίνες. Το πρόβλημα είναι εντονότερο σε ομάδες που έχουν κοινή διατροφή, όπως π.χ. ο στρατός.

Ακόμα μόλυνση μπορεί να προέλθει από δάγκωμα ή τσίμπημα  από μολυσμένα ζώα.

Η αποτελεσματικότητα των βιολογικών ουσιών σαν όπλα είναι άμεση συνάρτηση της τοξικότητάς τους. Η τοξίνη της αλλαντίασης σκοτώνει σε ποσότητα ενός χιλιοστού του μιλιγκράμ. Η τοξικότητα αυτή είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ουσία φυσική ή τεχνητή που έχει χρησιμοποιηθεί σαν όπλο.

Οι ζωντανοί μικροοργανισμοί, αν και χρειάζονται κάποιο χρόνο επώασης για να αρχίσουν να δρουν, επιφέρουν θανατηφόρες ασθένειες που μπορεί να φτάσουν και στο 90% των ασθενών. Με την εξέλιξη της βιολογίας είναι δυνατή η ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών σε κλαδικές μεθόδους θεραπείας.

Είναι ακόμα δυνατή η κατασκευή νέων μικροοργανισμών που θα φέρουν την παθογόνο δράση και για τους οποίους δε θα υπάρχει γνωστή θεραπεία.

Κατασκευή και κόστος του τρόμου

Ο Λάρι Χάρις, ο φανατικός νεοναζί, προδόθηκε μόνος του. Αλλά η αφελής προσπάθειά του δείχνει την ευκολία με την οποία επικίνδυνα βιολογικά υλικά είναι προσιτά στον καθένα.

Έτσι στα περισσότερα ερευνητικά εργαστήρια σε πανεπιστήμια, νοσοκομεία και κέντρα ερευνών υπάρχουν νόμιμα καλλιέργειες τοξικών βακτηρίων και η ασφάλειά τους εναποτίθεται στην καλή πίστη της ερευνητικής κοινότητας. Ακόμα, συνεχώς γίνεται παρασκευή μεταλλαγμένων στελεχών που να συνδυάζουν ιδιότητες από πολλά διαφορετικά είδη.

Η παρασκευή τελικά του βιολογικού όπλου είναι απλούστατη.

Ένα αρχικό δείγμα λίγων γραμμαρίων μέσα σε λίγες  μέρες μπορεί να δώσει τόνους του μικροοργανισμού. Ένα βακτήριο πολλαπλασιάζεται κάθε 20 λεπτά. Σε δέκα ώρες το πρώτο βακτήριο έχει γίνει ένα δισ. Βακτήρια! (Και η θανάσιμη δόση είναι λίγες χιλιάδες.) Αν έχει την απαιτούμενη τροφή, θερμοκρασία και χώρο η εκθετική του ανάπτυξη δε σταματά. Στη φύση μια τέτοια ανεξέλεγκτη ανάπτυξη είναι απίθανη, καθώς δε βρίσκονται συγκεντρωμένες οι θρεπτικές ουσίες και οι περιβαλλοντικές συνθήκες που να το επιτρέπουν. Σε ένα εργαστήριο όμως ή ακόμα καλύτερα σε μια βιοτεχνολογική βιομηχανία, η μαζική παραγωγή βακτηριδίων είναι απλή υπόθεση. Καθημερινά εκατοντάδες βιομηχανίες παράγουν τόνους βακτηριδίων για να συγκεντρώσουν πολύτιμες ουσίες που αυτά παράγουν σαν υποπροιόντα. Στις ίδιες εγκαταστάσεις μπορούν να αναπτυχθούν και τα παθογόνα. Αλλά ακόμα και σε ερασιτεχνικό επίπεδο, ο οποιοσδήποτε με βασικές γνώσεις βιολογίας μπορεί να κάνει παραγωγή με ελάχιστα μέσα στο μπάνιο του σπιτιού του. Έτσι από τον τρομοκράτη και το φανατικό, μέχρι μια κυβέρνηση που θα χρησιμοποιήσει το επιστημονικό δυναμικό της και τις κρατικές εγκαταστάσεις, η απόσταση είναι μηδαμινή και η παραγωγή το ίδιο απλή.

Είναι τόσο φτηνή και εύκολη η παραγωγή του βιολογικού υλικού που αποτελεί πρόκληση συγκρινόμενη με το κόστος των συμβατικών όπλων. Η Κάθλιν Μπέλι, αναπληρώτρια διευθύντρια της επιτροπής Αφοπλισμού και Ελέγχου Εξοπλισμών των Η.Π.Α,διατυπώνει την άποψη πως με κόστος 10.000 δολαρίων και μέσα σε ένα χώρο 5 επί 5 μέτρων είναι δυνατό να ξεκινήσει ένα οπλοστάσιο βιολογικών όπλων. Το κόστος παραγωγής έχει φυσικά και άμεση σχέση με το τελικό κόστος του όπλου στο πεδίο της μάχης. Εκεί το βιολογικό όπλο υπερέχει οποιουδήποτε άλλου, καθώς η ευκολία με την οποία διαχέεται και η υψηλή τοξικότητά του το κάνουν το πιο θανατηφόρο ανάλογα με το βάρος του. Έτσι η καθαρή τοξίνη της αλλαντίασης είναι 3 εκατομμύρια φορές πιο θανατηφόρα από ανάλογη ποσότητα του χημικού αερίου Σαρίν. Υπολογίζεται πως ένας πύραυλος SCUD με τοξίνη μπορεί να μολύνει μια περιοχή 3.700 τετραγωνικών χιλιομέτρων, δεκάξι φορές μεγαλύτερη από ανάλογο φορτίο Σαρίν.

Τα νούμερα συνεχίζουν να είναι τρομακτικά. Για τη θανατηφόρο κάλυψη ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου απαιτούνται 2.000 δολάρια με συμβατικά εκρηκτικά, 800 δολάρια  με χρήση πυρηνικών όπλων, 600 δολάρια με χρήση χημικών και μόνο 1 δολάριο αν χρησιμοποιηθούν βιολογικά όπλα!