ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΙΑΔΑΣ: ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ (2)

Εξωβιβλική ορολογία.

Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα με την ορολογία που χρησιμοποιούν οι Τριαδικοί. Πρώτα απ’ όλα, η Βίβλος πουθενά δεν χρησιμοποιεί τη λέξη «Τριάδα». Η λέξη «τρεις» δεν υπάρχει σε σχέση με το Θεό, εκτός από το νόθο εδάφιο Α’ Ιωάν.ε:7 στη μετάφραση του Ν. Βάμβα, όπου λέει: «και ούτοι οι τρεις είναι εν». Η Βίβλος ακόμα ποτέ δεν χρησιμοποιεί τη λέξη «πρόσωπα» (πληθυντικός) σε σχέση με το Θεό, ενώ αντίθετα χρησιμοποιεί τη λέξη «πρόσωπο» (ενικός).

Αρκετοί τριαδικοί λόγιοι παραδέχονται ότι η Βίβλος δεν εκφράζει απερίφραστα, καθαρά και με σαφήνεια τη διδασκαλία της τριάδας. Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια γράφει: «Αναγνωρίζεται από τους ερμηνευτές της Γραφής και τους Θεολόγους ότι δεν μπορεί κανείς να μιλά για Τριαδικότητα στην Καινή Διαθήκη χωρίς σοβαρότατες επιφυλάξεις…. ο τρόπος σκέψης των πατέρων της εκκλησίας αλλά και των αποφάσεων των συνόδων, θα ήταν τελείως ξένος στο νου και τον πολιτισμό των συγγραφέων της Καινής Διαθήκης».

Ο τριαδικός Διαμαρτυρόμενος θεολόγος Emil Brunner έχει δηλώσει: «Η διδασκαλία της τριάδας δεν είναι Βιβλική κι αυτό πραγματικά δεν είναι τυχαίο, αλλά αναγκαστικά. Είναι το αποτέλεσμα θεολογικών συλλογισμών πάνω στο πρόβλημα…. Η εκκλησιαστική διδασκαλία της Τριάδας, όχι μόνο δεν είναι η γνήσια Βιβλική σκέψη, αλλά είναι φιλοσοφικός διαλογισμός που απέχει πολύ από την ιδέα της Γραφής».

Ιστορική πορεία της θεωρίας της Τριάδας

Αν αυτή η θεωρία δεν προέρχεται από τη βίβλο, τότε από που κατάγεται; Δεν υπάρχει αντίρρηση, ότι ο χριστιανικός τριαδισμός αναπτύχθηκε μερικούς αιώνες μετά που γράφτηκε η Καινή Διαθήκη. Σύμφωνα με τη Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, οι ιστορικοί των δογμάτων και συστηματικοί θεολόγοι αναγνωρίζουν ότι «όταν μιλάμε για απόλυτο τριαδισμό, σημαίνει ότι έχουμε απομακρυνθεί από την εποχή της γένεσης της χριστιανικής διδασκαλίας, στο τελευταίο τέταρτο του 4^ου αιώνα … Από μια άποψη αυτό είναι σωστό, αλλά υποδηλώνει μια υπερβολικά απόλυτη ερμηνεία των λέξεων κλειδιά Τριαδικός και δόγμα… Η διατύπωση «ένας Θεός με τρία πρόσωπα» δεν είχε καθιερωθεί ομόφωνα και ασφαλώς δεν είχε αφομοιωθεί από τη χριστιανική ζωή και διακήρυξη πίστης, πριν από το τέλος του 4^ου αιώνα. Αλλά ήταν ακριβώς αυτή η διατύπωση που απ’ την αρχή διεκδίκησε τον τίτλο Το τριαδικό δόγμα».

Ειδωλολατρικές ρίζες και παραλληλισμοί.

Ο Τριαδικός λόγιος Alexander Hislop ισχυρίζεται ότι οι Βαβυλώνιοι λάτρευαν ένα Θεό με τρία πρόσωπα και χρησιμοποιούσαν το ισόπλευρο τρίγωνο σαν σύμβολο αυτής της τριάδας. Στο βιβλίο του «Οι δύο Βαβυλώνες», ο Hislop δείχνει εικόνες που χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ασσυρία και Σιβηρία για ν’ απεικονίσουν τριαδικές θεότητες. Βρίσκει ακόμα τριαδικές ιδέες στη Βαβυλωνιακή πίστη του πατέρα της μητέρας και του βρέφους, λέγοντας ότι η Βαβυλωνιακή τριάδα ήταν «ο αιώνιος πατέρας, το πνεύμα του θεού που ενσαρκώθηκε στη μητέρα και το θείο βρέφος σαν καρπός της ενσάρκωσης».

Ο ιστορικός Will Durant περιγράφει την τριάδα στην αρχαία Αίγυπτο. Ο Ρα, ο Αμών και ο Πταχ ήταν οι προσωποποιήσεις ή ενσαρκώσεις, σε συνδυασμό, μιας υπέρτατης τριαδικής θεότητας. Ακόμα λέει, ότι η Αίγυπτος είχε τη θεία τριάδα του πατέρα, μητέρας και γιου, στον Όσιρις, την Ίσις και τον Όρους.

Τριαδικές θεότητες υπάρχουν και σε άλλες ειδωλολατρικές θρησκείες όπως ο Ινδουισμός, Βουδισμός και Ταοϊσμός. Στον Ινδουισμό από τα πανάρχαια χρόνια υπήρχε η υπέρτατη τριάδα: Βράχμα ο δημιουργός, Σίβα ο καταστροφέας και Βίσνου ο διαφυλάττων. Αυτή η τριάδα ενίοτε παρουσιάζεται σαν άγαλμα ενός θεού με τρία κεφάλια.

Ο Βουδισμός επίσης έχει ένα είδος τριάδας. Η Μαχαγιάνα (βόρεια) σχολή Βουδισμού έχει τη διδασκαλία του «τριπλού σώματος» ή «Τρικάγια». Σύμφωνα μ’ αυτή τη διδασκαλία, υπάρχουν τρία «σώματα» της Βουδιστικής αλήθειας. Το πρώτο είναι η αιώνια, κοσμική αλήθεια, το δεύτερο είναι η ουράνια φανέρωση του πρώτου και το τρίτο είναι η γήινη φανέρωση του δεύτερου. Επιπλέον, πολλοί Βουδιστές λατρεύουν τρικέφαλα αγάλματα του Βούδα.

Ταοϊσμός είναι η αρχαία μυστικιστική θρησκεία της Κίνας και έχει μια επίσημη τριάδα από υπέρτατους θεούς – τον Αυτοκράτορα Γιάντε, τον Λάο Τζου και τον Λινγκ Παο – που αποκαλούνται οι τρεις αγνοί.

Μια φιλοσοφική τριάδα διακρίνει κανείς στον Πλάτωνα που γίνεται πολύ φανερή στο Νεοπλατωνισμό. Όπως είναι γνωστό, η Ελληνική φιλοσοφία και ιδιαίτερα αυτή του Πλάτωνα και η Νεοπλατωνική, επηρέασε καταλυτικά τη θεολογία της εκκλησίας. Για παράδειγμα, η τριαδική διδασκαλία της Χριστολογίας του Λόγου, έχει την καταγωγή της στο Νεοπλατωνικό φιλόσοφο Φίλωνα (δες κεφάλαιο 4). Μπορούμε λοιπόν να καταλάβουμε ότι η ιδέα της τριάδας δεν έχει την αρχή της στον χριστιανικό κόσμο. Ήταν ιδιαίτερο γνώρισμα των ειδωλολατρικών θρησκειών και φιλοσοφιών, πριν από τη χριστιανική εποχή. Η ύπαρξή της σήμερα κάτω από διάφορες μορφές, υποδηλώνει μια αρχαία, ειδωλολατρική προέλευση.